Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Trường đại học sư phạm hà nội Khoa giáo dục tiểu học Nguyễn Thị thu trang Tìm hiểu thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môI trường xung quanh cho trẻ tuổi trường mầm non khu vực TP vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc Khoá luận tốt nghiệp ®¹i häc Chuyên ngành: Giáo dục học Người hướng dẫn khoa hc TH.S Nguyễn Thị Xuân Lan H Ni - 2011 SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Lời cảm ơn Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành sâu sắc đến cô giáo Ths Nguyễn Thị Xuân Lan, người hướng dẫn tận tình giúp đỡ tơi q trình thực hồn thành đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn cô Ban giám hiệu cô trường mầm non Ngô Quyền, trường mầm non Hoa Sen số trường khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành đề tài Do thời gian nghiên cứu có hạn nên đề tài tơi cịn có nhiều hạn chế thiếu sót Tơi mong nhận góp ý thầy bạn để đề tài hồn chỉnh Tơi xin chân thành cảm ơn! Hà nội, tháng năm 2011 Sinh viên thực Nguyến Thị Thu Trang SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa ln tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Li cam đoan Tơi xin cam đoan khóa luận cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu, kết nghiên cứu khóa luận hồn tồn chân thực chưa công bố cơng trình khác Hà nội, tháng năm 2011 Sinh viên thực Nguyễn Thị Thu Trang SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa ln tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Danh mc chữ viết tắt GDMN: Giáo dục mầm non NXB: Nhà xuất SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan MC LC T r a n g Mở đầu 1 Lí chọn đề tài Lịch sử nghiên cứu vấn đề Mục đích nghiên cứu Đối tượng, khách thể nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Giả thuyết khoa học Nhiệm vụ nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Cấu trúc khóa luận Chương 1: Cơ sở lí luận 1.1 Khái niệm môi trường xung quanh 1.2 Một số vấn đề phương tiện dạy học trực quan SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp 1.2.1 Khỏi GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan nim v phương tiện dạy học .5 1.2.2 Khái niệm phương tiện dạy học trực quan 1.2.3 Trình bày trực quan .5 1.2.4 Các loại phương tiện trực quan .5 1.3 Ý nghĩa việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh phát triển trẻ .6 1.3.1 Đặc điểm tâm lí trẻ 3-4 tuổi 1.3.2 Ý nghĩa việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh phát triển trẻ 10 1.3.2.1 Phát triển hoạt động nhận thức trẻ 10 1.3.2.2 Phát triển trí tuệ cho trẻ .13 1.3.2.3 Kích thích hứng thú nhận thức trẻ 14 1.3.2.4 Giáo dục nhân cách cho trẻ .15 1.4 Những yêu cầu để việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi đạt hiệu 16 SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Chng 2: Thc trng vic s dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc 17 2.1 Thực trạng trình độ đội ngũ giáo viên đội ngũ cán quản lí giáo dục 17 2.2 Thực trạng nhận thức giáo viên việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc 20 2.3 Thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc .2 2.4 Thực trạng chất lượng thiết bị dạy học trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc .28 2.5 Thực trạng chuẩn bị, làm đồ dùng giáo viên 30 Chương 3: Nguyên nhân giải pháp 31 3.1 Nguyên nhân việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non 31 SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa ln tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan 3.2 Gii pháp 34 Kết luận kiến nghị .43 Kết luận 43 Kiến nghị 44 Tài liệu tham khảo 45 MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Giáo dục mầm non bậc học hệ thống giáo dục quốc dân Tầm quan trọng giáo duc mầm non chỗ đặt móng cho việc giáo dục hình thành phát triển nhân cách trẻ em Nhà giáo dục xô viết A S Makarenko khẳng định: “ sở việc giáo dục trẻ hình thành từ trước tuổi lên Những điều dạy cho trẻ thời kì chiếm tới 90 % tiến trình giáo dục trẻ Về sau việc giáo dục đào tạo người tiếp tục lúc lúc bắt đầu nếm quả, nụ hoa thời kì SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan vun trồng năm đầu tiên” Việc chăm sóc giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non có liên quan đến việc phát triển trẻ, giúp trẻ phát triển tồn diện mặt đức- trí- thể- mĩ lao động Chăm sóc giáo dục trẻ em từ năm sống việc cần thiết có ý nghĩa vơ quan trọng nghiệp chăm lo, đào tạo bồi dưỡng hệ trẻ thành chủ nhân tương lai đất nước Trong môn học mầm non, môn môi trường xung quanh môn học giúp trẻ em tiếp cận mơi trường cách xác nhanh Trẻ vận dụng hiểu biết vào tình cảnh, tình mới, hình thành thói quen, phát huy tính độc lập, chủ động sáng tạo, tính tích cực hóa thực tiễn Mơn mơi trường xung quanh có tầm quan trọng lớn trẻ, giúp trẻ đến với thiên nhiên phong phú, đến với xã hội, đến với người cách xác, gần gũi, giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên sống Môn môi trường xung quanh mơn học địi hỏi sử dụng nhiều phương tiện trực quan Phương tiện trực quan giúp cho trẻ có hứng thú nhận thức, phát triển hoạt động nhận thức tích cực cần thiết cho trẻ, giúp trẻ tiếp xúc, va chạm, nghe nhìn, quan sát, sờ, nếm, ngửi, cảm nhận vật tượng cách đa dạng, phong phú thực tế sống hàng ngày diễn xung quanh trẻ Tuy nhiên, việc sử dụng phương tiện trực quan nói chung việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non nói riêng chưa thực đạt hiệu cao Để góp phần nâng cao hiệu việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non, định chọn đề tài nghiên cứu: “ Thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang K33 - GDMN Khãa ln tèt nghiƯp GVHD: Th.S Ngun Thị Xuân Lan tr 3-4 tui cỏc trng mm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc” Lịch sử nghiên cứu vấn đề Phương tiện dạy học trực quan sử dụng từ kiểu dạy học sơ khai Xôcrat Khổng Tử để người nhận thức giới Bởi lẽ họ theo giới hịa tan ta người nhận thức thân họ Mối quan tâm Khổng Tử tri thức kinh nghiệm khơng có sẵn người, hình thành người thơng qua học tập Ơng khẳng định: “ tính người ta vốn gần nhau” Khổng Tử coi trọng nhận thức cảm tính, người nhận thức giới phải dựa vào kết quan sát vật trực quan Nhà sư phạm J.J.Rutxo (1712-1778) kiệt liệt phê phán nhà đương thời lạm dụng lời nói Ơng lớn tiếng “ đồ vật, đồ vật- đưa đồ vật” Tôi không ngừng nhắc đi, nhắc lại rằng, lạm dụng mức lời nói: “ cách giảng giải ba hoa, tạo nên người ba hoa” Trên sở kế thừa cơng trình nghiên cứu bậc cha ông trước Ngày phương tiện dạy học trực quan nhiều nhà nghiên cứu quan tâm sâu vào khía cạnh khác Nhưng chưa nghiên cứu việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Mục đích nghiên cứu Nhằm phát thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc Tìm hiểu nguyên nhân đưa giải pháp để nâng cao chất lượng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi nói riêng dạy học trường mầm non nói chung SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 10 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan chỳ trng n việc chuẩn bị cách công phu, chủ yếu dạy chay cho xong không cần quan tâm trẻ biết phát triển nhanh hay chậm Vì chưa nâng cao ý thức, trách nhiệm việc giảng dạy giáo viên lớp - Do điều kiện liên hệ với thực tế thấp Một số giáo viên cập nhập thơng tin từ bên chưa quan tâm nhiều đến phương tiện dạy học 3.2 Giải pháp 3.2.1 Tăng cường đầu tư sở, vật chất Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học phương tiện trực quan trường mầm non nói chung dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mần non nói riêng đạt kết tốt Tôi mạnh dạn đưa số giải pháp: Như biết thị trường nhiều sản phẩm đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho việc dạy học Những đồ dùng, đồ chơi dạy học góp phần khơng nhỏ vào việc dạy học giáo viên Bên cạnh học đạt hiệu hơn, gây hứng thú cho học sinh đòi hỏi giáo viên phải tự làm số đồ dùng, đồ chơi cho trẻ Việc làm giúp cho học thêm sinh động hơn, tiết kiệm kinh phí, khơi dạy khả sáng tạo, tính kiên trì, tình u nghề giáo viên, phát huy tính tích cực chủ động việc đổi phương pháp dạy học Giáo viên tự làm phương tiện dạy học đa số q trình dạy dỗ, chăm sóc trẻ Phương tiện dạy học giáo viên làm mang tính đơn giản, dễ sử dụng, ngun vật liệu có sẵn tự nhiên, đời sống đặc biệt mang tính thẩm mĩ cao Trong thời gian thực tập trường Ngô Quyền, nhà trường tổ chức hội thi trưng bày sản phẩm vào ngày 20/11/2010, đa số sản phẩm SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 42 K33 - GDMN Khãa ln tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan ca giỏo viên có tính thẩm mĩ tính giáo dục cao Những sản phẩm vật liệu tự nhiên có sẵn sống, địi hỏi giáo viên làm tỉ mỉ, sáng tạo lòng yêu nghề Để nâng cao chất lượng thiết bị dạy học tốt địi hỏi Bộ Giáo dục- Đào tạo, địa phương cần phải tiến hành số nhiệm vụ sau: - Về phía Bộ Giáo dục- Đào tạo + Quan tâm đến sở vật chất trường + Kích thích tinh thần tự làm thiết bị dạy học, vấn đề quan trọng cần phải thúc đẩy nhanh chóng cần phải thực + Trang bị số tài liệu hướng dẫn thiết bị dạy học tự làm + Truy cập Internet- ứng dụng công nghệ thông tin để biết giới thiệu thiết bị dạy học tự làm + Tổ chức hội thi triển lãm - Về phía địa phương + Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động tất cán giáo viên tự làm phương tiện dạy học huy động phụ huynh đưa ý tưởng , vật liệu, để làm phương tiện dạy học cho trẻ + Xác định nhiệm vụ làm phương tiện dạy học phải thực thường xuyên liên tục + Có thể tổ chức chuyên đề bồi dưỡng việc làm phương tiện dạy học + Tạo điều kiện, thời gian kinh phí cho giáo viên tự làm phương tiện dạy học + Khuyến khích giáo viên tham gia hội thi khéo tay hay làm trường, lớp, địa phương + Tổ chức cho cán quản lí, giáo viên giáo lưu, tham quan chia sẻ kinh nghiệm đơn vị địa phương SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 43 K33 - GDMN Khãa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan 3.2.2 Nâng cao nhận thức, trình độ giáo viên Để nhận thức trình độ giáo viên nâng cao, địi hỏi phải có phối hợp chặt chẽ quan quản lí giáo dục với trường mầm non, với giáo viên địa phương - Trước hết cần khảo sát chất lượng dạy học giáo viên đầu năm Chất lượng dạy học giáo viên quan trọng cần thiết, đòi hỏi giảng giáo viên phải gây ý, hứng thú cho học sinh làm cho học sinh hiểu bài, điều dễ thấy giáo viên sử dụng phương tiện dạy học - Bồi dưỡng chuyên môn qua hội thảo Nhà trường thường xuyên tổ chức cho giáo viên bồi dưỡng chuyên mơn từ việc thiết kế giảng đến làm sử dụng phương tiện trực quan dạy trẻ giúp cho giáo viên nâng cao nhận thức có phương pháp dạy học tốt - Tổ chức hội thi làm phương tiện dạy học Trong năm nhà trường phải có hội thi tổ chức cho giáo viên thi khéo tay hay làm để chọn xuất sắc trưng bày sản phẩm - Tổ chức tham quan, dự Hình thức trau dồi cho giáo viên kinh nghiệm, nâng cao tinh thần tự làm sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi để đạt hiệu tốt giảng 3.2.3 Đẩy mạnh đưa cơng nghệ thơng tin vào trường học Vận dụng công nghệ thông tin vào việc tổ chức hoạt động, chăm sóc, giáo dục trẻ xu giải pháp quan trọng hỗ trợ cho bậc học đạt mục tiêu đề Mơn mơi trường xung quanh địi hỏi phải có SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 44 K33 - GDMN Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan nhiều phương tiện trực quan để giúp trẻ hiểu rõ xác mơi trường xung quanh Bên cạnh tranh ảnh giấy, dụng cụ, cần phải có phim đèn chiếu, băng ghi âm, vơ tuyến truyền hình, để góp phần làm cho học thêm hấp dẫn phong phú Những ứng dụng công nghệ thông tin làm cho trẻ phát triển trí tuệ mà cịn làm rung động đến tâm hồn trẻ, làm cho em tin tưởng tính chân thực kiện Ví dụ: Cho em xem vật mà ngày thường em chưa nhìn thấy xem bác nông dân trồng hoa, quả, rau, tượng tự nhiên mây, mưa, sấm, chớp, Ngoài việc sử dụng phương tiện kĩ thuật vào việc dạy môn môi trường xung quanh cho trẻ giúp cho trẻ có khối lượng kiến thức lớn, xác, diễn cảm thời gian ngắn + Để ứng dụng cơng nghệ thơng tin đạt hiệu cao trước hết phải đầu tư, mua sắm trang thiết bị trường máy tính, tivi, đèn chiếu, máy chiếu, xây dựng phòng học Internet, + Ban quản lí làm cho giáo viên hiểu ý nghĩa việc sử dụng công nghệ thông tin giáo viên hăng say với việc đưa công nghệ thông tin vào học cách tốt nhất, đặc biệt phải động viên khuyến khích giáo viên lớn tuổi say mê ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng tốt phương tiện trực quan gương cho lớp trẻ noi theo + Nhà trường sử dụng đội ngũ giáo viên giỏi tin học, đủ trình độ vận dụng cách sáng tạo công nghệ thông tin vào giảng + Nhà trường thường xuyên phải mở lớp học để bồi dưỡng giáo viên toàn trường, định hướng, đạo việc soạn dạy giáo án điện tử cách phù hợp Chỉ đạo việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 45 K33 - GDMN Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan cho trẻ 3-4 tuổi cách hợp lí sở tập huấn kiến thức, kĩ vận dụng Nhà trường nên quan tâm đến việc giảng dạy giáo viên qua giảng điện tử, đặt tiêu phải soạn giáo án điện tử dạy máy với số tiết tuần, tháng, phù hợp với điều kiện sở vật chất nhà trường + Xây dựng thư viện đa phương tiện hình ảnh, phim tư liệu, để phục vụ công tác thiết kế giảng điện tử, tổ chức hoạt động giáo dục 3.2.4 Cho trẻ tiếp xúc trực tiếp, thường xuyên với môi trường xung quanh Việc cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với môi trường xung quanh việc cần thiết Khám phá khoa học môi trường xung quanh hoạt động thực hấp dẫn làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức trẻ, mở cho trẻ cánh cửa vào giới rộng lớn Trong hoạt động khám phá khoa học trẻ tích cực sử dụng giác quan ( thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, vị giác) Vì mà quan cảm giác trẻ phát triển khả cảm nhận trẻ nhanh nhạy xác Trong q trình khám phá khoa học môi trường xung quanh, trẻ phải tiến hành thao tác trí tuệ quan sát, so sánh, phán đốn, nhận xét, giải thích, tư duy, ngôn ngữ trẻ phát triển Đặc biệt việc tổ chức hoạt động trải nghiệm, khám phá mơi trường xung quanh cịn góp phần phát triển trẻ phẩm chất trí tuệ tính ham hiểu biết, khả ý nghi nhớ có chủ định, tính tích cực nhận thức làm cho phát triển lực hoạt động trí tuệ trẻ Ví dụ: dạy trẻ tượng tự nhiên, số loại rau, hoa, quả, cho trẻ trực tiếp trời xem qua máy vi tính, tivi, SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 46 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Giỏo viờn cn sp xp thi gian hợp lí để trẻ tiếp xúc với mơi trường xung quanh đạt hiệu tốt học, học, cho trẻ dạo chơi, Việc khám phá môi trường xung quanh khơi gợi trẻ tình thân ái, mong muốn quan tâm đến đối tượng yếu ớt mình, đối tượng cần giúp đỡ bảo vệ, tạo điều kiện cho việc hình thành tính tự tin vào thân trẻ Mơi trường xung quanh đặc biệt cịn phương tiện quan trọng để giáo dục thẩm mĩ cho trẻ Khám phá môi trường xung quanh trẻ thấy cân đối hài hịa- sở đẹp Thơng qua việc khám phá môi trường xung quanh trẻ cảm nhận màu sắc, hình dạng, mùi vị, âm thanh, cỏ, cây, hoa, lá, sản phẩm mà người làm Trẻ biết rung động trước đẹp, trước phong phú đa dạng thiên nhiên sống, từ trẻ có tình yêu với đẹp mong muốn tạo sản phẩm Cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh cịn góp phần rèn luyện sức khỏe, tạo sức đề kháng cho thể trước thay đổi thiên nhiên sống Như vậy, việc tổ chức cho trẻ khám phá môi trường xung quanh phương tiện thiếu nhằm giải mục đích phát triển tồn diện cho trẻ trường mầm non 3.2.5 Xây dựng phòng học, thư viện đầy đủ đồ dùng Phòng học, thư viện đầy đủ đồ dùng phịng lưu giữ thơng tin, tài liệu đạo hướng dẫn chuyên môn công tác, phát triển chuyên môn nhà trường, tài liệu hướng dẫn phương pháp giảng dạy, loại sách tham khảo phương pháp chăm sóc trẻ, phương tiện dạy học trực quan, phương tiện nghe nhìn, SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 47 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan Giỏo viờn tham kho sử dụng dụng cụ phịng nghiệp vụ cần thiết Vì vậy, phải xếp giáo cụ trực quan rõ ràng phù hợp với tài liệu có phịng nghiệp vụ tiện sử dụng cho giáo viên Hiệu phó chun mơn phải có nhiệm vụ tổ chức cho giáo viên sưu tầm loại phương tiện trực quan cần thiết để bổ sung vào phịng nghiệp vụ Ngồi cán quản lí mở triển lãm phương tiện trực quan giáo viên tuyên truyền giáo dục đến cho phụ huynh học sinh Sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi nhằm làm thay đổi lối dạy chay truyền thống nhu cầu nhận thức đắn, toàn diện quan điểm đổi Đặc biệt sử dụng phương tiện trực quan phải nắm rõ nguyên lí sử dụng thành thạo thiết bị, kết hợp sử dụng thiết bị trang bị với thiết bị tự làm Quán triệt quan điểm cho trẻ học trẻ nghe, thấy, làm, không làm thay cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tự tìm tịi, khám phá phát triển tri thức qua việc sử dụng trực tiếp đến phương tiện trực quan phong phú hấp dẫn 3.2.6 Một số yêu cầu sử dụng thiết bị, phương tiện dạy học trực quan dạy học môn môi trường xung quanh Để việc sử dụng thiết bị, phương tiện dạy học trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi đạt hiệu cao, phải nắm vững số yêu cầu sử dụng phương tiện trực quan: + Khi giới thiệu tranh ảnh, mơ hình giáo viên khơng nên cho trẻ tự tri giác mà nên có câu hỏi, gợi ý để trẻ hiểu tranh Ví dụ: dạy trẻ trường mầm non bé giáo viên cho trẻ xem tranh sau hỏi trẻ tranh có gì, màu sắc nào? Sau giáo nói chi tiết tranh cho trẻ biết hiểu rõ tranh SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 48 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan + Cụ cú th s dụng vật liệu thiên nhiên để làm phương tiện dạy học sinh động phải đảm bảo kích thước, bố cục, màu sắc hài hịa, hợp lí Sử dụng phương tiện trực quan kèm với phương pháp dùng lời nói giúp cho trẻ hứng thú vào tạo cho học đạt hiệu cao Đặc biệt trẻ mẫu giáo bé phải sử dụng phương tiện trực quan nhiều trẻ nhận thức cảm tính, nhận thức cụ thể chủ yếu Vì cần có hình thức trực quan phong phú với phương pháp đàm thoại thu hút trẻ vào học, có tác dụng rèn luyện khả quan sát, phát triển ngơn ngữ , làm giàu trí tưởng tượng trẻ Các phương tiện dạy học trực quan chuẩn bị cách công phu, sử dụng cách khoa học huy động tham gia nhiều giác quan, kết hợp hệ thống tín hiệu thứ thứ hai, tạo điều kiện cho người học dễ hiểu, nhớ lâu, kích thích hứng thú học tập, trí tị mị, óc sáng tạo người học Vì sử dụng phương tiện dạy học trình dạy học giáo viên cần phải giúp trẻ nắm vững, vận dụng tốt tri thức biến chúng thành phương tiện để tiếp tục lĩnh hội tri thức Các phương tiện dạy học phải đảm bảo số yêu cầu sau: + Phương tiện dạy học phải gắn với nội dung học Trong trình dạy học, phương tiện dạy học đóng vai trị cơng cụ để minh họa kiến thức, rèn luyện kĩ thực hành luyện tập mà học yêu cầu Do phương tiện dạy học phải phù hợp với nội dung dạy học + Các phương tiện dạy học phải sử dụng lúc, chỗ Khi sử dụng phương tiện dạy học phải sử dụng lúc, chỗ để đảm bảo học đạt hiệu quả, gây cho em có hứng thú học tập, giúp trẻ hoạt động cách chủ đạo, sáng tạo tích cực hăng hái học tập Nhưng sử dụng nhiều trẻ tập chung ý đến phương tiện dạy SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 49 K33 - GDMN Khãa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan hc mà không ý đến nội dung học, từ tư trẻ phát triển + Phương tiện dạy học phải có tính thẩm mĩ tính giáo dục cao + Phương tiện dạy học trang bị với sở vật chất thực tế xung quanh Khi sử dụng phương tiện dạy học môi trường dạy học gây hứng thú cho việc dạy học mà tạo mối quan hệ hợp tác học tập Môi trường xung quanh đa dạng phong phú nên yêu cầu phương tiện trực quan dạy học cần phải đảm bảo: phương tiện dạy học phải phù hợp với khả lĩnh hội tri thức trẻ, đảm bảo tính khoa học, phản ánh xác chất vật, tượng xung quanh trẻ, đảm bảo quan sát lớp, dễ sử dụng, Không nhiều thời gian sử dụng, sử dụng hợp lí không làm phân tán ý trẻ Sử dụng phương tiện dạy học giáo viên phải hiểu rõ cấu tạo, đặc điểm, nguyên lí hoạt động, tác dụng phương tiện dạy học Căn vào nội dung học giáo viên lựa chọn phương tiện dạy học phù hợp để đưa vào giảng mình, giúp cho giảng đạt hiệu quả, nâng cao chất lượng dạy học SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 50 K33 - GDMN Khãa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan KT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Việc Sử dụng phương tiện dạy học trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi giúp cho trẻ hiểu rõ môi trường xung quanh, phát huy tính tích cực chủ động trẻ Sử dụng phương tiện trực quan giúp giáo viên truyền đạt cho trẻ kiến thức, kĩ cần thiết cách nhẹ nhàng, sinh động, thu hút trẻ vào học đạt hiệu cao tránh nhàm chán học Từ tạo cho trẻ có hứng thú học tập sơi nổi, chất lượng giáo dục nâng cao Hiện nay, giáo dục nói chung giáo dục mầm non nói riêng Đảng Nhà nước quan tâm, đầu tư cách mức Tuy nhiên, thực tế dạy học mầm non nhiều vấn đề bất cập Một bất cập thiếu số lượng, không đảm bảo chất lượng phương tiện dạy học trực quan Vì trường mầm non phải quan tâm, đầu tư sở vật chất, trang thiết bị dạy học Mặt khác, trường nên khuyến khích giáo viên tự làm phương tiện dạy học để khắc phục tình trạng thiếu phương tiện dạy học Một số trường mầm non có nhiều giáo viên nhận thức vị trí, vai trị việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi Vì chất lượng giảng dạy tiết học đạt kết cao Nhưng bên cạnh cịn số tiết học, số giáo viên dạy chay, họ chưa nhận thức tầm quan trọng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi Do vậy, cần phải nâng cao nhận thức giáo viên cán quản lí tầm quan trọng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 51 K33 - GDMN Khãa ln tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan hc mụn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Các trường nên có hình thức thường xuyên kiểm tra, đánh giá giáo viên thông qua tiết dạy lớp Mỗi giáo viên phải có ý thức tự học hỏi, trau kinh nghiệm, khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ để việc dạy học nói chung, sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi nói riêng ngày đạt hiệu Kiến nghị Sau tiến hành tìm hiểu việc sư dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc, đưa số kiến nghị sau: + Nhà nước cần quan tâm có sách đầu tư cho nghành giáo dục, đặc biệt sở vật chất trang thiết bị dạy học + Cán quản lí nên khuyến khích cho giáo viên tự làm phương tiện dạy học thường xuyên liên tục, đặc biệt ngày lễ lớn + Nhà trường nên có kế hoạch kiểm tra, đánh giá tiết dạy giáo viên dạy lớp để tránh tình trạng giáo viên dạy chay, học chay sử dụng hiệu phương tiện dạy học + Thường xuyên trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ giáo viên, hướng dẫn giáo viên biết cách sử dụng phương tiện trực quan để có tiết giảng đạt hiệu + Tăng cường việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3-4 tuổi sử dụng tranh ảnh, giáo án điện tử, máy tính,mơ hình, SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 52 K33 - GDMN Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan TÀI LIỆU THAM KHẢO Hoàng Thị Oanh – Nguyễn Thị Xuân, Phương pháp cho trẻ mầm non khám phá khoa học môi trường xung quanh, NXB Giáo dục Việt Nam Đào Thanh Âm (2006), Giáo dục mầm non, NXB Đại học sư phạm Phan Thị Châu – Nguyễn Thị Oanh – Trần Thị Sinh, Giáo dục mầm non, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội Đàm Thị Hoa, Vấn đề trực quan dạy học mơn Tiếng Việt Tiểu học, Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Ánh Tuyết (2007), Tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non, NXB Đại học sư phạm Tạp chí GDMN số 4- 2009 SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 53 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan LI CM N Tụi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc đến cô giáo Ths Nguyễn Thị Xuân Lan, người hướng dẫn tận tình giúp đỡ tơi q trình thực hồn thành đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn cô Ban giám hiệu cô trường mầm non Ngô Quyền, trường mầm non Hoa Sen số trường khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thành đề tài Do thời gian nghiên cứu có hạn nên đề tài tơi cịn có nhiều hạn chế thiếu sót Tơi mong nhận góp ý thầy bạn để đề tài hồn chỉnh Tơi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng năm 2011 Sinh viên thực Nguyễn Thị Thu Trang SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 54 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan LI CAM OAN Tụi xin cam đoan khóa luận cơng trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nghiên cứu khóa luận hồn tồn chân thực chưa cơng bố cơng trình khác Hà Nội, tháng năm 2011 Sinh viên thực Nguyễn Thị Thu Trang SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 55 K33 - GDMN Khãa luËn tèt nghiÖp GVHD: Th.S Nguyễn Thị Xuân Lan DANH MC CC CH VIT TT GDMN: Giáo dục mầm non NXB: Nhà xuất SVTH: Ngun ThÞ Thu Trang 56 K33 - GDMN ... VIC SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN TRỰC QUAN TRONG DẠY HỌC MÔN MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH CHO TRẺ 3- 4 TUỔI Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON KHU VỰC THÀNH PHỐ VĨNH YÊN - TỈNH VĨNH PHÚC Để tìm hiểu thực trạng việc sử dụng phương. .. dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ 3- 4 tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc 7.2 Tìm hiểu thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung. .. triển trẻ hạn chế 2 .3 Thực trạng việc sử dụng phương tiện trực quan dạy học môn môi trường xung quanh cho trẻ - tuổi trường mầm non khu vực thành phố Vĩnh Yên- tỉnh Vĩnh Phúc Việc sử dụng phương tiện