BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI  VŨ TRÍ THỨC MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ðẨY NHANH TIẾN ðỘ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG DỰ ÁN PHÁT TRIỂN TỈNH LỘ 293 TẠI HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI - 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI  VŨ TRÍ THỨC MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ðẨY NHANH TIẾN ðỘ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG DỰ ÁN PHÁT TRIỂN TỈNH LỘ 293 TẠI HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG CHUYÊN NGÀNH : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mà SỐ : 60.62.01.15 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC GS.TS. ðỖ KIM CHUNG HÀ NỘI - 2014 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page i LỜI CAM ðOAN Tác giả cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng ñược ai công bố trong bất kỳ luận văn nào khác. Tác giả xin cam ñoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2014 Tác giả luận văn Vũ Trí Thức Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình ñiều tra, nghiên cứu ñể hoàn thành luận văn, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tác giả ñã nhận ñược sự hướng dẫn nhiệt tình, chu ñáo của các thầy cô giáo, cơ quan, ñồng nghiệp và nhân dân huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Tác giả xin bày tỏ sự cảm ơn trân trọng nhất tới giáo viên hướng dẫn khoa học GS.TS. ðỗ Kim Chung ñã tận tình hướng dẫn, giúp ñỡ tác giả trong suốt quá trình hoàn thành luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự góp ý chân thành của các thầy, cô giáo Ban quản lý ñào tạo sau ñại học, Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Bộ môn kinh tế nông nghiệp và chính sách cùng tất cả các thầy cô giáo trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội ñã giúp ñỡ tôi trong quá trình học tập cũng như hoàn thành luận văn này. Tác giả xin trân trọng cảm ơn Trung tâm phát triển quỹ ñất và Cụm công nghiệp huyện Lục Nam, Phòng Tài chính - kế hoạch huyện Lục Nam, Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Lục Nam, Chi cục thống kê huyện Lục Nam, Phòng Kinh tế - Hạ tầng huyện Lục Nam, Sở giao thông vận tải tỉnh Bắc Giang ñã nhiệt tình giúp ñỡ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này. Cuối cùng tác giả xin ñược dành lời cảm ơn sâu sắc nhất tới gia ñình, những người thân ñã tạo ñiều kiện về mọi mặt và ñộng viên khích lệ cho tác giả trong quá trình học tập cũng như thực hiện ñề tài. Hà Nội, ngày 10 tháng 5 năm 2014 Tác giả luận văn Vũ Trí Thức Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iii MỤC LỤC LỜI CAM ðOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC BẢNG vii DANH MỤC HỘP vii DANH MỤC BIỂU ðỒ vii DANH MỤC SƠ ðỒ vii 1. ðẶT VẤN ðỀ 1 1.1 Tính cấp thiết của việc nghiên cứu ñề tài 1 1.2 Mục tiêu của ñề tài 3 1.2.1 Mục tiêu chung 3 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3 1.3 Các câu hỏi nghiên cứu 3 1.4 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 4 1.4.1 ðối tượng nghiên cứu 4 1.4.2 Phạm vi nghiên cứu của ñề tài 4 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG DỰ ÁN PHÁT TRIỂN ðƯỜNG GIAO THÔNG 6 2.1 Cơ sở lý luận về giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 6 2.1.1 Bản chất, khái niệm của giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 6 2.1.2 Vai trò của công tác ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 7 2.1.3 ðặc ñiểm của công tác ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 8 2.1.4 Nội dung nghiên cứu giúp ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 9 2.1.5 Nhân tố ảnh hưởng ñến công tác ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 12 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iv 2.2 Cơ sở thực tiễn của giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông 17 2.2.1 Chính sách, bồi thường thiệt hại và tái ñịnh cư ở các tổ chức tài trợ 17 2.2.2 Chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng trên thế giới 18 2.2.3 Chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng ở nước ta và một số ñịa phương trong nước hiện nay 22 3. ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 28 3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 28 3.1.1 ðặc ñiểm tự nhiên 28 3.1.2 ðặc ñiểm ñiều kiện kinh tế - xã hội 32 3.2 Phương pháp nghiên cứu 33 3.2.1 Phương pháp chọn ñiểm nghiên cứu 33 3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu 34 3.2.3 Khung phân tích 37 3.2.4 Phương pháp xử lý thông tin và phân tích số liệu 39 3.2.5 Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu 40 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 42 4.1 Thực trạng công tác giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm, tỉnh Bắc Giang tại ñịa bàn huyện Lục Nam 42 4.1.1 Lập kế hoạch giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm, tỉnh Bắc Giang 42 4.1.2 Tổ chức, nguồn lực cho công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm, tỉnh Bắc Giang 46 4.1.3 Kết quả giải phóng mặt bằng tại huyện Lục Nam 61 4.1.4 ðánh giá chung về công tác ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng của dự án phát triển ñường giao thông ở huyện Lục Nam 76 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page v 4.2 Những nhân tố ảnh hưởng ñến công tác giải phóng mặt bằng trong dự án Cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm, tỉnh Bắc Giang 86 4.2.1 Chính sách giải phóng mặt bằng hiện hành 86 4.2.2 Công tác quản lý về ñất ñai, hành lang giao thông và quản lý dự án 91 4.2.3 Công tác tuyên truyền, vận ñộng 93 4.2.4 ðội ngũ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng 94 4.3 Một số giải pháp chủ yếu nhằm ñẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển ñường giao thông trên ñịa bàn huyện Lục Nam 95 4.3.1 Nhóm giải pháp trước mắt 95 4.3.2 Nhóm giải pháp lâu dài 102 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 117 5.1 Kết luận 117 5.2 Kiến nghị 118 TÀI LIỆU THAM KHẢO 121 PHỤ LỤC 123 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Các chữ viết tắt Ký hiệu 1. Ban quản lý dự án BQLDA 2. B ồi th ư ờng, hỗ trợ v à tái ñ ịnh c ư BT- HT & TðC 3. Chính Phủ CP 4. Công nghiệp hóa - hiện ñại hóa CNH-HðH 5. ð ầu t ư xây d ựng công tr ình gia o thông ðTXDCTGT 6. Tỉnh lộ 293 ðT 293 7. Giải phóng mặt bằng GPMB 8. Giao thông vận tải GTVT 9. Gi ấy chứng nhận quyền sử dụng (sổ ñỏ) GCNQSD 10. Hành lang giao thông HLGT 11. Hội ñồng nhân dân HðND 12. Hợp tác xã HTX 13. Ngân hàng ñ ầu t ư và phát tri ển BIDV 14. Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Agribank 15. Ngân hàng phát triển châu Á ADB 16. Ngân hàng thế giới WB 17. Nghị ñịnh – Chính Phủ Nð-CP 18. Nông nghiệp NN 19. Quyết ñịnh - Ủy ban nhân dân Qð-UBND 20. Tái ñ ịnh c ư TðC 21. Tài nguyên và môi trường TN&MT 22. Trách nhiệm hữu hạn TNHH 23. Trung học phổ thông THPT 24. Trung tâm Phát triển quỹ ñất và cụm công nghiệp TTPTQð&CCN 25. Uỷ ban nhân dân UBND 26. Xây dựng cơ bản XDCB Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vii DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 3.1 Diện tích cơ cấu ñất ñai năm 2013 của huyện Lục Nam 31 Bảng 3.2 ðiểm nghiên cứu và ñối tượng ñiều tra 36 Bảng 4.1 Khối lượng các thiệt hại hữu hình 43 Bảng 4.2 Tiến ñộ giải phóng mặt bằng tại huyện Lục Nam 45 Bảng 4.3 Nguồn nhân lực chính làm nhiệm vụ GPMB tại huyện Lục Nam 49 Bảng 4.4 Xác ñịnh ñối tượng ñược bồi thường và không ñược bồi thường 52 Bảng 4.5 Ý kiến của hộ gia ñình, cá nhân có ñất bị thu hồi 53 Bảng 4.6 Tổng hợp bồi thường, hỗ trợ về ñất 55 Bảng 4.7 Tổng hợp bồi thường tài sản, cây cối, vật kiến trúc trên ñất 57 Bảng 4.8 Tổng hợp kinh phí hỗ trợ theo chính sách hiện hành của Nhà nước 59 Bảng 4.9 Tổng hợp số hộ ñược bố trí tái ñịnh cư 60 Bảng 4.10 Kết quả giải phóng mặt bằng tại huyện Lục Nam 2011 62 Bảng 4.11 Kết quả giải phóng mặt bằng tại huyện Lục Nam 2012 64 Bảng 4.12 Kết quả giải phóng mặt bằng tại huyện Lục Nam 2013 67 Bảng 4.13 Tổng hợp kết quả thực hiện so với kế hoạch 70 Bảng 4.14 Sử dụng tiền bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng 72 Bảng 4.15 Tình hình ñời sống của hộ sau khi bị thu hồi ñất 73 Bảng 4.16 Tổng hợp các giải pháp ñã áp dụng tại huyện Lục Nam 101 DANH MỤC HỘP Hộp 4.1 Khó khăn về việc thiếu cán bộ chuyên môn giỏi 51 DANH MỤC BIỂU ðỒ Biểu ñồ 3.1 Cơ cấu ñất ñai năm 2013 của huyện Lục Nam 32 DANH MỤC SƠ ðỒ Sơ ñồ 3.1 Khung phân tích công tác GPMB tại huyện Lục Nam 38 Sơ ñồ 4.1 Cây vấn ñề về nguyên nhân gây chậm tiến ñộ GPMB 83 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 1 1. ðẶT VẤN ðỀ 1.1 Tính cấp thiết của việc nghiên cứu ñề tài Bắc Giang là tỉnh trung du miền núi phía Bắc nằm trên trục ñường xuyên Á và hành lang kinh tế Nam Ninh - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, cạnh tam giác kinh tế trọng ñiểm Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Hiện nay, tiềm năng phát triển kinh tế của tỉnh Bắc Giang mở ra rất lớn cho ñầu tư phát triển kinh tế, du lịch và nông nghiệp. Xây dựng Bắc Giang theo hướng hiện ñại, văn minh là mục tiêu chung của toàn tỉnh. Huyện Lục Nam là một huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang, nằm giáp danh với các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Lạng Sơn. Vì vậy, muốn ñẩy nhanh, ñẩy mạnh kinh tế vùng phát triển thì nâng cấp và mở rộng ñường giao thông liên tỉnh là vấn ñề then chốt. Ở Lục Nam ñã có nhiều công trình ñược cải tạo, xây dựng theo hướng ñồng bộ ñáp ứng một phần nhu cầu của người dân như dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 31, Quốc lộ 37, tỉnh lộ 295, tỉnh lộ 293 Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khác nhau, công tác quản lý và thực hiện còn nhiều hạn chế, các dự án cải tạo và nâng cấp diễn ra còn chậm. ðặc biệt dự án “Cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm, tỉnh Bắc Giang’’ ñược coi là dự án cải tạo, nâng cấp ñường tỉnh lớn nhất của tỉnh Bắc Giang từ trước ñến nay và còn ñược gọi với một cái tên khác là “con ñường tâm linh’’, nối liền các khu du lịch tâm linh như Chùa Vĩnh Nghiêm - Quần thể Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ - Tây Yên Tử - Chùa ðồng. Theo kế hoạch thì ñến cuối năm 2011 phải giải phóng mặt bằng xong và bàn giao mặt bằng cho nhà thầu là Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thi công nhưng ñến cuối năm 2013 vẫn chưa hoàn thành. Vì vậy yêu cầu ñặt ra là làm sao ñể ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng nhằm ñẩy nhanh tiến ñộ thực hiện dự án ñể sớm ổn ñịnh cuộc sống cho người dân, phát triển kinh tế và du lịch tâm linh. [...]... gi i pháp ch y u nh m ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n t nh l 293 t i huy n L c Nam, t nh B c Giang 1.2 M c tiêu c a ñ tài 1.2.1 M c tiêu chung Thông qua vi c kh o sát, ñánh giá tình hình tri n khai d án; K t qu và ti n ñ gi i phóng m t b ng; Nh ng nhân t nh hư ng ñ n ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông t i huy n L c Nam, t nh B c Giang. .. TI N V GI I PHÓNG M T B NG TRONG D ÁN PHÁT TRI N ðƯ NG GIAO THÔNG 2.1 Cơ s lý lu n v gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông 2.1.1 B n ch t, khái ni m c a gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông * B n ch t c a gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông: Khi Nhà nư c thu h i ñ t ph c v m c ñích vì l i ích qu c gia, l i ích công c ng trong quá trình... huy n L c Nam, t nh B c Giang - ð xu t m t s gi i pháp nh m góp ph n gi i quy t nh ng t n t i, vư ng m c ñ ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông 1.3 Các câu h i nghiên c u - Lý lu n v công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong phát tri n ñư ng giao thông bao g m nh ng n i dung gì? - Th c tr ng công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong phát tri... công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông Công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông mang tính quy t ñ nh ñ n ti n ñ th c hi n d án, là khâu ñ u tiên ñ th c hi n d án Trong ñó công tác ki m kê và l p phương án tính toán b i thư ng (b i thư ng, h tr ) thi t h i là khâu quan tr ng quy t ñ nh ti n ñ gi i phóng m t b ng... ngh m t s gi i pháp góp ph n ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng ñ th c hi n d án 1.2.2 M c tiêu c th - Góp ph n h th ng hóa cơ s lý lu n và th c ti n c a vi c ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng ñ th c hi n d án phát tri n ñư ng giao thông - ðánh giá th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông, t ñó tìm ra nguyên nhân chính làm ch m ti n ñ gi i phóng m t b ng t... nhánh vào Tây Yên T , chùa Vĩnh Nghiêm, t nh B c Giang - Tình hình tri n khai d án (t ch c, l p k ho ch, ngu n l c, gi i phóng m t b ng…) - K t qu gi i phóng m t b ng c a d án trong năm 2011, 2012, 2013 và quý 1 năm 2014 - ðánh giá ti n ñ gi i phóng m t b ng, các vư ng m c ñã g p ph i t ñó ñ ra m t s gi i pháp ch y u nh m ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trên ñ a bàn huy n L c Nam, t nh B c Giang. .. d án C i t o, nâng c p t nh l 293 và các tuy n nhánh vào Tây Yên T , chùa Vĩnh Nghiêm t i ñ a bàn huy n L c Nam, t nh B c Giang - Các văn b n pháp lý liên quan ñ n công tác thu h i ñ t, gi i phóng m t b ng và tái ñ nh cư trên ñ a bàn huy n L c Nam, t nh B c Giang - ð t ñai liên quan ñ n thu h i, gi i phóng m t b ng trong th c hi n d án trên ñ a bàn huy n L c Nam - H gia ñình khi thu h i ñ t, gi i phóng. .. hoàn thành ñúng ti n ñ th c hi n d án nên vi c quay vòng v n, t n d ng cơ h i ñ u th u các d án khác s b nh hư ng 2.1.3 ð c ñi m c a công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông ð c ñi m th nh t: Công tác ñ y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông là m t quá trình th c hi n ña d ng M i m t d án ñư c ti n hành trên m t vùng nh... y nhanh ti n ñ gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông s góp ph n h th ng hóa cơ s th c ti n cho công tác gi i phóng m t b ng trong d án phát tri n ñư ng giao thông trên các ñ a bàn khác trong ph m vi r ng hơn Th c hi n như th nào? ð quá trình th c hi n ñ m b o có k t qu thì c n có s ph i h p gi a ñ a phương nơi có d án ph i gi i phóng m t b ng ñi qua v i các cơ quan qu n lý d án, ... d án T công tác gi i phóng m t b ng ti n hành ki m kê ñ t và tài s n trên ñ t ph c v công tác l p phương án tính toán b i thư ng, h tr gi i phóng m t b ng Ti p theo là l p phương án tính toán b i thư ng, h tr gi i phóng m t b ng; Công khai phương án; K t thúc công khai phương án; Th m ñ nh và phê duy t phương án Các trình t th t c theo qui ñ nh hi n hành c a Nhà nư c v ñ t ñai và b i thư ng gi i phóng . MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ðẨY NHANH TIẾN ðỘ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG DỰ ÁN PHÁT TRIỂN TỈNH LỘ 293 TẠI HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG CHUYÊN NGÀNH : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mà SỐ. VŨ TRÍ THỨC MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM ðẨY NHANH TIẾN ðỘ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG DỰ ÁN PHÁT TRIỂN TỈNH LỘ 293 TẠI HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG LUẬN VĂN THẠC. án còn hạn chế. Vì những vấn ñề nêu trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñề tài: Một số giải pháp chủ yếu nhằm ñẩy nhanh tiến ñộ giải phóng mặt bằng trong dự án phát triển tỉnh lộ 293 tại huyện