ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN VĂN DŨNG ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT Ở MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI THÁI NGUYÊN - 2014 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN VĂN DŨNG ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT Ở MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý đất đai Mã số: 60.85.01.03 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐẶNG VĂN MINH THÁI NGUYÊN - 2014 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Tôi cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, ngày…. tháng …. năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Dũng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ ii LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, những ý kiến đóng góp, chỉ bảo quý báu của các thầy cô giáo trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên. Để có được kết quả nghiên cứu này, ngoài sự cố gắng và nỗ lực của bản thân, tôi còn nhận được sự hướng dẫn chu đáo, tận tình của PGS.TS Đặng Văn Minh, là người hướng dẫn trực tiếp tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài và viết luận văn. Tôi cũng nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Phòng Tài nguyên & Môi Trường huyện Kỳ Anh, Phòng Thanh tra huyện Kỳ Anh, Hội đồng bồi thường hỗ trợ tái định cư huyện Kỳ Anh, các anh chị em và bạn bè đồng nghiệp, sự động viên, tạo mọi điều kiện về vật chất, tinh thần của gia đình và người thân. Với tấm lòng chân thành, tôi xin cảm ơn mọi sự giúp đỡ quý báu đó! Thái Nguyên, ngày…. tháng…. năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Dũng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC BẢNG vii MỞ ĐẦU 1 1. Tính cấp thiết của đề tài 1 2. Mục tiêu của đề tài 2 2.1. Mục tiêu tổng quát 2 2.2. Mục tiêu cụ thể 3 3. Yêu cầu 3 CHƢƠNG 1 4 TỔNG QUAN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 4 1.1. Bồi thường giải phóng mặt bằng 4 1.1.1. Bản chất của việc bồi thường giải phóng mặt bằng 4 1.1.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường GPMB 5 1.2. Chính sách bồi thường GPMB và tái định cư của các tổ chức tài trợ và một số nước trên thế giới 6 1.2.1. Chính sách bồi thường GPMB và tái định cư của các tổ chức tài trợ (WB và ADB) 6 1.2.2. Chính sách bồi thường GPMB một số nước trên thế giới 8 1.3. Chính sách bồi thường GPMB của Nhà nước qua các thời kỳ 13 1.3.1. Trước khi có Luật đất đai 1993 13 1.3.2. Sau khi ban hành Luật Đất đai 1993 15 1.3.3. Luật sửa đổi một số điều của Luật Đất đai năm 1998, 2001 16 1.3.4. Công tác bồi thường GPMB hiện nay (theo Luật Đất đai 2003) 18 1.4. Cơ sở pháp lý của việc tổ chức thực hiện bồi thường GPMB, hỗ trợ và TĐC theo Nghị định 84/2007/CP của Chính phủ 18 1.4.1. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 18 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ iv 1.4.2. Trách nhiệm của Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 19 1.4.3. Trách nhiệm của UBND các cấp 19 1.4.4. Trình tự tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 21 1.5. Những điểm mới về chính sách bồi thường GPMB theo Nghị định số 69/CP so với Nghị định số 84/CP 22 1.6. Những vấn đề tồn tại cần nghiên cứu 24 1.7. Khái quát thực trạng trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của tỉnh Hà Tĩnh 26 CHƢƠNG 2 30 NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 30 2.2. Nội dung nghiên cứu 30 2.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyên Kỳ Anh 30 2.2.2. Tình hình quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Kỳ Anh 30 2.2.3. Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Kỳ Anh 30 2.2.4. Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ và TĐC. 31 2.3. Phương pháp nghiên cứu 31 2.3.1. Phương pháp thu thập thông tin, số liệu, tài liệu 31 2.3.2. Phương pháp điều tra thực tế 31 2.3.3. Phương pháp chuyên gia 32 2.3.4. Phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp, so sánh và xử lý số liệu 32 CHƢƠNG 3 33 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 33 3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh 33 3.1.1. Điều kiện tự nhiên 33 3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế, xã hội 37 3.1.3. Đánh giá chung về điều kiện, kinh tế - xã hội huyện Kỳ Anh 44 3.2. Tình hình quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Kỳ Anh 46 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ v 3.2.1. Tình hình quản lý đất đai 46 3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất 47 3.3.Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư trên địa bàn huyện Kỳ Anh 49 3.3.1.Tình hình chung về công tác bồi thường GPMB khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Kỳ Anh 49 3.3.2. Đánh giá việc thực hiện thường giải phóng mặt bằng ở hai dự án nghiên cứu 55 3.3.3. Kết quả thực hiện cụ thể ở 2 dự án 59 3.4. Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả của công tác bồi thường, hỗ trợ và TĐC 76 3.4.1. Các giải pháp về chính sách giá bồi thường đất đai, tài sản 76 3.4.2. Các giải pháp về chính sách hỗ trợ và ổn định cuộc sống 76 3.4.3. Các giải pháp về tổ chức chỉ đạo thực hiện trong công tác bồi thường GPMB 77 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 80 1. Kết luận 80 2. Kiến nghị 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO 82 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Các chữ viết tắt ADB : Ngân hàng phát triển Châu Á BAH : Bị ảnh hưởng BT : Bồi thường CNH-HĐH : Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá GCNQSDĐ : Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GPMB : Giải phóng mặt bằng HĐBT : Hội đồng bồi thường HSĐC : Hồ sơ địa chính HT : Hỗ trợ HTX : Hợp tác xã TĐC : Tái định cư UBND : Uỷ ban nhân dân WB : Ngân hàng thế giới Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/ vii DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1. Diện tích, cơ cấu các loại đất năm 2012 48 Bảng 3.2.Các dự án GPMB và TĐC trên địa bán huyện Kỳ Anh từ năm 2008 đến 2013…………………………………………………………. 57 Bảng 3.3. Tổng hợp kinh phí bồi thường, hỗ trợ 52 Bảng 3.4. Tổng hợp kinh phí bồi thường, hỗ trợ 54 Bảng 3.5. Đối tượng được bồi thường và không được bồi thường 56 Bảng 3.6. Quan điểm của người có đất bị thu hồi trong việc xác định đối tượng và điều kiện được bồi thường 57 Bảng 3.7. Ý kiến của người dân có đất bị thu hồi về giá bồi thường đất và tài sản, vật kiến trúc, cây cối hoa màu tại 2 dự án nghiên cứu 61 Bảng 3.8. Tổng hợp diện tích đất thu hồi của hai dự án nghiên cứu 62 Bảng 3.9. Tổng số hộ ảnh hưởng theo loại đất, mức độ bị ảnh hưởng ở hai dự án nghiên cứu 63 Bảng 3.10. Đơn giá, kết quả bồi thường về đất tại dự án thứ nhất 66 Bảng 3.11. Đơn giá bồi thường về đất tại dự án thứ hai 79 Bảng 3.12. Kết quả bồi thường thiệt hại về đất 80 Bảng 3.13. Kết quả bồi thường tài sản tại 2 dự án 69 Bảng 3.14. Tổng hợp ý kiến của người dân bị thu hồi đất về giá bồi thường tại 2 dự án 70 Bảng 3.15. Tình hình việc làm của người dân trước và sau khi bị thu hồi đất 74 Bảng 3.16. Tổng hợp ý kiến của người dân về thu nhập trước và sau khi nhà nước thu hồi đất 74 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất đai không chỉ là nguồn tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt mà còn là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng. Trong những năm gần đây, nền kinh tế nước ta thay đổi một cách nhanh chóng, nhu cầu về đất cho người dân, cho các công trình xây dựng, các khu công nghiệp, khu đô thị…tăng lên mạnh mẽ làm cho đất càng trở nên khan hiếm và đắt đỏ. Đi đôi với tình hình phát triển đất nước như vậy, việc bồi thường, thu hồi đất để giải tỏa phục vụ việc quy hoạch và thực hiện các dự án xây dựng ngày càng phát triển trên phạm vi toàn quốc. Có thể thấy trên cả nước, việc bồi thường, giải phóng mặt bằng và công tác tái định cư đều gặp rất nhiều vướng mắc làm chậm trễ việc khởi công xây dựng và kéo dài tiến độ thi công của các công trình, không những gây thiệt hại cho Nhà nước mà còn là nguyên nhân của những vụ khiếu kiện đông người và kéo dài, làm ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế - xã hội - chính trị của địa phương. Điều này khiến ta phải suy nghĩ và tìm hiểu nguyên nhân của vấn đề là ở đâu, ở những người thực hiện chính sách hay còn ở ngay trong chính sách? Hiện nay việc bồi thường GPMB khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật đất đai 2003, được thực hiện theo Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004. Hướng dẫn thực hiện Nghị định 197/2004/NĐ-CP có Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004. Ngày 25/5/2007 Chính phủ ban hành Nghị định số 84/2007/NĐ-CP quy định cụ thể đối với một số trường hợp thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ về đất khi Nhà nước thu hồi đất và trình tự, thủ tục thu hồi đất, thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Thông tư số 06/2007/TT-BTNMT ngày 15/6/2007 v/v hướng dẫn thực hiện Nghị định 84/NĐ-CP. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện vẩn còn [...]... tác bồi thường Khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh 3 Yêu cầu - Hiểu và nắm vững các chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng cũng như các văn bản pháp lý có liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng - Các số liệu điều tra phải phản ánh đúng, khách quan tình hình thực hiện chính sách bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất ở một số dự án trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. .. bằng khi Nhà nước thu hồi đất ở một số dự án trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh 3 2.2 Mục tiêu cụ thể - Đánh giá về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh - Đánh giá tình hình quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh - Đánh giá chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh - Đề xuất các giải pháp góp phần nâng... khi u nại về đất của nhân dân trong việc bồi thường GPMB khi Nhà nước thu hồi đất Vì những lý do nêu trên, để đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường GPMB khi Nhà nước thu hồi đất, được sự phân công của khoa Sau đại học, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo - PGS.TS Đặng Văn Minh, tôi tiến hành thực hiện đề tài: “ Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi. .. hồi đất ở một số dự án trên địa bàn huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh , nhằm điều tra, tìm hiểu thực trạng và tìm ra nguyên nhân gây cản trở, đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ của công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính của Nhà nước 2 Mục tiêu của đề tài 2.1 Mục tiêu tổng quát Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu. .. hưởng chính sách mua nhà ưu đãi của Nhà nước, song trên thực tế họ thường mua nhà bên ngoài thị trường 11 Về tổ chức thực hiện và quản lý giải toả mặt bằng Cục quản lý tài nguyên đất đai ở các địa phương thực hiện việc quản lý giải toả mặt bằng Người nhận khu đất thu hồi sẽ thu một đơn vị xây dựng giải toả mặt bằng khu đất đó, thường là các đơn vị chịu trách nhiệm thi công công trình trên khu đất giải. .. đã gánh chịu vì sự phát triển chung của đất nước Hiện nay nước ta, khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở thì người sử dụng đất được bố trí tái định cư bằng hình thức sau: - Bồi thường bằng nhà ở - Bồi thường bằng đất ở mới - Bồi thường bằng tiền để xây dựng nơi ở mới TĐC là việc không thể tách rời và giữ vị trí rất quan trọng trong chính sách giải phóng mặt bằng 5 Bản chất của công tác bồi. .. xứng với giá trị hoặc công lao cho một chủ thể nào đó bị thiệt hại vì hành vi của chủ thê khác Bồi thường khi nhà nước thu hồi đất là việc nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi Hỗ trợ: Hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất là việc nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí di dời đến địa điểm... Luật Đất đai hoặc một bộ luật khác Nếu việc thu hồi, trưng thu đã phù hợp với quy định của pháp luật mà người sở hữu hoặc sử dụng đất không thực hiện thì Nhà nước có quyền chiếm hữu đất đai Việc thu hồi đất, trưng thu đất và bồi thường về đất tại mỗi quốc gia đều được thực hiện theo chính sách riêng do Nhà nước đó quy định Qua nghiên cứu chính sách bồi thường GPMB của một số nước và các tổ chức Ngân hàng... thiết, Nhà nước thu hồi đất đang sử dụng của người sử dụng đất vào mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì người bị thu hồi đất được bồi thường hoặc hỗ trợ Việc bồi thường hoặc hỗ trợ theo quy định của Chính phủ - Nhà nước có chính sách để ổn định đời sống cho người có đất bị thu hồi Trong trường hợp người bị thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở thì được mua nhà ở của Nhà nước. .. đất - Giải quyết khi u nại đối với quyết định bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc quyết định cưỡng chế thu hồi đất 1.5 Những điểm mới về chính sách bồi thƣờng GPMB theo Nghị định số 69/CP so với Nghị định số 84/CP - Về việc xác định lại giá đất trong một số trường hợp cụ thể Khi Nhà nước phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất mà giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh . ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT Ở MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý đất đai Mã số: . ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƢỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG KHI NHÀ NƢỚC THU HỒI ĐẤT Ở MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KỲ ANH, TỈNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐẤT. thầy giáo - PGS.TS. Đặng Văn Minh, tôi tiến hành thực hiện đề tài: “ Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất ở một số dự án trên địa bàn huyện