1. Trang chủ
  2. » Luận Văn - Báo Cáo

luận án tiến sỹ nghiên cứu một số vi khuẩn và virus gây bệnh trên tôm sú nuôi thương thẩm ở đồng bằng sông cửu long

30 445 0

Đang tải... (xem toàn văn)

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Định dạng
Số trang 30
Dung lượng 7,33 MB

Nội dung

D,;.IHQC Qu6c GIA - TP. HCM TRUONGD,;.IHQC KHOAHQC TVNHIEN L YTHJ THANH LOAN " , ",," A1 NGHIEN CUU MOT SO VI KHUAN VA VIRUS GAY B~NH TREN TOM SU (Penaeus monodon) " A1 NUOITHU<1NGPHAM {j DONG BANG SONGcifu LONG CHUYEN NGANH : VI SINH MA SO: 1.05.12 TOM TAT LU!N AN TIEN si SINH HOC TP. HO CHI MINH - 2003 J>-L tONG TRiNHaliOC HoANTHANHT41 VleN NGHIENcl1u NUOITRaNGTHUYSANII Ngllirihll(fngdin khoahoc: 1. PGS.TS.PH4MTHANHHO 2~ TS.NGUYENVANHAO Phin bien1: .PGS.TS.BiJiLai , Phin bien 2: PGS.TS.Tran LinhThuoc Phin bien3: .TS.TrinhTruongGiang " ,., , Lu~nan se duQcbaav~ truDcHOidongcha'mlu~nanca'pnhanuDc hopt~i TruOngE>~ihoc KhaahocTI,lnhien , , D(,lihoc Quac gia - Tp.Ho ChI Minh vaohoi,09.giCJ00ngay30 thang 01 nam2004 Coth~tim hi~ulu~nant~ithuvi~nKhoahocTOnghOpva thuvi~nTruOngE>~ihocKhoahocTI,lnhien- TP.HoChiMinh Lu4n an "Nghien cztu m(}t so'vi khudn va virus gay b~nh tren tom su (Penaeus monodon) nuoi thlldng phdm d'D8ng Bang Song Cau Long" Chu'dng 1: MOE>AU 1.1. Tinhc6p thiet cua luin an Trong nhung th4p Bien g~n day, nu6i tr6ng tMy san c1khu vf!cCMu An6i chung va Vi~tNam n6i rieng dang tren da phat tri~n, nha'tla ngM nu6i t6m bi~n c1nhung vung veil bi~n, cii'a s6ng. Tuy nhien, mQt trC1ng~i ldn anh hu'C1ngde'n Dang sua'tva san 1u'<;1ngla va'nd~ djch b~nh bUngn6 trong qua trlnh nu6i cling vdi sf!suy thoai m6i tru'<1ng. Vi the', va'n d~ ca'p bach hi~n nay la pMi xac djnh nguyen nMn gay che't t6m nu6i, cac ye'u t6 m6i tru'<1ng,mua vt,lxua'thi~n b~nh d~ giam nhung thi~t h~;ddo ~nh t6m gay ra h~u c6 th~ mC1rQngva phat trieD ngh~ nu6i Wmbiln mQtcach Mn vung (j Vi~t Nam, ct,lth~ la cac dnh D6ng B?ingS6ng Cii'uLong (DBSCL). 1.2. Ml,lcti~u cua luin an D~ tai du'<;1cthf!Chi~n nhiim xac djnh vi sinh v4t (vi khua'n va virus) gay b~nh; hta tu6i nhi~m va th<1idilm xua't hi~n mQts6 b~nh thu'<1ng g~p tren t6m su nu6i c1cac m6 hinh nu6i cM ytu: quang canh (QC), ban tham canh (BTC), "Tom - Lua" va tham canh (TC) - nu6i c6ng nghi~p (CN) d DBSCL d~ lam cd Sc1khoa hQc cho vi~c d~ xua't cac giai phap phOngtq thfch h<;1p. 1.3. NQidung cua luin an - Nghien cU'u~m ~nh vi khua'n, cM ye'u nh6m Vibrio tren t6m su nu6i tren m6 hinh BTC va "Tom -Lua". - Nghien cU'u~m b~nh virus (MBV va WSSV) tren t6m su va cac loai thuQchQt6m he tren m6 hinh BTC, "T6m - Lua" va QC ("Tom - r ' "-""-'" " " Rang" va "Rang-Tom"). II:)H. V.i-LTt! NHift'iI , ,., ! . f U U' \. 1 p'r' r,\ ' ! ! . n \lJ '; ~1::'1\4 ! ! """":-"'\ ! . l j 2 - Nghien cti'u va M th6ng cac b~nh thu<'1ngg~p tren tom su nuoi thudng phGm(Penaeus monodon) d mo hinh nuoi TC. 1.4. Netmd!cua lu,n an - Lu~n an la mQttrong nhii'ngoong trinh d~u tieD d Vi~t Nam nghien cti'u c6 M th6ng cac vi sinh v~t gay b~nh quail trQng:nh6m Vibrio, MBV, WSSV tren tom su nuoi d cac roOhinh khac nhau (QC, BTC va TC) t~i cac dnh BBSCL. - Lu4n an ding la mQt trong nhung cong trinh dAu tieD nghien cau va tdng hqp cac b~nh thu<'1ngg~p tren tOmsu d cac giai do~n phat tri€n khac nhau tren mo hinh nuMTC. Ynghiii khoa h{Jc Hinh thanh cd sd khoa hQc cho vi~c xac dinh nguyen nhan gay che't tom nuoi d BBSCL va M xua't cac giiii phap phOng tranh. Ynghia tht/c ti5n -Giup Dongdb c6 th€ phong ngita b~nh tren tom trong chu ky nuoi thong qua vi~c qUail 19 sac khOe tom nuoi cung vdi cac giiHphap do lu4n an d~ xua't. - Ke't qua cua lu~n an giup cd quail qm\n 19Nha nudc c6 duqc cd si'1 khoa hQCva cac thong tin c~n thie't v~ nguyen nhan gay che't tom nuoi d BBSCL, nh~m ph\lc V\lchie'n luqc phOngtri b~nh tren tom nuoi thich hqp. Chuang 2: TONGQUANTAl LieU G6m 6 d~ m\lc: D~ IIlQCd~u tieD Higidi thi~u sd net v~ tinh hinh nuoi va dich ~nh tom teen the' gidi. San d6 khao sat v~ tinh hinh nuoi tom su va nhung thi~t h~i do dich ~nh tom gay fa d Vi~t Nam. D~ m\lc 2: thai quat v~ cae roOhinh nuoi tom phd bien d B6ng B~ng Song Cii'uLong (DBSCL): BTC, "Tom-Lila" , QC ("Tom - 3 Rung", "Rung - Tom") va TC(nuMcongnghi~p). E>~m\lc 3 va 4: gidi thi~u cac ~nh thu'<'1ngg~p tren tom so.nuoi va cac vi sinh v~t g~y ~nh chinh tren tom so. nhu' b~nh do virus (MBV, WSSV, YHCV); b~nh nhi~m khu~n (nh6m Vibrio). E>~m\lc 5: gidi thi~u mQtvai phu'dng phap nghien cU'uvi sinh v~t g~y b~nh tren tom so.va cac loai thuQc h<?tom he nhu': phu'dng phap cd di~n (nuoi ef{y va phan l~p tac nhan g~y b~nh), phu'dng phap huye't thanh h<?c,phu'dngphap sinh h<?cphan tii',phu'dngphap mo h<?c. E>~m\le 6: sd net v~ tinh hlnh nghien eU'u~nh vi sinh v~t (virus va vi khu~n) tren tom so.va cac loai tom he tren the' gidi va aVi~t Nam. Chlidng 3: V4T lieU vA PHUONG PHAp NGHIEN CUU 3.1. Nghi6n cuu mSm btnh vi khuin tr6n tom nuoi is eaSCl 3.1.1. Thai gian, dla di~m, IliQng miu phan trch 3.1.2. Phlidng philp - Phan l~p tae nhan g~y ~nh tir cae milu tOmbhng phu'dngphap nuoi c{{ytruy~n th6ng va dinh daub vi khu~n theo Bergey, 1994. - G~y nhi~m nhan ~o d~ xac dinh kba mlng g~y b~nh cua cae loai vi khu~n phan l~p tir cae milu tom bhng phu'dngphap ngam va tiem. - T~o khang huye't thanh cua V. harveyi tren ca tai tu'<;1ngva thii'1i'ng d\lng trong ch~n doan nhanh vi khu~n g~y ~nh tren tom (theo phu'dng phap eua cae tae ghl J.A. Plum va P.R. Bowser (1982); Grimes va etv. (1987); Yii va etv (1997). Thiti wan Dia diim S61u'nl! m u thu Mcj hlob 02/1994 - 03/95 Cae tinh f>BSCL 256 mu Ban tham eanh 02/97 - 05/97 Cn f>u"de- 102 mu "Tom-Lila" Long An 4 3.1.3. XU'IVs61i~u Ap d\mgcacph~nm~mtrongchu'dngtrinhSPSSde xii'19s6lic$u. Dung phep rinhth6ng ke mo ta de rinhcac gia tIi: gia tIi trungbiBb (mean),dQlc$chchu~n(SD),M s6 tu'dngquaDPearson va phu'dngsai ANOVAde timcacm6itu'dngquaD. 3.2. Nghi6n ct1u mim b~nh virus: virus g6y b~nh col (MBV)va virus g6y hoi chang d6m trAng (WSSV)tr6n t6m su va cae loai is hQt6m he 3.2.1. ThCligian, dla (liim, htC1ngmiu ph6n tfch Ghi eM: (*): phdn tfchMBVva WSSV bdng phllang phdp mo hqc truy€n tMng. (**): phlin rich MBV bdng phllang phdp mo hqc truyin tMng; WSSV bdng phllang phap nW hqe va PCR. 3.2.2. Phu'dng phap - Phltdngphdp M6 hqc: m§u tom du'<;1cthu ph~n gall tl}.yva mang (m§u tOmgi6ng thu nguyen con) c6 djnh trong dung djeh Davidson. Xii'19, duc trong parafin, cAthit vdi dQday 5 - 6 J1m;nhuQmvdi Hematoxylin va Eosin. 8ge ke't qua theo Lightner (1996a). - Phltdng phdp PCR: mall thu pMn mang (mau tom gi6ng thu nguyen con) c6 djnh trong cdn 95%, du'<;1cnghi~n vdi dung djeh SDS (Sodium Dodecyl Sulphate) 0,0025% va NaOH 0,005N de ly trieh DNA. San d6 tie'nhanh pban 6'ngPCR theo quy trinh cda Kim (1998). - Phltdng phap phdn richcae chi tieu chtlt Iltqng nltoc: pH, 00, dQtrang, dQm~n du<;1e de djnh theo cae phu'dng phap thong thu'<7ngcua phong thi nghic$m thuy h6a. ThO'iIdan Dia diim S6miuthu Me)hlnh to'02- Cn Dude - 108 mfiu "TOm-LUa" 05/1997 Long An (*) to'03- Duyen Hili - 91 mfiu BTC 07/1998 Tri'iVinh (*) to'06/97 - Ci'iMau (**) 72 mfiu: TOmgitfng "Tom-Rimgn, 05/98 216 mfiu: TOm trwng thanh "Rimg-Tom" 5 3.2.3. XU'IVsoU,u Ap d~ng cae ph~n m~m trong chu'dng trlnh SPSS d~ xii' ly s6lic$u. 3.3. H, thong mQtso b,nh thuC1ngg4p tr~n t6m su Csm6 hlnh nu6iTC 3.3.1. ThC1igian, dla diim, so ao nghh!n euu Thitigian I Dia di~m I S6 ao n2hi~n eU'u 2 ao D~e di~m 1999-2000 1 Long Hlidng (Bi! Ria - VfingTau 1999-2000 IC6nC6ng (TienGian. B<;1eLi~u 1999-2000 VinhH~u 03-07/2001 Trai Thlien hiem 3.3.2. Phuong phap nghi6n euu - Quan sat da'u hic$ubc$nhtich va bi~u hic$nlam sang cae bc$nh: + Lien quaD de'n ye'u t6 moi tru'C1ng:bc$nhmang barn, b~nh nhiem khuei'n,bc$nhden mang, hQich6'ngtom n6i d~u. + Cae bc$nhdo virus: bc$nhMBV, bc$nhd6m trilng (WSD). - Quan trilc cae ye'u t6 moi tru'C1ng: + Nhic$tdQ,pH, oxy bOa tan (sang va chi~u). + Do NH3-N,COD, de)~n: 2 tu~nll~n. - Thu m§u tOm: 10 ngayllftn, kiSm tra mftm b<$nh WSSV va MBV. Chuang 4: KET QUA -THAo Lu4N 4.1. Nghi6n euu mim b,nh vi khu§n tr6n t6m nu6i CseBSCL 4.1.1. Tin so xuat hi,n ella cae loi:tiVibrio e6 kha n4ng gay b,nh tr6n t6m nu6i Csm6 hlnh BTC 4 ao 22 ao 2 ao Vung da't cao trieu, yen bi€n Nam 86m!.Hau 6 Klt qua ghi nh~n c6 Sf!.sai khae y nghla (p <0,05) v~ ~t th6ng k~ giira cln so' xu!t hi~n cia cae loai vi khua'n g;iy ~nh: V. parahaemolyticus, V.alginolyticus, V.harveyi tr~n cae mill t6m e6 ddu hi~u b~nh d~u caDhdn cae mill kh6ng c6 ddu hi~u ~nh. Bang 4.1.1 T~ns6 xua'thi~ncda cae loai vikhuln tren eae mAll tom nuoi- MohlnhBTC41icaetInhDBSCL n: s6 milu kilm Ira 4.1.2. Tin 66 cua cae loBIVibrioco kha Ding gay btnh t~n t6m 6U nu61 iJ m6 hinh "T6m -Lua" Bang 4.1.2 T~n s6 cda eae 10Mvi khu~n Wn cac m§u tom nudi - Md hinh "T8m - Laa" ta i C~n Dltdc -LongAn Ghi eM: n: s6 mdu kitm Ira Tan s6 xucft hien (%) Loai vi khudn TrJmkMng co dt1uhifU TrJmco dt1uhiu nh benh (n =15) (n =24]) Vibrio so. 100 100 V. oaraheamolvticus 0 2282 V. alfdnolvticus 0 224 V. anf!uillarum 0 39,8 V. cholerae non 01 200 9.9- V.harvevi 0 4.1 V. oelafdus 0 236 V.metschnikovii 15 0 V.fluivalis I 866 58 Pseudomonas so. 600 481 Enterococcus 666 1,2 Loai vi khulin TAnslf xulft hi2n (%) Mdu nh (n =41 ) Mdu dink IcY(n =41) Vibrio so. 100 100 V. alrdnolvticus 26.83 17.07 V. anf!uillarum 26.83 2.43 V. cholerae 26.83 4.87 V. harvevi 2683 12.19 V. vulnitfcus 0 31.70 V.camobelli 34.15 29.26 V. mimicus 0 78.04 V. fluivalis I 55,65 14,63 7 Ke't qua khao sat cae m~u t6m tho t~i C~n Dude -Long An, ghi nh~n cae loai vi khu~n g~y b~nh hi~n di~n trong cae m~u tho d<;Jtdieh b~nh eho ke't qua eao hdn cae m~u tho dinh ky. xU' 19th6ng ke eho tha'y e6 sf/.sai khae 9 nghia (p < 0,05) d6i vdi cae loai V. harveyi, V. cholerae, V. anguillarum gitYacae m~u tho dinh ky va tho Ilk dieh ~nh. 4.1.3. Xac dlnh kha n4ng gay b,nh cua cae lOBiVibrio tren t6m - Ke'tqua gay nhi~m ghi nMn khciDang gay ~nh eua cae loai Vibrio g~y nhi~m tren t6m, dii ehti'ng minh c6 m6i tudng quaD gitYacae loai Vibrio g~y ~nh vdi cae m~u t6m c6 bilu hi~n b~nh deh dii tho du'<;Je tren cae ao nu6i nhu':do than, phdng v~y r~u, ehan du6i, ho~i tU'cae pMn ph~. -Ke't qua gay nhi~m ghi nMn ty l~ t6m ehe't b?1ngphu'dngphap tiem eao hdn phu'dng phap ngam. Di~u nay eho phep ghi nh~n t6m nhi~m khu~n huye't (nhi~m khu~n toau th~n) thi g~y tae h~i hdn t6m bi nhi~m khu~n e~e bQ. Bang 4.1.3 TY11$tOmche'ttrungblnhsankhig~ynhi6m168gio (7ngay) Loai vi khu4n Phddng ph8p gay Ty I tm nh va chtt nhim saD 168 fliit (7 nflAy) V. harveyi nf1;m 70,00 :t 0,70 % tiem 100,00:t 0% V.parahaemolyticus nj!;m 66,67 :t 6,67% tiem 100,00:t 0% V. alginolyticus nJ!.m 46,70:t 14,53% tiem 73,33 :t 3,33 % V. anguillarum ndm 30,00:t 11,54 tiem 30,OO:t5,77% V. vulnificus ngm 13,83:t 8,82% tiem 16,70:t 5,77% D6i chang ngiim 0 tiem 0 8 4.1.4. Nghi~n cl1u chi t4o khang huyit thanh V. harveyl dg phat hi,n nhanh vi khu§n nay tr6n tom Thi nghi~m du'<Jcthl1c hi~n v~i khang nguyen la chUng V. harveyi du'<Jcphan l~p, xac nh~n tinh gay b~nh va du'<Jclam nhu'<JcdQc.Khang nguyen nay du'<Jcdung d~ gay dap 1i'ngmi~n dich tren ca tai tu'<Jng (Osphronemus gourami). Khang huytt thanh du'<Jcdung d~ chin doan nhanh V. harveyi . Ktt qua nhu'san: (Bang 4.1.4). Bang 4.1.4 Hi~ngiakhangthl eua Vibrioharveyic6 tronghuy€tthanheua ea tai t1Jqnggiii'acae 16ea thi nghi~m Ghi eM: +,++,+++: tM hi~n mile dq ngltng Mt; (-J: khOng xudt hi~n ngltng Mt Hlnh 4.5. PhaiRang ngungk't giO'akhang nguy6n (V. harveyi) Ydikhang huy't thanh cua V. harvey/ (X 10) (a): (leSichang am; (b): khang huy't thanh phs lo8ng 1:5 (c): khang huy't thanh phs lo8ng 1:10 DQpha Vitri nerokMnonolNen loting Tinh ch dui Xoan2 b\ll12 huy't Mi\u 1 Mi\u 2 Mi\u 3 Mi\u 4 Mu5 Mu6 thanh 1 : 5 +++ +++ +++ +++ +++ +++ 1: 10 +++ +++ +++ +++ +++ +++ 1: 20 ++ ++ ++ ++ ++ ++ 1 :40 ++ ++ ++ ++ ++ ++ 1 :80 + + + + + + 1: 160 + + + + + + 1: 320 + + + + + + 1 :640 (-) (-) (-) (-) (-) (-) [...]... LU~N CHUNG: 1 Mt1m ~nh vi sinh hi~n di~n tren tom su (P monodon) nuoi (j BBSCL baa g6m ca vi khu.1n (nh6m Vibrio) va virus (MBV, WSSV) Chung c6 th~ xu!t hi~n tren cac mo hinh nuoi: QC, BTC, "Tom -Lua" va nuoi th . Mn vung (j Vi~ t Nam, ct,lth~ la cac dnh D6ng B?ingS6ng Cii'uLong (DBSCL). 1.2. Ml,lcti~u cua luin an D~ tai du'<;1cthf!Chi~n nhiim xac djnh vi sinh v4t (vi khua'n va virus) gay. eU'u~nh vi sinh v~t (virus va vi khu~n) tren tom so.va cac loai tom he tren the' gidi va aVi~t Nam. Chlidng 3: V4T lieU vA PHUONG PHAp NGHIEN CUU 3.1. Nghi6n cuu mSm btnh vi khuin tr6n. va phu'dngsai ANOVAde timcacm6itu'dngquaD. 3.2. Nghi6n ct1u mim b~nh virus: virus g6y b~nh col (MBV)va virus g6y hoi chang d6m trAng (WSSV)tr6n t6m su va cae loai is hQt6m he 3.2.1.

Ngày đăng: 03/02/2015, 11:12

TÀI LIỆU CÙNG NGƯỜI DÙNG

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

w