BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG o0o KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÕN CÔNG THƢƠNG - CHI NHÁNH HÀ NỘI SINH VIÊN THỰC HIỆN : TRẦN HÀ THU MÃ SINH VIÊN : A16387 CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG HÀ NỘI - 2014 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG o0o KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÕN CÔNG THƢƠNG - CHI NHÁNH HÀ NỘI Giáo viên hƣớng dẫn : Th.S Phạm Thị Bảo Oanh Sinh viên thực hiện : Trần Hà Thu Mã sinh viên : A16387 Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng HÀ NỘI – 2014 LỜI CÁM ƠN Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo giảng viên bộ môn Kinh tế, khoa Quản lý, trường Đại học Thăng Long đã giúp đỡ em trong thời gian làm Khóa luận, đặc biệt là giáo viên hướng dẫn – Thạc sĩ Phạm Thị Bảo Oanh. Mặc dù rất bận rộn trong công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học nhưng cô đã dành sự quan tâm, chỉ bảo tận tình cho em trong suốt quá trình làm Khóa luận tốt nghiệp đại học. Đây là động lực lớn giúp em hoàn thành Khóa luận của mình. Em chân thành cảm ơn Ban giám đốc và các anh chị trong Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Công thương – Chi nhánh Hà Nội đã cho phép và tạo điều kiện thuận lợi để em có thể thực tập tại chi nhánh, giúp đỡ em trong quá trình thu thập dữ liệu. Cuối cùng em xin chúc quý Thầy, Cô dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp, đồng kính chúc các cô, chú, anh, chị trong chi nhánh luôn mạnh khỏe, đạt được nhiều thành công tốt đẹp trong công việc. Sinh viên Trần Hà Thu LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được trích dẫn rõ ràng. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Sinh viên Trần Hà Thu MỤC LỤC Trang LỜI MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1 1.1. Một số vấn đề cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ 1 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ 1 1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp vừa và nhỏ 2 1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ 5 1.2. Một số vấn đề cơ bản về cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại 7 1.2.1. Khái niệm cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 7 1.2.2. Đặc điểm cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 8 1.2.3. Vai trò của cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 9 1.2.4. Các nguyên tắc và điều kiện cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 11 1.2.5. Phân loại cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 13 1.2.6. Quy trình cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 15 1.3. Đánh giá chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại 17 1.3.1. Khái niệm chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 17 1.3.2. Ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 18 1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 20 1.3.3.1. Các chỉ tiêu định tính 20 1.3.3.2. Các chỉ tiêu định lượng 23 1.3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại 26 1.3.4.1. Nhóm nhân tố khách quan 26 1.3.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan 27 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÕN CÔNG THƢƠNG – CHI NHÁNH HÀ NỘI 32 2.1. Khái quát về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội 32 2.2. Những quy định trong cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội 33 2.2.1. Nguyên tắc cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 33 2.2.2. Điều kiện cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 33 2.2.3. Quy trình cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 34 2.2.4. Các sản phẩm cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 35 2.3. Tình hình cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn năm 2011 – 2013 37 2.3.1. Tình hình doanh số cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 37 2.3.2. Tình hình doanh số thu hồi nợ cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 38 2.3.3. Tình hình dư nợ cho vay Doanh nghiệp vừa và nhỏ 39 2.4. Tình hình chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn năm 2011 -2013 46 2.4.1. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội 46 2.4.1.1. Chỉ tiêu định tính 46 2.4.1.2. Chỉ tiêu định lượng 48 2.4.2. Đánh giá chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội 52 2.4.2.1. Kết quả đạt được 52 2.4.2.2. Hạn chế còn tồn tại 53 2.4.2.3. Nguyên nhân của hạn chế 54 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÕN CÔNG THƢƠNG – CHI NHÁNH HÀ NỘI 59 3.1. Định hƣớng phát triển kinh doanh tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội trong những năm tới 59 3.2. Định hƣớng phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội trong những năm tới. 60 3.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng – Chi nhánh Hà Nội 61 3.4. Một số kiến nghị 69 3.4.1. Kiến nghị với Chính phủ và Nhà nước 69 3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 70 3.4.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng thương mại Cổ phần Sài Gòn Công Thương 71 KẾT LUẬN 72 DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ CBTD Cán bộ tín dụng DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ EUR Đồng tiền chung châu Âu GBP Bảng Anh JPY Đồng Yên Nhật NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại SaiGonBank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương SXKD Sản xuất kinh doanh TMCP Thương mại cổ phần TSĐB Tài sản đảm bảo USD Đô la Mỹ VND Việt Nam đồng DANH MỤC BẢNG BIỂU – BIỂU ĐỒ Bảng 1.1. Phân loại các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam 2 Bảng 2.1: Doanh số cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 37 Bảng 2.2: Doanh số thu nợ DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 38 Bảng 2.3: Dư nợ cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 39 Bảng 2.4: Dư nợ cho vay DNVVN phân theo biện pháp bảo đảm tiền vay 41 Bảng 2.5: Dư nợ cho vayDNVVN phân theo thời hạn 42 Bảng 2.6: Dư nợ cho vay DNVVN phân theo nhóm nợ 44 Bảng 2.7: Dư nợ cho vay DNVVN phân theo loại tiền 45 Bảng 2.8: Tỷ lệ nợ quá hạn – nợ xấu cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 48 Bảng 2.9: Thu nhập từ hoạt động cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 51 Biểu đồ 2.1. Tỷ trọng dư nợ DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 40 Biểu đổ 2.2. Tỷ trọng dư nợ cho vay DNVVN phân theo kỳ hạn 42 Biểu đồ 2.3. Tỷ trọng nợ quá hạn cho vay DNVVN 48 Biểu đồ 2.4. Vòng quay vốn tín dụng đối với DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội 50 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Kể từ khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế vào năm 1986 đến nay, kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển nhanh chóng và đầy triển vọng. GDP không ngừng được cải thiện, đời sống người dân ngày càng được nâng cao hơn, và trên hết vị thế về kinh tế, chính trị của Việt Nam đã được biết đến và khẳng định trong mắt các nước ở khu vực và trên thế giới. Trong bước chuyển mình và phát triển đó, thì sự đóng góp của doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp Nhà nước và các doanh nghiệp vừa và nhỏ là rất đáng kể. Đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, với sự năng động, hoạt động trong nhiều lĩnh vực và số lượng đông đảo của mình đã góp phần quan trọng vào việc tăng thu nhập quốc dân (GDP), giải quyết vấn đề việc làm, giúp thực hiện điều chỉnh các chính sách kinh tế vĩ mô… Nhận thấy tầm quan trọng và tiềm năng lớn từ đối tượng khách hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các ngân hàng thương mại của Việt Nam nói chung và Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội nói riêng thời gian qua đã tích cực mở rộng và nâng cao chất lượng cho vay loại hình doanh nghiệp này, đáp ứng cho nhu cầu sử dụng vốn và phục vụ cho quá trình phát triển. Song bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận thì chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội vẫn còn những mặt hạn chế dẫn đến tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu trong hệ thống ngân hàng tăng cao, đồng thời dẫn đến nhiều rủi ro trong hoạt động tín dụng ngân hàng. Thực tế cho thấy cần có những nghiên cứu để tìm ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ yêu cầu nói trên, em đã chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội” để làm đề tài cho khóa luận tốt nghiệp chương trình đào tạo bậc đại học của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Đề tài tập trung làm rõ ba mục tiêu sau: - Làm rõ cơ sở lý luận về cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại. - Phân tích, đánh giá làm rõ thực trạng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội, từ đó tìm ra các hạn chế cũng như nguyên nhân của hạn chế. - Từ những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế đó, đề tài đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu: cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội giai đoạn năm 2011 - 2013. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Đề tài được thực hiện dựa trên các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thống kê: là phương pháp được sử dụng để thu thập thông tin, số liệu về tình hình cũng như chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội, để từ đó kết hợp với các phương pháp nghiên cứu khác làm rõ mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Phương pháp so sánh: là phương pháp sử dụng các số liệu thu thập được so sánh theo từng giai đoạn nghiên cứu, từ đó làm rõ tình hình cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ, chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội, thông qua đó đạt được các mục tiêu nghiên cứu đã đề ra. Phương pháp phân tích, tổng hợp: là phương pháp đánh giá, phân tích tổng hợp lại tình hình cũng như chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội để tìm ra được những hạn chế còn tồn tại cũng như nguyên nhân của hạn chế đó. Lấy đó làm cơ sở đưa ra một số giải pháp nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại đơn vị. 5. Kết cấu khóa luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các từ viết tắt, danh mục bảng biểu, đồ thị, kết cấu của khóa luận gồm ba chương: Chƣơng 1: Một số cơ sở lý luận về chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại. Chƣơng 2: Thực trạng chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng - Chi nhánh Hà Nội. Chƣơng 3: Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Công Thƣơng - Chi nhánh Hà Nội. [...]... tranh của ngân hàng Do đó, việc mở rộng số lượng khách hàng mới sẽ là nhân tố quan trọng có thể đánh giá chất lượng hoạt động kinh doanh của ngân hàng, mà ở đây chính là chất lượng cho vay DNVVN Khi chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng càng tốt thì uy tín của ngân hàng càng được nâng cao trên thị trường, càng thu hút thêm được các doanh nghiệp mới đến vay vốn ngân hàng Ngược lại, chất lượng cho vay DNVVN... chính thì việc nâng cao chất lượng cho vay chính là chìa khóa thành công cho các ngân hàng, 18 bởi vì cho vay là một trong những hoạt động sinh lời nhất của các NHTM, nó chi m khoảng 50% thu nhập của ngân hàng, cá biệt còn có ngân hàng cho vay đến 90% tổng thu nhập của mình Khi các ngân hàng tìm cách nâng cao chất lượng cho vay tức là ngân hàng tìm kiếm những khoản vay mang lại lợi tức cao nhất cũng như... triển của ngân hàng Quá trình thực hiện cho vay, ngân hàng thể hiện tính chuyên nghiệp như thế nào, có kịp thời đáp ứng nhu cầu vay vốn hợp lý của khách hàng trên cơ sở nguồn lực sẵn có của ngân hàng hay không? Nếu các khía cạnh này được ngân hàng giải quyết tốt thì phản ánh chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng là cao và ngược lại 20 Khả năng bán chéo sản phẩm của ngân hàng Chất lượng cho vay DNVVN... lại lợi ích ngắn hạn cho ngân hàng Ngoài ra, việc này còn giúp ngân hàng khai thác và sử dụng hiệu quả mạng lưới chi nhánh, mở rộng thị phần Chất lượng cho vay DNVVN còn phản ánh chính sách hoạt động của ngân hàng, qua đó, có thể đánh giá một phần trình độ tổ chức, quản lý điều hành kinh doanh của ngân hàng Nâng cao chất lượng cho vay DNVVN sẽ góp phần giúp ngân hàng có định hướng và đánh giá lại tổ... động cho vay nói chung của ngân hàng Nó trực tiếp cho thấy hiệu quả của hoạt động cho vay đối với DNVVN và khả năng sinh lời từ hoạt động này Tỷ trọng này càng cao càng phản ánh tầm quan trọng của cho vay DNVVN trong hoạt động cho vay nói chung của ngân hàng Qua đó cho thấy chất lượng cho vay DNVVN càng tốt, đóng góp vào chất lượng cho vay nói chung của ngân hàng, hoạt động kinh doanh của ngân hàng càng... hoàn trả TSĐB (nếu còn) và lưu trữ thông tin 1.3 Đánh giá chất lƣợng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thƣơng mại 1.3.1 Khái niệm chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ Trên thế giới cũng như tại nước ta hiện nay, ngân hàng đang ngày càng đa dạng hóa khách hàng, đa dạng hoá các hình thức cho vay, mở rộng thị trường hoạt động… một mặt làm giảm bớt rủi ro cho vay mặt khác lại làm tăng... thỏa mãn nhu cầu vay vốn của mình sẽ trở thành khách hàng trung thành của ngân hàng đồng thời giúp ngân hàng mở rộng thêm nhiều khách hàng tiềm năng Như vậy, khách hàng càng thỏa mãn cao khi vay vốn của ngân hàng thì càng cho thấy chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng là tốt và ngược lại Mức độ cải thiện tình hình SXKD sau khi sử dụng vốn vay Do nhu cầu vay vốn của các DNVVN là để đầu tư cho các hoạt... Phân loại cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ 1.2.5.1 Phân theo mục đích vay vốn Cho vay mua bán bất động sản: là việc NHTM cho DNVVN vay vốn phục vụ cho hoạt động mua bán bất động sản như mua sắm, và xây dựng nhà ở, đất đai, trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ Cho vay phục vụ SXKD công nghiệp và thương mại: là vệc NHTM cho DNVVN vay vốn ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp. .. phẩm, cung cấp thêm nhiều sản phẩm cho chính doanh nghiệp vay vốn càng phản ánh được sự tin tưởng của khách hàng vào ngân hàng Qua đó cho thấy được chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng càng cao và ngược lại Khả năng mở rộng quan hệ với khách hàng mới Với số lượng ngân hàng ngày càng gia tăng, tính cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ thì mỗi ngân hàng phải tìm cho mình một chi n lược riêng, một hướng đi phù... cho khách hàng sẽ góp phần nâng cao hình ảnh và chất lượng của NHTM trong hoạt động cho vay DNVVN Nếu thái độ phục vụ của cán bộ nhân viên càng chuyên nghiệp, thân thiệt, tác phong nhanh nhẹn, xử lý tình huống nhanh chóng và hợp lý… thì càng cho thấy được chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng là tốt và ngược lại Đây là một thước đo phản ánh chất lượng cho vay DNVVN của ngân hàng vì vậy việc nâng cao . cứu: cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà Nội. Phạm vi nghiên cứu: cho vay doanh nghiệp. về cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại. - Phân tích, đánh giá làm rõ thực trạng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ và chất lượng. doanh nghiệp vừa và nhỏ. Từ yêu cầu nói trên, em đã chọn đề tài Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương - Chi nhánh Hà