LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận vãn cơng trình nghiên cứu khoa học riêng tơi, kết nghiên cứu nêu Luận văn chưa cơng bố cơng trình khác Các số liệu, vỉ dụ trích dẫn Luận văn bảo đảm tỉnh xác, tin cậy trung thực Tơi hồn thành tất mơn học tốn tất nghĩa vụ tài theo quy định Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội Vậy viêt Lời cam đoan đê nghị Khoa Luật xem xét đê tơi có thê bảo vệ Luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn! NGƯỜI CAM ĐOAN Vũ Anh Tuấn MỤC LỤC • • LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC KÍ HIỆU VÀ CÁC CHỬ VIẾT TẮT • • DANH MỤC BẢNG CÁC BẢNG DANH MỤC BIẺU ĐÒ: MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Tình hình nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu 11 Mục đích nhiệm vụ• nghiên cứu luận văn 12 • • • Phương pháp luận phương pháp nghiên cún 13 Điểm mó*i Luận văn 13 Kết cấu Luận văn 14 CHƯƠNG I MỘT SỐ VÁN ĐÈ LÝ LUẬN VÈ ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI TỘI MUA BÁN NGƯỜI .15 1.1 Khái niệm, đặc điếm, pháp lý ý nghĩa đinh tội danh tội mua bán người 15 1.1.1 Khái niệm, đặc điếm định tội danh tội mua bán người 15 1.1.2 Căn pháp lý định tội danh tội mua bán người 20 1.1.3 Ỷ nghĩa định tội danh tội mua bán người 23 1.1.4 Các giai đoạn định tội danh tội mua bán người 24 1.2 Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc, giai đoạn định hình phạt tội mua bán người 26 1.2.1 Khái niệm, đặc diêm quyêt định hình phạt đôi với tội mua bán người 26 1.2.2 Các nguyên tắc định hình phạt đổi với tội mua bán người 28 1.2.3 Căn cứ, giai đoạn ý nghĩa định hình phạt tội mua bán người 30 1.3 Mối quan hệ định tội danh định hình phạt tội mua bán người 40 KẾT LUẬN CHƯƠNG 42 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI TỘI MUA BÁN NGƯỜI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI 43 2.1 Thực trạng tội mua bán người địa bàn tỉnh Lào Cai 43 • • O O • • 2.1.1 Đặc điếm điều kiện tự nhiên xã hội tình Lào Cai 43 • • • • 2.1.2 Tình hình tội phạm mua bán người tỉnh Lào Cai 43 2.2 Thực trạng định tội danh định hình phạt đoi với tội mua bán người địa bàn tỉnh Lào Cai 51 2.2.1 Thực trạng định tội danh định hình phạt tội mua bán người theo cẩu thành tội phạm co’ 51 2.2.2 Thực trạng định tội danh định hình phạt tội mua bán • • •• X w' • xè • người theo cẩu thành tội phạm tăng nặng 52 2.2.3 Thực trạng định tội danh mua bán người trường hợp đồng phạm 55 2.3 Một số khó khẵn, vướng mắc trình định tội danh định hình phạt tội mua bán người địa bàn tỉnh Lào Cai 57 KẾT LUẬN CHƯƠNG 71 CHƯƠNG III YÊU CẦU VÀ CÁC GIÃI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYÉT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐĨI VỚI TỘI MUA BÁN NGƯỜI 72 3.1 Yêu cầu bảo đảm cho việc định tội danh định hình phạt tội mua bán người 72 3.1.1 Yêu cầu hệ thống pháp luật tội mua bán người 72 3.1.2 Yêu cầu lực chuyên môn chủ định tội danh, định hình phạt tội mua bán người .73 3.1.3 Yêu cầu đạo đức nghề nghiệp chủ thể định tội danh, định hình phạt tội mua bán người .74 3.2 Các giải pháp nâng cao hiệu việc định tội danh định hình phạt tội mua bán người 76 3.2.1 Kiến nghị ban hành văn hưởng dẫn tội mua bán người, hoàn thiện quy định pháp luật tội mua bán người 76 3.2.2 Thực có hiệu thị Đảng, Nhà nước đấu tranh phòng, chống tội mua bán người 78 3.2.3 Điều tra, khám phá, xử lý nghiêm tội mua bán người 80 3.2.4 Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đúc nghề nghiệp chủ định tội danh, định hình phạt tội mua bán người 80 r r 3.2.5 Nâng cao chât lượng hoạt động điêu tra, truy tô, xét xử tội mua bán người 83 3.2.6 Tăng cường hợp tác quốc tế đẩu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người 84 KẾT LUẬN CHƯƠNG 86 KẾT LUẬN 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 90 PHỤ LỤC DANH MUC • KÍ HIẼU • VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT BLHS Bơ• lt • hình sư• CTTP cấu thành tội phạm HĐXX Hội đồng xét xử MBN Mua bán người PLHS Pháp luật hình QHXH Quan hệ xã hội TAND Tồ án nhân dân TNHS Trách nhiêm • hình sư• DANH MỤC BẢNG CÁC BẢNG SỐ hiệu bảng 2.1 Tên bảng Trang Thống kê thực trạng tội mua bán nguời 39 tĩnh Lào cai từ năm 2012- 2020 Phu• luc • Bảng số liệu tin báo tố giác tội phạm kiến Bảng 1.1 nghị khởi tố tội mua bán người (từ ngày 106 01/01/2012 đến ngày 30/8/2020) Phu• luc • Bảng số liệu kiểm sát điều tra truy tố tội Bảng 2.1 mua bán người 107 (Số liệu từ ngày 01/01/2012 đến ngày 30/8/2020) DANH MỤC BIÊU ĐÔ: Phụ lục 03 - Biểu đồ 3.1: Biểu đồ phản ánh tình hình tội mua bán nguời địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn từ năm 2012-2020 MỞ ĐÀU Tính câp thỉêt cùa đê tài BLHS đạo luật quan trọng nước ta quy định tội phạm hình JL phạt BLHS có nhiệm vụ bảo vệ chế độ xã hội chủ • • X • • •• • •• nghĩa, quyền làm chủ nhân dân, bảo vệ quyền bình đẳng đồng bào dân tộc, bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp cơng dân, tổ chức, bảo vệ trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa, chống hành vi phạm tội; đồng thời giáo dục người ý thức tuân theo pháp luật, đấu tranh phòng ngừa chống tội phạm Năm 1985 BLHS nước ta đời có hiệu lực từ ngày 01/01/1986 Tuy nhiên thực tế sau thời gian sữ dụng vào thực tiễn xuất số bất cập, sai xót kinh nghiệm lập pháp chưa nhiều Sự đời BLHS năm 1999 khắc phục nhiều bất cập BLHS 1985 Tình hình thực tế, kinh tế ngày phát triển, phân hóa xã hội, Tội phạm xuất ngày nhiều, tinh vi phức tạp đòi hỏi BLHS phải đời Trên tinh thần BLHS năm 2015 (sửa đối, bổ sung năm 2017) có hiệu lực từ ngày 01/01/2018 thay BLHS năm 1999 (sửa đồi, bổ sung năm 2009) Đối với quy định tội mua bán người, BLHS năm 2015 sửa đổi nhiều quy định tình tiết cho phù hợp với thực tế hoàn cảnh, sống sinh động thường phát sinh tình tiết nội dung mà quy định tội mua bán người BLHS 2015 nhiều bất cập hạn chế Với phát triển kinh tế - xã hội, tình hình tội phạm ngày gia tăng, diễn biến phức tạp tính chất, mức độ phạm vi nước nói chung tội phạm mua bán người vấn đề nan giải xã hội, tĩnh biên giới phía Bắc địa bàn tỉnh Lào Cai nói riêng Các tỉnh Biên giới phía Bắc giáp nhiều nước lại có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sơng nên nhóm tội phạm hoạt động nhiêu vùng Theo thông kê Bộ Công an, từ năm 2012 đến 2020 tình Lào Cai, quan chức tỉnh tiếp nhận gần 700 nạn nhân bị mua bán trở về, hoạt động mua bán người thường tổ chức thành đường dây có kết nối đối tượng người Việt Nam Trung Quốc với phương thức, thủ đoạn tinh vi xảo quyệt Các vụ xét xử vụ án tội phạm đặc biệt tội mua bán người • • • JL • • • • nước ta nhiều thiếu sót, hạn chế, việc định tội danh định hình phạt; nhiều trường hợp định tội danh sai bở lọt tội phạm dẫn đến việc định hình phạt khơng tương ứng với tính chất mức độ nguy cho xã hội hành vi phạm tội (quá nặng nhẹ) oan sai, vụ án bị xử hình phạt khơng xác trường hợp đặc biệt (đa tội phạm, có phạm nhiều tội) chiếm tỷ lệ cao so với định hình phạt thơng thường.Điều dẫn đến nhiều hệ luỵ xấu Xuất phát từ lý trên, lựa chọn đề tài “Định tội danh định hình phạt đối vói tội mua bán người (trên sở thực tiễn tinh Lào Cai) ” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cũa Tình hình nghiên cứu Một số cơng trình nghiên cứu khoa học nghiên cứu tội mua bán người như: Trường Đại học Kiếm sát Hà Nội (2016), Giáo trình luật hình Việt Nam - Phần tội phạm Tập 1, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội; Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình luật hình Việt Nam - Phần tội phạm, Quyển 1, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội; Trường Đại học Luật Thành Phố Hồ Chí Minh (2016), Giáo trình luật hình Việt Nam — Phần tội phạm Quyển ỉ, Nxb Hồng đức, Hà Nội; Trường Đại học quốc gia Hà Nội (2007), Giáo trình luật hình Việt nam — Phần tội phạm, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội.; Bình luận khoa học BLHS, Phần tội phạm, Tập tác giá Đinh Văn Quê, Nxb Thành phô Hô Chi Minh, 2002; Các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt tài sản PGS TS Cao Thị Oanh, Nxb Tư pháp, Hà Nội, 2015 Bên cạnh đó, tội mua bán người nghiên cứu cà góc độ lý luận thực tiễn Có thể đề cập đến: Mai Bộ (2015), “Sửa đổi bổ sung tội mua bán người tội mua bán trẻ em theo hướng nội luật hóa Công ước quốc tế tội mua bán người”, Tạp án nhân dân, (6), tr - 11; Nhà xuất bân Công an nhân dân, “ Đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người Việt Nam”; Nguyễn Thị Hồng Nhung (2017), “Tội mua bán người theo pháp luật hình Việt Nam nước ta nay”, Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện khoa học xã hội; Phạm Xuân Sơn • • • • • y • • • • y • (2018), “Những điểm BLHS 2015 nhóm tội mua bán người số vấn đề cần lưu ý”, Tạp án nhân dân, (7), tr 18 - 23; Tổ chức di cư quốc tế Việt Nam “Bảo cáo đảnh gái mơ hình hỗ trợ tái hịa nhập cho cảc nạn nhân nạn mua bán người”\ Bộ Tư Pháp “Báo cáo đánh giá hệ thống pháp luật Việt Nam tinh thần nghị định thư Liên hợp quốc phịng chổng tội phạm có tỏ chức xuyên quốc giaLê Thị Quý “Sỏ tay tuyên truyền hoạt động phịng chống bn người” Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Nguyễn Ngọc Anh (tháng 8/2011)‘ ‘Luật phòng, chống mua bán người - Cơ sở pháp lý đấu tranh chống tội phạm mua bán người thời gian tới ” Tạp chí Cơng an nhân dân Các cơng trình nói nghiên cứu tội mua bán người, chưa đề cập vấn đề định tội danh định hình phạt tội mua bán người định tội danh định hình phạt, có số cơng trình nhà khoa học tập trung sâu vào vấn đề định tội danh định hình phạt như: - Quyết định hình phạt Luật hình Việt Nam sách “ Tội phạm học luật hình tố tụng hình sự” PGS.TS Võ Khánh Vinh, NXB Chính trị quốc gia, 1995; 10 PHỤ LỤC Phụ lục 01: Báo cáo Tông kêt 09 năm thi hành Luật Phịng, chơng mua bán người VIỆN KSND TỐI CAO CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM VIỆN KSND TỈNH LÀO CAI Độc lập - Tự - Hạnh phúc số: 1177/BC-VKS-P2 Lào Cai, ngày 25 tháng năm 2020 BAO CAO Tông kết 09 năm thi hành Luật Phịng, chống mua bán người Thực Cơng văn số 4227/VKSTC-V2 ngày 17/9/2020 Viện kiểm sát nhân dân tối cao việc xây dựng báo cáo “Tổng kết 09 năm thi hành Luật Phòng, chống mua bán người” (từ 01/01/2012 đến 30/8/2020) Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai báo cáo kết thực sau: I Công tác đạo triển khai đánh giá hiệu thi hành văn phòng, chống mua bán người Công tác đạo triển khai thi hành Luật Phòng, chống mua bán người Ngay sau Luật phịng, chống mua bán người có hiệu lực thi hành (ngày 0Ì/0Ì/2012), lãnh đạo đơn vị tăng cường đạo, quán triệt, triến khai thực hiện, đầy đủ thị Viện trưởng Viện kiềm sát nhân dân tối cao, chương trình, kế hoạch cơng tác Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai chương trình, kế hoạch Tỉnh ủy Đồng thời đề biện pháp thực cụ đảm bảo thực tốt chức năng, nhiệm vụ Ngành địa phương, hồn thành tốt tiêu cơng tác đề Căn Kế hoạch 95 Viện kiêm sát nhân dân cao vê triên khai thực Chương trình hành động phịng, chống tội phạm mua bán người theo giai đoạn Ke hoạch của Việnhy kiểm sát nhân dân tối cao thực Chương trình phịng, chống mua bán người hàng năm đơn vị xây dựng Kế hoạch hàng năm Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai việc thực Chương trình phịng, chống mua bán người, Ke hoạch triển khai thực Dự án “£)ỔM tranh phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em, người chưa thành niên vi phạm pháp luật, phịng chống bạo lực gia đình mua bán người” thuộc Chương trình quốc gia phịng chống tội phạm; Kế hoạch thực đợt cao điểm công, trấn áp tội phạm mua bán người, đảm bảo thực hiệu Đánh giá hiệu thi hành văn VKSND tỉnh Lào Cai tiếp tục quán triệt đạo triển khai thực Chỉ thị 48 - CT/TW ngày 22/10/2010 Bộ trị “Tăng cường lãnh đạo Đảng đoi với công tác phồng, chổng tội phạm tình hình mới”', Nghị 63/2013/QH13 ngày 27/11/2013 “Tăng cường biện pháp đấu tranh phòng, chổng tội phạm”', Tổ chức tổng kết 05 năm thực chương trình 130/CP giai đoạn 2011 - 2015 nhiệm vụ trọng tâm thực Chương trình 130/CP giai đoạn 2016 - 2020; Hằng năm VKSND tỉnh Lào Cai xây dựng Kế hoạch để cụ thể hóa thực Ke hoạch VKSND tối cao cơng tác phịng, chống mua bán người, tệ nạn mại dâm xây dựng báo cáo sơ kết, tổng kết cơng tác theo chương trình kế hoạch đề Phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Lào Cai để tổ chức thực cỏ hiệu Ke hoạch phòng chống tội phạm mua bán người tệ nạn mại dâm địa bàn tỉnh tranh thủ ủng hộ quyền địa phương Trong nhũng năm qua địa tỉnh nguy mua bán người tội phạm mua bán người giảm theo năm Công tác tiếp nhận, bảo vệ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở thực hiệu kịp thời Qua đó, góp 96 phân nâng cao ý thức trách nhiệm, lực cá nhân, gia đình tồn xã hội nhằm chủ động phịng ngừa, ứng phó với nguy mua bán người Công tác phát hiện, điều tra, truy tố xét xừ tội phạm mua bán người đẩy mạnh Các vụ án điều tra, truy, tố xét xử người, tội tuân theo quy định pháp luật Việc tiếp nhận, xác minh, giải cứu, bào vệ hồ trợ nạn nhân kịp thời, an tồn nhằm đảm bảo quyền lợi ích nạn nhân II Công tác thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động tư pháp liên quan đến tội phạm mua bán người Công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải tin báo, tố giác tội phạm mua bán người - Tổng số tố giác, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố mà Cơ quan điều tra tiếp nhậng giải quyết: 208 tin báo (số mới) - Đã giải tố giác, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố: + Khởi tố: 208 tin + Không khởi tố: Khơng + Tạm đình chỉ: Khơng - Q hạn: Khơng - Tổng số tố giác, tin báo tội phạm mà Viện kiểm sát cấp kiểm sát: 208 tin Hàng năm đơn vị xây dựng kế hoạch trực tiếp kiểm sát việc giải tố giác, tin báo tội phạm Cơ quan điều tra, Cơ quan giao tiến hành số hoạt động điều tra Qua công tác kiềm sát, phát số vi phạm, ban hành kiến nghị vi phạm, kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật Các kiến nghị quan hữu quan quyền cấp tiếp thu, chấp nhận 97 Trong kỳ báo cáo quan tô tụng đơn vị thực tôt công tác thực hành quyền công tố, kiếm sát việc giải tin báo, tố giác tội phạm mua bán người Ngay sau nhận hồ sơ tin báo Cơ quan điều tra cấp chuyển sang, Kiểm sát viên phân công thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải nguồn tin tội phạm chủ động đề yêu cầu kiểm tra, xác minh để kiểm tra tính xác thực nguồn tin tội phạm, thu thập, củng cố chứng cứ, tài liệu, đồ vật để làm rõ tình tiết có liên quan Các yêu cầu điều tra nêu rõ ràng, cụ thể vấn đề cần điều tra, chứng cứ, tài liệu cần thu thập Đảm bảo việc khởi tố người, tội, tránh oan sai, bỏ lọt tội phạm Công tác thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động điều tra - Tổng thụ lý: 216 vụ/ 384 bị can - Số vụ án, bị can khởi tố: 209 vụ/374 bị can (trong có 01 tin khỏi tố 02 vụ) - Phục hổi điều tra 07 vụ/10 bị can - số vụ án, bị can tạm đình điều tra: 13 vụ/17 bị can (Do hết thời hạn điều tra không xác định đối tượng) - Số vụ án, bị can đinh điều tra: Không - Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố: Không - Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra thay đổi định khởi tố: Không - Viện kiểm sát trực tiếp khởi tố: Không - Viện kiểm sát hủy bỏ định không khởi tố vụ án: Không - VKS không phê chuẩn định khởi tố bị can CQĐT: Khơng - VKS hủy định tạm đình điều tra Cơ quan điều tra: Không 98 - VKS hủy quyêt định đình điêu tra Cơ quan điêu tra yêu câu Cơ quan điều tra Phục hồi điều tra: Không - Giải quyết: Kết thúc điều tra: 202 vụ/360 bị can - Hiện tồn: 01 vụ/07 bị can - số kiến nghị, yêu cầu Viện kiểm sát: Không - Kết thực hiện: Không Trong kỳ báo cáo Viện kiếm sát hai cấp thực tốt công tác thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động điều tra vụ án hình mua bán người Kiểm sát viên hai cấp chủ động trao đổi với Điều tra viên từ đầu giai đoạn tố tụng tụng đề yêu cầu điều tra vãn với tất vụ án khởi tố Các yêu cầu điều tra Viện kiểm sát có chất lượng tốt, định hướng điều tra nhằm tránh oan, sai, bở lọt tội phạm Sau đề yêu cầu điều tra, Kiểm sát viên kiểm sát chặt chẽ hoạt động điều tra Điều tra viên, đảm bảo cho yêu cầu điều tra Kiểm sát viên thực đầy đủ Công tác thực hành quyền công tố kiểm sát hoạt động tư pháp giai đoạn truy tố tội phạm mua bán người - Số vụ, bị can Viện kiểm sát phải giải quyết: 202 vụ/360 bị can (số mới) - Số vụ, bị can Viện kiểm sát giải quyết: 202 vụ/360 bị can Trong đó: + Truy tố: 201 vụ/357 bị can + Tạm đình chỉ: Khơng + Đình chỉ: Khơng Hiện tồn: 01 vụ/03 bị can (trong hạn) 99 Trong kỳ báo cáo Viện kiêm sát hai câp thực tôt công tác thực hành quyền công tố kiếm sát hoạt động tư pháp giai đoạn truy tố tội phạm mua bán người Đảm bảo truy tố người, tội, pháp luật Khơng có trường hợp đình vụ án, bị can Hạn chế thấp tỉ lệ trả hồ sơ điều tra bổ sung Đẩy nhanh tiến độ truy tố, đảm bảo đạt vượt tiêu công tác Ngành Công tác THQCT kiểm sát xét xử sơ thẩm - Số vụ, bị cáo VKS thực hành quyền công tố kiểm sát xét xử: 201 vụ/ 357 bị cáo (số mới) - Tòa án xét xử sơ thẩm: 200 vụ/355 bị cáo - Tòa án xét xử bị cáo khoản khác điều luật tội danh khác nhẹ tội danh Viện kiểm sát truy tố: Khơng - Số vụ, bị cáo Tịa đình chỉ: Đình 01 bị cáo Đ120 (số cũ), bị cáo chết - Hiện tồn: 01 vụ/01 bị cáo (trong hạn) - Tòa án trả hồ sơ cho Viện kiểm sát để điều tra bổ sung: Khơng - Tịa án yêu cầu khởi tố tội phạm người phạm tội mới: Không - Những vi phạm pháp luật hoạt động xét xử vụ án hình liên quan đến tội phạm mua bán người: Không - Số kiến nghị Viện kiểm sát: Không Trong kỳ báo cáo Viện kiểm sát nhân dân hai cấp thực tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử sơ thấm Đảm bảo việc xét xử người, tội, tránh oan, sai bở lọt tội phạm Kiến nghị Viện kiểm sát yêu cầu quan, tổ chức, đơn vị hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến tội phạm mua bán người: Không 100 III Công tác hợp tác quôc tê vê phịng, chơng mua bán người Trong kỳ báo cáo, đơn vị ln trì tốt cơng tác phối họp đấu tranh phịng chống tội phạm nói chung, có tội phạm mua bán người Do khơng phát sinh khó khăn, vướng mắc Qua kết hợp tác quốc tế phòng, chống mua bán người Các quan chức giải cứu, tiếp nhận 335 nạn nhân bị mua bán; hợp tác điều tra, cung cấp tài liệu, chứng 05 vụ án; đấu tranh, triệt phá 02 chuyên án; bắt, trao trả 10 đối tượng phạm tội mua bán người IV Công tác phối hợp bảo vệ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán Từ năm 2012 đến nay, quan chức tỉnh Lào Cai chưa xác minh, tiếp nhận nan nhân bị mua bán nước Đã tiến hành xác minh, tiếp nhận 335 nạn nhân bị mua bán từ Trung Quốc Myanma trở Đơn vị phối hợp với quan chức tiến hành áp dụng biện pháp bảo vệ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, đảm bảo nạn nhân gia đình nạn nhân đảm bảo giữ bí mật thơng tin liên quan đến việc bị mua bán Nạn nhân chủ yếu tội phạm mua bán người thường phụ nữ (độ tuối tù’ 16 đến 35) trẻ em vùng sâu, vùng xa, nông thôn thành thị (học sinh, sinh viên) có hồn cành khó khăn làm th, bán hàng sau bị lừa đưa sang Trung Quốc bán cho chủ chứa hoạt động mại dâm, bán làm vợ cho đàn ông Trung Quốc Phần lớn đối tượng lợi dụng lòng tin phụ nữ, trẻ em chúng tán tỉnh, tạo quan hệ yêu đương với nạn nhân dụ dỗ, rũ chơi, lấy làm vợ lừa gạt phụ nữ trẻ em bán Một số đối tượng người Trung Quốc sang Việt Nam đến gia đình phụ nữ, trẻ em đặt thẳng vấn đề với gia đình phụ nữ, trẻ em việc đưa phụ nữ, trẻ em gia đình để lấy làm vợ, thực tế đối tượng đưa phụ nữ, trẻ em sang Trung Quốc bán cho đối tượng khác 101 V Những khó khăn, vướng măc giải pháp, kiên nghị cơng tác phịng, chống tội phạm mua bán người Những khó khăn, vướng mắc nguyên nhân Khó khăn, vướng mắc: đổi tượng thủ đoạn phạm tội: Để tránh bị phát phạm tội, đối tượng mua bán người thường lấy tên địa giả để lừa dối nạn nhân tiếp xúc làm quen, đồng thời sử dụng nhiều số máy điện thoại “loại sim rác’’ để liên lạc với bị hại đồng bọn vụ cụ thể, sau gây án xong đối tượng hủy sim nên khó khăn cho việc xác minh, truy bắt đối tượng củng cố chứng chứng minh tội phạm Hiện đối tượng phạm tội thường sử dụngcác trang mạng xã hội Zalo, Face Book đề làm quen với người bị hại sau lừa gạt đưa sang Trung Quốc bán Đặc biệt nồi lên tình trạng đối tượng phạm tội sử dụng ảnh đại diện Face book người Trung Quốc tự giới thiệu cán Hải Quan, Biên Phịng Cơng an sinh sống, làm việc Trung Quốc để làm quen lừa gạt người bị hại sang Trung Quốc chơi, sau đưa bán cho người Trung Quốc mua làm vợ Việc gặp gỡ bị hại đối tượng diễn Trung Quốc nên khó khăn cho việc xác minh, truy bắt xử lý Trong đó, số người Việt Nam lao động bất hợp pháp bên Trung Quốc không quản lý lớn, nhiều trường hợp sang làm thuê chân thích hưởng thụ, lười lao động nên bị đối tượng người Trung Quốc người Việt Nam hoạt động bên Trung Quốc rù rê lôi kéo vào đường dây phạm tội Một số đối tượng sau dụ dỗ, lừa gạt phụ nữ, trẻ em đưa sang Trung Quốc bán, chúng lấy điện thoại nạn nhân khai thác thông tin từ danh bạ điện thoại nạn nhân, sau sử dụng điện thoại để liên lạc • • • ♦ X • 102 • • • dụ dỗ, lừa gạt phụ nữ, trẻ em khác đưa bán Các đối tượng phạm tội mua bán người thường hoạt động lưu động liên huyện, liên tình xuyên quốc gia nên khó khăn cơng tác điều tra, xác minh, truy bắt, xử lý đối tượng nạn nhân việc giải cứu nạn nhân bị mua : Trong vụ án mua bán người, người bị hại bị mua bán chưa trở về, việc tố cáo chủ yếu người thân bị hại đến trình báo nên việc thu thập tài liệu, chứng chứng minh hành vi phạm tội đối tượng khó khăn; bị hại sau bị bán nước thường bị đưa vào sâu nội địa, đặc biệt có trường hợp người bị hại bị đưa bán khu vực biên giới giáp ranh Trung Quốc với nước khác Myanma nên khơng thể giải cứu Nhiều trường hợp có bị hại Công an Trung Quốc phát giải cứu bị bán lâu bất đồng ngôn ngữ, khai báo xác nhân thân gia đình nạn nhân Việt Nam nên khó khăn việc xác định nhân thân, lai lịch người bị hại để hồn thiện thủ tục tiếp nhận • • • JL • Một số bị hại làm quen với đối tượng thông qua điện thoại qua mạng xã hội, gặp đối tượng lần bị đưa bán nên thông tin đối tượng, không nhận dạng đối tượng nên khó khăn cho việc chứng minh tội phạm, xử lý đối tượng Nguyên nhân khó khăn, vướng mắc : Sự phát triển mạnh mẽ công nghệ thông tin mạng xã hội kéo theo hệ lụy đời sống xã hội, cơng tác quản lý lỏng lẻo, đặc biệt quản lý sim điện thoại trang mạng xã hội zalo, facebook Việc người Việt Nam sang Trung Quốc đế lao động tự do, lao động theo thời vụ diễn biến ngày phức tạp, không quản lý địa bàn 103 rộng, địa hình chia căt, tuyên biên giới dài môi quan hệ thân tộc, dân tộc, đặc biệt đồng bào dân tộc mơng (có ngơn ngữ, phong tục tập quản tương đồng) Trình độ nhận thức cùa phận người dân khu vực vùng sâu, vùng xa hạn chế, ý thức tự bảo vệ khơng cao, phong tục, tập qn cịn lạc hậu, dễ dàng tin theo đối tượng phạm tội chưa biết đối tượng Công tác hợp tác quốc tế đạt kết định song cịn gặp nhiều khó khăn bất đồng ngôn ngữ, khác biệt quy định pháp luật, rào cản hoạt động ngoại giao Một số giải pháp kiến nghị cơng tác phịng, chổng tội phạm mua bán người Huy động sức mạnh tổng họp hệ thống trị ịcác Ban, Ngành, Đồn thế, cấp ủy, Chính quyền cấp) tham gia vào cơng tác phịng ngừa, đấu tranh chống tội phạm mua bán người Cụ thể: Tăng cường phát triển kinh tế miền núi, mở lóp đào tạo nghề cho phụ nữ trẻ em, tạo cơng ăn việc làm có thu nhập ổn định; tăng cường cơng tác giáo dục, nâng cao trình độ nhận thức quần chúng nhân dân; đồi vàđẩy mạnh vềnội dung hình thức cơng tác tun truyền, vậnđộngquần chúng tham gia bảo vệ an ninh trật tự, tố giác tội phạm; tăng cường đào tạo phát triển cho hạt nhân tiêu biểu công tác tuyên truyền phòng ngừa, đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung, phịng chống bn bán người nói riêng cấp sởf£)ậy cải gốc đê giảm thiêu so phụ nữ, trẻ em có nguy cao bị đoi tượng lừa gạt đưa bản) Tăng cường phối họp với lực lượng Biên phịng cơng tác quản lý khu vực biên giới, thường xuyên tuần tra kiểm soát tuyến đường biên, tập trung 104 đường mòn lối mở, đường đò, kịp thời ngăn chặn đối tượng trước chúng đưa phụ nữ, trẻ em nước ngoài; thường xuyên trao đối thông tin đối tượng, địa bàn, nạn nhân đế phối hợp giải cứu nạn nhân đấu tranh, triệt phá Phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh mạnh tiến độ điều tra vụ án, nhanh chóng đưa vụ án mua bán người xét xử, lựa chọn vụ án điềm đưa xét xử lưu động, cơng khai để răn đe, giáo dục phịng ngừa chung Trú trọng công tác quản lý nhân hộ khấu theo luật cư trú, mạnh công tác quản lý tạm vắng, tạm trú, kịp thời phát nhũng trường hợp phụ nữ, trẻ em vắng mặt địa phương không rõ lý Quản lý chặt chẽ đối tượng sưu tra theo hệ loại, phân công phân cấp có đối sách cụ thể với loại, tên, giám sát chặt chẽ đối tượng có biểu nghi vấn, đối tượng cỏ tiền án, tiền tội mua bán phụ nữ, trẻ em, số đối tượng người Việt Nam kinh doanh ngành nghề có điều kiện, số phụ nữ lấy chồng Trung Quốc thường qua lại biên giới Đẩy mạnh thực biện pháp nghiệp vụ trinh sát, tích cực, chủ động, sáng tạo cơng tác nắm tình hình đấu tranh, khai thác bị can vụ án khởi tố để kịp thời nắm bắt diễn biến, phương thức, thủ đoạn hoạt động đối tượng phạm tội, dự báo xác tình hình để phục vụ cơng tác phịng ngừa đấu tranh triệt phá Đối với nhũng trường hợp phụ nữ, trẻ em khởi địa phương không rõ lý nghi bị mua bán cần xây dựng sở liệu, thu thập ảnh thông tin liên quan đến tồn q trình trước phụ nữ, trẻ em khỏi địa phương để làm cứ, sở điều tra, làm rõ phục vụ truy tìm bị hại Tăng cường, đổi mới, chủ động, sáng tạo, nâng cao hiệu công tác phối hợp với lực lượng Công an Trung Quốc sở văn ký kết hai nước 105 Trên báo cáo Tông kêt 09 năm thi hành Luật Phịng, chơng mua bán người đơn vị báo cáo để Thường trực Ban Chỉ đạo PCTP tỉnh Lào Cai tổng hợp, xây dựng báo cáo chung Nơi nhận: KT VIỆN TRƯỞNG - Vụ - Viện KSND tối cao (b/c); PHĨ VIỆN TRƯỞNG - Lưu VT, P2 106 Phụ• lục • Bảng 1.1 Băng số liệu tin báo tố giác tội phạm kiến nghị khởi tổ mua bán người (từ ngày 01/01/2012 đến ngày 30/8/2020) Năm Kết giải Tông thụ lý Khởi tố Khơng khởi tố Tam • đình 2012 37 37 2013 33 33 2014 35 35 2015 26 26 2016 23 23 2017 24 24 2018 13 13 2019 7 Đen 10 10 30/8/2020 107 Lý Đang Quá Ghi TĐC giải han • rr-< Tơng 208 208 0 Phụ• lục • Băng 2.1 số liệu kiếm sát điều tra truy tố tội phạm mua bán người (Số liệu từ ngày 01/01/2012 đến ngày 30/8/2020) Năm Số thụ lý VKS giải CQĐT giải Tam đình • Đề Đinh nghị Truy tố truy tố Tam • Đình đình chỉ Vu• BC Vu• BC Vu• BC Vu• BC Vu• BC 2012 37 64 39 62 39 62 2013 35 69 34 65 34 65 2014 35 57 8 32 49 32 49 2015 28 46 0 25 52 25 52 2016 23 42 2 20 38 20 38 2017 24 62 1 19 44 19 44 2018 13 17 0 13 22 13 22 2019 11 0 11 16 11 16 108 V B V B u• c u• c 8/2020 10 18 0 216 384 13 17 12 12 202 36 20 36 Tông 0 0 Phụ lục 03 Biếu đồ 3.1: Biểu đồ phản ánh tình hình Tội mua bán người địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn từ năm 2012-2020 109 ... VÈ ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI TỘI MUA BÁN NGƯỜI 1.1 Khái niệm, đặc điểm, pháp lý ý nghĩa định tội danh đối vói tội mua bán người 1.1.1 Khái niêm, đặc điểm định tội danh tội mua. .. đoạn 42 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI TỘI MUA BÁN NGƯỜI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI 2.1 Thực trạng tội mua bán người địa bàn tỉnh Lào Cai 2.1.1 Đặc • điểm điều... phải áp dụng Trường hợp định tội mua bán người đúng, việc định hình phạt định hình phạt sai Điều phụ thuộc vào chủ thể định hình phạt Định tội danh định hình phạt tội mua bán người đắn biện pháp