TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TIỂU LUẬN NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA NỢ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƢỞNG KINH TẾ VIỆT NAM Giảng viên hƣớng dẫn Ph.D Nguyễn Thị Lan Sinh viên thực Mã sinh viên Nguyễn Quỳnh Trang 1413310130 Lƣơng Thảo Ly 1413330048 Nguyễn Bích Ngọc 1413320043 Hà Nội, 01/2018 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Lịch sử nghiên cứu 1.1 Trong nƣớc 1.2 Nƣớc 1.3 Khoảng trống tri thức nghiên cứu 11 Cơ sở lý thuyết 13 2.1 Cơ sở lý thuyết mối quan hệ nợ công tăng trƣởng kinh tế 13 2.2 Cơ sở lý thuyết ngƣỡng nợ công (debt overhang) đƣờng cong Laffer 17 Phƣơng pháp nghiên cứu 17 CHƢƠNG 2: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 20 Kết hồi quy mô hình theo phƣơng pháp OLS 20 Kiểm định mức độ phù hợp mơ hình 26 Kiểm định vi phạm giả thiết mơ hình 26 3.1 Kiểm định bỏ sót biến quan trọng 26 3.2 Kiểm định đa cộng tuyến 27 3.3 Vấn đề phƣơng sai sai số thay đổi 29 3.4 Phân phối chuẩn sai số 29 Thảo luận kết nghiên cứu 30 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƢƠNG 3: 32 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP 32 Kết luận 32 Kiến nghị giải pháp 33 2.1 Thực trạng nợ công Việt Nam 33 2.2 Giải pháp đề xuất 39 TÀI LIỆU THAM KHẢO 43 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Fdi Vốn đầu tƣ nƣớc Gov Can thiệp phủ Gdpg Gfcf Pubdebt Inf Gdppcini Tăng trƣởng GDP Đầu tƣ cố định ban đầu Nợ công GDP Tỷ lệ lạm phát Hàm logarit GDP/ vốn (Mức thu nhập ban đầu) Open Mức độ “mở” kinh tế Pop Tỷ lệ gia tăng dân số UNCTAD United Nations Conference on Trade and Development (Hội nghị Liên Hiệp Quốc Thƣơng mại Phát triển) EFW Economic Freedom of World (Tự Kinh tế giới) IMF International Monetary Fund (Quỹ tiền tệ quốc tế) WDI World Development Indicators (Chỉ số phát triển giới) WB World Bank (Ngân hàng giới) NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com DNNN Doanh nghiệp nhà nƣớc ASXH An sinh x hội CP Chính phủ NHTM Ngân hàng thƣơng mại NHTW Ngân hàng Trung ƣơng TPCP Trái phiếu phủ NSNN Ngân sách Nhà nƣớc BTC Bộ Tài Bộ KH&ĐT Bộ Kế hoạch & Đầu tƣ TCTD Tổ chức tín dụng NSLĐ Năng suất lao động LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Đối với quốc gia phát triển, nhƣ quốc gia phát triển giới, nợ công nguồn vốn phổ biến đƣợc sử dụng để đáp ứng nhu cầu chi ngân sách Đây nguồn tài trợ hàng đầu cho đầu tƣ phát triển kinh tế thông qua ngân sách nhà nƣớc (NSNN) nguồn cung cấp vốn lớn đứng thứ hai kinh tế với tỷ trọng 16-17% tổng vốn đầu tƣ tồn x hội Vì vậy, tăng trƣởng kinh tế cải thiện nguồn lực đƣợc sử dụng cách hợp lý hiệu Tuy nhiên sử dụng nguồn vốn vay không mục đích thiếu tính kỷ luật , kiểm sốt chặt chẽ, nợ cơng gây bất ổn vĩ mô, tạo buộc với tăng trƣởng kinh tế Điển hình với kiện khủng hoảng nợ công nổ Hy Lạp giai đoạn sau đại khủng hoảng kinh tế giới 2008-2009, vấn đề mối quan hệ nợ công tăng trƣởng chiếm vị trí quan trọng tranh luận kinh tế Đối với Việt Nam, kinh tế đ có giai đoạn tăng trƣởng cao vào năm đầu kỷ 21 nhƣ việc nƣớc ta đ gia nhập nhóm nƣớc có thu nhập trung bình giới, nhiên, quy mơ nợ công không ng ng gia tăng, áp sát ngƣ ng kiểm soát Quốc hội đề Việc nghiên cứu kỹ có định hƣớng Nợ cơng ảnh hƣởng đến tăng trƣởng kinh tế trở nên cần thiết Bài tiểu luận tìm hiểu mối quan hệ nợ cơng tăng trƣởng kinh tế bắt đầu t mơ hình lý thuyết dựa ba quan điểm mối quan hệ Nợ công tác động tiêu cực đến tăng trƣởng kinh tế, Nợ cơng tác động tích cực đến tăng trƣởng kinh tế Nợ cơng có ảnh hƣởng nhỏ đến tăng trƣởng kinh tế Sau đó, mơ hình hồi quy thể mối LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com quan hệ hai biến số đƣợc đƣa dùng phƣơng pháp hồi quy Bình phƣơng phần dƣ nhỏ (OLS) để tìm hệ số ƣớc lƣợng Mục tiêu nghiên cứu Xác định mối quan hệ nợ công tốc độ tăng trƣởng kinh tế Việt Nam mối quan hệ với biến số kinh tế khác T đó, đƣa đóng góp tƣ vấn sách quản lý nợ công nhằm huy động sử dụng nợ công cách hiệu cho phát triển kinh tế Việt Nam Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu - Đối tƣợng: Mối quan hệ hồi quy tăng trƣởng kinh tế Tỷ lệ Nợ công GDP Việt Nam - Phạm vi: Số liệu biến số kinh tế đƣợc thống kê công bố IMF UNCTAD giai đoạn t năm 2003 - 2015 LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Lịch sử nghiên cứu 1.1 Trong nƣớc Tại Việt Nam, nghiên cứu tỷ lệ nợ công tối ƣu đ đƣợc thực với điển hình nghiên cứu của: Tác giả Nguyễn Hữu Tuấn (2012): “Mối quan hệ nợ nước ngồi tăng trưởng kinh tế”, đăng Tạp chí phát triển Hội nhập UEF Số (14) - Tháng 56/2012 Nghiên cứu sử dụng lý thuyết “debt overhang” mô dƣới dạng đồ thị đƣờng cong Laffer nợ để phân tích mối liên hệ nợ nƣớc tăng trƣởng kinh tế VN Trƣớc hết tác giả sử dụng số liệu nợ nƣớc GDP thực tế Việt Nam giai đoạn 1986-2009 để mơ tả đƣờng cong Laffer tìm ngƣ ng nợ 65% Tiếp đó, tác giả kiểm định mối quan hệ nợ tăng trƣởng Việt Nam thơng qua mơ hình nghiên cứu đƣợc xây dựng dựa mơ hình thực nghiệm Tokunbo cộng (2007) nghiên cứu với trƣờng hợp nợ công Nigeria đƣợc xác định nhƣ sau: Y = α1 + α2ψ + α3 (ψ – ψ*) ∂ + α4OPEN + μ Trong đó: Y: GDP giá cố định năm 1994 ψ: Tỷ lệ nợ nước so với GDP Ψ*: Ngưỡng nợ nước ngồi theo mơ hình đường công Laffer nợ ∂: biến giả, ∂ = ψ>ψ*, ∂ = ψ 0.05 = 5% Vậy không đủ sở để bác bỏ H0 nên Sai số có phân phối chuẩn Thảo luận kết nghiên cứu Mơ hình hồi quy đƣa kết hồi quy hệ số ƣớc lƣợng Theo kết này, tăng lên Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngồi, Can thiệp phủ, Tỷ lệ lạm phát, Vốn đầu tƣ ban đầu Tỷ lệ nợ công gây tác động tiêu cực đến tăng trƣởng kinh tế Và LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com hệ số ƣớc lƣợng p-value biến số Đầu tƣ trực tiếp nƣớc (fdi), Tỷ lệ đầu tƣ cố định ban đầu Độ “mở” kinh tế (open) có giá trị nhỏ hệ số ƣớc lƣợng thể mối quan hệ tuyến tính biến với tăng trƣởng kinh tế có ý nghĩa Ngồi ra, nhƣợc điểm lớn kết hồi quy mơ hình số quan sát nhỏ (T=13) Vì kết hồi quy mơ hình chƣa xác mơ hình bị mắc bệnh nội sinh Với kết t mơ hình đây, nhóm tác giả đánh giá đƣợc tổng quát mối quan hệ phi tuyến hình chữ U ngƣợc nợ công tăng trƣởng kinh tế Việt Nam năm gần LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com CHƢƠNG 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP Kết luận Mơ hình hồi quy tìm mối quan hệ nợ cơng với tăng trƣởng kinh tế đƣa mối quan có dạng đƣờng cong Laffer Ưu điểm nghiên cứu: Mô hình khơng bị bỏ sót biến quan trọngvà khơng gặp vấn đề nhiễu khơng có phân phối chuẩn Hạn chế: Mơ hình gặp khó khăn thời gian kinh phí để thu thập số liệu Mơ hình ƣớc lƣợng bị mắc khuyết tật đa cộng tuyến Hướng nghiên cứu tiếp theo: Mở rộng mơ hình hồi quy tìm mối quan hệ giữu nợ công tăng trƣởng kinh tế, tìm ngƣ ng nợ cơng tối ƣu (debt threshold) cách giả định ngƣ ng nợ công đơn nhân tố nợ công mà giá trị nợ cơng đó, mối quan hệ nợ cơng tăng trƣởng kinh tế thay đổi Để thực điều này, phƣơng pháp đƣợc sử dụng Rolling Threshold Technique cách sử dụng biến giả Giá trị biến nhận giá trị nợ công vƣợt ngƣ ng xác định Bằng cách này, chúng ƣớc lƣợng LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ảnh hƣởng gia tăng nợ công lên tăng trƣởng kinh tế, nợ công nằm ngƣ ng cụ thể Cách làm cụ thể cho phƣơng pháp: ƣớc lƣợng cho phƣơng trình với giá trị ngƣ ng nợ công tối ƣu khác nhau, thay đổi t ng giá trị t ngƣ ng nợ công với tỷ lệ GDP 20% 105% Sau so sánh độ lớn tƣơng quan hệ số ƣớc lƣợng cho biến pubdebt* Phƣơng trình cụ thể: Gdpg = Kiến nghị giải pháp 2.1 Thực trạng nợ công Việt Nam 2.1.1 Quy mô nợ công gia tăng nhanh, áp sát ngƣỡng kiểm soát Quốc hội Trong giai đoạn 2011- 2015, nợ cơng gia tăng nhanh chóng với mức 16,7%/năm Theo đó, cuối năm 2015, số tuyệt đối, dƣ nợ cơng lên đến 2.608 nghìn tỷ đồng, gấp 1,9 lần so với cuối năm 2011 (1.393 nghìn tỷ đồng) Về số tƣơng đối, cuối năm 2015, nợ cơng/GDP mức 62,2%, áp sát ngƣ ng kiểm sốt 65% Quốc hội Đáng lƣu ý, theo nhiều chuyên gia, quy mơ nợ cơng thực tế đ cao so với mức công bố cách thức xác định nợ công Việt Nam số tổ chức quốc tế uy tín có khác biệt Cụ thể, nợ công theo tiêu chuẩn Việt Nam dựa nguyên tắc: trách nhiệm toán thuộc chủ thể vay; cịn nợ cơng theo tiêu chuẩn quốc tế đƣợc xác định sở: chủ sở hữu thực LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com hay pháp nhân đứng sau chủ thể vay phải có trách nhiệm tốn Theo đó, nợ cơng theo tiêu chuẩn quốc tế nợ công theo tiêu chuẩn Việt Nam cộng với nợ của: Ngân hàng Nhà nƣớc (NHNN), doanh nghiệp nhà nƣớc (DNNN), tổ chức bảo hiểm x hội an sinh x hội (ASXH) số địa phƣơng Căn theo tiêu chuẩn quốc tế, nhiều chuyên gia đƣa ƣớc tính cho tỷ lệ nợ công/GDP Việt Nam đ vƣợt mức 100% Theo thông lệ quốc tế, ngƣ ng nợ công tối ƣu (nhằm đảm bảo nợ công động lực giúp tăng trƣởng kinh tế) thông thƣờng cho nƣớc phát triển 90 %, nƣớc phát triển có tảng tốt 60% có tảng 30-40% Vì vậy, mức ngƣ ng nợ công/GDP đƣợc Quốc hội đề 65% phù hợp với thông lệ quốc tế; việc vƣợt ngƣ ng tối ƣu tiềm ẩn rủi ro 2.1.2 Về cấu trúc nợ công: Để tài trợ cho ngân sách thâm hụt: Bên cạnh việc tăng thuế, giảm chi tiêu khơng thể thực ngay, phủ có cách vay nợ để giải tình trạng thâm hụt ngân sách, nhóm nghiên cứu t ng ƣu nhƣợc điểm đƣờng vay nợ tài trợ thâm hụt ngân sách: - Vay tiền từ ngân hàng trung ƣơng: NHTW chịu trách nhiệm phát hành, quản lý tiền Ưu điểm: Nhanh, thuận tiện nhất, dễ dàng: Ở Việt Nam NHTW trực thuộc CP, nên phủ nói bơm NHTW bơm tiền cho CP Nhược điểm: NHTW bơm tiền vào lƣu thông gia tăng lạm phát - Vay tiền từ ngân hàng thƣơng mại: NHTM trung gian tài chính, kinh doanh tiền LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Ưu điểm: Khơng phát hành tiền, nên phủ vay khơng gây lạm phát Nhược điểm: Miếng bánh tín dụng NHTM dành cho tƣ nhân bé dần, lấn át đầu tƣ tƣ nhân - Vay ngân hàng: CP phát hành trái phiếu công chúng Ưu điểm: CP chủ động thực phát hành trái phiếu Nhược điểm: Trong ngắn hạn không gây lạm phát, nhƣng dài hạn, phủ khơng in tiền lƣu thông mà lôi tiền két để trả cho cơng chúng tiền hết, khơng đủ để trả nợ, phải nhờ NHTW bơm tiền lƣu thông, lúc gây lạm phát tạo thành sức ép lạm phát dài hạn Chỉ số Nợ CP/GDP tăng - Vay nƣớc ngoài: Sẽ làm tỉ lệ nợ/GDP tăng cao, tiếp tục vay tạo sức ép lạm phát dài hạn Phát hành trái phiếu nƣớc Nhược điểm: Lạm phát dài hạn Khó thực phủ nhà nƣớc khác khơng dại mà mua trái phiếu nƣớc mà họ tin phủ khơng đảm bảo đƣợc khả trả nợ, v nợ trái phiếu mớ giấy lộn Vậy nên phủ nƣớc có độ tin cậy đƣợc đánh giá cao phát hành trái phiếu nƣớc ngồi có tác dụng Giảm dự trữ ngoại hối tiền mạnh: GBP, EURO, USD giảm kim loại quý Khi giảm dự trữ ngoại hối đồng tiền mạnh: Ƣu: đƣa tỉ giá thực tế cân bằng: cung cầu ngoại tệ LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Nhƣợc: Con ngƣời giảm lòng tin vào việc phủ can thiệp vào thị trƣờng ngoại hối > họ rút tiền nƣớc > đồng VN hấp dẫn hơn, rẻ > tỉ giá tăng > XK tăng, NK giảm > XK ròng tăng > tổng cầu AD tăng > mức giá đẩy lên dài hạn > áp lực lạm phát dài hạn Tuy nhiên, cần phân biệt nợ phủ nợ cơng Nợ phủ nợ khu vực phủ t trung ƣơng đến địa phƣơng Nợ phủ phần nợ công Nợ công bao gồm nợ doanh nghiệp trực thuộc nhà nƣớc, doanh nghiệp đƣợc phủ hỗ trợ Tại Việt Nam, trƣớc đây, nợ công hầu hết nợ nƣớc hay vốn vay ODA với l i suất t 1% đến dƣới 3% T năm 2010, Việt Nam gia nhập nhóm nƣớc có thu nhập trung bình nên nợ nƣớc ngồi có mức độ ƣu đ i giảm dần Vì vậy, nợ cơng dịch chuyển sang nguồn vay nƣớc, tăng t 40% năm 2011 lên 57,1% năm 2015 Cụ thể: Về nợ nƣớc ngồi: đạt bình quân tỷ USD/năm, tƣơng đƣơng 11% tổng vốn đầu tƣ toàn x hội hay 17% tổng vốn đầu tƣ t NSNN Việc quản lý nguồn vốn tồn hạn chế nhƣ: (i) quy trình thủ tục quản lý chƣơng trình dự án ODA cịn phức tạp; (ii) nhiều dự án chậm tiến độ, trung bình năm qua, tỷ lệ giải ngân vốn ODA đạt khoảng 71% tổng vốn đ ký kết Về nợ công nƣớc: Thực chủ yếu qua phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) Về quy mơ, lƣợng phát hành giai đoạn 2011-2015 đ tăng gấp 2,5 lần giai đoạn 2006-2010 Về kỳ hạn, năm đầu giai đoạn, TPCP kỳ hạn ngắn (1-3 năm) chiếm khoảng 77% khối lƣợng phát hành hàng năm Hệ là, t năm 2014, lƣợng LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com lớn TPCP đến hạn toán Chính phủ phải liên tục phát hành TPCP NSNN khơng thể đáp ứng Vì vậy, nhằm tránh rủi ro trên, Quốc hội đƣa quy định kỳ hạn TPCP năm vào năm 2015, theo đó, tỷ trọng TPCP kỳ hạn dài đ tăng lên 46% Tuy nhiên, kỳ hạn TPCP gia tăng gây bất cập cho: ngƣời mua có nguồn vốn huy động ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 85 % lƣợng phát hành ngân hàng thƣơng mại (NHTM)); chi phí vốn kinh tế có xu hƣớng tăng theo l i suất TPCP dài hạn 2.1.3 Hiệu sử dụng nợ công - Hiệu sử dụng khơng cao Nền kinh tế có mơ hình tăng trƣởng theo chiều rộng Việc đầu tƣ dàn trải dẫn tới hiệu không cao, đầu tƣ công DNNN Theo WB, ICOR Việt Nam giai đoạn 2001 - 2005 4,88; giai đoạn 2006 - 2010 lên đến 6,96 sau năm, mức 6,92 vào giai đoạn 2011 - 2014, đứng sau Ấn Độ 7,31 Châu Á Một phần đáng kể nợ công đƣợc sử dụng để trả nợ thay cho đầu tƣ phát triển: Tỷ lệ trả nợ kỳ/dƣ nợ vay Chính phủ khoản vay đƣợc Chính phủ bảo l nh mức khoảng 14,2% năm 2014 (số liệu đƣợc Bộ Tài cơng bố) lên đến 16% năm 2015 theo ƣớc tính WB Việc dành đến 14%-16% dƣ nợ công kỳ để trả nợ gây hạn chế đến đầu tƣ phát triển chi để tăng NSLĐ, giáo dục, y tế lĩnh vực thiết yếu khác - Cơ cấu chi ngân sách không bền vững, ảnh hƣởng đến hiệu sử dụng nợ công: LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com Trong giai đoạn, chi ngân sách chủ yếu chi thƣờng xuyên với mức tăng trƣởng 18,44%/năm Ngƣợc lại, chi đầu tƣ phát triển có xu hƣớng giảm, t năm 2013 đến nay, mức 4,8%/năm - Công tác quản lý nợ cơng có bƣớc tiến nhƣng cịn hạn chế: Trong giai đoạn, cơng tác quản lý nợ công đ đƣợc cải thiện nhiên , việc phân bổ mang tính chủ quan, dàn trải, hiệu thấp, số liệu thống kê khơng thống nhất, thiếu tính kịp thời, đặc biệt, việc quản lý ODA phức tạp 2.1.4 Những rủi ro liên quan đến nợ công Hiện nay, theo Tổ chức quốc tế nƣớc, khả v nợ Việt Nam thấp Tuy nhiên, thực tế, nợ công vấn đề cập bách Cụ thể nhƣ sau: Thứ nhất, tiêu nợ phải trả (nợ gốc l i) có nguy tiến sát vƣợt ngƣ ng cảnh báo: Theo Bộ Tài (BTC), giai đoạn, nghĩa vụ trả nợ nƣớc trung dài hạn/thu NSNN đ tăng lên 22,3% (ngƣ ng an toàn 25%) Thứ hai, nghĩa vụ trả nợ tăng nhanh nguồn trả nợ công không bền vững: Theo Bộ KH&ĐT, tiêu Nghĩa vụ trả nợ/thu NSNN tăng lên 38% vào năm 2014 45% năm 2015; Hệ là, tình trạng vay để trả nợ gốc ngày tăng, lên đến 80.000 tỷ năm 2014 150.000 tỷ năm 2015 Tuy nhiên, khả gia tăng thu ngân sách/GDP giảm mạnh, cụ thể năm 2011 25,9% xuống 22,1% năm 2015 dự kiến tiếp tục giảm Thứ ba, tác động tiêu cực nợ công với kinh tế : Các khoản l i phần nợ gốc phải trả ngắn hạn ngày tăng cao , gây sức ép lên cân NSNN Do đó, Chính phủ phải liên tục phát hành TPCP để bù đắp thâm hụt NSNN Hệ là, quy mô nợ công tăng theo tần suất quy mơ phát hành TPCP Ngồi ra, l i suất bị LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com đẩy lên cao, gây khó khăn cho DN, t làm giảm nguồn thu NSNN để tốn khoản vay 2.2 Giải pháp đề xuất Những bất cập thực trạng nợ cơng đƣợc phân tích cho thấy đ đến lúc Việt Nam cần có cải cách triệt để toàn diện nhằm bảo đảm tính bền vững nợ cơng trì ổn định lâu dài cho kinh tế Dƣới đây, nhóm xin đề xuất số giải pháp sau: 2.2.1 Về lực quản lý nợ công - Hồn thiện máy quản lý nợ cơng: Xem xét thành lập Ủy ban giám sát kiểm soát nợ cơng có chức : Giám sát Nợ cơng NSNN; Chỉ đạo hoạt động quan liên quan tới NSNN; Cấp phép giám sát hoạt động quan chuyên môn đƣợc cấp phép cung cấp dịch vụ tƣ vấn đấu thầu cho dự án dùng vốn nợ công; Tƣ vấn đƣa ý kiến cho Quốc hội Ban hành Luật; Phê duyệt giám sát định vầ NSSS Bộ tài chính: Cơng khai, minh bạch huy động, quản lý sử dụng vốn Nợ cơng Tích cực đƣa văn hƣớng dẫn thi hành Luật Nợ công Luật quản lý nợ cơng - Hồn thiện cơng cụ quản lý: Tuân thủ nguyên tắc tín dụng, tránh rủi ro đạo đức Trƣớc cung vốn đầu tƣ, dự án cần đƣợc đánh giá chi phí, hiệu xác rõ ràng Quy tắc “ai hƣởng lợi, ngƣời trả nợ” cần đƣợc xem xét đƣa vào đánh giá định đầu tƣ Tƣ nhân hóa dự án công sở đấu thầu công khai, cạnh tranh giá chất lƣợng, đặc biệt phải gắn với trách nhiệm cá nhân, đơn vị LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com 2.2.2 Nâng cao hiệu sử dụng nợ công đầu tƣ cơng - BTC đầu mối xây dựng, hồn thiện trình Chính phủ phƣơng án tái cấu nợ cơng: Phối hợp Bộ KH&ĐT đề xuất phƣơng án tăng cƣờng phát hành TPCP 10-15 năm nhằm tăng tính chủ động trả nợ - Đổi chế cho vay lại vốn vay nƣớc ngồi Chính phủ, mở rộng đối tƣợng cho vay đến doanh nghiệp TCTD; tăng cƣờng trách nhiệm ngƣời vay lại - Nghiên cứu chế huy động vốn vay OCR/ IBRD - Xác định lĩnh vực ƣu tiên sử dụng nợ cơng Q trình sử dụng nợ cơng cách hiệu quả, đắn có kinh tế vào lĩnh vực đƣợc xác định ƣu tiên mục tiêu Tăng trƣởng kinh tế không đƣợc đề cập đến mơ hình hồi quy tìm mối quan hệ nợ công tăng trƣởng kinh tế Việt Nam Tuy nhiên, trình tất yếu yếu tố khơng thể bỏ qua kể tìm đƣợc ngƣ ng nợ cơng tối ƣu cho tăng trƣởng kinh tế Những ƣu tiên cần đặt là: Cơ sở hạ tầng, an sinh x hội, doanh nghiệp nhà nƣớc hoạt động mục tiêu phi lợi nhuận - Gắn tái cấu đầu tƣ công với tái cấu NSNN, ngành Tài – Ngân hàng, Doanh nghiệp kinh tế NSNN: T ng bƣớc thực cân đối thu chi Chi NSNN tiết kiệm, đề xuất x hội hóa khâu lĩnh vực, ngành nghề x hội hóa đƣợc; Thúc đẩy mạnh mẽ hình thức đầu tƣ ngồi NSNN Thu NSNN: Mở rộng sở thuế, Hạn chế gian lận thƣơng LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com mại hạn chế tiền mặt để chống thất thu thuế, Nghiên cứu bổ sung số loại thuế môi trƣờng… Doanh nghiệp: Hoàn thiện hệ thống pháp lý thành lập tổ chức định mức tín nhiệm tổ chức xếp hạng nƣớc; Quy chế thành lập hoạt động trung tâm thông tin Doanh nghiệp nhằm minh bạch hóa thơng tin khuyến khích Doanh nghiệp phát hành Trái phiếu, giảm dần bảo l nh phủ Hệ thống Tài – Ngân hàng: Xây dựng vận hành thị trƣờng trái phiếu đại Đồng thời, phát triển thị trƣờng chứng khoán tạo kênh dẫn vốn trung dài hạn, hồn thành có cấu TCTD… Khắc phục hạn chế vốn đối ứng dự án ODA: Chính phủ rà sốt, ƣu tiên bố trí đầy đủ kịp thời vốn đối ứng cho dự án ODA; Đổi phƣơng thức bổ sung nguồn vốn đối ứng kịp với cho phép thành phần kinh tế tƣ nhân tham gia 2.2.3 Tăng cƣờng kỷ luật NSNN phối hợp sách Chính phủ cần thực kỷ luật tài khóa cách rõ ràng nghiêm ngặt để tránh tình trạng thâm hụt ngân sách liên tục mức cao, gây ảnh hƣởng tiêu cực nợ công, Kỷ luật tài khóa góp phần làm tăng hiệu quản lý nợ công, giảm thâm hụt ngân sách cần thực theo lộ trình rõ ràng, thống 2.2.4 Phát triển nội lực kinh tế, chuyển đối cấu mơ hình tăng trƣởng Tăng cƣờng giải pháp hỗ trợ Doanh nghiệp, nhà đầu tƣ ngƣời dân: nhằm mục đích thúc đẩy phân bố nguồn lực hợp lý , hiệu quả; tăng tỷ lệ tiết kiệm nƣớc lên 30% Chính phủ, ngành, doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ tái cấu để LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com nâng cao hiệu kinh tế, đặc biệt tái cấu doanh nghiệp nhà nƣớc đầu tƣ công Chuyển đổi mô hình tăng trƣởng sang tăng trƣởng theo chiều sâu Phát triển cân hệ thống tài nhằm mở rộng nguồn huy động tài trợ cho nợ công nƣớc: hệ thống tài cịn phụ thuộc khối ngân hàng nên nợ công nƣớc chủ yếu qua phát hành Trái phiếu phủ Trƣớc mắt lực tài Ngân hàng thƣơng mại cần phải tăng cƣờng sau biện pháp phát triển đồng mở rộng quy mô thị trƣờng hệ thống tài LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com TÀI LIỆU THAM KHẢO Beckmann et Al (2014 ) Government Activity and Economic Growth – One size fits all? Kiel Institute for the World Ecomomy Working Paper series, No 1903 Economic Freedom of the World: 2003 - 1015 Annual Report Interference of Government - Inflation – World bank data – World bank Truy cập ngày 20/12/2017, t https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.DEFL.KD.ZG IMF Public debt – Historical Public Debt Database – Datasets Truy cập ngày 20/12/2017, t http://www.imf.org/external/datamapper/DEBT1@DEBT/OEMDC/ADVEC/WEO WORLD Markus Ahlborn & Rainer Schweickert (2015) Public debt and Economic Growth – Economic Systems Matter Private University of Applied Science Nguyễn Đức Thành & Phạm Văn Đại (2015) Nợ công tăng trưởng kinh tế Việt Nam Tạp chí "Tài chính" tháng 11/2015 Nguyễn Hữu Tuấn (2012) Mối quan hệ nợ nước tăng trưởng kinh tế Việt Nam Tạp chí "Phát triển Hội nhập" số (14) - Tháng 5-6/2012 Phạm Thế Anh & Đinh Tuấn Minh & Nguyễn Trí Dũng & Tơ Trung Thành (2013) Nợ cơng tính bền vững việt nam: khứ, tương lai NXB Tri thức Trung tâm Nghiên cứu Ngân hàng TMCP Đầu tƣ Phát triển Việt Nam - BIDV (2016) Báo cáo đánh giá thực trạng nợ công việt nam giai đoạn 2011-201 đề uất cho giai đoạn 201 -2020 UNCTAD UNCTAD statistic Truy cập ngày 20/12/2017, t http://unctadstat.unctad.org/wds/ReportFolders/reportFolders.aspx?sCS_ChosenLan g=en LUAN VAN CHAT LUONG download : add luanvanchat@agmail.com ... hệ nợ công tăng trƣởng kinh tế bắt đầu t mơ hình lý thuyết dựa ba quan điểm mối quan hệ Nợ công tác động tiêu cực đến tăng trƣởng kinh tế, Nợ công tác động tích cực đến tăng trƣởng kinh tế Nợ. .. phát triển kinh tế Việt Nam Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu - Đối tƣợng: Mối quan hệ hồi quy tăng trƣởng kinh tế Tỷ lệ Nợ công GDP Việt Nam - Phạm vi: Số liệu biến số kinh tế đƣợc thống kê công bố... tiêu nghiên cứu Xác định mối quan hệ nợ công tốc độ tăng trƣởng kinh tế Việt Nam mối quan hệ với biến số kinh tế khác T đó, đƣa đóng góp tƣ vấn sách quản lý nợ cơng nhằm huy động sử dụng nợ công