BỘ NỘI VỤ TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI KHOA PHÁP LUẬT HÀNH CHÍNH BÁO CÁO KIẾN TẬP TÊN ĐỀ TÀI THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TẠI UBND XÃ CHÍ MINH, HUYỆN TRÀNG ĐỊNH, TỈNH LẠNG SƠN Địa đi.THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TẠI UBND XÃ CHÍ MINH, HUYỆN TRÀNG ĐỊNH, TỈNH LẠNG SƠN
Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích thực trạng đăng ký và quản lý hộ tịch tại xã Chí Minh, từ đó đánh giá những ưu điểm và hạn chế trong hoạt động này Nghiên cứu sẽ đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ hành chính tại địa phương.
Bài viết này nhằm làm rõ các quy định pháp luật liên quan đến đăng ký và quản lý hộ tịch tại UBND xã Chí Minh, đồng thời đánh giá thực trạng của công tác này Việc đăng ký và quản lý hộ tịch cấp xã không chỉ cần thiết mà còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân.
Phương pháp nghiên cứu
Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã áp dụng các phương pháp so sánh và phân tích thống kê, đồng thời kết hợp lý luận với thực tiễn để giải quyết những vấn đề được nêu trong báo cáo.
Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo; báo cáo kiến tập gồm 3 chương:
Chương 1 Khái quát về xã Chí Minh và UBND xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn.
Chương 2 Thực trạng công tác quản lý và đăng ký hộ tịch tại UBND xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn
Chương 3 trình bày một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý đăng ký hộ tịch, đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý đăng ký hộ tịch của UBND xã Chí Minh Những kiến nghị này tập trung vào việc cải thiện quy trình đăng ký, tăng cường đào tạo cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý.
KHÁI QUÁT VỀ XÃ CHÍ MINH VÀ UBND XÃ CHÍ MINH, HUYỆN TRÀNG ĐỊNH, TỈNH LẠNG SƠN
Khái quát về xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn
1.1.1 Lịch sử hình thành xã Chí Minh
Xã Chí Minh, thuộc huyện Thạch An tỉnh Cao Bằng, có địa hình núi cao và rừng sâu, giáp ranh với các xã Tri Phương, Vĩnh Tiến, Tân Tiến, Chi Lăng và Kim Đồng Nhân dân nơi đây có tinh thần cách mạng cao, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng Vào tháng 8 năm 1945, Tổng bộ Việt Minh đã chỉ đạo thành lập Ban Việt Minh Cao - Bắc Lạng tại xã Chí Minh để chỉ đạo phong trào cách mạng và xây dựng lực lượng vũ trang chuẩn bị kháng chiến chống Pháp Cơ sở này được đặt tại các điểm như Khuổi Cóc, Thà Lừa, Viền Chu, Nìu Nà, do các cán bộ của Ban Việt Minh và cán bộ địa phương phụ trách Sau khi xây dựng được cơ sở cách mạng vững mạnh, Ban Việt Minh đã giao trách nhiệm cho ông Vi Văn Báo lãnh đạo Tiếp theo, Ban Việt Minh mở rộng chỉ đạo xây dựng cơ sở cách mạng tại xã Hùng Sơn và xã Chi Lăng Đến tháng 11/1944, đội vũ trang đầu tiên của huyện được thành lập, đánh dấu bước chuẩn bị quan trọng cho việc tổ chức lực lượng khởi nghĩa giành chính quyền.
Sau chiến thắng, niềm tin của nhân dân vào Đảng và sức mạnh của dân tộc ngày càng được củng cố Đặc biệt, Đảng bộ và nhân dân xã Chí Minh, nơi diễn ra các trận chiến, tự hào về vai trò quan trọng của họ trong thành công đó.
1.1.2 Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
Xã Chí Minh, nằm ở phía bắc huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, là một xã miền núi với điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, cách trung tâm huyện khoảng 24 km.
+ Phía Đông: Giáp xã Tri Phương
+ Phía Tây: Giáp xã Tân Tiến, xã Vĩnh Tiến.
+ Phía Nam: Giáp xã Kim Đồng xã Chi Lăng.
+ Phía Bắc: Giáp Xã Đức Xuân, xã Trọng Con, huyện Thạch an, tỉnh Cao Bằng.
- Diện tích tự nhiên: Tổng 5433,07 ha
- Đặc điểm khí hậu, địa hình:
Xã Chí Minh, thuộc huyện Tràng Định, nằm trong vùng khí hậu á nhiệt đới gió mùa, với mùa hè nóng ẩm và mưa nhiều, trong khi mùa đông lại khô hanh và ít mưa Nhiệt độ trung bình tại đây là 21°C, với nhiệt độ cao nhất có thể đạt 39°C vào tháng cao điểm.
12 và tháng 01, điều kiện tự nhiên khá thuận lợi cho sản xuất Nông - Lâm nghiệp và sức khoẻ, đời sống của nhân dân trong vùng.
Địa hình xã có sự phức tạp với hơn 80% là đồi núi, trong đó núi đá chiếm 25,6% tổng diện tích tự nhiên Độ cao trung bình từ 200 đến 600m và độ dốc lớn từ 45% đến 60% Khu vực này được chia thành hai phần bởi núi đá vôi và khu vực núi đất có nhiều khe suối, tạo nên địa hình đa dạng và phức tạp, đồng thời mang lại nhiều tiềm năng phát triển cho ngành Nông - Lâm nghiệp.
+ Diện tích đất tự nhiên: 5433.07 ha, mật độ dân số 30 người/km2
+ Diện tích đất nông nghiệp: 5364.79 ha, trong đó: Đất sản xuất nông nghiệp: 117.64 ha; Đất lâm nghiệp: 5245,15 ha; Đất nuôi trồng thủy sản: 2,00 ha
Diện tích đất phi nông nghiệp tổng cộng là 62,73 ha, bao gồm: đất ở chiếm 22,09 ha, đất dành cho trụ sở cơ quan và công trình sự nghiệp là 0,11 ha, đất có mục đích công cộng đạt 12,48 ha, và đất sông suối cùng mặt nước chuyên dùng là 28,05 ha.
+ Đất chưa sử dụng: 5,55ha.
- Dân số: Dân số xã Chí Minh tính đến tháng 6 năm 2022 là 1748 nhân khẩu, phân bố 06 thôn
- Trình độ lao động nông thôn còn thấp không đồng đều.
Xã Chí Minh sở hữu nguồn nước tự nhiên phong phú nhờ con suối Thà Cạo chảy xuyên suốt, tạo nên hệ thống thủy văn dày đặc Người dân nơi đây tận dụng nguồn nước tự chảy từ suối, các khe suối đầu nguồn và giếng khơi để phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày cũng như sản xuất.
1.1.3 Điều kiện kinh tế- xã hội
- Tình hình dân số lao động: Tính đến 03 tháng 06 năm 2022 toàn xã có 1748 nhân khẩu lao động chủ yếu là nông nghiệp, trong đó nam 961 người, nữ 787 người.
Trong xã, có 1.253 người trong độ tuổi lao động, chiếm 71,68% tổng số nhân khẩu Đây là nguồn nhân lực tiềm năng quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
- Bình quân đất nông nghiệp trên đầu người đạt 2.687m 2 /người Bình quân lương thực 610 kg/người/năm Thu nhập bình quân của người dân ở xã năm 2021 đạt
12 triệu đồng/người/năm Sản xuất nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinh tế của xã:
Hệ thống giao thông xã có tổng diện tích 11,2 ha, bao gồm quốc lộ 4A và các đường huyện như ĐH 4, ĐH 5, ĐH 1B Nhờ sự quan tâm của huyện và đóng góp của người dân, các tuyến đường đã được nâng cấp và mở rộng, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của xã.
Mạng lưới giao thông trong xã hiện tại tương đối hợp lý, tuy nhiên, ngoài quốc lộ 4A được rải nhựa, nhiều tuyến đường mòn vẫn có chất lượng kém, hẹp và thường xuyên bị lầy lụt vào mùa mưa Để đáp ứng nhu cầu đi lại và lưu thông dịch vụ cho người dân, hệ thống giao thông cần được đầu tư cải tạo trong những năm tới.
Nguồn nước phục vụ sản xuất chủ yếu được lấy từ các khe suối qua kênh mương do người dân xây dựng, đáp ứng nhu cầu cho nông nghiệp và chăn nuôi Tuy nhiên, một số thôn không có nguồn nước ổn định, do đó, việc gieo trồng chủ yếu phụ thuộc vào nước mưa.
Xã có các công trình phúc lợi như trụ sở UBND, cơ sở y tế, trường học và một số công trình công cộng khác, tất cả đều được xây dựng với chất lượng tương đối tốt, đáp ứng đầy đủ nhu cầu hoạt động văn hóa và xã hội của cán bộ và nhân dân trong khu vực.
Khái quát về UBND xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn7 1 Quá trình hình thành và phát triển của UBND xã Chí Minh
1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của UBND xã Chí Minh
Xã Chí Minh là một đơn vị hành chính nằm ở phía Bắc huyện Tràng Định, tỉnh
Lạng Sơn, trước năm 1945, là xã Lạc Dương thuộc tổng Lạc Dương, với dân số chỉ 527 người theo điều tra năm 1927 của nhà Nguyễn Sau cách mạng tháng 8/1945, xã này được đổi tên thành xã Chí Minh.
* Về đơn vị hành chính
Chí Minh là một xã thuộc huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn Xã này nằm cách trung tâm huyện Tràng Định 24km và cách thành phố Lạng Sơn 81km Về mặt địa lý, phía Đông giáp xã Tri Phương, phía Tây giáp xã Tân Tiến và xã Vĩnh Tiến, phía Nam giáp xã Kim Đồng và xã Chi Lăng, trong khi phía Bắc giáp xã Đức Xuân và xã Trọng Con, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng.
Xã có diện tích tự nhiên là 5.433,07 ha, bao gồm 06 thôn bản; dân số có hộ với
Dân số của khu vực là 1.748 người, bao gồm bốn dân tộc chính: Tày, Nùng, Dao và Kinh Trong đó, dân tộc Nùng chiếm tỷ lệ lớn nhất với 883 người, tương đương 50,51% Dân tộc Tày có 646 người, chiếm 36,95% Dân tộc Dao có 207 người, chiếm 11,84%, trong khi dân tộc Kinh chỉ có 12 người, chiếm 0,68%.
1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ của UBND xã Chí Minh
UBND xã Chí Minh tổ chức và hoạt động, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo đúng Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015.
- Mọi hoạt động của UBND xã đã đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, tuân thủ pháp luật và đảm bảo quyền lợi của nhân dân.
Mỗi thành viên UBND xã có trách nhiệm cá nhân về nhiệm vụ được giao trước HĐND và UBND xã, đồng thời phải chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của UBND xã trước HĐND và các cơ quan nhà nước cấp trên.
Cán bộ và công chức ủy ban xã có nhiệm vụ rõ ràng và chịu trách nhiệm trước Chủ tịch, các phó chủ tịch cùng tập thể UBND xã Khi gặp khó khăn, họ cần đề xuất để UBND thảo luận và thống nhất phương án giải quyết.
UBND xã thảo luận tập thể và quyết định theo đa số nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
- Chương trình công tác hàng năm, hàng quý và hàng tháng.
Để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, cần báo cáo công khai dự toán và quyết toán thu chi ngân sách hàng năm, cũng như các vấn đề cần thuyết trình trước UBND Huyện và các kỳ họp HĐND xã định kỳ 6 tháng, 1 năm Đồng thời, thông báo công khai các chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước để người dân có thể theo dõi và thực hiện.
Các biện pháp chính nhằm thực hiện nhiệm vụ kinh tế – xã hội, an ninh, quốc phòng của UBND cấp trên và HĐND xã được thể hiện rõ qua các báo cáo của UBND xã trong các kỳ họp Những báo cáo này không chỉ phản ánh tình hình thực hiện nhiệm vụ mà còn đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả công tác quản lý và phát triển địa phương.
- Các chủ trương, biện pháp, chính sách, chế độ quan trọng của các ngành có liên quan đến đời sống sinh hoạt của nhân dân trong xã.
- Thực hiện các quy chế, quy ước theo Nghị định 79/2003/NĐ - CP ngày 7/7/2003 của Chính phủ.
- Phối hợp chặt chẽ với các bộ phận chuyên môn làm việc tại UBND xã để hoàn thành nhiệm vụ do nhà nước cấp trên giao cho.
- Kết luận những vụ việc khiếu nại, tố cáo có liên quan đến cán bộ chủ chốt do UBND xã điều hành quản lý
Hàng quý và hàng năm, UBND xã sẽ tiến hành kiểm điểm trách nhiệm chỉ đạo và điều hành các công tác chủ yếu của tập thể và từng thành viên UBND trước thường vụ Đảng ủy và thường trực HĐND xã Ngoài ra, UBND xã cũng sẽ khen thưởng những cá nhân hoặc tập thể có thành tích xuất sắc trong việc hoàn thành nhiệm vụ.
1.2.3 Cơ cấu tổ chức của UBND xã Chí Minh
* Cơ cấu tổ chức của UBND xã Chí Minh
Cơ cấu tổ chức UBND xã bao gồm chủ tịch, phó chủ tịch UBND, Ủy viên UBND và các chức danh chuyên môn thuộc UBND.
UBND xã Chí Minh hiện có một chủ tịch, người đứng đầu điều hành mọi hoạt động của UBND xã Chủ tịch chịu trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định tại Điều 36 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, đồng thời phải chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của UBND trước Đảng ủy, HĐND xã và UBND huyện.
Phó chủ tịch UBND xã sẽ trực tiếp chỉ đạo các lĩnh vực và địa bàn công tác được phân công bởi chủ tịch, chịu trách nhiệm cá nhân về quyết định và chỉ đạo của mình Đồng thời, phó chủ tịch cùng với chủ tịch và các thành viên khác của UBND xã sẽ chịu trách nhiệm tập thể về toàn bộ hoạt động của UBND xã trước Đảng ủy, HĐND xã và UBND huyện Đối với các vấn đề vượt quá thẩm quyền, phó chủ tịch cần báo cáo để chủ tịch quyết định.
Các Ủy viên UBND và các chức danh chuyên môn thuộc UBND:
Ủy viên UBND có trách nhiệm giải trình về nhiệm vụ được phân công trước Chủ tịch UBND xã Đồng thời, Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND cùng chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của UBND trước HĐND xã và UBND huyện.
Công chức xã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ UBND và Chủ tịch UBND thực hiện chức năng quản lý nhà nước tại cấp xã Họ chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND và các cơ quan chuyên môn cấp huyện về các lĩnh vực được phân công.
- Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Cơ cấu tổ chức UBND xã Chí Minh
Công chức địa chính Công chức văn hóa xã Công chức kế toán
PCT UBND XÃ PCT UBND XÃ
Nguồn: UBND xã Chí Minh
Sơ đồ 1.1 Cơ cấu tổ chức của UBND xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn
Trong chương 1 của báo cáo, tôi đã tiến hành nghiên cứu tổng quan về Ủy ban nhân dân xã Chí Minh, bao gồm vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và đặc điểm dân cư xã hội Tôi cũng đã phân tích cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của UBND xã, đồng thời giới thiệu bộ phận nghiên cứu trực tiếp Những vấn đề này sẽ là cơ sở quan trọng để tôi tiếp tục nghiên cứu về công tác đăng ký hộ tịch tại UBND xã Chí Minh.
Công chức địa chính Công chức văn hóa xã Công chức kế toán
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ ĐĂNG KÝ HỘ TỊCH TẠI UBND XÃ CHÍ MINH, HUYỆN TRÀNG ĐỊNH, TỈNH LẠNG SƠN
Hộ tịch và quy định của pháp luật về quản lý đăng ký hộ tịch
2.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò về hộ tịch
2.1.1.1 Khái niệm về hộ tịch
Hộ tịch bao gồm các sự kiện quan trọng như khai sinh, kết hôn, nhận cha mẹ, con, thay đổi và cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, bổ sung hộ tịch, khai tử, và xác định tình trạng nhân thân của cá nhân từ khi sinh ra cho đến khi qua đời.
* Khái niệm đăng ký hộ tịch Đăng ký hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận hoặc ghi vào
Sổ hộ tịch ghi chép các sự kiện hộ tịch của cá nhân, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra cơ sở pháp lý giúp Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời thực hiện hiệu quả công tác quản lý dân cư.
Nội dung đăng ký Hộ tịchtại Điều 3, Luật Hộ tịch năm 2014 quy định như sau:
1 Xác nhận vào Sổ hộ tịch các sự kiện hộ tịch như: Khai sinh; Kết hôn; Giám hộ; Nhận cha, mẹ, con; Thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, bổ sung thông tin hộ tịch; Khai tử.
2 Ghi vào Sổ hộ tịch việc thay đổi hộ tịch của cá nhân theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền: Thay đổi quốc tịch; Xác định cha, mẹ, con; Xác định lại giới tính; Nuôi con nuôi, chấm dứt việc nuôi con nuôi; Ly hôn, hủy việc kết hôn trái pháp luật, công nhận việc kết hôn…
3 Ghi vào Sổ hộ tịch sự kiện khai sinh; kết hôn; ly hôn; hủy việc kết hôn; giám hộ; nhận cha, mẹ, con; xác định cha, mẹ, con; nuôi con nuôi; thay đổi hộ tịch; khai tử của công dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.
4 Xác nhận hoặc ghi vào Sổ hộ tịch các việc hộ tịch khác theo quy định của pháp luật.
Quản lý hộ tịch là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của chính quyền các cấp, giúp theo dõi tình hình và biến động về hộ tịch Qua đó, nhiệm vụ này đảm bảo bảo vệ các quyền và lợi ích của công dân.
Cá nhân và gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng và chính sách dân số Họ không chỉ hưởng lợi từ những chính sách này mà còn góp phần xây dựng và thực hiện chúng một cách hiệu quả Việc nâng cao nhận thức và hỗ trợ các gia đình sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc kế hoạch hóa gia đình, từ đó giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và đảm bảo sự phát triển bền vững cho xã hội.
2.1.1.2 Đặc điểm về hộ tịch
Hộ tịch là giá trị nhân thân quan trọng, gắn liền với từng cá nhân suốt cuộc đời, từ thời điểm sinh đến khi qua đời Mỗi người chỉ có một thời điểm sinh và một thời điểm chết, cùng với các dấu hiệu như cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, dân tộc và giới tính, giúp phân biệt mỗi cá nhân Những yếu tố này tạo nên bản sắc riêng biệt của mỗi con người từ khi sinh ra cho đến lúc kết thúc cuộc sống.
Hộ tịch là những giá trị nguyên tắc không thể chuyển nhượng cho người khác, vì vậy các sự kiện liên quan đến hộ tịch phải do chính cá nhân thực hiện, trừ khi có quy định pháp luật khác.
Hộ tịch đại diện cho những sự kiện nhân thân không thể chuyển đổi thành giá trị tiền tệ, do đó, nó không được coi là hàng hóa có thể giao dịch trên thị trường.
2.1.1.3 Vai trò của hộ tịch
Công tác đăng ký hộ tịch đóng vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước, hỗ trợ các cấp, ngành trong việc xây dựng chính sách và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội phù hợp với thực tiễn Việc đảm bảo thông tin đăng ký chính xác giúp xác định độ tuổi cho các hoạt động như giáo dục, nghĩa vụ quân sự và trách nhiệm hình sự, đồng thời phục vụ cho thống kê nhân khẩu và phổ cập giáo dục Dữ liệu từ đăng ký hộ tịch cũng hỗ trợ an sinh xã hội, như cấp thẻ bảo hiểm cho trẻ em dưới 6 tuổi, và là cơ sở cho chính quyền địa phương trong việc lập kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm xây dựng trường học và công trình phúc lợi.
Việc đăng ký hộ tịch là nền tảng pháp lý quan trọng, bảo vệ các quyền nhân thân cơ bản như quyền khai sinh, quyền kết hôn, quyền thay đổi họ tên, và quyền xác định lại dân tộc, giới tính Những quyền này được quy định rõ ràng trong Luật Hộ tịch 2014 và Luật Dân sự 2015, góp phần đảm bảo quyền lợi cho công dân.
2.1.2 Quy định của pháp luật về quản lý đăng ký hộ tịch
2.1.2.1 Các trường hợp đăng ký hộ tịch
2.1.2.1.1 Công tác đăng ký khai sinh
Đăng ký khai sinh là sự kiện hộ tịch đầu tiên trong đời của mỗi trẻ em, đồng thời là quyền cơ bản quan trọng Trẻ em cần được đăng ký ngay sau khi sinh, có quyền có họ tên, quốc tịch và quyền biết về cha mẹ mình Điều này được quy định bởi nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em.
11 của Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2014 và Điều 29 Bộ Luật dân sự.
Giấy khai sinh là tài liệu hộ tịch gốc, ghi rõ thông tin cá nhân như họ tên, ngày sinh, giới tính, dân tộc, quốc tịch và thông tin về cha mẹ Tất cả giấy tờ khác của cá nhân phải phù hợp với nội dung trong giấy khai sinh Giấy khai sinh có vai trò quan trọng trong việc xác lập quyền lợi của công dân, bao gồm đăng ký hộ khẩu, làm thẻ bảo hiểm y tế, và tiếp cận giáo dục Trẻ em không được đăng ký khai sinh sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như chăm sóc y tế và giáo dục.
Quyền được khai sinh là một trong những quyền nhân thân quan trọng của mỗi người được pháp luật quy định và bảo vệ.
Khoản 1 Điều 30 BLDS năm 2015 có quy định như sau:
1 Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh. Điều 13 Luật trẻ em 2016 quy định: “Trẻ em có quyền được khai sinh, khai tử, có họ, tên, có quốc tịch, được xác định cha, mẹ, dân tộc, giới tính theo quy định của pháp luật” Quyền khai sinh của trẻ em là tiền đề của trẻ em được hưởng các quyền khác của trẻ em, như: Quyền được chăm sóc, quyền được học tập, quyền có tài sản
Thực tiễn công tác quản lý đăng ký hộ tịch tại UBND xã Chí Minh.21 1 Tình hình chung công tác quản lý đăng ký hộ tịch tại UBND xã Chí Minh
2.2.1 Tình hình chung công tác quản lý đăng ký hộ tịch tại UBND xã Chí Minh
UBND Xã Chí Minh, huyện Tràng Định hiện đang quản lý Sổ đăng ký hộ tịch của xã từ năm 1999 trở lại đây.
Từ tháng 01/2000, UBND xã Chí Minh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn được bố trí 01 Công chức Tư pháp - hộ tịch Đến tháng 3/2015, số lượng Công chức Tư pháp - hộ tịch tăng lên 02 người Từ tháng 3/2016, tất cả các xã trên địa bàn huyện đều được trang bị máy tính và phần mềm quản lý hộ tịch, góp phần cải thiện công tác đăng ký và quản lý hộ tịch tại huyện Tràng Định.
Công chức Tư pháp hộ tịch đã thực hiện mọi quy trình trên máy tính, giúp rút ngắn thời gian đăng ký và cấp bản sao hộ tịch cho công dân, từ đó nâng cao hiệu quả phục vụ và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc thực hiện các thủ tục hành chính.
Mặc dù xã Chí Minh đã nỗ lực cao độ trong việc quản lý hộ tịch, nhưng do khối lượng công việc lớn, dân số đông và địa bàn rộng, việc nhập dữ liệu hộ tịch vào phần mềm quản lý vẫn chưa hoàn tất Hiện tại, dữ liệu chủ yếu được thực hiện từ khi luật Hộ tịch số 60/2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2016, dẫn đến việc cấp bản sao Trích lục Hộ tịch vẫn gặp nhiều khó khăn.
2.2.1.1 Thực trạng Công tác đăng ký khai sinh
Giấy khai sinh là tài liệu quan trọng đầu tiên do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp cho công dân, đóng vai trò là giấy tờ gốc để yêu cầu và đề nghị các cơ quan chức năng cấp các loại giấy tờ khác Giấy khai sinh giúp công dân thực hiện các quyền và nghĩa vụ hợp pháp như quyền lợi trong học tập và lao động theo quy định của pháp luật.
Việc đăng ký khai sinh do UBND xã thực hiện mang lại sự thuận lợi cho người dân khi làm thủ tục cho con Luật Hộ tịch năm 2014 quy định rõ ràng về quy trình này, với thẩm quyền cấp giấy khai sinh thuộc về UBND cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ Cha mẹ hoặc người thân cần hoàn thành việc khai sinh cho trẻ trong vòng 60 ngày kể từ ngày sinh.
Nhờ công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật hiệu quả, tất cả trẻ em sinh ra tại xã đều được cha mẹ đăng ký khai sinh kịp thời, không có trường hợp nào không đăng ký Tại Huyện Tràng Định, trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi nhận được sự chăm sóc y tế miễn phí, khám định kỳ tiêm phòng vacxin, uống vitamin A và cấp thẻ BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký khai sinh Những chính sách này đã thúc đẩy mạnh mẽ việc đăng ký khai sinh cho trẻ em Trong giai đoạn từ năm 2020 đến tháng 6 năm 2021, xã đã ghi nhận số liệu đăng ký khai sinh đáng kể.
Bảng 2.1 Bảng tổng hợp đăng ký khai sinh tại UBND xã Chí Minh từ năm
Năm Tổng Đăng ký đúng hạn Đăng ký quá hạn Đăng ký lại
(Nguồn: Sổ Đăng ký khai sinh lưu của UBND xã Chí Minh giai đoạn 2020 đến 6 tháng đầu năm 2022)
Số liệu thống kê cho thấy số lượng đăng ký khai sinh tại UBND xã Chí Minh có sự biến động không đồng đều, phản ánh sự giảm sút trong tỷ lệ phát triển dân số của địa phương Cụ thể, năm 2020 ghi nhận 45 trẻ được sinh ra, trong khi năm 2021 con số này tiếp tục giảm.
18 trẻ sinh ra, 6 tháng năm 2022 còn có 11 trẻ sinh ra)
UBND xã đã thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền về chính sách và pháp luật liên quan đến Dân số và kế hoạch hóa gia đình, góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng Bên cạnh đó, công tác đăng ký lại khai sinh cũng được chú trọng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân.
Tỷ lệ đăng ký lại khai sinh đã tăng đáng kể từ 74,5% vào năm 2020 lên 86,7% vào năm 2021, và đạt 54% trong 6 tháng đầu năm 2022 Sự gia tăng này chủ yếu là do việc triển khai nghiêm túc các quy định của pháp luật, đặc biệt là bộ luật Dân sự và luật Hộ tịch Nhiều đối tượng sinh ra trước năm 1999, do UBND xã không lưu giữ được sổ Đăng ký khai sinh, hiện đang cần Trích lục Khai sinh bản sao để phục vụ cho việc xin việc, nhận tài sản thừa kế, và cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu dân cư.
Kiểm tra hồ sơ đăng ký lại cho thấy, các trường hợp đăng ký lại thường không có sự khác biệt về ngày, tháng, năm sinh Nếu có sai lệch, địa phương sẽ tiến hành xác minh với bộ phận quản lý Hộ khẩu Ban Công an xã để tránh tình trạng làm sai lệch độ tuổi vì mục đích vụ lợi cá nhân Ngoài ngày, tháng sinh, cán bộ Tư pháp cần chú trọng phần khai về cha mẹ, vì Giấy khai sinh liên quan đến quyền nhân thân và thừa kế tài sản.
Qua các đợt kiểm tra thường xuyên, cơ quan chuyên môn cấp trên đồng tình với cách giải quyết, xử lý của địa phương.
Mặc dù đã có 2 cán bộ được phân công, nhưng khối lượng công việc quá lớn đòi hỏi đội ngũ cán bộ Tư pháp xã phải nỗ lực hết mình để hoàn thành nhiệm vụ và đáp ứng yêu cầu.
Xã Chí Minh hiện đang quản lý khoảng 7.000 dữ liệu hộ tịch và tiếp nhận trung bình 15 lượt công dân mỗi ngày Mỗi ngày, xã cấp từ 20 đến 30 bản sao hộ tịch cho người dân.
Việc áp dụng công nghệ thông tin trong công tác tư pháp diễn ra liên tục, với cơ quan chuyên môn cấp trên sở hữu trang web riêng Tất cả các công việc và báo cáo đều được thực hiện qua mạng, vì vậy cán bộ tư pháp cần thường xuyên truy cập để giải quyết công việc và tra cứu thông tin.
Nhìn vào bảng số liệu ta còn thấy, công tác đăng ký khai sinh cho trẻ bị bỏ rơi là không có.
UBND xã đã thực hiện công tác tuyên truyền hiệu quả về tinh thần của Luật hộ tịch cùng các văn bản hướng dẫn thi hành, góp phần quan trọng vào việc đạt được những kết quả tích cực trong công tác quản lý hộ tịch.
Hiện nay, Nhà nước đã cấp Thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi Sau khi đặt tên cho trẻ, cha mẹ cần đăng ký khai sinh để được cấp thẻ bảo hiểm y tế cho con.
2.2.1.2 Thực trạng công tác đăng ký kết hôn.
