CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI TẠI CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÀO TẠO NGHỀ ĐÁP ỨNG NHU CẦU XÃ HỘI TẠI CÁC
CƠ SỞ GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP
1 1 Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1 1 1 Nghiên cứu về ĐTN đáp ứng NCXH
Các chuyên gia và nhà khoa học trong và ngoài nước luôn chú trọng nghiên cứu để đáp ứng nhu cầu xã hội đối với ĐTN, với nhiều phương pháp tiếp cận phong phú và đa dạng từ nhiều góc độ khác nhau.
Nghiên cứu “Vocational Training-International Perspectives” (Tạm dịch:
Gilles Laflamme (1993) trong bài viết "Đào tạo nghề - Quan điểm quốc tế" đã nghiên cứu các quan điểm quốc tế về đào tạo nghề ở những quốc gia thành công như Nhật Bản, Đức và Pháp Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo nghề hiệu quả nhằm đảm bảo chất lượng lao động đáp ứng nhu cầu xã hội.
Hai quyển chuyên khảo của Trần Khánh Đức (2002) với quyển: “Giáo dục kỹ thuật-nghề nghiệp và phát triển nguồn nhân lực” [17]; Đỗ Minh Cương và
Mạc Văn Tiến (2004) trong quyển “Phát triển lao động kỹ thuật ở Việt Nam - Lý luận và thực tiễn” đã tập hợp các bài viết nghiên cứu về cơ sở lý luận và thực tiễn, cùng với kinh nghiệm trong và ngoài nước liên quan đến phát triển đội ngũ lao động kỹ thuật (ĐTN) nhằm đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế xã hội (NCXH) Các bài viết này cũng đề cập đến yêu cầu phát triển nguồn nhân lực ĐTN tại Việt Nam để phù hợp với những thách thức của NCXH.
Nghiên cứu của Phan Chính Thức (2003) với đề tài “Những giải pháp phát triển đào tạo nghề góp phần đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá” đã phân tích lý luận về đào tạo nghề (ĐTN) và đề xuất các giải pháp phát triển ĐTN nhằm hỗ trợ nhân lực cho sự nghiệp CNH, HĐH tại Việt Nam Đề tài cũng nhấn mạnh phương pháp dự báo nhu cầu ĐTN theo trình độ cho các ngành kinh tế và địa phương, giúp nguồn nhân lực qua đào tạo đáp ứng tốt nhu cầu xã hội.
Tác giả Gabor Halasz (2011) với bài viết: “Coping with Complexity and
Bài viết “Đối phó với sự phức tạp và bất ổn trong hệ thống đào tạo nghề của Vương quốc Anh” nêu bật những thách thức mà sự phức tạp và bất ổn xã hội gây ra đối với phát triển nguồn nhân lực qua đào tạo nghề (ĐTN) Để cải thiện tình hình này, chính sách kỹ năng nghề của Vương quốc Anh cần xây dựng một hệ thống chính sách công linh hoạt, nhằm tận dụng cơ hội và ứng phó kịp thời với những biến động xã hội, từ đó đảm bảo rằng đào tạo nghề có thể đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động đang thay đổi liên tục.
Tác giả Nguyễn Văn Hạnh (2006) với nghiên cứu: “Đào tạo nghề ở Việt
Trong bối cảnh lao động mới, bài viết đã thảo luận về vai trò của ĐTN trong việc đáp ứng yêu cầu nguồn lao động tại Việt Nam Tác giả Phan Viết Sự (2005) đã chỉ ra thực trạng của ĐTN và phân tích những thách thức cũng như cơ hội mà ĐTN phải đối mặt để thích ứng với nhu cầu chuyển đổi xã hội Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn toàn diện về tình hình lao động tại Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển ĐTN nhằm đáp ứng những yêu cầu mới trong thị trường lao động.
Bài viết “Giáo dục nghề nghiệp-những vấn đề và giải pháp” đã nêu rõ những vấn đề phổ biến liên quan đến đào tạo nghề, bao gồm nội dung chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy và chất lượng đội ngũ giảng viên Tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề, đảm bảo đáp ứng nhu cầu xã hội Đặc biệt, bài viết cũng đề cập đến mô hình đào tạo song hành của Đức theo Wolf-Dictrich Grcinert, nhằm cải thiện hiệu quả giáo dục nghề nghiệp.
(1994) với “The German System of Vocational Education” [116] (Tạm dịch:
Hệ thống giáo dục nghề nghiệp (GDNN) của Đức có những đặc điểm nổi bật liên quan đến Đào tạo nghề (ĐTN), bao gồm nội dung, cấu trúc, chính sách và phương thức phối hợp Đặc biệt, ĐTN trong GDNN được thiết kế để đáp ứng nhu cầu xã hội về việc làm, đồng thời hỗ trợ quá trình tuyển dụng công nhân kỹ thuật tại Đức.
Qua mô hình “Seek-Fine-Train” của GDNN Phillipine [84] cho thấy ngay từ những năm 2000, Phillipine đã xác định việc xây dựng ĐTN với 3 mục tiêu:
Mô hình “Tìm kiếm-Tìm thấy-Đào tạo” (Seek-Fine-Train) bao gồm ba bước chính: Tìm kiếm cơ hội việc làm trong và ngoài nước thông qua TTLĐ, tìm thấy ứng viên phù hợp cho từng vị trí công việc, và đào tạo họ bằng các tài liệu chất lượng cao từ các ngành công nghiệp Với mục tiêu đào tạo nghề, mô hình này đã giúp ĐTN của Philippines đáp ứng tốt nguyện vọng và năng lực của người học, đảm bảo rằng nguồn lao động sau khi tốt nghiệp luôn phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động.
Tác giả Giuseppe Tacconi (2015) với bài viết: “Success Stories A View of
Initial Vocational Training Through the Eyes of Former Students” (Tạm dịch:
Nghiên cứu "Câu chuyện thành công: Một cái nhìn của đào tạo nghề ban đầu thông qua con mắt của cựu sinh viên" không nhằm chứng minh rằng đào tạo nghề dẫn đến thành công giáo dục, mà tập trung xác định các điều kiện để đánh giá hiệu quả của đào tạo nghề trong việc đáp ứng nhu cầu xã hội, từ đó thúc đẩy thành công trong giáo dục.
Lisa Sella (2014) với đề tài: “Enhancing Vocational Training Effectiveness
Nghiên cứu "Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề thông qua các chính sách thị trường lao động tích cực" nhằm khám phá hiệu quả của đào tạo nghề (ĐTN) thông qua các chính sách thị trường lao động (TTLĐ) tích cực Nghiên cứu nhấn mạnh rằng các nhà hoạch định chính sách TTLĐ cần thiết kế một chiến lược ĐTN liên kết để đảm bảo sự đồng bộ, từ đó giảm thiểu sự chênh lệch giữa ĐTN và TTLĐ Điều này sẽ giúp ĐTN đáp ứng hiệu quả các nhu cầu trước mắt cũng như lâu dài trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội.
Nhóm tác giả G Machado, M Luiza, S F Helosia, S Teresa, C Brasilia
Nghiên cứu của năm 2016 về "Hiệu quả của việc đào tạo nghề đối với một nhóm người khuyết tật trí tuệ" đã chỉ ra tác động tích cực của chương trình đào tạo nghề (ĐTN) đối với hành vi thích ứng của người khuyết tật trí tuệ Sau một năm áp dụng chương trình, những người khuyết tật trí tuệ đã đạt được tiến bộ đáng kể trong học tập, tự chủ, phát triển tình cảm và xã hội, cũng như cải thiện quan hệ gia đình và cộng đồng Nghiên cứu này khẳng định rằng ĐTN không chỉ giúp người học có một nghề cụ thể mà còn góp phần vào sự phát triển toàn diện của con người Thêm vào đó, nghiên cứu của Dimitrova Preslava (2017) về ĐTN cho nhân viên xã hội tại Bulgaria cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đáp ứng nhu cầu đào tạo trong lĩnh vực này.
Continuing Vocational Training for Social Workers in Bulgaria” [88] (Tạm dịch: “Nghiên cứu về nhu cầu tiếp tục đào tạo nghề cho nhân viên xã hội ở
Bài viết nhấn mạnh rằng nghề nghiệp của nhân viên xã hội hiện đại đang đối mặt với những thách thức từ môi trường xã hội và kinh tế thay đổi, dẫn đến yêu cầu ngày càng cao về trình độ và năng lực Tác giả đã nghiên cứu nhu cầu của ĐTN trong lĩnh vực công tác xã hội và đưa ra khuyến nghị về việc đào tạo kỹ năng nghề theo hướng cung và cầu lao động, nhằm giúp ĐTN đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội.
Tác giả Đặng Văn Thành (2009) đã nghiên cứu về "Phương pháp đào tạo nghề gắn với thị trường lao động ở Việt Nam", nhấn mạnh sự cần thiết của việc đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu xã hội Trong khi đó, Nguyễn Đức Trí (1997) đã trình bày "Nghiên cứu ứng dụng phương thức đào tạo nghề theo mô đun kỹ năng hành nghề", đề xuất quy trình biên soạn chương trình đào tạo nhằm linh hoạt hóa phương thức đào tạo để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động và người học Để hỗ trợ nhà giáo trong việc tham gia đào tạo nghề theo hướng đáp ứng nhu cầu xã hội, Nguyễn Minh Đường và đồng nghiệp (1994) đã biên soạn tài liệu "Phương pháp đào tạo nghề theo mô đun kỹ năng hành nghề" nhằm bồi dưỡng giáo viên trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.
Chủ nhiệm đề tài Nguyễn Đức Trí (1996) đã thực hiện một nghiên cứu cấp Bộ với chủ đề "Tiếp cận đào tạo nghề dựa trên năng lực thực hiện và xây dựng tiêu chuẩn nghề" Đề tài này tập trung vào việc cải thiện chất lượng đào tạo nghề thông qua việc xác định và phát triển các tiêu chuẩn nghề nghiệp dựa trên năng lực thực tế của người học.