TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC Vũ Linh Hƣơng Mã sinh viên: DTS175D140202063 DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP CHO HỌC SINH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH: GIÁO DỤC TIỂU HỌC Thái Nguyên, năm 2021 i TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC Vũ Linh Hƣơng Mã sinh viên: DTS175D140202063 DẠY HỌC MƠN TỐN LỚP THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP CHO HỌC SINH Ngành: Giáo dục Tiểu học Mã số: KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Lê Thị Thu Hƣơng Thái Nguyên, năm 2021 i LỜI CẢM ƠN Trong trình thực đề tài này, nhận nhiều quan tâm, giúp đỡ từ phía thầy cơ, gia đình, bạn bè Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành sâu sắc đến: Tiến sĩ Lê Thị Thu Hương – người tận tình hướng dẫn, giúp đỡ bước để hồn thành khóa luận cách tốt Các thầy giáo, cô giáo giảng dạy môn Toán, khoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại Học Sư phạm Thái Nguyên trực tiếp giảng dạy, đóng góp ý kiến hỗ trợ tơi suốt q trình nghiên cứu Ban Giám hiệu, thầy giáo, cô giáo em học sinh lớp trường Tiểu học địa bàn Thành phố Thái Nguyên tạo điều kiện, hợp tác, giúp đỡ nhiệt tình thời gian tơi thực đề tài Gia đình tất bạn bè tôi, người động viên, giúp đỡ tơi nhiều q trình hồn thành khóa luận Dù có nhiều nỗ lực cố gắng xong kiến thức hạn chế nên khóa luận khơng thể tránh khỏi thiếu sót Vì tơi mong nhận lời dẫn, ý kiến đóng góp q thầy bạn để khóa luận tơi hồn thiện Tơi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 10 năm 2020 Tác giả Vũ Linh Hương ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT GV Giáo viên HS Học sinh SGK Sách giáo khoa TH Tiểu học VD Ví dụ iii MỤC LỤC Trang bìa phụ i Lời cảm ơn ii Danh mục chữ viết tắt iii Mục lục iv Danh mục bảng vi MỞ ĐẦU NỘI DUNG Chƣơng CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Tư 1.1.1 Khái niệm 1.1.2 Đặc điểm tư 1.1.3 Các thao tác tư 1.2 Năng lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh Tiểu học 11 1.2.1 Năng lực lực Toán học 11 1.2.2 Năng lực phân tích, tổng hợp 15 1.3 Nội dung mơn tốn lớp 17 1.3.1 Nội dung mơn tốn lớp 17 1.3.2 Cơ hội dạy học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh lớp 24 1.4 Đặc điểm nhận thức học sinh cuối cấp tiểu học 25 1.4.1 Sự phát triển tri giác 25 1.4.2 Sự phát triển trí nhớ 25 1.4.3 Sự phát triển ý 26 1.4.4 Sự phát triển tư 26 1.4.5 Sự phát triển tưởng tượng ngôn ngữ 27 iv 1.5 Thực trạng dạy học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh lớp 29 1.5.1 Mục đích khảo sát 29 1.5.2 Đối tượng khảo sát 29 1.5.3 Nội dung khảo sát 29 1.5.4 Phương pháp khảo sát 29 1.5.5 Kết khảo sát 30 Kết luận chương 33 Chƣơng DẠY HỌC MƠN TỐN LỚP THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP CHO HỌC SINH 34 2.1 Nguyên tắc đề xuất biện pháp 34 2.2 Một số biện pháp 37 2.2.1 Cơ sở biện pháp 37 2.2.2 Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung hình học đo lường phát triển lực tư phân tích tổng hợp 45 2.2.3 Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung thống kê xác suất phát triển lực tư phân tích tổng hợp 53 Kết luận chương 58 Chƣơng THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 59 3.1 Mục đích thực nghiệm 59 3.2 Đối tượng thực nghiệm 59 3.3 Nội dung quy trình thực nghiệm 59 3.4 Kết thực nghiệm 60 3.5 Nhận xét chung 64 Kết luận chương 65 KẾT LUẬN 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO 67 v DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: GV tham gia giảng dạy lớp 29 Bảng 1.2: Tầm quan trọng việc rèn luyện thao tác tư phân tích tổng hợp cho HS thơng qua nội dung dạy học giải toán 30 Bảng 1.3: Sự cần thiết việc dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh 31 Bảng 1.4: Mức độ thường xun dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh 31 Bảng 1.5: Khả tư phân tích – tổng hợp qua giải toán học sinh lớp 32 Bảng 1.6: Những khó khăn GV dạy học giải toán cho HS lớp 32 Bảng 3.1 Kết khảo sát tính cấp thiết biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh 60 Bảng 3.2 Kết khảo sát tính khả thi biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh 62 vi MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài 1.1 Trên giới, thập kỉ gần đây, xu hướng chuyển từ dạy học theo hướng tiếp cận nội dung sang dạy học tiếp cận lực chiếm ưu Hội nhập với phát triển giáo dục toàn cầu, giáo dục nước ta thực đổi bản, toàn diện chương trình giáo dục phổ thơng, địi hỏi phải có “chuyển biến tồn diện chất lượng hiệu quả; góp phần chuyển từ giáo dục nặng truyền thụ kiến thức sang giáo dục phát triển toàn diện phẩm chất lực” (Nghị 88/2014/QH13) Sự chuyển biến trước hết thể yêu cầu đổi phương pháp dạy học kiểm tra đánh giá, kể đánh giá thường xuyên đánh giá định kì, kì thi quan trọng (cuối kì, cuối năm, cuối cấp) Đặc điểm giáo dục theo tiếp cận lực lấy yêu cầu cần đạt phẩm chất, lực người học làm sở (tham chiếu) để thiết kế chương trình nội dung học tập Điều có nghĩa lực học sinh kết cuối trình dạy học Năng lực vừa coi điểm xuất phát, vừa cụ thể hóa mục tiêu giáo dục Và chuyển biến cần thực từ cấp học tiểu học (TH) 1.2 Ở cấp tiểu học có nhiều mơn học, mơn có vai trò khác phát triển lực người học Mơn Tốn mơn học chiếm nhiều thời lượng có vai trị, vị trí quan trọng việc góp phần hình thành phát triển toàn diện phẩm chất lực người học đặc biệt lực tư phân tích tổng hợp Phân tích tổng hợp hai thao tác trình thống biện chứng: phân tích tiến hành theo hướng tổng hợp, tổng hợp thực theo kết phân tích Đây hai lực trình tư 1.3 Tốn học xem mơn học cơng cụ, ứng dụng nhiều thực tế Nhưng việc ứng dụng Toán học vào giải vấn đề thực tiễn lại không đơn giản, đặc biệt với học sinh (HS) TH Do việc dạy học theo định hướng phát triển lực HS đặc biệt lực tư phân tích tổng hợp vô cần thiết Thông qua việc giải tốn, HS sâu vào việc lập luận, tìm lời giải, chọn lọc ngơn từ, tìm đường ngắn để đến mục đích trình bày rõ ràng với lập luận chặt chẽ Mơn Tốn lớp có vị trí quan trọng, giống lề để giúp học sinh chuyển tiếp từ giai đoạn lớp đầu cấp tiểu học (lớp 1, lớp 2, lớp 3) sang lớp cuối cấp tiểu học (lớp 4, lớp 5) Nội dung chương trình mơn Tốn lớp chứa đựng nhiều hội để giáo viên khai thác theo hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh Tuy nhiên, thực tiễn giáo dục cho thấy GV chưa ý tầm quan trọng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS dạy học giải Toán chưa xây dựng biện pháp sư phạm thích hợp nhằm phát triển lực giải Tốn cho HS Cịn em HS học theo kiểu máy móc, nặng nề, dập khuân bắt chước mà chưa tự chủ động tìm tịi việc học Trước thực tiễn yêu cầu cấp thiết đặt phải nâng cao chất lượng việc dạy - học giải toán, nhằm rèn luyện phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS TH Với tư cách GV TH tương lai, chọn đề tài “Dạy học mơn Tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh” Mục đích nghiên cứu Trên sở nghiên cứu sở lý luận thực tiễn vấn đề nghiên cứu nội dung dạy học giải tốn chương trình mơn Tốn tiểu học để đề xuất số biện pháp sư phạm dạy học môn Toán lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS Khách thể đối tƣợng nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Q trình dạy học mơn Tốn trường TH 3.2 Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp dạy học mơn Tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất thực thành công số biện pháp sư phạm dạy học mơn Tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS góp phần nâng cao hiệu dạy học mơn Tốn trường TH Nhiệm vụ nghiên cứu Xác định sở lý luận dạy học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS Tìm hiểu thực trạng dạy học mơn Tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS Đề xuất số biện pháp sư phạm dạy học mơn Tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS Tổ chức thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm nghiệm tính khả thi biện pháp sư phạm đề xuất kiểm định tính hiệu kết nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu dạy học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho HS dạy học giải toán lớp trường TH Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp tài liệu hệ thống hóa kết nghiên cứu để xác định khả xây dựng khung lý luận đề tài Nghiên cứu tài liệu giáo dục học, tâm lý học, phương pháp dạy học mơn Tốn lớp Tìm hiểu phân tích nội dung, cấu trúc chương trình mơn Tốn (Chương trình 2018) tiếp cận từ góc độ đơn giản Điều quan trọng giáo viên không nên áp đặt, truyền tải kiến thức chiều mà phải tổ chức hoạt động học tập, sử dụng câu hỏi gợi mở để học sinh xây dựng học, bao gồm khái niệm, cơng thức giải thích ý nghĩa khái niệm, cơng thức đó.(22) Giáo viên cần vận dụng theo thang mức độ nhận thức từ mức độ thấp đến nức độ cao, tập tương tự Khai thác tập trình nghiên cứu tập để có thể: - Tìm cách giải khác sáng tạo toán Xu hướng chung giới đổi phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực học sinh trình dạy học Luật giáo dục Việt Nam khẳng định phương pháp dạy học phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo học sinh Dạy học mà không nắm khả nhận thức đặc điểm trình nhận thức trẻ khơng đạt hiệu Hơn khả nhận thức trẻ hình thành phát triển theo gia đoạn có quy luật riêng Vì hết, giáo viên phải hiểu học sinh tiến hành dạy học tốn thành công Các em hiếu động, chưa tự giác, cịn mang tính tập thể sâu vào chi tiết mang tính bị động Các em phân biệt đối tượng cịn chưa xác, dễ mắc sai lầm cịn lần lộn Sự ý có chủ định em yếu, khả tự điều chỉnh ý cách có ý thức chưa mạnh Sự ý học sinh đòi hỏi động thúc đẩy Sự ghi nhớ học em cịn mang tính cụ thể, khả trừu tượng hóa, khái qt hóa cịn hạn chế Ở Tiểu học, hoạt động học đóng vai trị chủ đạo hoạt động vui chơi hoạt động thiếu trẻ Các nhà tâm lý học cho người cất tiếng khóc chào đời ví nhà trống chưa trang bị đồ đạc tinh thần nào, nhờ vui chơi hoạt động khác, giới tinh thần đứa trẻ tạo dựng đồ đạc dần kê nhà Đối với lứa tuổi này, học sinh chơi có nội dung tốt lại 54 tổ chức hợp lý có tác dụng phát triển khiếu, tính tình, sở thích Ngồi ra, thơng qua hoạt động vui chơi trẻ phát triển khả lao động bền bỉ, dẻo dai Chính vậy, học nói chung học Tốn lớp nói riêng giáo viên cần phải tìm cách tạo cho học hấp dẫn, lí thú, kích thích tư học sinh phát triển, nhạy bén Để đạt điều đó, giáo viên hướng dẫn em thủ thuật ghi nhớ qua trò chơi, câu đố thú vị Việc vận dụng phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực, thiết kế tiến trình dạy học học tình dạy học đảm bảo yêu cầu phương pháp dạy học, cách xây dựng, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá chuỗi hoạt động học theo định hướng phát triển lực người học cần thiết giáo viên giai đoạn 2.2.3.2 Cách tiến hành biện pháp - Tìm hiểu nội dung đề bài: phân tích, tìm yếu tố cho yếu tố cần tìm tốn - Tìm cách giải: Tìm tịi, phát cách giải nhờ suy nghĩ có tính chất tìm đốn Biến cho, biến đổi phải tìm, liên hệ cho phải tìm với kiến thức biết, liên hệ toán cần giải với toán tương tự Sau kiểm tra lời giải cách xem lại kĩ bước thực đối chiếu với số tri thức có liên quan Từ đó, tìm tịi cách giải khác, so sánh chúng để chọn cách giải hợp lý - Trình bày lời giải: Từ cách giải phát hiện, xếp việc phải làm thành chương trình gồm bước theo trình tự thích hợp thực bước - Kiểm tra nghiên cứu sâu lời giải: Kiểm tra lại kết quả, nhìn lại tồn bước giải, rút tri thức phương pháp để giải dạng tốn cụ thể Từ nghiên cứu khả ứng dụng kết lời giải, nghiên cứu cách giải dạng tương tự, mở rộng hay lật ngược vấn đề 55 Với biện pháp này, cụ thể học sinh thực sau: - Học sinh thực bước quy trình dẫn giáo viên thông qua việc giáo viên tổ chức tình dạy học hướng học sinh vào việc thực bước quy trình thao tác cách giảng giải, thuyết trình, vấn đáp cho học sinh hiểu cách thức thực bước; - Học sinh tự thực bước quy trình có gợi ý giáo viên cần thiết; - Học sinh tự thực bước quy trình cách thục Cụ thể giáo viên hướng dẫn học sinh nắm bước giải phân loại kiểu thuộc dạng khác Để thực biện pháp giáo viên cần lựa chọn tập chứa đựng nội dung thuận lợi cho thao tác phân tích, tổng hợp HS Và tập luyện cho học sinh tính tốn tập thống kê, xác suất - Tính giá trị thường dùng thống kê Trung bình cộng dãy số a1, a2, a3,…an là: N a1  a  a   a n n Ví dụ: Số học sinh lớp 4A, 4B, 4C, 4D 31, 34, 32, 38 Hỏi trung bình lớp có học sinh? Phân tích toán: Đã cho: Số học sinh lớp 4A, 4B, 4C, 4D 31, 34, 32, 38 Cần tìm: trung bình lớp có học sinh? Xác định tốn thuộc dạng tính trung bình cộng nhiều số cho trước Cách tính: áp dụng quy tắc N  a1  a  a   a n n 56 Tổng hợp: Trên sở phân tích học sinh thực thao tác tổng hợp từ nhận thức rõ mối quan hệ kiện cho cần tìm nêu trình tự bước cần thực để giải tốn trình bày lời giải Bài giải Trung bình lớp có số học sinh là: 31 34  32  38  34 (học sinh) Đáp số: 34 học sinh 57 Kết luận chƣơng Trong chương này, đề xuất biện pháp nhằm phát triển lực phân tích tổng hợp cho học sinh qua dạy học tốn Từng biện pháp tơi trình bày rõ ràng mục đích, ý nghĩa, sở lý luận, nội dung biện pháp Trong việc lựa chọn tập minh họa phù hợp với trình độ lựa học sinh lựa chọn phong phú đa dạng Với biện pháp tơi hi vọng đóng góp phần vào việc đổi phương pháp dạy học giai đoạn 58 Chƣơng THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 3.1 Mục đích thực nghiệm Thông qua thực nghiệm nhằm khẳng định cần thiết tính khả thi biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh cho phù hợp với thực tiễn 3.2 Đối tƣợng thực nghiệm Chúng tiến hành trưng cầu ý kiến 25 người gồm: hiệu trưởng, hiệu phó trường Tiểu học; 19 giáo viên dạy lớp trường: trường Tiểu học Đội Cấn, trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân (Tp Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên), trường Tiểu học Bắc Bình (Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc), thường Tiểu học Nghĩa Đạo (Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) 3.3 Nội dung quy trình thực nghiệm Để tiến hành khảo nghiệm cần thiết tính khả thi biện pháp đề xuất, xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến theo hai tiêu chí: tính cần thiết tính khả thi biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh Thực đánh giá tiêu chí theo mức độ từ cao đến thấp lượng hố điểm số + Tính cần thiết: Rất cần thiết (3 điểm); Cần thiết (2 điểm); Không cần thiết (1 điểm) + Tính khả thi: Rất khả thi (3 điểm); Khả thi (2 điểm); Không khả thi (1 điểm) Sau nhận kết thu được, tiến hành phân tích, xử lí số liệu bảng thống kê, tính tổng điểm ( ∑ ) điểm trung bình ( X ) biện pháp khảo sát, sau xếp theo thứ bậc để nhận xét, đánh giá rút kết luận - Thời gian tiến hành thực nghiệm: tháng 04/2021 59 - Phương pháp thực nghiệm: phương pháp điều tra thu thập số liệu trực tiếp, công cụ phiếu điều tra dành cho giáo viên trường Tiểu học 3.4 Kết thực nghiệm Đánh giá tính cấp thiết: Kết khảo sát tính cấp thiết biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh Bảng 3.1 Kết khảo sát tính cấp thiết biện pháp dạy học mơn toán lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh Mức độ đánh giá STT Biện pháp Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết ∑ TB Thứ bậc SL Điểm SL Điểm SL Điểm 16 48 18 0 66 2,64 nội dung hình 15 45 10 20 0 65 2,6 Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung thống kê xác suất phát triển lực tư phân tích tổng hợp Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch học đo lường phát triển lực tư phân 60 tích tổng hợp Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung số phép tính phát 17 51 16 0 67 2,68 48 144 27 54 0 198 2,64 triển lực tư phân tích tổng hợp Trung bình: - Đánh giá tính cấp thiết: Kết khảo sát tính cấp thiết biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh thể bảng 3.1 Kết khảo sát bảng cho thấy, nhóm đối tượng khảo sát đánh giá tính cấp thiết biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh có mức độ cần thiết cao, với điểm trung bình chung biện pháp 2,64 điểm Mặc dù đối tượng khảo sát có cách đánh giá khác nhau, theo quy luật số lớn, nói đa số lượt ý kiến đánh giá thống cho biện pháp đề xuất có tính cần thiết Biện pháp 4: “Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung số phép tính phát triển lực tư phân tích tổng hợp.” đánh giá cao với X = 2,68, xếp bậc 1/3 Trong đó, biện pháp 2: “Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung hình học đo lường phát triển lực tư phân tích tổng hợp.” đánh giá cần thiết với X = 2,6, xếp bậc 3/3 Còn lại biện pháp khác có điểm trung bình tương ứng từ X = 2,6 tới X = 2,68 61 Mức độ cần thiết biện pháp đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giá trị điểm trung bình khơng q xa (chênh lệch Xmax Xmin 0,08) B,08)3.2 Ka giá trị điểm trung bình khơng q xa nhaud2 Ka giá trị điểm trung bình khơng q xa (chênh lệch Xách phát triển lực tư du Mức độ đánh giá STT Rất khả Biện pháp thi Khả thi Không khả thi ∑ TB Thứ bậc Điểm SL Điểm 54 14 0 68 2,72 17 51 16 0 67 2,68 Thiết kế tổ chức 21 63 0 71 2.84 SL Thiết chức kế SL Điểm tổ tình dạy học mạch nội dung thống kê xác 18 suất phát triển lực tư phân tích tổng hợp Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung hình học đo lường phát triển lực tư phân tích tổng hợp 62 tình dạy học mạch nội dung số phép tính phát triển lực tư phân tích tổng hợp Trung bình chung 56 168 19 38 0 206 2,74 Kết khảo sát tính khả thi biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh thể bảng 3.2 Kết khảo sát bảng 3.2 cho thấy, nhóm đối tượng khảo sát đánh giá tính khả thi biện pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh có mức độ cần thiết cao, với điểm trung bình chung biện pháp 2,74 điểm Mặc dù đối tượng khảo sát có cách đánh giá khác nhau, theo quy luật số lớn, nói đa số lượt ý kiến đánh giá thống cho biện pháp đề xuất có tính khả thi Biện pháp 3: “Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung số phép tính phát triển lực tư phân tích tổng hợp.” đánh giá cao với X = 2,84, xếp bậc 1/3 Trong đó, biện pháp 2: “Thiết kế tổ chức tình dạy học mạch nội dung hình học đo lường phát triển lực tư phân tích tổng hợp.” đánh giá khả thi với X = 2,68 xếp bậc 3/3 Cịn lại biện pháp khác có điểm trung bình tương ứng từ X = 2,68 tới X = 2,84 Mức độ khả thi biện pháp đề xuất tương đối đồng đều, khoảng cách giá trị điểm trung bình khơng q xa (chênh lệch Xmax Xmin 0,16) 63 3.5 Nhận xét chung Từ nhận xét, đánh giá phân tích kết khảo nghiệm sư phạm cho phép khẳng định: phương pháp pháp dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh tiểu học đề đề tài đảm bảo tính khoa học, phù hợp với trình độ nhận thức học sinh dễ dàng áp dụng vào trình giảng dạy Nếu thực hiệu biện pháp góp phần nâng cao chất lượng học tập học sinh nói riêng, chất lượng đào tạo trường tiểu học nói chung 64 Kết luận chƣơng Dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh việc làm quan trọng để đạt kết tốt cần kết hợp nhiều biện pháp khác nắm vững phương pháp giải toán Kết nghiên cứu cho thấy phần đóng góp phương pháp giải tốn dạng tập cụ thể lớp giúp phát triển, rèn luyện tư phân tích, tổng hợp HS Chúng hi vọng phương pháp phần giúp ích giảng dạy tốn tiểu học sở có thêm nhiều nghiên cứu khác để tìm biện pháp hiệu phục vụ cho trình dạy học giải toán tiểu học 65 KẾT LUẬN Qua trình nghiên cứu phân tích số kết thực nghiệm đối tượng học sinh lớp 4, luận văn “Dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực phân tích tổng hợp cho học sinh” đạt số kết sau đây: Về lý luận: - Đã hệ thống hóa làm sáng tỏ số vấn đề lý luận liên quan đến việc phát triển lực phân tích tổng hợp HS TH - Hệ thống hóa số ý kiến, quan điểm tác giả, nhóm tác giả nước lực năng, lực tốn học, phân tích, tổng hợp,… - Nêu mục tiêu, nhiệm vụ đổi phương pháp dạy học Toán Về thực tiễn: - Tiến hành nghiên cứu, điều tra phân tích số vấn đề phát triển lực phân tích, tổng hợp, nội dung chương trình Tốn - Luận văn phần làm sáng tỏ thực trạng lực phân tích, tổng hợp HS TH việc dạy học toán thông qua việc thực nghiệm sư phạm - Nêu số khó khăn giáo viên HS việc dạy học Toán theo hướng phát triển lực phân tích tổng hợp làm sở để đưa biện pháp - Đưa nguyên tắc, định hướng để đề xuất số biện pháp sư phạm nhằm đảm bảo tính khả thi, hợp lý, hiệu - Đề xuất biện pháp nhằm phát triển lực phân tích tổng hợp cho HS thơng qua dạy học Tốn - Tổ chức thực nghiệm sư phạm kết thực nghiệm phần góp phần vào tính khả thi biện pháp đề xuất 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ giáo dục đào tạo (2018) - Chương trình giáo dục phổ thơng – Chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo thông tư số 32/2018/TT – BGDĐT ngày 26/12/2018 Bộ trưởng Bộ GD – ĐT) Đỗ Đình Hoan (1992) - Phương pháp dạy học mơn Tốn tiểu học Đỗ Trung Hiệu, Đỗ Đình Hoan, Vũ Dương Thuỵ, Vũ Quốc Chung (2001) Phương pháp dạy học Toán Tiểu học - NXB Giáo dục Hướng dẫn thực chuẩn kiến thức kỹ Toán Tiểu học Nghị Chương trình phổ thơng tổng thể Nguyễn Bá Kim (2004) - Phương pháp dạy học mơn Tốn - NXB Đại học Sư phạm Nguyễn Hữu Hợp - Giáo trình “ Lí luận dạy học Tiểu học” - NXB Đại học Sư phạm Phạm Văn Hoàn - Trần Thúc Trình - Nguyễn Gia Cốc (1981) - Giáo dục học mơn tốn, NXB Giáo dục, Hà Nội Phan Trọng Ngọ (2005) - Dạy học phương pháp dạy học nhà trường - NXB Đại học Sư phạm 10 SGK,SGV Toán - Nhà xuất Giáo dục 11 Trung tâm nghiên cứu đào tạo bồi dưỡng giáo viên, Hà Nội (1990) Phương pháp dạy học toán cấp 12 Tạ Trung Tiến - Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt kì tháng 5/2020 13 Krutecxki V A (1973) - Tâm lí lực Tốn học học sinh - NXB Giáo dục Hà Nội 14 Từ điển Tiếng Việt 15 Phạm Minh Hạc (1992) – Một số vấn đề tâm lý học - NXB Giáo dục, Hà Nội 16 Nguyễn Quang Uẩn Trần Trọng Thủy (2004) – Tâm lý học đại cương NXB Đại học Sư phạm 67 17 Bùi Văn Huệ (2000) – Tâm lý học - NXB ĐHQG Hà Nội 18 Gonobolin (1997) – Những phẩm chất tâm lý người giáo viên - NXB Giáo dục, Hà Nội 19 Trần Vui (2017) – Đánh giá chất lượng hiểu khái niệm thành thạo kĩ sở giải vấn đề toán - ĐHSP Huế 20 Deneyse Tremblay (2000) – Adult Education A Lifelong Journey The ompetency Based approach “Helping learners be come autonomous” 21 Chu Cẩm Thơ (2017) – Bàn lực Tốn học HS phổ thơng – ĐHSP Hà Nội 22 Hoàng An – Quyên Khưu - Bản tin ĐHQG-HCM số 198-199 68 ... việc dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh - Đánh giá mức độ thường xun dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho. .. lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh 31 Bảng 1 .4: Mức độ thường xun dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh ... dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp cho học sinh cần thiết Có 20% GV nhận thấy việc dạy học mơn tốn lớp theo định hướng phát triển lực tư phân tích tổng hợp