Tình hình nghiên cứu
Văn học dân gian là một lĩnh vực phong phú về nội dung và thể loại, đã thu hút nhiều công trình nghiên cứu Tuy nhiên, trong giảng dạy, giáo viên thường chỉ tập trung vào văn bản mà chưa chú trọng đến tính chủ động, tích cực và sáng tạo của học sinh Điều này dẫn đến việc các năng lực đặc thù của học sinh chưa được phát triển, không khuyến khích họ tham gia vào một môi trường văn hóa dân gian sống động.
Mục đích nghiên cứu
Đa dạng hóa các hình thức dạy học sáng tạo trong chủ đề văn học dân gian Ngữ văn 10 nhằm khơi gợi sự thích thú và phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh Qua đó, học sinh sẽ hiểu rõ về cội nguồn và truyền thống tốt đẹp của cha ông, đồng thời biết vận dụng kiến thức vào hoạt động diễn xướng, nuôi dưỡng và bồi đắp tâm hồn ngày càng tươi đẹp.
Phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận về dạy học sáng tạo
1.1 Khái niệm dạy học sáng tạo
Sự sáng tạo là khả năng nhìn nhận thế giới từ một góc độ mới, kết nối các sự vật và hiện tượng rời rạc để hình thành những sáng kiến độc đáo và hữu ích.
Theo PGS.TS Phan Dũng, sáng tạo được định nghĩa là hoạt động tạo ra những sản phẩm hoặc ý tưởng mới mẻ và có tính ứng dụng thực tiễn Tính mới và tính ích lợi là hai yếu tố quan trọng trong quá trình sáng tạo, giúp mang lại giá trị cho xã hội và cải thiện cuộc sống con người.
Sáng tạo là tìm kiếm những giải pháp mới chưa từng được đề cập, và điều này đặc biệt quan trọng trong giáo dục Sự sáng tạo trong dạy học không chỉ phát triển năng lực của học sinh mà còn khơi dậy niềm đam mê và hứng thú trong việc học Phương pháp dạy học sáng tạo đóng vai trò then chốt trong việc chuyển đổi giáo dục, với giáo viên là nhân tố cốt lõi góp phần vào thành công của mỗi phương pháp mới.
Dạy học sáng tạo là phương pháp mà giáo viên áp dụng những cách thức mới mẻ để truyền đạt kiến thức, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và áp dụng tri thức vào thực tiễn Qua đó, những kiến thức hàn lâm trở nên gần gũi và thực tiễn hơn, tạo điều kiện cho học sinh phát triển kỹ năng và tư duy sáng tạo.
1.2 Vai trò của dạy học sáng tạo
Trong hai bài diễn thuyết TED Talk, Sir Ken Robinson nhấn mạnh tầm quan trọng của sự sáng tạo trong giáo dục hiện đại, đặt ra câu hỏi "Liệu rằng trường học đã giết chết sự sáng tạo?" và "Làm thế nào để thoát khỏi thung lũng chết của giáo dục?" Để giải quyết vấn đề này, cần nhiều nỗ lực, nhưng hoạt động dạy học và vai trò của giáo viên là yếu tố then chốt Giáo viên không chỉ tạo ra môi trường học tập sáng tạo mà còn thực hành các phương pháp giảng dạy đổi mới, trở thành hình mẫu và nguồn cảm hứng cho học sinh về sự sáng tạo.
Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của thời đại, các phương pháp dạy học truyền thống đang dần được thay thế Người dạy cần thường xuyên đổi mới phương pháp, trong khi người học cũng phải tích cực tham gia vào quá trình “đồng sáng tạo” để tạo ra những giờ học sáng tạo Do đó, sự sáng tạo trong dạy học đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Sáng tạo trong dạy học mang lại niềm vui và sự hào hứng cho học sinh, tạo cơ hội cho các em học tập trong một môi trường thoải mái Các hoạt động giảng dạy như kể chuyện, diễn kịch và thiết kế mô hình giúp học sinh học mà không cảm thấy áp lực Đồng thời, học sinh có cơ hội tương tác với bạn bè, nhận hỗ trợ từ giáo viên, thể hiện bản thân và được lắng nghe.
4 sẻ Chính điều đó khiến cho việc học không còn cảm giác nhàm chán, nặng nề
Các lớp học sáng tạo khác biệt với phương pháp giảng dạy truyền thống bằng cách mang đến cho học sinh cơ hội thể hiện bản thân Thông qua các cuộc tranh luận, thảo luận trong lớp và chuyến đi thực địa, học sinh có thể rời khỏi vùng an toàn của mình Cảm giác được thể hiện bản thân không chỉ mang lại niềm vui mà còn tạo động lực học tập cho học sinh.
Sáng tạo là yếu tố quan trọng giúp kích thích khả năng tư duy tưởng tượng của học sinh, vì vậy giáo viên thường khuyến khích các hoạt động như câu hỏi mở, làm việc nhóm, thảo luận và tranh biện Nhiều giáo viên khéo léo áp dụng những kỹ thuật này để giảng dạy các bài học khó, giúp học sinh học tập một cách vui vẻ và dễ dàng hơn Câu hỏi mở không chỉ tạo ra một không gian tư duy phong phú mà còn khuyến khích học sinh đưa ra những câu trả lời sáng tạo.
Sự sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cảm xúc của học sinh, giúp các em tương tác và thể hiện bản thân một cách tự nhiên Khi được khuyến khích khám phá môi trường xung quanh, học sinh sẽ học hỏi nhiều điều mới mẻ Một lớp học thoải mái, không ranh giới sẽ tạo điều kiện cho các em tự do khám phá và thể hiện cảm xúc thật của mình, từ đó nâng cao sự tự tin trong quá trình học tập.
Tăng cường kỹ năng giải quyết vấn đề là điều cần thiết cho học sinh, và các hoạt động động não đóng vai trò quan trọng trong quá trình này Qua việc khuyến khích sự sáng tạo, học sinh sẽ phát triển cách tiếp cận mới mẻ đối với các vấn đề, giúp họ suy nghĩ sâu sắc và tưởng tượng phong phú hơn Nhờ đó, học sinh có thể đưa ra nhiều giả thuyết và giải pháp khác nhau, từ đó trải nghiệm quá trình thử nghiệm, sai sót và điều chỉnh, giúp họ làm chủ việc học của chính mình.
Cải thiện sự tập trung và chú ý của học sinh là rất quan trọng, bởi lẽ khoảng thời gian tập trung trung bình của học sinh tiểu học chỉ kéo dài vài phút, trong khi ở các lớp trên cũng không vượt quá 10 phút Phương pháp giảng dạy truyền thống thường gây cảm giác nhàm chán, khiến học sinh dễ mất tập trung và buồn ngủ Do đó, áp dụng các chiến lược giảng dạy sáng tạo sẽ giúp nâng cao sự tập trung và chú ý của học sinh, từ đó làm cho thời gian học tập trở nên hiệu quả hơn.
Tìm kiếm và theo đuổi đam mê là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công trong cuộc sống Tại các lớp học sáng tạo, học sinh tham gia vào nhiều hoạt động học tập phong phú, phù hợp với thế mạnh của từng cá nhân Họ có cơ hội theo đuổi đam mê của mình, bất kể đó là âm nhạc, khiêu vũ, thơ ca, vẽ hay các loại hình nghệ thuật khác Điều này không chỉ mang lại cho học sinh cảm giác hạnh phúc mà còn tạo điều kiện để họ tự do và thoải mái thể hiện sự sáng tạo.
Những người sáng tạo sẽ có lợi thế vượt trội trong tương lai so với những người chỉ có kỹ năng học tập đơn thuần Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến chuyển mạnh mẽ, kỹ năng sáng tạo sẽ là yếu tố quyết định giúp học sinh thích nghi và phát triển.
Các lớp học sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng thích ứng và khẳng định bản thân của học sinh, giúp họ tạo ra sự khác biệt trong cuộc sống Những trải nghiệm này không chỉ nuôi dưỡng tư duy sáng tạo mà còn trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để tự tin đối mặt với thách thức.
Cơ sở lý luận về chủ đề văn học dân gian trong chương trình Ngữ văn cơ bản 10…………………………………………………………… 6 1 Hướng tiếp cận các văn bản dân gian trong chương trình
2.1 Hướng tiếp cận các văn bản văn học dân gian trong chương trình Ngữ văn cơ bản 10
Văn học dân gian, một bộ phận văn học ra đời từ xa xưa, là kho tàng tri thức và tài năng nghệ thuật của nhân dân, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành bản sắc văn hóa dân tộc Khi tìm hiểu về văn học Việt Nam, không thể bỏ qua văn học dân gian, vì nó chính là cội nguồn của văn học dân tộc Dạy học về văn học dân gian giúp học sinh kết nối với nguồn cội và tinh hoa tư tưởng, cảm xúc từ ngàn đời của cha ông, đồng thời nâng cao ý thức trân trọng di sản văn học cho thế hệ sau.
Hiện nay, nhiều học sinh trung học phổ thông chưa trân trọng giá trị của văn học dân gian do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, khiến các em dễ dàng bị cuốn vào những tác phẩm giải trí từ điện thoại, iPad và tivi Khoảng cách giữa học sinh và văn học dân gian ngày càng lớn, trong khi giáo viên vẫn áp dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, chỉ chú trọng vào các tiết thao giảng mà không đầu tư mạnh mẽ cho các tiết học khác Điều này dẫn đến việc học sinh không nhận ra vẻ đẹp và sự độc đáo của văn bản, gây ra tình trạng thiếu hứng thú và sáng tạo trong việc tiếp nhận kiến thức Học sinh thường nhầm lẫn giữa các tác phẩm và có thể sáng tạo quá mức so với nội dung gốc.
Việc giảng dạy tác phẩm văn học dân gian là cầu nối quan trọng giữa chương trình Ngữ văn bậc THCS và THPT, đặc biệt trong chương trình Ngữ văn lớp 10 Phương pháp dạy học sáng tạo cần được áp dụng để khơi gợi hứng thú cho học sinh, giúp các em không chỉ nhận biết thể loại mà còn hiểu sâu nội dung của các truyện cổ tích, truyền thuyết và ca dao Điều này không chỉ tạo sự hấp dẫn trong việc học mà còn góp phần phát triển tình yêu văn học trong các em.
Việc áp dụng các kỹ năng hành văn và giải quyết tình huống thực tiễn là rất quan trọng, giúp học sinh phát triển khả năng tư duy và sáng tạo Điều này không chỉ tạo nền tảng vững chắc cho việc học môn Ngữ văn mà còn khuyến khích các em tự tin hơn trong giao tiếp và diễn đạt ý tưởng của mình.
2.2 Sơ lược về văn bản dân gian và nội dung các văn bản dân gian trong chương trình Ngữ văn cơ bản 10
Văn học dân gian Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong chương trình giảng dạy văn học tại trường phổ thông, giúp bồi dưỡng tâm hồn và giáo dục nhân cách cho học sinh Qua đó, học sinh có cơ hội tiếp cận một cách hiệu quả và sâu sắc với nền văn hóa dân tộc.
Văn học dân gian, hay còn gọi là văn chương bình dân và văn chương truyền miệng, là những sáng tác nghệ thuật ngôn từ của nhân dân lao động Nó xuất hiện từ thời kỳ nguyên thủy và phát triển mạnh mẽ trong các xã hội có giai cấp cho đến hiện đại Văn học dân gian gắn liền với các hoạt động lao động, sinh hoạt gia đình và xã hội, đồng thời phản ánh những sinh hoạt văn hóa đặc sắc của cộng đồng.
VHDG là những tác phẩm được sáng tạo tập thể và truyền miệng từ nhân dân lao động Mặc dù các tri thức có thể tham gia vào quá trình sáng tác, nhưng các tác phẩm này cần phải tuân thủ các đặc trưng của VHDG để trở thành tiếng nói chung, thể hiện tình cảm của cộng đồng.
Hệ thống thể loại văn học dân gian bao gồm nhiều hình thức phong phú như thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, dân ca, vè, truyện thơ và chèo Các thể loại này được phân chia thành hai nhóm chính: tự sự dân gian, bao gồm sử thi, truyền thuyết, thần thoại, truyện cười, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn và truyện thơ, và trữ tình dân gian, gồm tục ngữ, ca dao, câu đố, dân ca, vè và chèo.
Theo khảo sát cá nhân, hệ thống văn bản văn học dân gian trong chương trình Ngữ văn 10 được phân loại theo thể loại tự sự, bao gồm sử thi (Chiến thắng Mtao Mxây), truyền thuyết (Truyện An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy), truyện cổ tích (Tấm Cám), truyện cười (Tam đại con gà, Nhưng nó phải bằng hai mày) và trữ tình dân gian (Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa và ca dao hài hước) Sự sắp xếp này không chỉ làm nổi bật đặc trưng của từng thể loại mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh trong việc đối chiếu và so sánh, từ đó phát huy tính sáng tạo, tích cực và chủ động trong quá trình học tập.
Giáo viên tiếp cận các tác phẩm tự dân gian không chỉ nhằm giúp học sinh hiểu rõ nội dung và nghệ thuật đặc sắc của mỗi tác phẩm, mà còn tạo hứng thú để các em rút ra thông điệp và bài học từ ông cha ta Bên cạnh đó, việc hóa thân vào nhân vật sẽ giúp học sinh tái hiện một cách sinh động và nhuần nhuyễn các chi tiết trong tác phẩm.
Khi dạy truyện cổ tích "Tấm Cám", giáo viên có thể hướng dẫn học sinh khai thác các khía cạnh quan trọng như thể loại truyện cổ tích, bao gồm khái niệm, đặc trưng và phân loại Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về nội dung câu chuyện mà còn nâng cao khả năng phân tích và nhận thức về văn hóa dân gian.
8 đặc trưng của truyện cổ tích thần kì Từ đó liên hệ đến các tác phẩm dân gian khác cùng mô típ
+ Phân tích được các mối mâu thuẫn, xung đột trong truyện: mâu thuẫn gia đình, mâu thuẫn xã hội
+ Ý nghĩa của các chi tiết nghệ thuật: yếm đỏ, cá bống, lễ hội thử giày, các lần hóa thân, các yếu tố thần kì,…
Giáo viên giúp học sinh rút ra những bài học ý nghĩa để áp dụng vào thực tiễn, như bài học về lối sống: “Ở hiền gặp lành, gieo gió gặp bão” Họ cũng nhận thức được tầm quan trọng của mối quan hệ xã hội, rằng trong những lúc khó khăn, sự giúp đỡ từ bạn bè và mọi người xung quanh là cần thiết Cuối cùng, bài học về sự đấu tranh nhấn mạnh rằng để lấy lại hạnh phúc, bản thân cần phải đứng lên và không nên nhẫn nhục hay cam chịu.
Văn bản trữ tình dân gian bao gồm ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa và ca dao hài hước, phản ánh đời sống nội tâm phong phú của con người lao động Ca dao được coi là viên ngọc quý, tấm gương soi chiếu tâm hồn con người, mang đến nhiều bài học quý giá về tình yêu thương, kinh nghiệm lao động sản xuất và truyền thống tốt đẹp trong ứng xử.
Trong tác phẩm tự sự, đối tượng hướng đến là thế giới khách quan với các hành động và lời nói của nhân vật, trong khi tác phẩm trữ tình phản ánh đời sống nội tâm và cảm xúc của con người Việc tìm hiểu ca dao đòi hỏi nghiên cứu cái tôi trữ tình, vốn mang tính tập thể và truyền miệng, dẫn đến sự thiếu vắng dấu ấn cá nhân Cái tôi trữ tình trong ca dao dân ca Việt Nam thể hiện những cảm xúc tinh tế và đa dạng Do đó, giáo viên cần hướng dẫn học sinh khám phá ý nghĩa sâu sắc trong từng câu chữ để ghi nhớ những câu ca, điệu hát đầy ý nghĩa.
Văn học dân gian đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống Mục tiêu giảng dạy chủ đề này là giúp học sinh nhận thức và trân trọng những nét đẹp văn hóa của cha ông Chủ đề văn học dân gian được đặt ở phần mở đầu của chương trình Ngữ văn, nhằm khơi dậy niềm yêu thích và sự hiểu biết về di sản văn hóa dân tộc.
Thực trạng dạy và học, nguyên nhân tồn tại
Vấn đề đổi mới dạy học nhằm phát huy tính chủ động và sáng tạo của học sinh đã được nhiều trường học và cơ sở giáo dục chú trọng Tại trường THPT Nam Yên Thành, nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc chỉ đạo và đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên để nâng cao chất lượng giáo dục.
Trong quá trình giảng dạy và dự giờ, tôi nhận thấy việc dạy - học văn bản văn học dân gian chưa thực sự phát huy tối đa năng lực sáng tạo của học sinh Điều này thể hiện qua những tồn tại trong chương trình giảng dạy tại đơn vị.
Trong quá trình dạy đọc – hiểu, giáo viên thường truyền thụ một chiều cảm nhận của mình về văn bản, mà chưa chú trọng đến việc khơi gợi hứng thú và sự sáng tạo của học sinh Thay vì chỉ tập trung vào kiến thức và kỹ năng phục vụ cho kiểm tra, giáo viên cần đưa ra các câu hỏi, bài tập hoặc tình huống thực tiễn để học sinh có thể liên tưởng và áp dụng kiến thức đã học, từ đó phát triển tư duy tích cực hơn.
Để chuẩn bị cho bài mới, giáo viên thường yêu cầu học sinh đọc trước nội dung trong sách giáo khoa mà chưa chú ý giao nhiệm vụ cho các em tìm hiểu về cuộc sống và môi trường xung quanh, từ đó giúp học sinh hứng thú hơn với bài học Giáo viên cũng không dành thời gian để giải đáp các thắc mắc từ những hiện tượng các em quan sát trong thực tế Mặc dù đã tiến hành dạy học tích hợp, nhưng nội dung này thường mang tính khiên cưỡng và cứng nhắc, chưa khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức từ nhiều môn học khác nhau để giải quyết nhiệm vụ học tập Do đó, việc tích hợp nội môn và liên môn chưa thực sự hiệu quả, dẫn đến việc học sinh chưa hình thành được kiến thức và kỹ năng mới.
Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực trong lớp học hiện nay vẫn mang tính hình thức Phương pháp thảo luận nhóm thường chỉ dựa vào một số học sinh tích cực, trong khi các thành viên khác chưa thực sự chủ động tham gia Điều này dẫn đến việc mục đích của thảo luận nhóm không đạt được tính dân chủ, khi mà không phải ai cũng có cơ hội tự do bày tỏ quan điểm và tiếp nhận ý kiến khác biệt Hơn nữa, phương pháp đóng vai cũng chưa được giáo viên chú trọng, thường chỉ dừng lại ở việc viết bài mà không thực sự xử lý các tình huống giả định Do đó, học sinh ít có cơ hội để thể hiện quan điểm của mình.
10 thái độ, chưa hứng thú, chưa hình thành được các năng lực của người học
Mặc dù một số giáo viên đã áp dụng phương pháp dạy học mới và thay đổi cách tổ chức giờ học, nhưng kết quả vẫn chưa đạt được như mong đợi Nguyên nhân cho tình trạng này cần được xem xét kỹ lưỡng.
Việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên vẫn chưa triệt để, chủ yếu vẫn dựa vào phương pháp truyền thống, dẫn đến việc áp đặt kiến thức lên học sinh Hơn nữa, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy còn hạn chế do kỹ năng sử dụng máy chiếu của giáo viên không đủ, thường chỉ được áp dụng trong các tiết thao giảng, trong khi các tiết học chính chủ yếu diễn ra theo hình thức dạy chay để tiết kiệm thời gian soạn giáo án Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của nhà trường cũng chưa được trang bị đầy đủ, không hỗ trợ hiệu quả cho việc đổi mới phương pháp dạy học.
Học sinh trường THPT Nam Yên Thành chủ yếu đến từ nông thôn và có xu hướng xuất khẩu lao động, dẫn đến việc họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin học tập Nhiều học sinh chưa áp dụng phương pháp học tập hiệu quả, thiếu sự chủ động trong việc nghiên cứu bài học và chưa ý thức được tầm quan trọng của việc vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Để nâng cao chất lượng giáo dục, cần thiết phải có sự thay đổi từ cả giáo viên và học sinh Mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn phải phát triển các năng lực của học sinh, đặc biệt là khả năng sáng tạo, tính chủ động và tinh thần tự học.
Thuận lợi và khó khăn
- Các hoạt động chuyên môn của nhà trường luôn nhận được quan tâm chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Nghệ An
Ban giám hiệu nhà trường đã tích cực chỉ đạo việc đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá, đặc biệt thông qua các thao giảng nhân các ngày lễ lớn trong năm học Nhà trường khuyến khích sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, tập trung vào việc đổi mới phương pháp theo hướng lấy học sinh làm trung tâm, nhằm phát huy tính chủ động và sáng tạo của học sinh.
Đội ngũ giáo viên trẻ, khỏe mạnh và giàu kinh nghiệm của chúng tôi có trình độ chuyên môn vững chắc Họ đã được đào tạo đạt chuẩn và thường xuyên tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức hàng năm.
- Đa số học sinh học tập tích cực và có sự tương tác chặt chẽ với giáo viên trong quá trình dạy học
Văn học dân gian là một phần quan trọng và gần gũi trong đời sống văn hóa, được nhiều em yêu thích Sự quen thuộc với các thể loại như truyện cổ tích, truyền thuyết và ca dao đã tạo nên niềm đam mê và sự gắn bó của các em với bộ môn văn học này.
Trong những năm qua, cơ sở vật chất đã được đầu tư đáng kể với hệ thống mạng, máy tính và máy chiếu hiện đại phục vụ cho việc dạy học Học sinh cũng được trang bị kiến thức về vi tính để có thể khai thác thông tin hiệu quả từ Internet.
- Nhiều học sinh có năng khiếu văn nghệ: ca hát, diễn xuất…
Mặc dù có nhiều thuận lợi trong quá trình dạy học, nhưng vẫn tồn tại một số khó khăn ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực cho học sinh.
Nhiều giáo viên vẫn còn e ngại trong việc áp dụng phương pháp dạy học đổi mới, dẫn đến việc giảng dạy chủ yếu dựa vào hình thức truyền thụ kiến thức truyền thống Điều này khiến cho việc phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn của học sinh chưa được chú trọng đúng mức.
Nhiều học sinh hiện nay thiếu động lực học tập và dành ít thời gian cho việc học, thay vào đó họ thường chú ý vào các trò chơi điện tử và mạng xã hội như Facebook Bên cạnh đó, một số phụ huynh cũng chưa thực sự quan tâm đến việc học của con cái, họ có xu hướng phó mặc trách nhiệm giáo dục cho nhà trường.
Nhiều gia đình học sinh tại trường THPT Nam Yên Thành chủ yếu là nông dân, do đó họ chưa có máy tính, dẫn đến việc khai thác thông tin thời sự trên mạng để phục vụ cho việc học gặp nhiều khó khăn.
