TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP QUẬN
Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trong lĩnh vực quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN), đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học, bao gồm bài viết, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ và chuyên đề thực tập tốt nghiệp Những công trình này không chỉ cung cấp kiến thức mà còn để lại bài học kinh nghiệm quý giá cho các cơ quan quản lý nhà nước và những người tham gia hoạch định chính sách Một số nghiên cứu điển hình đã được công bố, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý NSNN.
Ngân hàng Thế giới (1996) đã chỉ ra rằng phân cấp quản lý ngân sách tại Việt Nam sẽ nâng cao vai trò, trách nhiệm và năng lực quản lý của các địa phương Điều này giúp cải thiện việc bố trí nguồn lực, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và hành chính, từ đó đẩy nhanh tiến độ triển khai các chương trình và dự án, góp phần tích cực vào mục tiêu xóa đói giảm nghèo.
Luận văn thạc sĩ của Vũ Thị Mai (2005) tại Học viện Chính trị Quốc gia tập trung vào việc hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay Nghiên cứu này phân tích các vấn đề tồn tại trong hệ thống thuế và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế, góp phần phát triển kinh tế bền vững cho đất nước.
Hồ Chí Minh đã nghiên cứu sâu về thuế và quản lý thuế, phân tích thực trạng quản lý thuế tại Việt Nam từ năm 1990 đến 2009 Tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện công tác quản lý thuế ở Việt Nam từ năm 2010 trở đi.
Bài báo của Phan Thị Thanh Dương (2008) tại Khoa Luật Thương mại, trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh, nhấn mạnh vai trò quan trọng của thuế thu nhập doanh nghiệp Tác giả nghiên cứu các nội dung cơ bản của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, chỉ ra những khía cạnh chưa được đề cập và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công cụ thuế này trong việc điều tiết nền kinh tế, phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn của Việt Nam.
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Chiến lược cải cách hệ thống chính sách thuế, phí giai đoạn 2011-2020” của Vũ Văn Trường (2011) đã phân tích các ưu nhược điểm của hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí tại Việt Nam trước năm 2010 Nghiên cứu đề xuất các biện pháp cải cách nhằm phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, đồng thời đáp ứng thông lệ quốc tế, từ đó giúp Việt Nam hội nhập hiệu quả vào nền kinh tế toàn cầu.
- Luận án tiến sĩ “Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tỉnh
Nghiên cứu "An Giang giai đoạn 2011-2015" của Tô Thiện Hiền (2012) tại Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh đã sử dụng các phương pháp so sánh, thống kê và phân tích dữ liệu thu chi để hệ thống hóa lý luận và thực tiễn quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) Bài viết phân tích thực trạng các hình thức thu, chi NSNN tỉnh An Giang trong giai đoạn 2006 - 2010, chỉ ra ưu điểm và tồn tại trong công tác quản lý thu, chi Từ đó, tác giả đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSNN cấp tỉnh, đảm bảo nguyên tắc tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững đến năm 2020 Tuy nhiên, nghiên cứu chủ yếu tập trung vào cân đối thu, chi ngân sách tỉnh mà chưa đi sâu vào các vấn đề cụ thể trong thu NS cấp tỉnh.
- Luận án tiến sĩ “Phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam hiện nay” của
Lê Toàn Thắng (2013) tại Học viện hành chính quốc gia đã phân tích quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) và thực trạng phân cấp quản lý NSNN ở Việt Nam Tác giả chỉ ra những ưu nhược điểm cùng nguyên nhân tồn tại trong phân cấp quản lý NSNN hiện nay Luận văn đóng góp mới bằng cách đánh giá vai trò và tình hình phân cấp quản lý NSNN, từ đó thúc đẩy dân chủ hóa và công khai hoạt động tài chính - ngân sách, đồng thời đề xuất giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN.
Bài báo "Kinh nghiệm quản lý ngân sách của một số nước" của Trần Thị Lan Hương (2015) nhấn mạnh rằng quản lý ngân sách nhà nước hiệu quả là yêu cầu quan trọng hàng đầu cho sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia Trong bối cảnh nguồn thu ngân sách gặp khó khăn, nhu cầu chi ngày càng tăng, và tình trạng bội chi ngân sách diễn ra thường xuyên, việc nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm quản lý ngân sách từ các nước khác sẽ cung cấp những góc nhìn giá trị cho chúng ta.
Luận văn thạc sĩ của Phương Kiến Quốc (2016) tại Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội tập trung vào quản lý thu ngân sách nhà nước tại quận Cầu Giấy, Hà Nội Tác giả đã nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý thu ngân sách nhà nước, đánh giá thực trạng thu ngân sách trong quận, từ đó đưa ra các kiến nghị nhằm cải thiện quản lý thu ngân sách, góp phần tăng thu ngân sách hàng năm và tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế - xã hội trong khu vực.
Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Phương Linh (2016) tại Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội nghiên cứu về quản lý thu - chi ngân sách nhà nước tại quận Long Biên Tác giả đã xây dựng khuôn khổ lý thuyết và phân tích thực trạng quản lý ngân sách, chỉ ra những tồn tại và nguyên nhân của các hạn chế Đề tài cũng đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao và hoàn thiện công tác quản lý thu - chi ngân sách nhà nước tại quận Long Biên.
Bài báo “Thực hiện dự toán ngân sách 2017: Bài học từ năm ngân sách 2016” của Vũ Sỹ Cường (2017) đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 2/2017, phân tích kết quả thu ngân sách nhà nước năm 2016 và rút ra những bài học quan trọng trong điều hành ngân sách nhà nước Tác giả cũng đánh giá các cơ hội và thách thức trong việc dự toán ngân sách năm 2017, từ đó đóng góp đáng kể cho việc thực hiện ngân sách năm 2017 và các giai đoạn tiếp theo.
Các đề tài luận án, luận văn và nghiên cứu khoa học hiện có chủ yếu tập trung vào vấn đề quản lý thu ngân sách nhà nước (NSNN) Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến quản lý thu NSNN tại quận Bắc Từ Liêm, đặc biệt trong giai đoạn chuyển giao từ huyện Từ Liêm cũ thành hai quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm.
Tài liệu và đề tài nghiên cứu liên quan đến Từ Liêm mới sẽ cung cấp cơ sở lý luận và thông tin tham khảo hữu ích cho nghiên cứu này.
Cơ sở lý luận về quản lý thu ngân sách nhà nước cấp quận
1.2.1 Một số khái niệm cơ bản
Khoản 14, Điều 4 của Luật ngân sách nhà nước số 83/2015/QH13, được Quốc hội Việt Nam khóa XIII thông qua vào ngày 25/06/2015 và có hiệu lực từ năm ngân sách 2017, đã định nghĩa ngân sách nhà nước là tổng thể các khoản thu và chi của Nhà nước Những khoản này được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
Theo Phạm Thị Uyên Thi (2015), ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì bộ máy Nhà nước và là công cụ hiệu quả để quản lý, điều tiết nền kinh tế cũng như giải quyết các vấn đề xã hội NSNN có năm đặc điểm chính nổi bật.
Việc tạo lập và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước (NSNN) liên quan chặt chẽ đến quyền lực kinh tế - chính trị của Nhà nước, được thực hiện trên cơ sở các quy định pháp luật cụ thể NSNN được xem như một bộ luật tài chính đặc biệt, trong đó các chủ thể được xác định dựa trên hệ thống pháp lý liên quan như hiến pháp và luật thuế Hơn nữa, NSNN là bộ luật do Quốc hội quyết định và thông qua hàng năm, có tính chất bắt buộc và yêu cầu các chủ thể kinh tế - xã hội phải tuân thủ.
Ngân sách nhà nước (NSNN) có đặc điểm gắn liền với tính giai cấp, đặc biệt trong giai đoạn phong kiến, khi mô hình ngân sách còn sơ khai và tùy tiện, không phân biệt rõ giữa ngân khố của Nhà vua và ngân sách của Nhà nước Hoạt động thu - chi mang tính cống nạp và ban phát giữa Nhà vua và các tầng lớp dân cư, thương nhân, quan lại, thợ thuyền, cũng như các nước chư hầu Quyền quyết định các khoản thu - chi chủ yếu thuộc về nhà vua Ngày nay, trong các hệ thống nhà nước xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa, NSNN được thảo luận, lập dự toán và phê chuẩn bởi cơ quan pháp quyền, với quyền quyết định thuộc về toàn dân thông qua Quốc hội NSNN có thời hạn sử dụng, quy định rõ nội dung thu - chi và được kiểm soát bởi hệ thống thể chế, báo chí và nhân dân.
NSNN luôn liên kết chặt chẽ với sở hữu Nhà nước và bảo vệ lợi ích chung của xã hội Nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền quyết định về thu ngân sách.
Chương trình NSNN nhằm mục đích hỗ trợ Nhà nước trong việc giải quyết các mối quan hệ xã hội liên quan đến lợi ích, khi Nhà nước tham gia phân phối nguồn tài chính quốc gia giữa các tổ chức kinh tế - xã hội và các tầng lớp dân cư.
Ngân sách Nhà nước (NSNN) là một phần quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia, bao gồm tài chính nhà nước, trung gian tài chính, tài chính doanh nghiệp và tài chính cá nhân/hộ gia đình Tài chính nhà nước đóng vai trò chủ đạo, ảnh hưởng đến hoạt động và phát triển của toàn bộ hệ thống kinh tế - xã hội Nó huy động và tập trung nguồn lực tài chính từ các định chế khác chủ yếu thông qua thuế và các khoản thu tương tự Dựa trên nguồn lực đã huy động, Chính phủ sử dụng quỹ ngân sách để cấp phát kinh phí và tài trợ vốn cho các tổ chức kinh tế và đơn vị công nhằm thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
NSNN là bản dự toán thu - chi quan trọng, được lập bởi các cơ quan, đơn vị, nhằm đề ra các thông số liên quan đến chính sách mà Chính phủ thực hiện trong năm tài khóa tiếp theo Thu - chi NSNN là cơ sở cho việc thực hiện các chính sách này; do đó, chính sách không được dự kiến trong NSNN sẽ không được thực hiện Việc thông qua NSNN không chỉ mang tính chất kỹ thuật mà còn là sự kiện chính trị quan trọng, thể hiện sự đồng thuận trong Quốc hội về chính sách của Nhà nước Nếu Quốc hội không thông qua NSNN, điều này cho thấy Chính phủ đã thất bại trong việc đề xuất chính sách, có thể dẫn đến những mâu thuẫn chính trị.
Khoản 16, Điều 4 của Luật Ngân sách Nhà nước 2015 quy định rằng phân cấp quản lý ngân sách xác định quyền hạn và trách nhiệm của các cấp chính quyền và đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) phù hợp với phân cấp kinh tế - xã hội Hệ thống NSNN Việt Nam bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.
- NSTW là các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp trung ương hưởng và các khoản chi NSNN mà thuộc nhiệm vụ chi của cấp trung ƣơng
NSĐP là các khoản thu ngân sách nhà nước được phân cấp cho địa phương, bao gồm cả việc thu bổ sung từ ngân sách trung ương và các khoản chi thuộc nhiệm vụ của cấp địa phương NSĐP được chia thành nhiều cấp khác nhau.
+ Ngân sách cấp tỉnh gồm ngân sách cấp tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ƣơng
+ Ngân sách cấp huyện gồm ngân sách cấp huyện, thị xã, quận và thành phố trực thuộc tỉnh
+ Ngân sách cấp xã: bao gồm ngân sách cấp xã, phường, thị trấn
Hình 1.1: Hệ thống ngân sách nhà nước ở Việt Nam
Nguồn: www.mof.gov.vn
NGÂN SÁCH TRUNG ƯƠNG NGÂN SÁCH ĐỊA PHƯƠNG
Quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) là hoạt động của các chủ thể nhằm sử dụng có chủ đích các phương pháp và công cụ quản lý để điều chỉnh hoạt động của NSNN, hướng tới việc đạt được các mục tiêu đã đề ra Quản lý NSNN chủ yếu liên quan đến việc thu, chi và cân đối hệ thống ngân sách Để nâng cao vai trò của NSNN trong đời sống kinh tế - xã hội, cần nghiên cứu lý luận và kinh nghiệm thực tiễn trong việc sử dụng công cụ NSNN, từ đó xác định các nguyên tắc quản lý phù hợp.
Nguyên tắc thống nhất, tập trung dân chủ trong hoạt động ngân sách đảm bảo sự đồng nhất về ý chí và lợi ích thông qua việc huy động và phân bổ ngân sách để cung cấp hàng hóa, dịch vụ công cộng mang tính quốc gia Đồng thời, nguyên tắc này khuyến khích sự chủ động và sáng tạo của các địa phương, tổ chức và cá nhân trong việc giải quyết các vấn đề cụ thể Tập trung không có nghĩa là độc tài, mà là phát huy dân chủ thực sự trong tổ chức hoạt động ngân sách của các cấp chính quyền Nguyên tắc này được thực hiện thông qua sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong quản lý ngân sách ở cả ba giai đoạn của chu trình ngân sách.
- Hai là, nguyên tắc đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước Cân đối
Ngân sách nhà nước (NSNN) không chỉ cần cân bằng giữa thu và chi mà còn phải hài hòa và hợp lý trong cơ cấu giữa các khoản thu, chi, các ngành, lĩnh vực và các cấp chính quyền, cũng như giữa các thế hệ Để đảm bảo sự cân đối này, cần có sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế thị trường nhằm đạt được mục tiêu ổn định, hiệu quả và công bằng Thực tế cho thấy, trong quá trình thực hiện ngân sách, các khoản thu thường không đủ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước, do đó việc tính toán nhu cầu chi phải sát với khả năng thu là rất quan trọng trong quá trình lập ngân sách.
NS là rất quan trọng Các khoản chi chỉ đƣợc phép thực hiện khi đã có đủ các nguồn thu bù đắp
Công khai và minh bạch là nguyên tắc quan trọng trong quản lý ngân sách nhà nước Công khai có nghĩa là thông tin được chia sẻ rộng rãi, không bị giữ kín, trong khi minh bạch giúp mọi việc trở nên rõ ràng và dễ hiểu, tránh sự nhầm lẫn Yêu cầu công khai, minh bạch trong quản lý ngân sách xuất phát từ quyền lợi chính đáng của người dân, những người nộp thuế cho nhà nước.
Nguyên tắc đảm bảo trách nhiệm là yếu tố quan trọng, trong đó nhà nước, với vai trò là người được nhân dân ủy thác quản lý nguồn lực, phải có trách nhiệm trước nhân dân về toàn bộ quá trình quản lý ngân sách, cũng như về kết quả thu chi.
Cơ sở thực tiễn về quản lý thu ngân sách nhà nước
1.3.1 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước ở một số địa phương 1.3.1.1 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước của quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội
Quận Cầu Giấy được thành lập vào ngày 01/09/1997, tách ra từ huyện Từ Liêm, với diện tích tự nhiên là 1.210,07 ha và dân số khoảng 82.900 người Hiện nay, quận Cầu Giấy bao gồm 8 phường và có tổng dân số vượt quá 260.000 người.
Trong 20 năm xây dựng và phát triển, quận Cầu Giấy đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, với tổng thu ngân sách tăng gần 180 lần từ năm 1998 đến 2016 Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V nhiệm kỳ 2015-2020 đã xác định phát triển kinh tế tập trung vào khu vực công thương nghiệp, ngoài quốc doanh và khu công nghệ thông tin, đây là nguồn thu chủ yếu của quận Để thực hiện điều này, quận đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền để các tổ chức, cá nhân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ nộp thuế, cải cách hành chính trong đăng ký kinh doanh và thủ tục nộp thuế, cũng như triển khai các biện pháp chống thất thu ngân sách và thu nợ đọng Đồng thời, quận cũng tập trung chỉ đạo công tác đấu giá quyền sử dụng đất nhằm tạo nguồn thu cho ngân sách phục vụ cho các dự án trọng điểm.
Công tác hiện đại hóa thu ngân sách nhà nước và phối hợp giữa các cơ quan Thuế, Kho bạc nhà nước được chú trọng tại Quận Cầu Giấy Chi cục Thuế đã công khai quy trình và thủ tục hành chính thuế, đồng thời hỗ trợ 100% người nộp thuế hiểu rõ chính sách thuế mới qua nhiều hình thức như tập huấn, gửi văn bản, tờ rơi và truyền thông trực tiếp Nhờ đó, ý thức chấp hành nghĩa vụ nộp thuế của người dân được nâng cao Các đoàn công tác cũng đã kiểm tra, đôn đốc thu nợ thuế, tuyên truyền về chính sách thuế và chế tài xử phạt đối với việc nộp chậm, bao gồm các biện pháp cưỡng chế như trích tài khoản, thông báo hóa đơn không còn giá trị và công khai thông tin về nợ thuế.
UBND quận Cầu Giấy đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, giúp hoàn thành các chỉ tiêu quan trọng về kinh tế, đặc biệt là thu ngân sách nhà nước (NSNN) Năm 2014, quận Cầu Giấy được công nhận là quận nội thành đứng đầu về thu NSNN với 3,941 tỷ đồng, đạt 177% kế hoạch Năm 2015, thu NSNN đạt trên 4,749 tỷ đồng, tương đương 120,5% so với năm trước Đến năm 2016, kết quả thu NSNN của quận Cầu Giấy tiếp tục vượt kế hoạch, đạt 6.777 tỷ đồng, tương ứng 142% so với dự toán thành phố và tăng 142,7% so với năm 2015.
2017, Quận Cầu Giấy đƣợc thành phố Hà Nội giao dự toán thu ngân sách đứng thứ 4/30 quận, huyện của Thành phố (5.856,5 tỷ đồng) và ƣớc đạt 100%
1.3.1.2 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước của huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi Đức Phổ là huyện đồng bằng ven biển nằm ở phía nam tỉnh Quảng Ngãi có diện tích: 371,67km2, dân số 153.684 người (năm 2005); Đơn vị hành chính trực thuộc gồm 14 xã Đức Phổ là nơi đất đai canh tác không rộng, điều kiện sản xuất không đƣợc thuận lợi cho sự phát triển nông nghiệp, nhƣng nhờ nằm trên các trục giao thông huyết mạch (Quốc lộ 1, Quốc lộ 24), có trên 40km bờ biển nên có thế mạnh về ngư nghiệp, thương mại - dịch vụ, du lịch, góp phần vào phát triển kinh tế của huyện nói riêng và tỉnh Quảng Ngãi nói chung
Dựa trên Nghị quyết của HĐND và UBND huyện, cùng với sự phối hợp của Phòng Tài chính - Kế hoạch, Chi cục thuế, Kho bạc nhà nước và các cơ quan liên quan, UBND các xã đã thực hiện thu nộp ngân sách nhà nước Sự phát triển kinh tế - xã hội đã làm thay đổi nguồn thu ngân sách, phù hợp với định hướng của Huyện ủy và HĐND-UBND huyện Đức Phổ Nguồn thu ngân sách chủ yếu đến từ tiền sử dụng đất qua đấu giá, thuế công thương nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế môn bài và tiền phạt.
Chi cục thuế và Kho bạc nhà nước quận đang triển khai chương trình "Thu thuế trực tiếp" theo Quyết định số 1027/QĐ-BTC của Bộ Tài chính, nhằm hiện đại hóa quản lý thu ngân sách nhà nước Chương trình bắt đầu với việc thu các khoản thuế nội địa, phí, lệ phí bằng tiền mặt khi hệ thống TCS hoạt động ổn định Sau đó, sẽ áp dụng cho các khoản thuế nộp bằng chuyển khoản và ủy nhiệm chi Để thực hiện, Kho bạc nhà nước và Chi cục thuế đã hợp tác với các Ngân hàng thương mại, triển khai hệ thống TCS tại các điểm giao dịch thông qua nhiều hình thức tuyên truyền như thông tin trên phương tiện truyền thông, website ngân hàng, và hoạt động tuyên truyền trực quan tại trụ sở.
Trong quá trình thực hiện chương trình "Thu thuế trực tiếp", Kho bạc nhà nước và Chi cục thuế huyện Đức Phổ đã rút ra những kinh nghiệm quý báu để cải tiến quy trình thu thuế Điều này nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tế và tốc độ tăng thu ngân sách, phấn đấu vượt mức thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện.
Kết quả đạt đƣợc từ năm 2013 đến năm 2015 là số thu NSNN năm sau luôn cao hơn năm trước từ 10%-35%
1.3.1.3 Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nước của huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa
Thiệu Hóa là một huyện thuộc tỉnh Thanh Hóa, với diện tích tự nhiên 160,68km2 và dân số trên 152.000 người Trong 3 năm trở lại đây, huyện
Huyện Thiệu Hóa đã liên tục vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) hàng năm, đảm bảo nguồn lực tài chính cho các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội Để đạt chỉ tiêu thu ngân sách, UBND huyện đã phân bổ dự toán thu, chi cho các đơn vị theo Luật ngân sách, đồng thời quản lý chặt chẽ nguồn thu và thực hiện các chính sách thu hút đầu tư, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội Công tác tuyên truyền được coi là nhiệm vụ quan trọng, giúp người nộp thuế nhận thức rõ trách nhiệm và nghĩa vụ của mình Chi cục Thuế huyện đã cải cách thủ tục hành chính thuế, hỗ trợ người nộp thuế qua các hình thức tập huấn và khuyến khích khai thuế điện tử Đặc biệt, Chi cục Thuế chú trọng quản lý và khai thác triệt để các nguồn thu mới phát sinh, phối hợp với các ngành liên quan để quản lý thu từ doanh nghiệp ngoài huyện có hoạt động trên địa bàn.
Năm 2017, huyện Thiệu Hóa đã đạt được kết quả ấn tượng trong thu ngân sách nhờ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp Tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 186,413 tỷ đồng, vượt 85,7% dự toán tỉnh giao và tăng 60% so với dự toán huyện Đặc biệt, tiền sử dụng đất đạt 130 tỷ đồng, tương đương 180% dự toán huyện và 232% dự toán tỉnh; thu lệ phí trước bạ đạt 12,590 tỷ đồng, đạt 86% kế hoạch.
1.3.2 Bài học kinh nghiệm về quản lý thu ngân sách nhà nước đối với quận Bắc Từ Liêm Để quản lý thu NSNN có hiệu quả, sau đây là một số kinh nghiệm đƣợc rút ra cho công tác thu NSNN đối với quận Bắc Từ Liêm:
1.3.2.1 Về quản lý lập dự toán thu ngân sách nhà nước
Thực hiện đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức thu do Nhà nước quy định, kiểm tra về dự toán ngân sách và tình hình thực hiện dự toán
Cơ quan tài chính phối hợp với các cơ quan kho bạc nhà nước, chi cục thuế và các cơ quan liên quan để lập dự toán thu trình UBND Quận xem xét Sau khi có quyết định giao dự toán thu NSNN, cần hoàn chỉnh phương án phân bổ dự toán và trình cơ quan quản lý tài chính cấp trên quyết định Tiếp theo, tiến hành công bố công khai tài chính về NSNN Ngoài ra, cần điều chỉnh dự toán thu NSNN hàng năm khi có yêu cầu từ UBND cấp trên, đảm bảo phù hợp với định hướng chung hoặc khi có biến động lớn về nguồn thu.
1.3.2.2 Về quản lý chấp hành dự toán thu ngân sách nhà nước Để quản lý chấp hành dự toán thu NSNN tốt hơn, các địa phương cần bám sát vào dự toán thu NSNN và phương án phân bổ dự toán đã được giao, triển khai quyết liệt công tác thu ngân sách ngay từ đầu năm Chi cục thuế, Kho bạc nhà nước phối hợp với Phòng Tài chính - Kế hoạch Quận tổ chức triển khai quyết liệt các giải pháp quản lý thu, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu Theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, đánh giá, phân tích cụ thể từng địa bàn, từng khu vực thu, từng sắc thuế, tổng hợp báo cáo kịp thời kết quả thu và dự báo thu hàng tháng, hàng quý Đồng thời, xác định cụ thể các nguồn thu còn tiềm năng, các lĩnh vực, loại thuế còn thất thu để kịp thời đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả Đối với các khoản thu điều chỉnh, bổ sung thì phòng Tài chính - Kế hoạch Quận căn cứ vào số thu NSNN đã giao để cân đối ngân sách và thông báo số thu bổ sung cho các đơn vị giao dự toán
1.3.2.3 Về quản lý quyết toán thu ngân sách nhà nước
Để tăng cường tính minh bạch và độ tin cậy của thông tin phục vụ, cần chú trọng vào một số vấn đề quan trọng Đầu tiên, hồ sơ trình báo cáo quyết toán phải đầy đủ, bao gồm các biểu mẫu, thuyết minh, xác nhận của kho bạc nhà nước và tài liệu khác theo yêu cầu của cơ quan quản lý tài chính cấp trên Thứ hai, nội dung đề nghị quyết toán cần đảm bảo sự đúng đắn, chính xác, hợp lý và hợp luật Thứ ba, số liệu trong báo cáo phải trung thực, chính xác, tuân thủ chế độ tiêu chuẩn định mức và hợp pháp Cuối cùng, cần rút ra bài học kinh nghiệm từ công tác quản lý ngân sách, đặc biệt trong việc lập và quyết định dự toán ngân sách cũng như trong điều hành ngân sách.
1.3.2.4 Về công tác kiểm tra, giám sát hoạt động quản lý thu ngân sách nhà nước
