Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn này phân tích thực trạng công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái trong giai đoạn 2017 đến 2019, dựa trên lý luận và kinh nghiệm thực tiễn Từ những phân tích đó, bài viết đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH, đảm bảo sự phát triển bền vững cho sự nghiệp BHXH.
Làm rõ cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về hoạt động thu BHXH của BHXH huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái
Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) tại huyện Văn Chấn, nêu rõ những kết quả đạt được cũng như những hạn chế và thiếu sót trong quá trình thu BHXH Đồng thời, bài viết cũng chỉ ra những vấn đề hiện nay đang đặt ra trong hoạt động thu BHXH, từ đó đưa ra những khuyến nghị nhằm cải thiện hiệu quả công tác thu BHXH tại địa phương.
3 Đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện hoạt động thu BHXH của BHXH huyện Văn Chấn
Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Chính sách thu BHXH bắt buộc nói chung, đặc biệt là chính sách thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái
Đề tài nghiên cứu tập trung vào công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) tại BHXH huyện Văn Chấn, với trọng tâm là phân tích sâu về công tác thu BHXH bắt buộc trong khu vực này.
Các tài liệu và số liệu nghiên cứu trong đề tài đƣợc thu thập từ các nguồn trong giai đoạn từ 2017-2019, đưa ra giải pháp định hướng đến năm 2025
3.2.2 Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc tại BHXH huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái
Công tác quản lý thu BHXH BB đối với các DN có vốn ĐTNN của cơ quan BHXH huyện.
Quan điểm, phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
4.1.1 Tuân thủ quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin
4.1.2 Tuân thủ tư tưởng phát triển vì dân do dân của chủ tịch Hồ Chí Minh
4.1.3 Tuân thủ chủ trương, đường lối của Đảng và nhà nước Việt Nam về đối tƣợng nghiên cứu
4.2 Phương pháp tiếp cận nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận từ lý thuyết đến thực tiễn và tiếp cận theo hệ thống
Phương pháp nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích thống kê và phương pháp chuyên gia
Phương pháp phân tích thống kê bao gồm việc thu thập khoảng 100 mẫu từ bảng câu hỏi, sau đó sử dụng các phần mềm như SPSS và Excel để thực hiện phân tích và đánh giá dữ liệu.
Phương pháp chuyên gia được áp dụng thông qua việc phỏng vấn sâu từ 5 đến 7 chuyên gia, bao gồm cán bộ công chức và lãnh đạo BHXH tỉnh, nhằm mục tiêu xác định thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.
Đóng góp mới của luận văn
5.1 Về mặt lý luận và học thuật
Dựa trên phương pháp đánh giá của các nhà nghiên cứu trước đó, đề tài đã tiến hành kiểm tra và đánh giá các yếu tố lý thuyết và thực tiễn liên quan, đảm bảo tính phù hợp với nội dung nghiên cứu.
Bài viết này cung cấp cơ sở khoa học cho việc đánh giá hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái Nó nêu rõ các đối tượng nghiên cứu cần thiết để các nhà hoạch định chính sách và quản lý có thể đưa ra giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao công tác quản lý thu BHXH bắt buộc.
Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung đề tài đƣợc kết cấu thành 3 chương, Như sau:
Chương 1 – Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về Quản lý thu
BHXH bắt buộc tại bảo hiểm xã hội huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái;
Chương 2 – Thực trạng công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện văn chán tỉnh Yên Bái;
Chương 3 – Giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu BHXH bắt buộc tại Bảo hiểm xã hội huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái.
Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Các nghiên cứu về quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc đã được công bố, trong đó tác giả lựa chọn phân tích một số nghiên cứu tiêu biểu và đáng chú ý.
Năm 2000, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có đề tài nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu của Tiến sĩ Kinh tế Nguyên Huy Ban tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống Bảo hiểm xã hội (BHXH) tại Việt Nam, đưa ra các quan điểm và định hướng phát triển BHXH Bài viết cũng đề xuất nhiều giải pháp cho việc hoạch định chính sách BHXH, đồng thời phân tích và đánh giá những thành tựu cũng như những hạn chế của hệ thống chính sách và tổ chức thực hiện BHXH ở Việt Nam.
Năm 2005, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có đề tài nghiên cứu khoa học cấp
Bộ mã số CB2005-10-51 nghiên cứu lộ trình thực hiện Bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động tại Việt Nam, do Tiến sĩ Nguyên Tiến Phúc chủ trì Đề tài đánh giá thực trạng lao động và việc làm, chỉ ra thành tựu và hạn chế ảnh hưởng đến thu nhập và khả năng tham gia BHXH Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng điểm qua quá trình phát triển kinh tế, xã hội trong những năm gần đây, làm rõ những thành tựu và tồn tại có tác động trực tiếp đến việc xây dựng lộ trình BHXH trong tương lai.
Năm 2008, Bảo hiểm xã hội Việt Nam có đề tài nghiên cứu khoa học cấp
Bộ mã số CB2008-08-05, do TS Trịnh Thị Hoa làm chủ nhiệm, tập trung vào việc xây dựng cơ sở khoa học cho dữ liệu phục vụ tính toán cân đối quỹ Bảo hiểm xã hội (BHXH) tại Việt Nam Đề tài đã đánh giá thực trạng hoạt động thống kê của BHXH Việt Nam và hoàn thiện hệ thống dữ liệu cho hoạt động này Nghiên cứu còn xem xét mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển BHXH, nhấn mạnh vai trò của BHXH trong sự phát triển kinh tế - xã hội Đề tài đưa ra các quan điểm và định hướng phát triển BHXH, kèm theo các giải pháp cho chính sách BHXH, bao gồm dự báo dân số và lao động đến năm 2020, các loại hình lao động trong các khu vực kinh tế khác nhau, cũng như các nguồn và mức đóng góp cho quỹ BHXH.
Nghiên cứu hiện tại tập trung vào chất lượng quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại các cơ quan, đơn vị, với mục tiêu khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái Đề tài này mang tính mới mẻ và không trùng lặp với các công trình, luận văn trước đó, góp phần làm rõ thực trạng và nâng cao hiệu quả công tác thu Bảo hiểm xã hội trong khu vực.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN THU
Cơ sở lý luận về thu BHXH bắt buộc
1.1.1 Một số khái niệm về thu BHXH bắt buộc
Theo ILO, bảo hiểm xã hội (BHXH) là hình thức bảo vệ cộng đồng dành cho các thành viên thông qua việc huy động nguồn đóng góp vào quỹ BHXH Quỹ này cung cấp hỗ trợ tài chính trong các trường hợp ốm đau, tai nạn, thương tật, già yếu và thất nghiệp, đồng thời đảm bảo chăm sóc y tế BHXH cũng hỗ trợ các gia đình đông con nhằm ổn định cuộc sống và bảo đảm an toàn xã hội.
Quốc hội ban hành Luật BHXH 2014; trong đó có khái niệm BHXH:
Bảo hiểm xã hội (BHXH) cung cấp sự đảm bảo tài chính cho người lao động (NLĐ) khi họ gặp phải tình huống giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời.
Theo Dennis Kessler, bảo hiểm là sự đóng góp của số đông để hỗ trợ cho số ít gặp bất hạnh Monique Gaullier định nghĩa bảo hiểm là một nghiệp vụ trong đó người được bảo hiểm cam kết trả phí bảo hiểm để đảm bảo rằng trong trường hợp rủi ro xảy ra, họ hoặc người thứ ba sẽ nhận được khoản đền bù cho các tổn thất Người bảo hiểm sẽ chịu trách nhiệm với toàn bộ rủi ro và bồi thường thiệt hại dựa trên các phương pháp thống kê.
Theo các chuyên gia Pháp, một khái niệm vừa đáp ứng đƣợc khía cạnh xã hội (dùng cho BHXH) vừa đáp ứng đƣợc khía cạnh kinh tế (dùng cho
Bảo hiểm là một hoạt động cho phép cá nhân nhận trợ cấp thông qua khoản đóng góp của mình hoặc của người thứ ba khi xảy ra rủi ro Khoản trợ cấp này được tổ chức bảo hiểm chi trả, tổ chức này có trách nhiệm quản lý các rủi ro và bồi thường thiệt hại dựa trên các phương pháp thống kê.
Bảo hiểm, theo định nghĩa của Tập đoàn bảo hiểm AIG (Mỹ), là cơ chế cho phép cá nhân, doanh nghiệp hoặc tổ chức chuyển giao rủi ro cho công ty bảo hiểm Công ty này sẽ bồi thường cho người được bảo hiểm các tổn thất nằm trong phạm vi bảo hiểm và phân chia giá trị thiệt hại giữa tất cả những người tham gia bảo hiểm.
Trong luận văn này, tác giả trình bày định nghĩa về bảo hiểm xã hội (BHXH) theo Luật BHXH 2014, trong đó BHXH được chia thành hai loại hình: BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện BHXH bắt buộc là loại hình do Nhà nước tổ chức, yêu cầu người lao động và người sử dụng lao động tham gia, trong khi BHXH tự nguyện là chính sách do Nhà nước ban hành, cho phép người tham gia tự nguyện lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với khả năng tài chính của mình.
NN có chính sách hỗ trợ tiền đóng tiền BHXH để người tham gia tự nguyện được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất (Quốc hội, 2014)
1.1.2 Quản lý nhà nước về thu BHXH bắt buộc trên địa bàn huyện
Sự phát triển kinh tế và xu hướng hội nhập sâu rộng đã làm cho việc quản lý thu BHXH bắt buộc trở nên phức tạp hơn Theo Báo cáo năm 2019 của BHXH Việt Nam, tình trạng phân hóa giàu nghèo và bất bình đẳng trong thu nhập ngày càng gia tăng, tạo ra khoảng cách thu nhập lớn và gây bất ổn xã hội Nguy cơ thất nghiệp, bệnh tật và ốm đau đang đe dọa một bộ phận người lao động, đặc biệt là lao động phổ thông, trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu Mặc dù đói nghèo đã được thu hẹp, nhưng vẫn là một nguy cơ đáng lo ngại.
Tình trạng xã hội hiện nay đang cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, ngăn cản mục tiêu xây dựng một xã hội công bằng và văn minh Để giải quyết vấn đề này, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách về an sinh xã hội, trong đó bảo hiểm xã hội (BHXH) đóng vai trò trụ cột BHXH không chỉ giúp ổn định xã hội mà còn nâng cao chất lượng lao động và đảm bảo bình đẳng cho người lao động Công tác thu và quản lý BHXH rất quan trọng, vì đây là yếu tố then chốt trong việc tạo lập quỹ BHXH, dùng để chi trả các chế độ cho người lao động Tuy nhiên, hiện nay tình trạng nợ đọng BHXH và việc trốn tránh trách nhiệm của nhiều đơn vị đang gây khó khăn cho việc quản lý thu BHXH, ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của hệ thống BHXH.
Bảo hiểm xã hội là hình thức bảo vệ tài chính cho người lao động, giúp bù đắp một phần thu nhập khi họ gặp khó khăn như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hoặc khi đến tuổi nghỉ hưu và qua đời Điều này được thực hiện thông qua việc đóng góp vào quỹ Bảo hiểm xã hội, theo quy định tại Điều 3 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, yêu cầu cả người lao động và người sử dụng lao động tham gia, theo quy định tại Điều 3 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH tự nguyện) là hình thức bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, cho phép người tham gia lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập cá nhân Nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH, nhằm giúp người tham gia được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất, theo quy định tại Điều 3 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
- Khái niệm thu bảo hiểm
Theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm, bên mua bảo hiểm có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm cho đơn vị kinh doanh bảo hiểm theo thời hạn, mức đóng và phương thức đã được thống nhất Quá trình thu phí bảo hiểm từ bên mua được gọi là thu bảo hiểm.
Thu BHXH là hoạt động mà Nhà nước yêu cầu các đối tượng tham gia đóng góp tiền BHXH theo mức quy định về số lượng và thời gian Qua đó, hình thành quỹ tiền tệ tập trung nhằm đảm bảo chi trả các chế độ BHXH và tổ chức hoạt động của BHXH, theo quy định của Luật BHXH Năm 2014.
Theo Phạm Trường Giang (2016), thu BHXH là quá trình mà Nhà nước sử dụng quyền lực để yêu cầu các đối tượng tham gia đóng góp tiền BHXH theo mức quy định về số lượng và thời gian Điều này giúp hình thành một quỹ tiền tệ tập trung, nhằm đảm bảo chi trả các chế độ BHXH và tổ chức hoạt động của hệ thống BHXH.
Quỹ bảo hiểm xã hội là một quỹ tài chính độc lập, không phụ thuộc vào ngân sách nhà nước, được hình thành từ sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động, cùng với sự hỗ trợ từ Nhà nước, theo quy định tại Khoản 4, Điều 3 của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 82 Luật BHXH 2014 quy định các nguồn hình thành quỹ bảo hiểm xã hội gồm:
+ Người sử dụng lao động đóng theo quy định tại Điều 86 của Luật này; + Người lao động đóng theo quy định tại Điều 85 và Điều 87 của Luật này;
+ Tiền sinh lời của hoạt động đầu tƣ từ quỹ;
+ Hỗ trợ của Nhà nước;
+ Các nguồn thu hợp pháp khác;
Kinh nghiệm thực tiễn về công tác thu BHXH bắt buộc tại huyện Văn Chấn tỉnh Yên bái
Việc cải thiện khả năng tiếp cận thông tin về thủ tục hành chính liên quan đến bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đã giúp cộng đồng doanh nghiệp nhận thấy sự thuận lợi trong quá trình này Hệ thống mẫu biểu thủ tục đã được nâng cấp, tạo điều kiện cho các tổ chức và cá nhân dễ dàng tra cứu, tìm kiếm thông tin, từ đó nhanh chóng hoàn thành các thủ tục đăng ký tham gia BHXH và giải quyết các chế độ liên quan.
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC
TẠI HUYỆN VĂN CHẤN TỈNH YÊN BÁI
Khái quát tình hình kinh tế xã hội huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái
Huyện Văn Chấn, nằm ở phía Tây Nam tỉnh Yên Bái, có tổng diện tích tự nhiên 121.090,02 ha, chiếm 17% diện tích toàn tỉnh Huyện giáp với huyện Mù Cang Chải ở phía Bắc, huyện Văn Yên và Trấn Yên ở phía Đông, huyện Trạm Tấu ở phía Tây, và tỉnh Sơn La ở phía Nam Văn Chấn cách trung tâm tỉnh 72 km, thị xã Nghĩa Lộ 10 km, và Hà Nội 200 km Quốc lộ 32 chạy dọc theo huyện, là cửa ngõ vào Nghĩa Lộ, Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Phù Yên, Bắc Yên (Sơn La) và Lai Châu Ngoài ra, quốc lộ 37 cũng đi qua 4 xã, tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu và phát triển kinh tế với các huyện trong tỉnh và các tỉnh lân cận như Sơn La, Phú Thọ, và Lai Châu.
Phía Bắc giáp huyện Mù Cang Chải, phía Đông giáp huyện Văn Yên và Trấn Yên, phía Tây giáp huyện Trạm Tấu, phía Nam giáp tỉnh Sơn La Văn
Chấn cách trung tâm tỉnh 72 km; cách thị xã Nghĩa Lộ 10 km; cách Hà Nội
Huyện có chiều dài 200 km với Quốc lộ 32 chạy dọc, là cửa ngõ vào thị xã Nghĩa Lộ và các huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Phù Yên, Bắc Yên tỉnh Sơn La và tỉnh Lai Châu Quốc lộ 37 đi qua 4 xã, tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu và phát triển kinh tế với các huyện trong tỉnh cũng như các tỉnh Sơn La, Phú Thọ, Lai Châu.
Văn Chấn có địa hình phức tạp, có nhiều rừng, núi, hang động, suối khe chằng chịt, thung lũng bằng phẳng Độ cao trung bình so với mặt nước
Khu vực này có 26 xã với độ cao 400m, chia thành 3 tiểu vùng kinh tế Vùng trong, bao gồm 12 xã, là cánh đồng Mường Lò rộng lớn với diện tích trên 2.400 ha, đứng thứ 2 trong 4 cánh đồng Tây Bắc Vùng ngoài có 9 xã và thị trấn, nổi bật với lợi thế phát triển vườn đồi, vườn rừng và trồng lúa nước Vùng cao thượng huyện gồm 10 xã, có độ cao trung bình từ 600m trở lên, tiềm năng về đất đai, lâm sản, khoáng sản và chăn nuôi đại gia súc rất lớn.
Theo kết quả điều tra thổ nhưỡng, huyện Văn Chấn có bốn nhóm đất chính: nhóm đất xám (Acrisols) chiếm 69% với diện tích 51.000 ha, nhóm đất đỏ (Feralits) chiếm 11% với diện tích 8.262 ha, nhóm đất mùn Alít núi cao (Alisols) chiếm 20% với diện tích 15.000 ha, và nhóm đất phù sa (Fluvisols) chiếm 0,01% với diện tích khoảng 10 ha.
2010, huyện Văn Chấn có 56.602,09 ha đất lâm nghiệp, chiếm 76,15% tổng diện tích tự nhiên, gồm 7.345,27 ha rừng sản xuất và 49.256,82 ha rừng phòng hộ
Về khoáng sản huyện Văn Chấn có nguồn tài nguyên khoáng với trữ lƣợng ít gồm : chì, kẽm, đá vôi, cát sỏi…
Huyện Văn Chấn đang đối mặt với nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế, đặc biệt là công nghiệp và dịch vụ, khi mà sản xuất nông – lâm nghiệp và thủy sản quy mô nhỏ vẫn là hướng đi chủ yếu Điều này dẫn đến cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây gặp nhiều khó khăn, với tỷ lệ hộ nghèo và tái nghèo cao hơn mức trung bình cả nước Vì vậy, việc thực hiện các biện pháp xóa đói, giảm nghèo, đặc biệt là chính sách bảo hiểm xã hội, là rất quan trọng để giúp đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo bền vững.
Văn Chấn là một huyện nghèo vùng cao thuộc miền núi phía Bắc, được thành lập vào ngày 05-10-1964, bao gồm 31 xã và thị trấn Huyện Văn Chấn có 3 thị trấn nông trường là Liên Sơn, Nghĩa Lộ, Trần Phú và 28 xã: An Lương, Bình Thuận, Cát Thịnh, Chấn Thịnh, Đại Lịch, Đồng Khê, Gia Hội, Hạnh Sơn, Minh An, Nậm Búng, Nậm Lành, Nậm Mười, Nghĩa Sơn, Nghĩa Tâm, Phù Nham, Phúc Sơn, Sơn A, Sơn Lương, Sơn Thịnh (huyện lỵ), Sùng Đô, Suối Bu, Suối Giàng, Suối Quyền, Tân Thịnh, Thạch Lương, Thanh Lương, Thượng Bằng La, và Tú Lệ.
Huyện có 28 xã và 03 thị trấn, trong đó có 10 xã vùng cao với sự sinh sống của 11 dân tộc khác nhau Dân số toàn huyện đạt hơn 161.000 người, trong đó 77% là người dân tộc H’mông, Dao và Mường, 13,65% là người dân tộc Thái, và phần còn lại là các dân tộc khác, với tổng số hộ gia đình lên tới 35.613 hộ.
Trong quá trình hình thành và phát triển, mỗi dân tộc tại huyện Văn Chấn đã tạo nên những nét truyền thống và bản sắc văn hóa độc đáo Điều này đã góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa đa dạng, giàu tính nhân văn của địa phương.
Dân cư huyện có tổng số 160.000 người, trong đó dân cư thành thị chiếm 20,11% với 32.390 người, còn dân cư nông thôn chiếm 79,88% với 128.610 người Mật độ dân số trung bình của huyện là 36,5 người/km2, thấp hơn nhiều so với mức trung bình cả nước là 274 người/km2 Trong độ tuổi lao động, huyện có 13.698 người, chiếm 49,94% tổng dân số, và trong đó có 9.791 người làm việc trong lĩnh vực nông – lâm nghiệp và thủy sản, chiếm 71,48% tổng số lao động.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm của huyện trong giai đoạn 2006 – 2010 đạt 11,5% Trong đó: nông – lâm, thủy sản tăng 8,17%;
28 công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng tăng 15,05%; thương mại dịch vụ tăng 13,25%
Cơ cấu kinh tế đã chuyển dịch theo hướng tích cực, với tỷ lệ nông - lâm nghiệp và thủy sản năm 2010 đạt 60,25%, giảm 4,35% so với năm 2006 Ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng tăng lên 20% vào năm 2010, tăng 2,9% so với năm 2006 Thương mại và dịch vụ cũng có sự tăng trưởng, đạt 19,75% trong năm 2010, tăng 1,45% so với năm 2006.
Tốc độ phát triển đô thị và các khu dân cư nông thôn
Huyện Văn Chấn bao gồm 03 thị trấn và 28 xã, với Thị trấn Sơn Thịnh có diện tích 5.461,34 ha và dân số 8.478 người, chiếm 5.25% tổng dân số huyện Khu vực này chủ yếu là người dân tộc Kinh, với mật độ dân số đạt 670,6 người/km2 Các xã và thị trấn còn lại là nơi sinh sống của 161.496 người, bao gồm các dân tộc Kinh, Tày, Thái, H’mông, trong đó chủ yếu là người Kinh và Tày, với 2.638,43 ha đất khu dân cư nông thôn Hiện tại, tất cả 31 xã và thị trấn trong huyện đều có đường ô tô đến trung tâm xã.
Giáo dục - đào tạo và y tế
Toàn huyện hiện có 93 trường học với tổng cộng 2.587 giáo viên và 1 trung tâm giáo dục thường xuyên – hướng nghiệp dạy nghề Trong số đó, có 31 trường mầm non phục vụ 5.625 trẻ, tăng 300 trẻ so với năm 2006; 16 trường tiểu học và trung học cơ sở với 5.819 học sinh, tăng 480 học sinh so với năm 2006; và 3 trường trung học phổ thông với 1.267 học sinh, giảm 150 học sinh so với năm 2006 Đến năm 2010, toàn huyện đã có 24 trường đạt chuẩn quốc gia, và 31/31 xã, thị trấn đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học.
Mạng lưới chăm sóc sức khỏe nhân dân tại huyện Văn Chấn đang được đầu tư nâng cấp mạnh mẽ về cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế Tính đến năm 2010, huyện có 1 trung tâm y tế và 31 trạm y tế với tổng cộng 395 giường bệnh Đội ngũ cán bộ y tế cũng ngày càng được cải thiện về chất lượng, hiện có 51 bác sĩ phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.
140 y sỹ, kỹ thuật viên và 36 cán bộ nhân viên khác, có 13 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia
Huyện Văn Chấn, nằm ở phía Tây Nam tỉnh Yên Bái, có tổng diện tích tự nhiên 121.090,02 ha, chiếm 17% diện tích toàn tỉnh Huyện giáp huyện Mù Cang Chải ở phía Bắc, huyện Văn Yên và Trấn Yên ở phía Đông, huyện Trạm Tấu ở phía Tây và tỉnh Sơn La ở phía Nam Cách trung tâm chính trị - kinh tế - văn hoá tỉnh 72 km, cách thị xã Nghĩa Lộ 10 km và Hà Nội 200 km, huyện có quốc lộ 32 chạy dọc theo chiều dài, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương với các khu vực lân cận Quốc lộ 37 cũng đi qua 4 xã trong huyện, góp phần phát triển kinh tế với các huyện trong tỉnh và các tỉnh Sơn La, Phú Thọ, Lai Châu.
Huyện Văn Chấn, với điều kiện tự nhiên thuận lợi, đang đối mặt với nhiều thách thức trong phát triển kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ Hiện tại, huyện chủ yếu dựa vào sản xuất nông – lâm nghiệp và thủy sản quy mô nhỏ, dẫn đến đời sống của người dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, gặp nhiều khó khăn và tỷ lệ hộ nghèo vẫn cao hơn mức trung bình cả nước Do đó, việc thực hiện các biện pháp xóa đói, giảm nghèo là rất cần thiết, trong đó chính sách bảo hiểm xã hội được coi là giải pháp hiệu quả giúp đồng bào dân tộc thiểu số tại đây thoát nghèo bền vững.
Khái quát về BHXH huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái
Bảo hiểm xã hội huyện Văn Chấn, cùng với các cơ quan BHXH cấp huyện khác trên toàn quốc, thực hiện theo Điều 5 và Điều 6 của Quyết định số 1414/QĐ-BHXH ngày 04/10/2016 của BHXH Việt Nam Quyết định này quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của bảo hiểm xã hội địa phương.
Cơ cấu tổ chức bộ máy của Bảo hiểm xã hội Huyện Văn Chấn
- Về vị trí, chức năng
BHXH huyện Văn Chấn, thuộc Bảo hiểm xã hội tỉnh Yên Bái, có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc BHXH tỉnh trong việc triển khai các chế độ và chính sách về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế Cơ quan này cũng chịu trách nhiệm quản lý việc thu, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế tại địa bàn huyện theo quy định hiện hành.
BHXH huyện Văn Chấn hoạt động dưới sự quản lý trực tiếp và toàn diện của Giám đốc BHXH, đồng thời tuân thủ sự quản lý hành chính của UBND huyện Văn Chấn.
BHXH huyện Văn Chấn có tƣ cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản và trụ sở làm việc riêng
- Về nhiệm vụ, quyền hạn
BHXH huyện Văn Chấn có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch phát triển BHXH dài hạn, ngắn hạn và chương trình công tác hàng năm để trình Giám đốc BHXH tỉnh Sau khi kế hoạch và chương trình được phê duyệt, BHXH huyện sẽ tổ chức thực hiện các nội dung đã được phê duyệt.
Thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chế độ, chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế
Tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo phân cấp của BHXH Việt Nam và Bảo hiểm xã hội tỉnh bao gồm cấp sổ bảo hiểm xã hội và thẻ bảo hiểm y tế cho người tham gia, quản lý đối tượng tham gia và hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế Đơn vị thu các khoản đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế từ tổ chức và cá nhân, đồng thời từ chối các khoản đóng không đúng quy định Kiểm tra việc ký hợp đồng và đóng, trả bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế cho các cơ quan, đơn vị sử dụng lao động Ký hợp đồng với các tổ chức làm đại lý thu và chi các chế độ bảo hiểm theo quy định Giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và tổ chức bộ phận tiếp nhận, trả kết quả theo cơ chế một cửa Chi trả các chế độ bảo hiểm và từ chối chi trả không đúng quy định Nhận kinh phí từ Ngân sách Nhà nước để hỗ trợ cho các đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế Quản lý, sử dụng và hạch toán kế toán các nguồn kinh phí và tài sản của Bảo hiểm xã hội huyện theo phân cấp, đồng thời ký kết và thực hiện hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với các cơ sở đủ điều kiện theo quy định.
Kiểm tra và giải quyết các kiến nghị, khiếu nại liên quan đến việc thực hiện chế độ và chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, cũng như bảo hiểm y tế cho các tổ chức, cá nhân tham gia Đồng thời, đảm bảo các cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế hoạt động theo đúng quy định.
Thực hiện chương trình cải cách hành chính theo chỉ đạo của Bảo hiểm xã hội tỉnh, huyện đã triển khai hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Bảo hiểm xã hội huyện.
Tổ chức thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định
Quản lý, lưu trữ hồ sơ của đối tượng tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định
Hướng dẫn nghiệp vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế cho các tổ chức, cá nhân tham gia
Chủ trì và phối hợp với các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, cùng các cá nhân tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế để giải quyết các vấn đề liên quan đến việc thực hiện chế độ bảo hiểm Đồng thời, đề xuất và kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành thanh tra, kiểm tra các tổ chức và cá nhân trong việc thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế theo quy định.
Cá nhân và tổ chức có quyền khởi kiện vụ án dân sự nhằm yêu cầu tòa án bảo vệ lợi ích công cộng và lợi ích nhà nước trong các lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế trên địa bàn.
Cung cấp thông tin đầy đủ và kịp thời về việc đóng, quyền lợi và thủ tục thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế cho người lao động, người sử dụng lao động và tổ chức công đoàn Đảm bảo cung cấp tài liệu và thông tin theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền Định kỳ 6 tháng, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về lao động tại địa phương để cập nhật tình hình sử dụng lao động trên địa bàn.
Các cơ quan thuế cần phối hợp để cập nhật mã số thuế của tổ chức và cá nhân Đồng thời, hàng năm, việc cập nhật thông tin về chi phí tiền lương do cơ quan thuế cung cấp là cần thiết để tính thuế cho doanh nghiệp hoặc tổ chức.
Quản lý viên chức, lao động hợp đồng của Bảo hiểm xã hội huyện
Tham gia nghiên cứu khoa học, thực hiện chế độ thông tin, thống kê, báo cáo, thi đua - khen thưởng theo phân cấp của Bảo hiểm xã hội tỉnh
Bảo hiểm xã hội huyện Văn Chấn đang được nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị làm việc nhờ sự quan tâm từ Bảo hiểm xã hội tỉnh Yên Bái, nhằm đảm bảo thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao Ngoài ra, huyện còn thực hiện các nhiệm vụ khác theo chỉ đạo của Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh.
Tất cả các bộ phận từ Ban Giám đốc đến nhân viên đều được trang bị đầy đủ máy tính và máy in, phục vụ cho việc lưu trữ tài liệu và in ấn văn bản Điều này giúp BHXH huyện Văn Chấn phát hành sổ BHXH và thẻ BHYT cho người tham gia, nâng cao hiệu quả công việc của cán bộ công chức và viên chức.
+ Đội ngũ cán bộ viên chức
Hiện nay, BHXH huyện Văn Chấn có tổng số 17 cán bộ, trong đó 15 cán bộ có trình độ đại học và 02 cán bộ trình độ THPT Qua khảo sát thực tế, công tác thu BHXH tại đây vẫn còn nhiều hạn chế, như tình trạng vi phạm Luật BHXH và quy trình quản lý Cơ quan BHXH huyện chưa kiểm soát chặt chẽ đối tượng thu BHXH, dẫn đến tình trạng chậm đóng và nợ đọng kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động Sự phối hợp giữa các ngành liên quan còn yếu, và công tác thông tin tuyên truyền chưa thực sự sâu rộng.
34 phương chưa thực sự quan tâm đến công tác an sinh xã hội, vẫn còn coi đó là việc riêng của ngành BHXH
BHXH huyện Văn Chấn đã tiếp nhận nhiệm vụ từ ngành lao động Thương binh và xã hội, liên đoàn lao động và chi cục thuế huyện Cơ sở vật chất đã được cải thiện đáng kể, từ điều kiện tạm bợ đến khang trang, với phương tiện làm việc hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển kinh tế địa phương BHXH huyện ngày càng phát triển về quy mô và chất lượng phục vụ, mở rộng đối tượng tham gia và quỹ BHXH, đồng thời giải quyết nhanh chóng các chế độ trợ cấp cho người dân.
