PHIẾU HỌC TẬP– MÔN NGỮ VĂN 6 MỤC LỤC Trang PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 02 1 1 Lí do chọn đề tài 02 1 2 Mục đích của đề tài 02 1 3 Phạm vi của đề tài 02 PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 03 2 1 Cơ sở lí luận 03 2 2 Thực trạng vấn đề 04 2 3 Giải pháp và tổ chức thực hiện 04 PHẦN III KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 58 PHẦN IV MẶT TÍCH CỰC – MẶT HẠN CHẾ 59 PHẦN V KẾT LUẬN 59 PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1 Lí do chọn đề tài Môn Ngữ văn trong nhà trường là một môn học có tầm quan trọng đặc biệt trong việc giáo dục tư tưởng, tình cảm, quan điể.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 03
Thực trạng vấn đề 04
Phiếu học tập đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới phương pháp và phương tiện dạy học, giúp rèn luyện tư duy sáng tạo cho học sinh và đảm bảo thời gian tự học, tự nghiên cứu, như đã nêu trong Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII Hiện nay, phiếu học tập được sử dụng rộng rãi tại nhiều trường học, địa phương và các bộ môn khác nhau.
Tại đơn vị công tác, hầu hết giáo viên, đặc biệt là giáo viên môn Ngữ văn, không sử dụng phiếu học tập trong giảng dạy Chỉ có một số giáo viên sử dụng phiếu học tập trong các buổi thao giảng cấp trường hoặc cấp quận, nhưng thiết kế phiếu chưa đúng yêu cầu và quy trình Thêm vào đó, đặc trưng của tác phẩm tự với hệ thống nhân vật và sự kiện đa dạng, phức tạp cùng với dung lượng tác phẩm dài khiến thời gian giảng dạy quá ít, không đủ để giáo viên tổ chức đọc hiểu văn bản hiệu quả trên lớp.
Phiếu học tập được thiết kế với các yêu cầu đa dạng, giúp giáo viên chủ động hơn trong việc quản lý thời gian và khuyến khích tính tích cực của học sinh Mặc dù không phải là phương pháp dạy học mới, phiếu học tập vẫn chưa được áp dụng rộng rãi và hiệu quả trong thực tế tại trường Với 6 năm kinh nghiệm giảng dạy Ngữ văn, tôi nhận thấy rằng việc thiết kế và sử dụng phiếu học tập là rất cần thiết và mang lại hiệu quả cao, đặc biệt trong phần dạy đo.
Phương pháp giảng dạy giúp học sinh chủ động chiếm lĩnh tri thức và rèn luyện kỹ năng tự học, tự nghiên cứu hiệu quả Tuy nhiên, mỗi phương pháp và phương tiện giảng dạy đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng cần được cân nhắc.
Phiếu học tập sẽ phát huy hiệu quả tối đa khi giáo viên kết hợp với các phương pháp và phương tiện dạy học khác Thay vì chỉ tập trung vào việc đặt câu hỏi, thảo luận hay nghe giảng, giáo viên cần đa dạng hóa hình thức giảng dạy trong giờ Ngữ văn để tạo ra môi trường học tập tích cực hơn cho học sinh.
HS có thể tận dụng phiếu học tập do giáo viên thiết kế để nâng cao vai trò chủ động của mình trong quá trình học tập, đồng thời phát huy vai trò hướng dẫn của giáo viên.
Giải pháp và tổ chức thực hiện 04
2.3.1 Giải pháp 1: Chuẩn bị thiết kế phiếu học tập:
+ Nghiên cứu kĩ đặc điểm chương trình sách giáo khoa Ngữ Văn 6.
Giáo viên dựa vào phân tích chương trình, sách giáo khoa, hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài và tài liệu chuẩn kiến thức kỹ năng để thiết kế bộ phiếu học tập phù hợp với chương trình giảng dạy và đối tượng học sinh của mình.
+Lên kế hoạch và ý tưởng thiết kế cho từng bài.
Ví dụ minh họa trong chủ đề 2 học kì I bài Miền cổ tích, ta có thể dự kiến về số phiếu học tập cho từng tiết như sau:
Phần đọc :4-6 phiếu cho 4 văn bản.
Phần Tiếng Việt: 5 phiếu cho 5 bài tập hoặc 1 phiếu gồm 5 bài.
Phần viết:1 phiếu + kèm 1 bản tiêu chí đánh giá.
Phần nói và nghe :1 phiếu+kèm 1 bản tiêu chí đánh giá.
+ Giáo viên nắm vững yêu cầu của phiếu học tập và mục tiêu cần đạt của một bài học để thiết kế cho bài học hài hòa hợp lí:
Phiếu học tập là công cụ hữu ích giúp người học tổ chức kiến thức một cách hiệu quả Được in sẵn, phiếu này hỗ trợ học sinh trong việc hiểu bài tốt hơn Giáo viên có thể yêu cầu học sinh hoàn thành các câu hỏi hoặc sơ đồ bằng cách điền vào các khoảng trống trên phiếu.
Mỗi bài học đều có những mục tiêu cụ thể cần đạt được, do đó giáo viên cần thiết kế Phiếu học tập dựa trên các mục tiêu này Việc này giúp đảm bảo nội dung phiếu học tập phù hợp và tập trung vào trọng tâm của bài học, tránh sự lan man không cần thiết.
Minh họa với hai bài mục tiêu cần đạt khác nhau sẽ có hai hệ thống phiếu học tập khác nhau:
♦ Truyền thuyết Thánh Gióng thuộc chủ đề Lắng nghe lịch sử nước mình:
► Mục tiêu cần đạt như sau:
• - Nhận biết được một số yếu tố của truyền thuyết (cốt truyện, nhân vật, lời người kể chuyện, lời nhân vật, yếu tố kì ảo).
Nhận diện và phân tích nhân vật qua những chi tiết tiêu biểu trong cấu trúc của tác phẩm, đồng thời khám phá tình cảm và cảm xúc của tác giả được thể hiện qua ngôn ngữ trong văn bản.
SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI
1.Thánh Gióng thuộc thể loại truyện gì? Xác định nhân vật chính của truyện?
2 Đọc và đánh số thứ tự vào từng ô trước các chi tiết dưới đây theo đúng trình tự xuất hiện trong truyện Thánh Gióng:
Giặc Ân xâm lược, vua sai sứ giả rao tìm người tài cứu nước
Hai vợ chồng ông lão ao ước có một đứa con Bà ra đồng thấy một vết chân to ướm thử.
Gióng lớn nhanh như thổi, bà con làng xóm phải góp gạo nuôi.
Bà sinh ra Gióng, lên ba vẫn không biết nói.
Nghe tiếng rao, Gióng liền nói được ngỏ lời xin đi đánh giặc.
Gióng cùng ngựa sắt lên núi Sóc Sơn và bay lên trời.
Vua cho mang ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt đến, Gióng vươn vai cao hơn trượng, phi ngựa xông vào trận, giặc tan.
Vua nhớ công ơn, lập đền thờ.
Họ và tên học sinh: ……… Lớp:
3 Liệt kê một số chi tiết kì ảo gắn liền với các sự việc sinh ra và lớn lên, ra trận và chiến thắng, bay về trời của nhân vật Gióng?
Thánh Gióng ra trận và chiến thắng
Thánh Gióng bay về trời
4 Nhân vật Gióng đã nói gì với mẹ và sứ giả khi biết tin nhà vua đang tìm người tài đánh giặc cứu nước? Theo em, vì sao khi nghe Gióng nói, sứ giả “vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ”?
6 Từ kết quả liệt kê ở câu 3, hãy cho biết từ ngữ nào được lặp lại nhiều lần nhất và việc lặp lại ấy có tác dụng thế nào?
7 Nhân vật truyền thuyết thường xuất hiện nhằm thực hiện một nhiệm vụ lớn lao Nhiệm vụ của Gióng là gì và quan trọng như thế
8 Vì sao hội thi thể dục thể thao trong nhà trường lại có tên gọi là Hội khỏe Phù Đổng?
5 Văn bản trên đã sử dụng nhiều từ ngữ khác nhau để chỉ nhân vật Gióng Em hãy liệt kê các từ ngữ ấy thành hai nhóm theo hai thời điểm: trước và sau khi Gióng “vươn vai” thành tráng sĩ để ra trận đánh giặc?
Từ ngữ chỉ Gióng trước khi Gióng “vươn vai” thành tráng sĩ ra trận đánh giặc
Từ ngữ chỉ Gióng sau khi Gióng “vươn vai” thành tráng sĩ ra trận đánh giặc
1 Em hãy sắp xếp các sự việc sau theo trình tự hợp lí
2 Hãy chỉ ra các đặc điểm của truyện cổ tích được thể hiện trong văn bản
Non – Bu và Heng – Bu bằng cách hoàn thiện bảng sau:
Bài Nol- bu và Heng -bu trong chủ đề miền cổ tích
• Mục tiêu cần đạt như sau:
- Hiểu khái niệm, ý nghĩa, mục đích của truyện cổ tích.
- Nhận biết các kiểu nhân vật trong truyện cổ tích.
Họ và tên HS:……… Lớp:
………… Đọc mở rộng theo thể loại
NON – BU VÀ HENG - BU
(Truyện cổ tích Hàn quốc)
1 Heng – bu nhờ anh giúp đỡ nhưng bị người anh đuổi đi
Non – bu đã bẽ gãy chân của chim và tự băng lại, trong khi chim mang đến hạt bầu Khi hạt bầu được trồng, kết quả lại là những tráng sĩ, cướp bóc và yêu tinh, khiến Non – bu cuối cùng trở thành ăn mày.
3 Ngày xưa, ở làng nọ có hai anh em Heng – bu và Non – bu Non -bu lấy hết tài sản của người em nhưng Heng – bu không oán trách.
4 Chim mang tới cho Heng – bu hạt bầu, sau khi gieo trồng, kết quả bổ ra toàn là châu báu, vàng bạc…và gia đình trở nên giàu có.
5 Heng – bu cứu con chim nhạn khỏi trăn và băng bó cho chim nhạn.
Sau khi nghe Heng kể lại mọi việc, Non liền bắt chim nhạn và chờ đợi chúng đến làm tổ Khi chim nhạn đã làm tổ ở hiên nhà, Non không thấy con nào rơi xuống, nên đã dùng tay bắt một con nhạn non.
7 Non – bu thấy em đột nhiên giàu có thì đến mắng em và đòi đưa lên quan.
Thứ tự đúng: ………. Đặc điểm Thể hiện trong văn bản Non – Bu và Heng – Bu Ngôi kể
2.3.2 Nguyên tắc thiết kế phiếu học tập.
Phiếu học tập phải được thiết kế sẵn trước giờ dạy.
Nội dung phiếu học tập cần đảm bảo tính đầy đủ và bám sát mục tiêu bài học cũng như chuẩn kiến thức, kỹ năng Nó phải phù hợp với đối tượng học sinh lớp giảng dạy, tương thích với trình độ và hoạt động của học sinh, đồng thời phải được thiết kế với thời gian thực hiện hợp lý.
Hình thức phiếu học tập phải rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu thể hiện tính sư phạm, tạo hứng thú cho học sinh.
Sử dụng phiếu học tập cần kết hợp với các tài liệu và phương tiện dạy học khác như sách giáo khoa, tranh ảnh, tài liệu tham khảo
Giáo viên công bố đáp án kịp thời, đúng cách.
Không được lạm dụng phiếu học tập 2.3.2 Các bước thiết kế phiếu học tập.
Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu và nội dung kiến thức cho bài học cùng với phiếu học tập, đồng thời xác định lượng kiến thức phù hợp để sử dụng Việc lựa chọn thời điểm sử dụng phiếu học tập cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, chỉ nên áp dụng từ 1 đến 3 phiếu trong một tiết dạy để tránh làm giảm hứng thú của học sinh Ngoài ra, giáo viên nên kết hợp các phương pháp và phương tiện dạy học khác nhau để tạo sự đa dạng trong tiết dạy.
Bước 2:Tập hợp thông tin, dữ liệu
Để thiết kế hệ thống PHT hiệu quả, giáo viên cần chủ động tìm kiếm và khai thác tài liệu ngoài chương trình giáo dục, bao gồm sách hướng dẫn giảng dạy, sách học tập, nhật báo, tạp chí chuyên ngành và khoa học Việc tích lũy và cập nhật thông tin, dữ liệu một cách thường xuyên là rất quan trọng, giúp giáo viên có thể nhanh chóng tập hợp và sử dụng khi cần thiết.
Bước 3: Chuyển kiến thức trọng tâm thành dạng phiếu học tập
Để đảm bảo tất cả học sinh trong lớp, dù có năng lực học khác nhau, đều có thể tham gia, phiếu học tập cần được chia nhỏ và sắp xếp từ dễ đến khó.
Nội dung phiếu học tập cần được trình bày theo hình thức phù hợp, bao gồm việc sử dụng văn bản thông thường, sơ đồ, biểu mẫu, bài tập thực hành và bài tập xử lý tình huống Tất cả các hình thức này phải tương thích với đối tượng học sinh và nội dung bài học để đảm bảo hiệu quả trong quá trình học tập.
Phiếu học tập khuyến khích sự hợp tác trong nhóm học tập, giúp các thành viên cùng nhau xây dựng hệ thống kiến thức và trao đổi kết quả hiệu quả.
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 58
Áp dụng giải pháp mới đã mang lại kết quả khả quan, với sự hào hứng của học sinh khi tham gia chương trình học tập mới Việc sử dụng phiếu học tập rõ ràng, bám sát sách giáo khoa giúp học sinh tiếp thu kiến thức tốt hơn, tự giác và tích cực hơn trong học tập Sử dụng phiếu học tập hợp lý không chỉ nâng cao hiệu quả học tập mà còn khuyến khích học sinh tham gia hoạt động nhóm, phát triển năng lực tự học và khám phá tri thức, từ đó tạo ra không khí lớp học sôi nổi và xây dựng lòng tin cũng như khát vọng vươn lên trong học tập.
Kết quả nghiên cứu của tôi được thể hiện rõ ràng qua thống kê điểm bài kiểm tra học kỳ I trong hai năm học 2020-2021 và 2021-2022, với các số liệu được trình bày dưới dạng phần trăm (%).
Bảng 1 Môn Ngữ Văn 6 năm học 2020-2021
Năm học Lớp Giỏi Khá Trung bình
Bảng 2 Môn Ngữ Văn 6 năm học 2021-2022 ( bài kiểm tra giữa kì I)
Năm học Lớp Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém
MẶT TÍCH CỰC – MẶT HẠN CHẾ 59
Tiết học Văn sinh động và hấp dẫn giúp học sinh dần yêu thích môn học này hơn Giáo viên khéo léo gợi mở và hướng dẫn, tạo điều kiện cho các em không còn cảm thấy áp lực khi học Văn.
Ngữ Văn quá khó và cảm thấy sợ học môn này.
Khi học sinh yêu thích môn học, việc tự giác học tập sẽ tạo động lực lớn cho giáo viên trong công tác giảng dạy Để phát huy điều này, giáo viên cần nghiên cứu và đầu tư soạn giảng một cách kỹ lưỡng, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và vượt qua khó khăn trong cuộc sống cũng như nghề nghiệp Sự quyết tâm và niềm đam mê sẽ giúp giáo viên hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất.
Dù gặp thất bại, chúng ta không nên nản lòng vì "thất bại là mẹ của thành công" Trong những lúc khó khăn, hãy giữ tinh thần lạc quan, tin tưởng vào học trò và yêu thương các em Sự nhiệt tình trong giảng dạy và nỗ lực không ngừng nghỉ sẽ giúp thực hiện ước mơ "Thầy dạy tốt, trò học tốt".
Đổi mới phương pháp dạy học cần điều kiện phù hợp về cơ sở vật chất, phương tiện và tổ chức quản lý Dịch bệnh Covid-19 đã khiến học sinh phải học trực tuyến, làm giảm sự tương tác giữa giáo viên và học sinh qua phiếu học tập Do đó, giáo viên cần linh hoạt chọn lựa các nội dung trọng tâm để tổ chức thảo luận nhóm hiệu quả, từ đó phát huy năng lực của học sinh Khi áp dụng các biện pháp mới, giáo viên cần hiểu rõ hạn chế của học sinh để đạt được thành công, qua đó tăng cường sự tự tin và khả năng sáng tạo trong giảng dạy.
