KHÁI QUÁT VỀ CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 2 1 Khái niệm
Đặc điểm
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 dựa trên nền tảng công nghệ số
Cách mạng công nghiệp 4.0 đánh dấu sự kết hợp của nhiều công nghệ mới, trong đó công nghệ thông tin và Internet đóng vai trò chủ chốt Internet được xem là một hệ thống thông tin toàn cầu, cho phép truy cập công cộng và kết nối các mạng máy tính với nhau.
Hiện nay, con người có thể kết nối toàn cầu qua internet, thực hiện cuộc gọi miễn phí xuyên lục địa thông qua các mạng xã hội như Facebook, Zalo, Viber và nhiều ứng dụng khác.
Cách mạng công nghiệp 4.0 thay đổi cách thức sản xuất, chế tạo trong đời sống
- Sản xuất tự động hóa: Robot đang dần thay thế con người, những dây chuyền sản xuất đang dần được đưa vào để thay thế sức lao động.
- Con người dần có thể điều khiển quy trình sản xuất từ xa
Tốc độ đột phá mạnh mẽ của công nghiệp 4.0
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng, tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực Các công ty công nghệ lớn và mạng xã hội chỉ cần một thời gian ngắn để thu hút tới 50 triệu người dùng, cho thấy sự bùng nổ của công nghệ và nhu cầu kết nối trong xã hội hiện đại.
Một số trụ cột của cách mạng 4.0
Internet là một hệ thống thông tin toàn cầu, cho phép truy cập công cộng và bao gồm các mạng máy tính liên kết với nhau Hệ thống này sử dụng phương thức truyền thông tin nối chuyển gói dữ liệu (packet switching) dựa trên giao thức IP đã được chuẩn hóa.
- Internet là công cụ lưu trữ, chuyển tải dữ liệu và kết nối trên phạm vi toàn cầu.
- Internet là công cụ tìm kiếm thông tin, truyền tải dữ liệu và cập nhật thông tin kịp thời.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Sự bùng nổ của Internet đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thương mại quốc tế, đặc biệt trong các lĩnh vực dịch vụ như công nghệ thông tin, viễn thông và thương mại điện tử.
Biểu đồ 1: Số lượng người sử dụng Internet trên toàn thế giới qua các năm (triệu người)
(Nguồn : https://www.statista.com/statistics/273018/number-of- internet-users worldwide/)
Tính đến nay, số lượng người sử dụng internet trên toàn cầu đã vượt qua 4 tỷ, chiếm hơn một nửa dân số thế giới, điều này chứng tỏ vai trò quan trọng của Internet trong đời sống hiện đại Trong bối cảnh đó, IoT (Internet of Things) đang trở thành một xu hướng nổi bật, kết nối hàng triệu thiết bị thông minh và tạo ra những cơ hội mới cho cuộc sống và công việc.
Mạng lưới vạn vật kết nối Internet (IoT) là một hệ thống liên mạng cho phép các thiết bị, phương tiện vận tải, phòng ốc và trang thiết bị khác kết nối với các bộ phận điện tử, phần mềm và cảm biến Nhờ vào cơ cấu chấp hành và khả năng kết nối mạng máy tính, các thiết bị này có thể thu thập và truyền tải dữ liệu một cách hiệu quả.
Thiết bị IoT đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và kiểm soát các hệ thống cơ khí, điện và điện tử, ứng dụng cho nhiều loại tòa nhà khác nhau.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Các sản phẩm IoT đóng vai trò quan trọng trong việc tích hợp thông tin liên lạc, kiểm soát và xử lý dữ liệu qua nhiều hệ thống giao thông vận tải.
Biểu đồ 2: Đầu tư vào IoT trên toàn thế giới ở một số lĩnh vực năm 2015 và 2020 (đơn vị: tỷ USD)
0 Sản xuất riêng Vận chuyển và Sức khỏe Năng lượng và Bảo hiểm Khác biệt logistic nguồn nhiên liệu tự nhiên
(Nguồn: https://www.forbes.com/sites/louiscolumbus/2017/12/10/2017-roundup-of- internet-of-things-forecasts/#3aca8ac01480)
Từ biểu đồ trên có thể thấy dự báo trong vòng 5 năm, đầu tư vào IoT của các ngành đều tăng mạnh. c Trí tuệ nhân tạo (AI)
Công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) mô phỏng quá trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là hệ thống máy tính AI bao gồm các quá trình học tập, lập luận và tự sửa lỗi Các ứng dụng nổi bật của AI bao gồm hệ thống chuyên gia, nhận dạng tiếng nói và thị giác máy tính, như nhận diện khuôn mặt, vật thể và chữ viết.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
TÁC ĐỘNG CỦA CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐỐI VỚI TMDV QUỐC TẾ
Thúc đẩy gia tăng quy mô xuất khẩu dịch vụ
1.1 Kim ngạch xuất khẩu dịch vụ tăng trưởng nhanh
Trong suốt thập kỷ qua, thế giới đã chứng kiến những tiến bộ vượt bậc trong nhiều lĩnh vực, nâng cao mức sống con người Điều này đã tạo ra nhu cầu gia tăng về dịch vụ nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống, dẫn đến sự tăng trưởng nhanh chóng của kim ngạch xuất khẩu dịch vụ, dần dần tiệm cận với ngành dịch vụ hàng hóa trong cơ cấu kinh tế.
Biểu đồ 3: Kim ngạch xuất khẩu TMDV và TMHH giai đoạn 2000-2019 Đơn vị: Tỷ USD
Kim ngạch xuất khẩu TMDV Kim ngạch xuất khẩu TMHH
Trong giai đoạn 2008-2009, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, bắt nguồn từ khủng hoảng tài chính - tiền tệ tại Hoa Kỳ, đã tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực kinh tế Ngành dịch vụ ghi nhận tốc độ tăng trưởng giảm mạnh, dừng lại ở mức -10,87%, trong khi thương mại hàng hóa suy giảm còn nhanh hơn với mức -22,31%, gấp đôi so với thương mại dịch vụ.
1 https://data.worldbank.org/indicator/TX.VAL.SERV.CD.WT
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Nền kinh tế toàn cầu đã phục hồi nhanh chóng sau khủng hoảng, dẫn đến sự gia tăng và ổn định trong tốc độ tăng trưởng của thương mại dịch vụ cũng như thương mại quốc tế qua từng năm.
Kim ngạch xuất khẩu dịch vụ vẫn còn thấp so với xuất khẩu hàng hóa, nhưng tốc độ tăng trưởng ổn định Theo số liệu từ Ngân hàng Thế giới, năm 2000, kim ngạch xuất khẩu dịch vụ toàn cầu chỉ đạt 1,662 tỷ USD, nhưng đến năm 2019, con số này đã tăng lên hơn 3.6 lần, đạt 6,018 tỷ USD Tốc độ tăng trưởng trung bình trong 10 năm từ 2000 đến 2019 duy trì ở mức 7.3% mỗi năm.
Do tác động của COVID-19, kinh tế toàn cầu đã suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến dự báo kim ngạch xuất khẩu dịch vụ thế giới năm 2020 sẽ giảm mạnh Tuy nhiên, mức giảm này được dự đoán sẽ chậm lại và sớm phục hồi khi vắc-xin phòng ngừa COVID-19 được hoàn thành.
Biểu đồ 4: Tỷ trọng TMDV trong tổng thương mại quốc tế giai đoạn 2000-2019
Tổng XK Tỷ trọng TMDV
2 https://data.worldbank.org/indicator/BX.GSR.MRCH.CD
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Trong suốt thập kỷ qua, tỷ trọng thương mại dịch vụ (TMDV) trong tổng thương mại quốc tế đã tăng từ khoảng 1/5 vào năm 2005 lên ẳ vào năm 2018 Mặc dù không có sự thay đổi lớn trong tỷ trọng TMDV, biểu đồ cho thấy sự gia tăng qua từng năm, chứng tỏ ảnh hưởng tích cực của cách mạng 4.0 đến TMDV toàn cầu.
Hàm lượng công nghệ và tri thức ngày càng gia tăng trong các sản phẩm dịch vụ đã nâng cao hiệu quả cung cấp và tiêu dùng cho nhiều loại dịch vụ, bao gồm cả những dịch vụ truyền thống.
Trong thập kỷ qua, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ngành dịch vụ đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ, với tổng lượng vốn FDI toàn cầu trong lĩnh vực này đã tăng hơn 4 lần.
Mặc dù thương mại dịch vụ quốc tế đang gia tăng, nhưng tỷ trọng của nó trong tổng thương mại quốc tế vẫn thấp hơn nhiều so với thương mại hàng hóa Nguyên nhân của tình trạng này cần được xem xét kỹ lưỡng.
- Một là sự gia tăng không đều ở các nền kinh tế Thương mại dịch vụ chủ yếu tập trung ở các nền kinh tế phát triển
- Hai là thương mại của các ngành dịch vụ gia tăng không đều
Ba là một phương thức "hiện diện thương mại" đang ngày càng trở nên phổ biến trong lĩnh vực thương mại dịch vụ Xu hướng này hoàn toàn phù hợp với sự gia tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong ngành dịch vụ.
1.2 Tác động của cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4 đến ngành dịch vụ a Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng trưởng mạnh
Xu hướng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào ngành dịch vụ đã gia tăng mạnh mẽ từ những năm 1990, nhờ vào việc các công ty dịch vụ mở rộng sự hiện diện thương mại tại các thị trường quốc tế Hiện diện thương mại là phương thức cung cấp dịch vụ thông qua sự có mặt của các nhà cung cấp từ một quốc gia trong lãnh thổ của quốc gia khác, điều này thường yêu cầu đầu tư vào các hoạt động dịch vụ cụ thể.
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã tạo ra tác động mạnh mẽ đến đầu tư quốc tế, đặc biệt là trong việc thúc đẩy dòng vốn vào các ngành và sản phẩm công nghệ cao Sự chuyển mình này không chỉ nâng cao giá trị của các sản phẩm công nghệ mà còn mở ra nhiều cơ hội đầu tư mới trong lĩnh vực này.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
9 thông tin, điện tử, điện toán đám mây, thực tế ảo, tài chính - ngân hàng, giáo dục, y tế, vv…
Biểu đồ 5: Tỷ trọng FDI đầu tư mới theo nhóm ngành giai đoạn 2003 – 2019
Nông nghiệp&Khai khoáng Công nghiệp Dịch vụ
Đầu tư mới vào ngành sơ cấp như nông nghiệp và khai thác đã giảm đáng kể từ năm 2003, khi chiếm 24.23% tổng đầu tư mới với 186,828 triệu USD, xuống chỉ còn 2.53% với 21,439 triệu USD vào năm 2019 Ngành công nghiệp vẫn duy trì tỷ trọng lớn, khoảng 46.8% tổng đầu tư mới, với trọng tâm vào các lĩnh vực điện tử, máy móc và ô tô, đạt khoảng 420,000 triệu USD Đặc biệt, đầu tư mới vào dịch vụ đã có sự bùng nổ mạnh mẽ, từ 204,517 triệu USD (26.52%) năm 2003 lên 422,178 triệu USD (49.91%) vào năm 2019, chiếm một nửa tổng giá trị đầu tư mới Kể từ năm 2015, FDI vào ngành dịch vụ luôn vượt trội hơn so với ngành công nghiệp, nhờ vào yêu cầu vốn hóa thấp, thời gian hoàn vốn ngắn và lợi nhuận cao, đặc biệt trong các lĩnh vực thương mại, công nghệ thông tin và tài chính.
3 https://unctad.org/en/Pages/DIAE/World%20Investment%20Report/Annex-Tables.aspx
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Xu hướng mở rộng đầu tư nước ngoài của các công ty cung ứng dịch vụ đang gia tăng nhằm tăng doanh số khi thị trường nội địa bão hòa, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ của các công ty xuyên quốc gia (TNCs) Các công ty này tham gia vào các dự án liên doanh, thỏa thuận hợp tác, liên minh, cũng như thực hiện mua lại và sáp nhập với các đối tác nước ngoài Họ tập trung phát triển bằng cách áp dụng trí tuệ nhân tạo vào quản lý và điều hành, với sự đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển thuật toán AI, đặc biệt tại các quốc gia phát triển.
Sự phát triển của công nghệ thông tin, đặc biệt là Internet, đã cách mạng hóa cách thức cung cấp và tiêu dùng dịch vụ, tạo ra những thay đổi quan trọng trong ngành này.
Tác động đối với một số lĩnh vực thương mại dịch vụ chính chính
2.1 Đối với dịch vụ du lịch quốc tế
Ngành du lịch hiện nay bao gồm nhiều khâu và lĩnh vực nhỏ, tất cả đều bị ảnh hưởng bởi cuộc cách mạng công nghệ 4.0 Sự chuyển mình này không chỉ mang lại những thay đổi trong cách thức hoạt động mà còn cải thiện trải nghiệm của du khách, từ việc đặt phòng cho đến việc khám phá địa điểm du lịch Công nghệ 4.0 đang định hình lại toàn bộ ngành du lịch, tạo ra những cơ hội mới và thách thức mà các doanh nghiệp cần phải thích ứng.
- Về lĩnh vực quảng bá và marketing du lịch
Mở rộng không gian, thời gian và thị trường du lịch:
Sự phát triển của Internet kết nối vạn vật (IoT) đã xóa nhòa ranh giới không gian và thời gian, tạo ra một thế giới phẳng Nhờ vào kết nối internet, mọi người trên toàn cầu có thể dễ dàng truy cập và khám phá các di tích lịch sử cùng danh lam thắng cảnh nổi tiếng trên khắp thế giới.
Chỉ cần truy cập Internet, bạn có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin về Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam tại Hà Nội mà không cần phải đến tận nơi Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời cho phép bạn tìm hiểu về bất kỳ địa điểm, di tích hay danh lam thắng cảnh nào một cách nhanh chóng và tiện lợi.
Giảm chi phí quảng cáo, tiếp thị:
Trước đây, việc quảng bá và phát triển điểm đến đòi hỏi nhiều thời gian và chi phí lớn cho quảng cáo trên truyền hình, báo chí, phát tờ rơi, bản đồ, cũng như giới thiệu các tour và giá cả từng tour du lịch.
Thông qua các ứng dụng website thông minh, mạng xã hội và tổng đài ảo, chi phí quảng cáo và tiếp thị đã giảm đáng kể, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả cho doanh nghiệp.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Hiện nay, nhiều trang web hỗ trợ truyền thông du lịch và cung cấp tiện ích đặt tour, mang lại sự thuận tiện cho khách hàng Ví dụ, các dịch vụ đặt phòng trên các nền tảng nổi tiếng toàn cầu như Agoda và Booking.com đang được ưa chuộng.
Số hóa cơ sở dữ liệu du lịch:
Việc số hóa cơ sở dữ liệu du lịch, bao gồm tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn, bản đồ điểm du lịch, hệ thống nhà hàng, khách sạn và giao thông, đang được triển khai rộng rãi Điều này mang lại nhiều tiện ích cho các nhà quản lý, doanh nghiệp du lịch và du khách toàn cầu.
Du lịch thực tế ảo:
Việc sử dụng hình ảnh và các thước phim 3D, 4D để tái hiện các sự kiện và di sản văn hóa, thiên nhiên giúp du khách dễ dàng khám phá và hiểu biết hơn về tài nguyên du lịch của mỗi địa phương và quốc gia Chẳng hạn, nhiều bảo tàng đã áp dụng công nghệ này bằng cách trình chiếu các thước phim giới thiệu về lịch sử và văn hóa với nhiều ngôn ngữ khác nhau, từ đó thu hút sự yêu thích và quan tâm của du khách.
- Về lĩnh vực kinh doanh các dịch vụ du lịch
Bán hàng qua mạng và thanh toán trực tuyến:
Công nghiệp 4.0 mang lại lợi ích lớn cho ngành du lịch, cho phép các nhà kinh doanh triển khai bán hàng và thu phí dịch vụ trực tuyến qua các ứng dụng như Alipay và PayPal Việc này giúp tiết kiệm thời gian, nguồn nhân lực và nâng cao khả năng kiểm soát doanh thu một cách chính xác và hiệu quả hơn.
Ứng dụng công nghệ hiện đại trong ngành du lịch đã giúp giảm thiểu nhân lực lao động, rút ngắn thời gian làm việc và giảm chi phí, từ đó làm giảm giá thành các dịch vụ du lịch một cách hiệu quả.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
Việc mua bán hàng qua mạng đã giúp các doanh nghiệp du lịch kết nối và hợp tác chặt chẽ hơn, chia sẻ khó khăn và lợi nhuận Nhờ đó, họ có khả năng phục vụ lượng khách lớn với chi phí và thời gian tối ưu, từ đó ổn định và giảm giá, thậm chí đưa ra những chương trình giảm giá cực sốc cho các dịch vụ du lịch.
Liên kết tour, tuyến du lịch:
IoT kết nối vạn vật đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp lữ hành trong việc kết nối tour và tuyến điểm, từ đó gia tăng lượng khách và nâng cao hiệu suất kinh doanh du lịch Nhờ vào công nghệ này, ngành du lịch đã trở thành một lĩnh vực hoạt động liên tục, tối ưu hóa công suất và mang lại nhiều cơ hội phát triển.
Liên kết các doanh nghiệp du lịch:
Liên kết vùng và hợp tác giữa các doanh nghiệp du lịch là xu thế tất yếu nhằm chuyên môn hóa, giảm giá thành dịch vụ và chia sẻ khách hàng, lợi nhuận cũng như khó khăn Công nghiệp 4.0 tạo điều kiện thuận lợi cho sự kết nối này, mở rộng không gian và góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việc nâng cao chất lượng dịch vụ là một yếu tố quan trọng trong quá trình này.
Ứng dụng công nghiệp 4.0 mang lại những ưu thế công nghệ vượt trội, giúp du khách trải nghiệm cảm giác qua tất cả các giác quan như thính giác, vị giác, khứu giác, xúc giác và tri giác Sự cải thiện trong cảm nhận và hài lòng của du khách dẫn đến phản hồi nhanh chóng về trải nghiệm của họ, từ đó chia sẻ kinh nghiệm du lịch với nhiều người Điều này buộc các doanh nghiệp du lịch phải chú trọng và hoàn thiện chất lượng phục vụ Nhờ đó, công nghiệp 4.0 không chỉ giảm giá thành mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.
- Về lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực du lịch
Công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, bao gồm cả ngành du lịch Để thích ứng với sự phát triển công nghệ, các cơ sở đào tạo du lịch cần thực hiện những chuyển đổi mạnh mẽ Điều này bao gồm việc đổi mới chương trình và giáo trình đào tạo, đồng thời tăng cường thời gian thực hành và thực tập tại doanh nghiệp.
Nâng cao và cập nhật trình độ chuyên môn, công nghệ cho đội ngũ giáo viên Ứng dụng công nghệ mới trong giảng dạy lý thuyết và thực hành.
TIEU LUAN MOI download : skknchat@gmail.com
