PHẦN MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Khoa học và công nghệ đang phát triển nhanh chóng, đặc biệt là ngành công nghệ thông tin, với nhiều phần mềm mới được nghiên cứu và phát triển Những ứng dụng này không chỉ phục vụ nhu cầu học tập và làm việc của con người mà còn giúp nâng cao hiệu quả công việc và tổ chức thời gian một cách khoa học Việc áp dụng các thành tựu khoa học - kỹ thuật vào cuộc sống đang trở nên ngày càng mạnh mẽ.
Trong lĩnh vực giáo dục, đặc biệt là dạy học địa lý, công nghệ thông tin đã mang lại nhiều phần mềm hữu ích như Mapinfo, Mindmap và Encarta, giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển khả năng tư duy cho học sinh Đặc biệt, phần mềm Encarta cung cấp một kho tàng kiến thức địa lý phong phú thông qua hệ thống bản đồ, video và hình ảnh sinh động.
Hiện nay, Bộ Giáo Dục đang tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy bằng cách áp dụng nhiều phương pháp dạy học mới, trong đó có việc sử dụng phần mềm trong giảng dạy Tuy nhiên, kỹ năng sử dụng các phần mềm này vẫn chưa được phổ biến rộng rãi trong đội ngũ giáo viên ở trường phổ thông.
Nhằm đóng góp kiến thức cho việc nghiên cứu và giới thiệu các tính năng mới của phần mềm Encarta World Atlas trong chương trình giảng dạy địa lý, tôi đã quyết định chọn đề tài này.
“Ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas vào giảng dạy chương trình địa lí lớp 11 (BCB)” để nghiên cứu.
Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu khả năng ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas
Phương pháp sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học địa lí lớp 11 (BCB) có thể mang lại hiệu quả cao nếu được áp dụng đúng cách Để đạt được điều này, giáo viên cần nắm vững các tính năng của phần mềm và kết hợp chúng vào kế hoạch giảng dạy Việc khai thác các thông tin địa lý phong phú từ Encarta giúp học sinh có cái nhìn trực quan và sinh động hơn về các khái niệm địa lý, từ đó nâng cao khả năng tiếp thu và hiểu biết của các em.
- Nghiên cứu các thông tin về phần mềm Microsoft Encarta
- Tìm hiểu tình hình ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học địa lí ở trường phổ thông
- Khai thác các tín năng của phần mềm và ứng dụng nó vào các bài dạy trong chương trình địa lí 11 (BCB)
- Soạn một số giáo án ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas trong chương trình địa lí 11 (BCB)
- Tiến hành thực nghiệm và đánh giá kết quả thực nghiệm ở một số trường phổ thông.
Giới hạn đề tài
Đề tài nghiên cứu các tính năng nổi bật của phần mềm Encarta World Atlas và ứng dụng hiệu quả của nó trong giảng dạy địa lý cho chương trình lớp 11 trong học kỳ II Phần mềm này không chỉ cung cấp thông tin địa lý phong phú mà còn hỗ trợ giáo viên và học sinh trong việc tiếp cận kiến thức một cách trực quan và sinh động.
Lịch sử nghiên c ứu
Việc nghiên cứu để áp dụng các phần mềm vào dạy học địa lí có rất nhiều người quan tâm như:
+ Kiều Văn Hoan Khai thác phần mềm Microsoft Encarta 2005 để nghiên cứu giảng dạy địa lí Đại học Sư phạm Hà Nội
+ Phạm Hữu Khá Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học địa lí Cao đẳng sư phạm Nha Trang
GS TS Nguyễn Viết Thịnh đã nghiên cứu việc sử dụng phối hợp các phần mềm khác nhau nhằm nâng cao hiệu quả khai thác thông tin trong Microsoft Encarta World Atlas Đề tài này không chỉ kế thừa những nội dung đã có mà còn đi sâu vào nghiên cứu và ứng dụng phần mềm trong dạy học địa lý cho học sinh lớp 11 tại Đại học Sư phạm Hà Nội.
Các phương pháp nghiên cứu
Thu thập và phân tích các tài liệu, tạp chí và sách tham khảo liên quan đến đề tài nghiên cứu là bước quan trọng Học tập các phương pháp dạy học địa lý nói chung, đặc biệt là việc sử dụng phần mềm Microsoft Encarta, sẽ giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy Từ đó, áp dụng phần mềm này vào giảng dạy địa lý cho lớp 11 (BCB) sẽ mang lại những trải nghiệm học tập tốt hơn cho học sinh.
5.2 Phương pháp điều tra thực tế
- Điều tra và khảo sát tình hình sử dụng phần mềm Microsft Encarta trong dạy học địa lí thông qua phiếu điều tra
- Tiến hành dự giờ rút kinh nghiệm tại một số trường phổ thông
- Tiến hành trao đổi với giáo viên và học sinh tại các trường thực nghiệm
- Tất cả các nội dung điều tra thảo luận chủ yếu nói về mức độ sử dụng phần mềm Encarta World Atlas và cách thức sử dụng phần mềm
Quá trình nghiên cứu về việc sử dụng phần mềm Encarta World Atlas đã được thực nghiệm tại một số trường phổ thông thông qua việc giảng dạy các bài học ứng dụng phần mềm này Kết quả nghiên cứu đã dẫn đến việc đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả sử dụng Encarta World Atlas trong giảng dạy địa lí, đặc biệt là ở lớp 11.
- Qua quá trình khảo sát và thực nghiệm thống kê kết quả để phân tích, đánh giá để đưa ra logic chung nhất.
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
Giới thiệu về phần mềm Microsoft Encarta
1.1.1 Giới thiệu sơ lược về phần mềm Microsoft Encarta a Lịch sử
Microsoft đã giới thiệu Encarta, bộ bách khoa toàn thư đa phương tiện đầu tiên, vào năm 1993 bằng cách mua quyền sử dụng từ bộ bách khoa Funk & Wagwalls Mặc dù Funk & Wagwalls tiếp tục phát hành phiên bản sửa đổi độc lập, nhưng đã ngừng xuất bản vào cuối những năm 90 Trước đó, Microsoft đã cố gắng mua lại bách khoa toàn thư Britannica vào những năm 1980, nhưng bị từ chối do Britannica tin vào khả năng tồn tại của phiên bản in Tuy nhiên, vào năm 1996, Britannica buộc phải bán công ty với giá thấp hơn giá trị thực khi không thể cạnh tranh với Encarta, đặc biệt là khi Microsoft cung cấp các bản sao miễn phí kèm theo máy tính mới Trong suốt thập niên 1990, Encarta được khen ngợi vì nội dung đa phương tiện phong phú, với 80% dữ liệu trên CD vào năm 1995 là văn bản, trong khi các bách khoa điện tử khác cùng thời không có nhiều hình ảnh, video hay âm thanh.
Vào cuối những năm 90, Microsoft đã mua Collier’s Encyclopedia và New Merit Scholar’s Encyclopedia từ nhà xuất bản Macmilan, sau đó hợp nhất chúng với Encarta Phiên bản Encarta hiện tại có thể được xem là người kế thừa của bộ bách khoa Funk and Wagnalls, Collier và New Merit Scholar Đến năm 1997, Encarta đã mở rộng lên tới 30.000 mục từ, tăng 20% so với phiên bản trước, và đến năm 1999, số lượng mục từ đã đạt khoảng 42.000.
Microsoft đã phát hành nhiều phiên bản địa phương của Encarta, tuy nhiên một số phiên bản đã ngừng phát triển Cụ thể, phiên bản tiếng Bồ Đào Nha tại Brazil ra mắt năm 1999 nhưng đã ngừng phát triển vào năm 2002 Phiên bản tiếng Tây Ban Nha có khoảng 42.000 mục từ, ít hơn so với phiên bản tiếng Anh.
Vào tháng 7 năm 2006, Websters Multimedia đã tiếp quản Encarta
Vào tháng 6 năm 2009, Microsoft thông báo ngừng bán phiên bản cuối cùng của bộ từ điển Encarta, Encarta Premium 2009 Những người đã mua sản phẩm này sẽ nhận được hỗ trợ đến ngày 10 tháng 1 năm 2012.
Phiên bản chuẩn của Encarta cung cấp khoảng 50.000 mục từ, kèm theo ảnh, video và âm thanh Trong khi đó, phiên bản premium mở rộng với khoảng 68.000 mục từ và nhiều nội dung đa phương tiện phong phú, bao gồm 25.000 bức ảnh và tranh minh họa, hơn 300 đoạn video và ảnh động, cùng với các atlas tương tác chứa 1,8 triệu địa danh Mỗi bài viết của Encarta được tích hợp nội dung đa phương tiện và có thể bao gồm các liên kết tới những trang web được lựa chọn bởi người biên tập.
1.1.2 Những tính năng của Microsoft Encarta
Encarta 2009 có hai bản là DVD Microsoft student with Encarta premium
2009 (MSEP dung lượng 3,37 GB) và DVD Microsoft Encarta Premium
2009 (MEP dung lượng 3,02 GB) Bản MSEP cao hơn MEP với 66.000 bài viết (so với 64.000 bài viết ở MEP) MSEP còn có thêm nhiều tính năng như Microsoft
Math mà MEP không có
Encarta cung cấp một kho tàng thông tin phong phú với hơn 66.000 bài viết được viết bởi các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau Những bài viết này không chỉ đáng tin cậy mà còn sâu sắc, đầy đủ và dễ hiểu, mang lại giá trị cho người đọc.
Hơn 26.000 hình ảnh và minh họa có giá trị cao
Hơn 3.000 âm thanh và bản nhạc
Hơn 29.000 liên kết trang web được biên tập kĩ lưỡng
Hơn 200 bài tập tương tác trong Encarta Kids
300 đoạn phim và mô tả minh họa a Chức năng chính của Encarta 2009:
Encarta Dictionaries is a comprehensive English dictionary that features four key components: a Dictionary for discovering new words, a Thesaurus for finding synonyms and antonyms, Translations for bilingual interpretation between English and languages such as Spanish, German, French, and Italian, and a Verb Conjugation tool for conjugating verbs in English, French, German, and Spanish.
Microsoft Math là một công cụ học toán và giải toán mạnh mẽ do Microsoft phát triển, tích hợp đầy đủ tính năng của một máy tính khoa học Đây là giải pháp hữu ích cho nhiều vấn đề tính toán phổ biến trong chương trình phổ thông, bao gồm đại số, hình học, số học và lượng giác.
Microsoft student with Encarta premium 2009: công cụ nghiên cứu tổng hợp b Chức năng chính của Microsoft student with Encarta premium 2009:
The article is organized into three main themes: Homework, Projects, and Discover & Learn Under the Homework category, there are three subcategories: Math Tools, which provide resources for mathematical assistance; Foreign Language Tools, designed to aid in learning new languages; and Search Tools, which facilitate effective online research.
Các dự án liên quan đến ngôn ngữ và văn chương có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng viết và nâng cao khả năng đọc hiểu Bạn có thể sử dụng các công cụ như hướng dẫn văn phong, cách trích dẫn, mẫu báo cáo, đề án, và thuyết trình miệng, cùng với các mẫu biểu đồ để tạo ra báo cáo, đề án, tiểu luận hoặc bài thuyết trình hiệu quả.
Explore the treasure trove of human knowledge with six main topics: History, Geography, People & Society, Science & Nature, Arts & Literature, and Sports & Recreation To research a specific topic, simply type it into the Search bar located in the upper right corner of Encarta Additionally, discover some of the most unique and outstanding tools available for an enriched learning experience.
World Atlas: Một công cụ đồ sộ của Encarta giúp người dùng khám phá thế giới Để truy cập, hãy chọn Homework Tools -> Geography Tools -> World Atlas hoặc Discover & Learn -> Explore Encarta by Subject -> Geography -> World Atlas Người dùng có thể tìm kiếm địa danh bằng cách nhập tên vào ô Search ở góc trên bên phải World Atlas cung cấp 20 loại bản đồ theo chủ đề, bao gồm bản đồ chính trị, điều kiện tự nhiên, và ngôn ngữ, giúp dễ dàng quan sát và theo dõi thông tin địa lý.
Thông tin về các quốc gia: Số liệu thống kê về tất cả các nước trên thế giới được cập nhật đến nửa năm 2006 Để sử dụng chương trình, bạn hãy truy cập vào Homework Tools -> Geography Tools -> Country Facts and Figures Ví dụ, chọn Vietnam Facts and Figures để khám phá các số liệu thực tế về Việt Nam, bao gồm diện tích, dân số, và chỉ số sức khỏe Ngoài ra, bạn có thể nghe quốc ca của quốc gia đó bằng cách nhấn vào quốc kỳ ở góc bên trái.
Khám phá quốc kỳ và quốc ca của các nước trên thế giới với công cụ "Flags of the World" Đầu tiên, chọn châu lục và tiếp theo là quốc gia bạn muốn tìm hiểu Nhấn vào quốc kỳ để phóng to và bắt đầu nghe quốc ca Để sử dụng chương trình, hãy truy cập vào Homework Tools -> Geography Tools -> Flags of the World.
Khám phá sự tương tác giữa các ngôn ngữ trên thế giới với công cụ Ngôn ngữ tương tác Để bắt đầu, hãy truy cập vào Homework Tools -> Geography Tools -> Languages Interactivity Chọn ngôn ngữ phổ biến, ví dụ như tiếng Việt, bằng cách nhấn vào nút Phrases và chọn từ danh sách Nghe cách người Việt phát âm từ "Greeting" (Chào) bằng cách nhấn vào biểu tượng loa Ngoài ra, bạn có thể lắng nghe câu tục ngữ “Chủ vắng nhà gà vọc niêu tôm” và cách đếm từ 1 đến 10 bằng tiếng Việt Tương tự, các ngôn ngữ khác cũng có thể được khám phá theo cách này.
1.1.3 Vai trò của việc ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học địa lí
Hiện trạng sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học địa lí
Để nghiên cứu đề tài, tôi đã khảo sát 16 giáo viên tại Thành Phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam Những giáo viên này bao gồm cả những người có nhiều năm kinh nghiệm và những giáo viên trẻ với trình độ chuyên môn cao, đại diện cho một số trường trong khu vực.
Ngoài ra, để thuận lợi hơn cho việc nghiên cứu, tôi cũng đã khảo sát ý kiến
Một cuộc khảo sát đã được thực hiện với 130 học sinh từ hai trường THPT Lương Thế Vinh (Quảng Nam) và THPT Nguyễn Hiền (Đà Nẵng), nhằm đánh giá mức độ hiểu biết và ý kiến của họ về phần mềm giáo dục Kết quả cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa hai nhóm đối tượng là giáo viên và học sinh trong việc nhận thức và sử dụng phần mềm này.
1.2.1 Đối với giáo viên a Mức độ hiểu biết về một số phần mềm trong dạy học Địa lí và phần mềm Encarta World Atlas
Qua khảo sát ý kiến của nhiều giáo viên về hiểu biết của họ về các phần mềm dạy học Địa lí, đặc biệt là phần mềm Encarta World Atlas, chúng tôi đã thu được những kết quả đáng chú ý.
Bảng 1.1 Khảo sát mức độ hiểu biết và sử dụng một số phần mềm trong dạy học Địa lí lớp 11
Mức độ hiểu biết và sử dụng một số phần mềm trong dạy học Địa lí lớp 11 Ý kiến của giáo viên
Theo bảng thống kê, đa số giáo viên (62.50%) sử dụng nhiều phần mềm trong dạy học Địa lí 11, trong khi 12.50% cho rằng họ sử dụng rất nhiều Chỉ có 18.75% sử dụng ít và 6.25% sử dụng rất ít Điều này cho thấy giáo viên luôn tìm tòi và ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là các phần mềm hỗ trợ trong giảng dạy Địa lí Đây là một xu hướng tích cực, tạo nền tảng cho việc đổi mới phương pháp dạy học và phát triển tư duy cho học sinh.
Bảng 1.2 Khảo sát mức độ hiểu biết của giáo viên về phần mềm Encarta World Atlas
Mức độ hiểu biết của giáo viên về phần mềm Encarta World Atlas Ý kiến của giáo viên
Đa số giáo viên được khảo sát cho rằng họ có kiến thức tốt về phần mềm Encarta World Atlas, với 56.25% cho rằng biết nhiều và 37.55% cho rằng biết rất nhiều, chỉ 6.25% giáo viên cho biết họ biết ít về phần mềm này Điều này cho thấy hầu hết giáo viên nhận thức được lợi ích của Encarta World Atlas trong việc giảng dạy Địa lí lớp 11, từ đó họ đã chủ động tìm hiểu và nâng cao kiến thức để phục vụ tốt hơn cho công việc giảng dạy của mình.
Bảng 1.3 Khảo sát việc đánh giá lợi ích của phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học Địa lí 11
Lợi ích của phần mềm Encarta World Atlas trong việc soạn giảng Ý kiến của giáo viên
Bảng 1.4 Khảo sát mức độ nắm nội dung bài học của học sinh khi ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas
Khi sử dụng phần mềm Encarta World
Atlas trong dạy học Địa lí 11 giúp học sinh nắm bài Ý kiến của giáo viên
Phần mềm Encarta World Atlas đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giáo viên và học sinh trong quá trình giảng dạy Địa lí 11 Theo khảo sát, 75% giáo viên cho rằng phần mềm này rất hữu ích, giúp cải thiện khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh Giáo viên có thể dễ dàng khai thác thông tin, tư liệu, hình ảnh và bản đồ từ phần mềm, trong khi học sinh được hưởng lợi từ những hình ảnh sinh động và hệ thống bản đồ rõ ràng, tạo hứng thú hơn trong việc học.
Bảng 1.5 Khảo sát mức độ sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong giảng dạy địa lí 11
Mức độ sử dụng phần mềm Encarta World
Atlas trong giảng dạy địa lí 11 của giáo viên Ý kiến của giáo viên
Theo số liệu thống kê, 87,50% giáo viên chỉ thỉnh thoảng sử dụng phần mềm Encarta World Atlas, trong khi 6,25% sử dụng thường xuyên, và số còn lại không bao giờ sử dụng Mặc dù giáo viên có hiểu biết về phần mềm này và nhận thấy nó có ích trong việc soạn giảng và nâng cao kết quả học tập của học sinh, nhưng việc áp dụng phần mềm vẫn còn hạn chế Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều trường học thiếu thốn cơ sở vật chất, chỉ đáp ứng một phần nhỏ cho việc giảng dạy khi sử dụng phần mềm Do đó, khả năng ứng dụng phần mềm hỗ trợ trong giảng dạy Địa lí 11 của giáo viên vẫn còn gặp khó khăn.
Bảng 1.6 Khảo sát việc ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas trong quá trình giảng dạy
Khi giảng bài, giáo viên thường sử dụng phần mềm Encarta World Atlas vào khâu nào? Ý kiến của giáo viên
2 Ra bài tập về nhà 2 12.50
Theo khảo sát, 62.50% giáo viên sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong giảng dạy bài mới, cho thấy hiệu quả cao trong việc giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhanh chóng Ngoài ra, 18.75% giáo viên áp dụng phần mềm này trong kiểm tra bài cũ, 12.50% để ra bài tập về nhà và 6.25% cho việc củng cố bài học Việc sử dụng Encarta World Atlas không chỉ tạo hứng thú cho học sinh mà còn phát huy tính tích cực, tư duy và sáng tạo trong quá trình học tập.
Nhiều giáo viên cho rằng việc ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas vào giảng dạy Địa lí là cần thiết và hiệu quả Tuy nhiên, họ cũng gặp khó khăn do cơ sở vật chất của trường còn thiếu thốn, như máy chiếu và phòng máy với số lượng hạn chế Bên cạnh đó, phần mềm này sử dụng tiếng Anh, gây khó khăn trong việc tra cứu tài liệu.
1.2.2 Đối với học sinh a Nhận thức của học sinh về phần mềm Encarta World Atlas
Bảng 1.7 Khảo sát sự hiểu biết của học sinh về phần mềm Encarta World Atlas
Sự hiểu biết của học sinh về phần mềm
Encarta World Atlas Ý kiến của học sinh
Bảng 1.8 Khảo sát ý kiến của học sinh khi sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học Địa lí 11
Sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học Địa lí 11 Ý kiến của học sinh
Theo số liệu điều tra, 56.92% học sinh chưa biết đến phần mềm Encarta World Atlas, trong khi 43.08% còn lại đã biết Tuy nhiên, hầu hết học sinh đều nhận thấy tầm quan trọng của phần mềm này trong việc dạy học Địa lí lớp 11 Điều này cho thấy sự ham học hỏi và nhận thức của các em về vai trò của Encarta World Atlas trong việc hỗ trợ giáo viên truyền đạt kiến thức hiệu quả, từ đó giúp các em học tập tốt hơn.
Bảng 1.9 Cảm nhận của học sinh khi học tập môn Địa lí 11 có sử dụng phần mềm Encarta World Atlas
Cảm nhận của học sinh khi học tập môn Địa lí 11 có sử dụng phần mềm Encarta World
Atlas Ý kiến của học sinh
Bảng 1.10 Diều tra mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh khi giáo viên sử dụng phần mềm Encarta World Atlas vào dạy học Địa lí 11
Mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh khi giáo viên sử dụng phần mềm Encarta World
Atlas vào dạy học Địa lí 11 Ý kiến của học sinh
2 Tiếp thu kiến thức cơ bản dễ dàng hơn 27 20.77
Theo kết quả khảo sát, phần lớn học sinh (51.54%) cho rằng việc giáo viên sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học Địa lí 11 sẽ làm tăng hứng thú học tập Hơn nữa, 71.54% học sinh cảm thấy họ có thể hiểu bài nhanh hơn và tiếp thu kiến thức cơ bản dễ dàng hơn Tuy nhiên, 38.46% học sinh cho rằng việc ứng dụng phần mềm này là bình thường Do đó, để tạo sự hứng thú cho học sinh khi dạy Địa lí, giáo viên cần chú ý đến việc soạn bài một cách logic và khoa học, nhằm thu hút sự chú ý của học sinh hơn.
Bảng 1.11 Điều tra mức độ sử dụng phần mềm Encarta World Atlas để tự học ở nhà của học sinh
Mức độ sử dụng phần mềm Encarta World
Atlas để tự học ở nhà của học sinh Ý kiến của học sinh
Hầu hết học sinh chưa từng sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong quá trình học tập tại nhà Điều này là dễ hiểu, vì Encarta World Atlas là một phần mềm mới, chủ yếu được giáo viên khai thác để hỗ trợ trong việc soạn bài và giảng dạy, trong khi học sinh gặp khó khăn khi tiếp cận và sử dụng phần mềm này.
Qua điều tra thực tế, chúng ta nhận thấy rằng đa số giáo viên đều hiểu biết về phần mềm hỗ trợ dạy học Địa lí, đặc biệt là Encarta World Atlas Giáo viên nhận thức được vai trò quan trọng của phần mềm này trong việc soạn bài và nâng cao kiến thức, đồng thời tạo hứng thú học tập cho học sinh, giúp các em tiếp thu kiến thức nhanh chóng và dễ dàng hơn Tuy nhiên, vẫn còn nhiều học sinh chưa biết đến phần mềm và các tính năng của nó Đa số giáo viên chỉ sử dụng phần mềm này một cách thỉnh thoảng, cho thấy rằng họ chưa khai thác hết lợi ích của Encarta World Atlas trong dạy học Địa lí Do đó, tôi đã chọn đề tài “Ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas vào giảng dạy chương trình địa lí lớp 11 (BCB)” nhằm đưa ra các hướng dẫn giúp giáo viên khai thác tốt hơn phần mềm này trong giảng dạy.
Đặc điểm chương trình và SGK địa lí 11 (BCB)
1.3.1 Đặc điểm chương trình a Mục tiêu
Chương trình giáo dục cấp THPT được xây dựng theo mục tiêu của Luật Giáo dục, nhằm củng cố và phát triển kiến thức đã học từ cấp THCS, hoàn thiện học vấn phổ thông, và trang bị cho học sinh những hiểu biết về kỹ thuật cũng như hướng nghiệp Mục tiêu cụ thể của cấp THPT yêu cầu học sinh đạt được những thành tựu trong các lĩnh vực như tư tưởng, lối sống, kiến thức phổ thông, kỹ năng học tập và vận dụng kiến thức, cũng như phát triển thể chất và cảm xúc thẩm mỹ.
* Mục tiêu chung của chương trình địa lí THPT
Môn Địa lí trong trường phổ thông cung cấp cho học sinh kiến thức cơ bản và hệ thống về Trái đất, môi trường sống, thiên nhiên và hoạt động kinh tế của con người ở các cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu Đồng thời, môn học này rèn luyện cho học sinh các kỹ năng hành động và thái độ ứng xử phù hợp với môi trường tự nhiên và xã hội Chương trình Địa lí THPT đóng góp quan trọng vào việc đạt được mục tiêu chung của giáo dục trung học phổ thông.
Góp phần nâng cao trình độ học vấn phổ thông cho học sinh, nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục và phát triển con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
- Góp phần tạo điều kiện cho HS có thể tiếp tục học lên những bậc học cao hơn, thuộc lĩnh vực khoa học xã hội - nhân văn
- Góp phần củng cố và tiếp tục phát triển một số năng lực chủ yếu của học sinh đã được hình thành ở bậc THCS, bao gồm:
+ Năng lực hợp tác, phối hợp hành động trong học tập và đời sống
+ Năng lực sáng tạo có thể thích ứng với những thay đổi trong cuộc sống + Năng lực tự khẳng định bản thân b Nội dung
Học sinh cần nắm vững kiến thức cơ bản về Trái Đất, bao gồm các thành phần cấu tạo, hiện tượng địa lý và mối quan hệ giữa chúng Cần hiểu rõ quy luật phát triển của môi trường tự nhiên, cũng như sự tương tác giữa dân cư và các hoạt động của con người Việc khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường là rất cần thiết để phát triển bền vững.
Các khu vực và quốc gia trên thế giới có những đặc điểm tự nhiên, dân cư và kinh tế - xã hội đa dạng Mỗi nơi mang đến những nét văn hóa và phong tục tập quán riêng, góp phần tạo nên sự phong phú của thế giới đương đại Sự phát triển kinh tế và xã hội của các khu vực này cũng phản ánh sự thay đổi trong lối sống và nhu cầu của con người, tạo ra những thách thức và cơ hội mới.
Việt Nam có đặc điểm tự nhiên phong phú với địa hình đa dạng, từ núi non đến đồng bằng và biển cả Dân cư Việt Nam đông đúc, với nhiều dân tộc sinh sống, tạo nên sự đa dạng văn hóa Tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đang trên đà tăng trưởng, nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự chênh lệch phát triển giữa các vùng và địa phương Các vấn đề như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững đang được đặt ra, yêu cầu sự chú ý và giải pháp từ cả chính phủ và cộng đồng.
HS đang sinh sống nói riêng
Kỹ năng học tập và nghiên cứu Địa lý bao gồm khả năng quan sát, nhận xét, phân tích và so sánh các sự vật, hiện tượng địa lý Học sinh cần biết vẽ lược đồ, biểu đồ và phân tích sử dụng bản đồ, Atlat, biểu đồ, lát cắt cùng với số liệu thống kê để hiểu rõ hơn về các khía cạnh địa lý.
+ Kĩ năng thu thập, xử lí thông tin, tổng hợp và thông báo thông tin
Kỹ năng áp dụng kiến thức địa lý giúp học sinh giải thích các hiện tượng và sự vật địa lý, đồng thời khuyến khích các em tham gia vào việc giải quyết những vấn đề thực tiễn trong cuộc sống, phù hợp với khả năng của mình.
Góp phần hình thành ở HS:
+ Tình yêu thiên nhiên, quê hương đất nước và trân trọng các thành quả kinh tế, văn hoá của nhân dân Việt Nam cũng như của nhân loại
+ Niềm tin vào khoa học, ham học hỏi, hứng thú tìm hiểu và giải thích các sự vật, hiện tượng Địa lí
Ý chí tự cường của dân tộc và niềm tin vào tương lai đất nước là động lực quan trọng để mọi người sẵn sàng tham gia xây dựng, bảo vệ và phát triển quê hương Mỗi cá nhân cần có ý thức trách nhiệm trong việc tham gia các hoạt động bảo vệ và cải tạo môi trường, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho gia đình và cộng đồng Cấu trúc chương trình sẽ tập trung vào những nội dung này để khuyến khích sự tham gia tích cực của mọi người.
Dưới góc độ kiến thức, chương trình Địa lí lớp 11 gồm có 2 phần:
Phần A của bài viết cung cấp cái nhìn tổng quan về nền kinh tế - xã hội thế giới, bao gồm những kiến thức cơ bản được trình bày một cách hệ thống Nội dung này chiếm một thời lượng nhỏ trong chương trình, nhưng vẫn đảm bảo truyền đạt đầy đủ thông tin cần thiết cho người đọc.
+ Sự tương phản về trình độ phát triển KT-XH của các nước trên Thế giới + Xu hướng toàn cầu hoá, khu vực hoá
+ Một số vấn đề mang tính toàn cầu
+ Một số vấn đề KT-XH của châu lục và khu vực
Tóm lại phần A nhằm trình bày về những vấn đề chung nhất, phản ánh trình độ và xu thế phát triển KT-XH toàn cầu
- Phần B: Địa lí khu vực và quốc gia tiêu biểu chiếm phần lớn thời lượng của chương trình, với những kiến thức cơ bản:
+ Nước tiêu biểu: Hợp chúng quốc Hoa Kì , Liên Bang Nga, Nhật Bản, Cộng hoà nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc), Ôxtrâylia
Khu vực tiêu biểu cho nghiên cứu về đặc điểm kinh tế - xã hội bao gồm Liên minh châu Âu (EU) và Khu vực Đông Nam Á Đây là những quốc gia và khu vực có mối quan hệ ngoại giao, kinh tế chặt chẽ với Việt Nam Việc phân tích điều kiện kinh tế - xã hội của những khu vực này sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các đặc điểm đã được đề cập trong phần khái quát.
Bảng 1.12 Nội dung chương của chương trình SGK địa lí lớp 11 THPT
Chương trình địa lí lớp 11
Khái quát về nền kinh tế- xã hội thế giới
7 tiết (6 lí thuyết + 1 thực hành) Địa lí khu vực và quốc gia 22 tiết (15 lí thuyết +7 thực hành) Ôn tập, kiểm tra 6 tiết
Chương trình địa lí lớp 11 mới đã có sự thay đổi cả về nội dung và phương pháp
Chương trình mới được thiết kế ngắn gọn và súc tích, tập trung vào bốn nội dung chính: sự tương phản trong phát triển kinh tế - xã hội giữa các quốc gia, xu hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa, một số vấn đề toàn cầu quan trọng, cùng với các vấn đề kinh tế - xã hội đặc thù của châu lục và khu vực.
Phần thứ hai của chương trình mới tập trung vào địa lý các khu vực và quốc gia trên thế giới, bao gồm các khu vực như Liên Minh Châu Âu, Đông Nam Á, Liên Bang Nga, Nhật Bản và Ôxtrâylia Nội dung được xây dựng một cách chọn lọc, khoa học và cập nhật, giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng nghiên cứu một quốc gia, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm hiểu các quốc gia khác.
Trong chương trình địa lý lớp 11, thực hành chiếm 23% tổng số tiết, bao gồm việc vẽ và nhận xét biểu đồ cũng như xử lý thông tin và trình bày kết quả Nội dung thực hành giúp học sinh tiếp cận phương pháp dạy và học mới, đồng thời phát triển tư duy logic, khả năng làm việc độc lập và kỹ năng trình bày vấn đề bằng nhiều hình thức khác nhau.
SGK Địa lí lớp 11 hiện nay đáp ứng yêu cầu đổi mới nội dung và phương pháp dạy học, giúp học sinh (HS) định hướng hoạt động học tập hiệu quả SGK cung cấp mục tiêu rõ ràng cho từng môn học, chương và bài học, tạo điều kiện thuận lợi để HS làm việc với các tình huống cụ thể Các bản đồ, sơ đồ và bảng số liệu là công cụ hữu ích, giúp HS khai thác tối đa kiến thức địa lí đã tích lũy Nhờ đó, SGK Địa lí 11 khuyến khích cả giáo viên (GV) và HS học tập chủ động, linh hoạt, đồng thời phát huy năng lực tư duy của học sinh.
Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh lớp 11
1.4.1 Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi
Quá trình dạy học là sự kết hợp giữa sự lãnh đạo của giáo viên và sự tự giác, chủ động của học sinh trong việc tổ chức và điều khiển hoạt động học tập của mình Quá trình này không chỉ nhằm thực hiện nhiệm vụ dạy và học mà còn chịu sự chi phối của nhiều quy luật khác nhau.
Các quy luật sinh lý và tâm lý ở từng lứa tuổi ảnh hưởng đáng kể đến chức năng và cơ chế hoạt động của hệ thần kinh cao cấp, từ đó tác động đến năng lực nhận thức và quá trình tư duy Đặc điểm lứa tuổi cũng quyết định cường độ, nhịp độ và độ sâu của hoạt động nhận thức, ảnh hưởng đến chế độ làm việc và nghỉ ngơi của mỗi cá nhân.
Nhận thức của con người diễn ra qua hai giai đoạn chính: từ nhận thức cảm tính đến nhận thức lý tính Mỗi giai đoạn này đều tuân theo các quy luật của những quá trình tâm lý nhận thức cụ thể, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức mà con người tiếp nhận và xử lý thông tin.
Các quy luật lý luận dạy học nhấn mạnh mối quan hệ và tương tác giữa các yếu tố trong quá trình dạy học Đồng thời, chúng cũng chỉ ra sự phụ thuộc của quá trình dạy học vào các yếu tố môi trường như kinh tế, chính trị và xã hội Việc hiểu rõ những quy luật này giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
Quá trình dạy học diễn ra phù hợp với qui luật sẽ đảm bảo thu được kết quả cao
Chính vì vậy, giáo viên cần lựa chọn nội dung, phương pháp và phương tiện dạy học gắn liền với tâm sinh lí lứa tuổi học sinh
1.4.2 Đặc điểm hoạt động học tập Đặc điểm học tập của học sinh THPT khác nhiều so với học sinh THCS Hoạt động học tập giai đoạn này đòi hỏi học sinh phải tích cực hơn trong việc tham gia các hoạt động học tập và lĩnh hội tri thức Chính vì vậy, các phương tiện và phương pháp dạy học cũng cần có sự thay đổi Học sinh sẽ hứng thú hơn với các loại phương tiện kích thích trí tò mò và khả năng tư duy Ứng dụng các phần mềm trong dạy học Địa lí là phương tiện dạy học có sức hấp dẫn đối với học sinh vì qua đó học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn có cơ hội làm quen với nhiều kĩ năng khác nhau Tuy nhiên việc lựa chọn nội dung và hình thức trình diễn trên máy vi tính phải đảm bảo tính vừa sức đối với học sinh
1.4.3 Đặc điểm hoạt động của sự phát triển trí tuệ
Trong thời kỳ này, học sinh THPT đã phát triển đầy đủ các chức năng não, cho phép thực hiện tư duy lý luận trừu tượng và phức tạp, cùng với khả năng nhận xét và phê phán Điều này giúp học sinh có khả năng tiếp cận và sử dụng máy vi tính như một công cụ học tập hiệu quả để mở rộng kiến thức địa lý và các môn học khác Tuy nhiên, năng lực tư duy của học sinh vẫn chưa hoàn thiện như người trưởng thành, do đó, vai trò định hướng của giáo viên trở nên rất quan trọng.
PHƯƠNG PHÁP TÌM CHỌN DỮ LIỆU TRONG PHẦN MỀM
Khả năng ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas vào giảng dạy địa lí lớp 11 (BCB)
2.1.1 Đối với giáo viên a Trong quá trình soạn bài Địa lí là môn học có liên quan đến nhiều kiến thức, mang tính thực tế, gần gũi với tự nhiên và đời sống kinh tế - xã hội của con người Vì vậy, để việc giảng dạy Địa lí có hiệu quả cần có sự hỗ trợ về hình ảnh các bộ sưu tập, các mô hình, các thông tin về tự nhiên, kinh tế - xã hội mang tính trực quan cao
Khó khăn trong giảng dạy địa lí ở trường phổ thông hiện nay chủ yếu là do thiếu tài liệu mới Mặc dù một số trường đã áp dụng phương pháp dạy học "lấy học sinh làm trung tâm", việc sử dụng nội dung và hình ảnh minh họa mới vẫn còn hạn chế Giáo viên gặp khó khăn trong việc sưu tầm các tài liệu cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy.
Công nghệ thông tin, đặc biệt là phần mềm Encarta World Atlas, mang lại những tính năng ưu việt giúp đổi mới nội dung và phương pháp dạy học môn địa lí Giáo viên có thể tận dụng nguồn kiến thức địa lí phong phú từ phần mềm để phục vụ cho từng bài dạy cụ thể Việc khai thác tri thức địa lí có thể được thực hiện qua nhiều hình thức đa dạng.
Giáo viên cần khai thác thông tin từ phần mềm Encarta World Atlas để chuẩn bị bài dạy hiệu quả Việc lựa chọn thông tin phù hợp và có ý nghĩa là rất quan trọng, giúp nâng cao chất lượng giờ dạy và giá trị của tài liệu Tuy nhiên, giáo viên phải đối chiếu thông tin với sách giáo khoa để đảm bảo tính chính xác Các thông tin được chọn cần mang tính đặc trưng cao và thường xuyên được cập nhật, nhằm làm nổi bật nội dung chính của bài học Để đạt kết quả giảng dạy tốt, giáo viên cần tuân thủ một số nguyên tắc trong việc khai thác thông tin.
+ Các thông tin phải đảm bảo tính đồng bộ liên tục, sát hợp với nội dung bài dạy, phản ánh được bản chất của sự vật hiện tượng
+ Các thông tin đưa vào phải đúng trọng tâm của từng vấn đề có tác dụng nêu bật được vấn đề cần truyền đạt cho học sinh
+ Nguồn thông tin phải được học sinh khai thác, phân tích, so sánh bằng trực quan để tự mình hiểu và ghi nhớ được nội dung của bài học
Giáo viên sử dụng phần mềm Encarta World Atlas để khai thác nguồn bản đồ, điều này rất quan trọng trong việc giảng dạy địa lý Bản đồ giáo khoa không chỉ là công cụ nghiên cứu mà còn là nguồn tư liệu quý giá cho quá trình học tập Được coi là cuốn sách giáo khoa thứ hai, bản đồ hỗ trợ giáo viên và học sinh trong việc hiểu biết về địa lý Đặc biệt, chương trình địa lý lớp 11 nhấn mạnh nghiên cứu về các quốc gia và khu vực trên thế giới, bao gồm cả điều kiện tự nhiên và kinh tế-xã hội, do đó, nhu cầu sử dụng bản đồ là rất cần thiết.
Giáo viên có thể khai thác số liệu thống kê và biểu đồ để nâng cao hiệu quả giảng dạy địa lý, bởi số liệu này không chỉ chứng minh hiện tượng mà còn cụ thể hóa mức độ của các quá trình địa lý kinh tế-xã hội Việc sử dụng số liệu thống kê giúp giáo viên làm nổi bật các hiện tượng địa lý, đồng thời hướng dẫn học sinh tự khám phá và lĩnh hội kiến thức Các nguồn số liệu từ phần mềm cung cấp thông tin về tự nhiên và kinh tế-xã hội, được trình bày qua biểu đồ minh họa, tạo tính trực quan dễ hiểu, dễ nhớ, góp phần kích thích hứng thú học tập của học sinh.
Phần mềm Encarta World Atlas cung cấp thông tin phong phú về tự nhiên, kinh tế-xã hội, tài nguyên thiên nhiên, dân cư, nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải và lịch sử phát triển của các quốc gia Giáo viên cần lựa chọn nguồn thông tin phù hợp với nội dung bài học, thời gian và trình độ nhận thức của học sinh để đảm bảo hiệu quả giảng dạy Nếu điều kiện cơ sở vật chất cho phép, giáo viên có thể chuẩn bị nội dung và sử dụng phần mềm PowerPoint để trình chiếu trên màn hình lớn, nâng cao trải nghiệm học tập cho học sinh.
Giáo viên có thể sử dụng các phần mềm hỗ trợ sẵn có để giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn trong quá trình dạy học Việc này không chỉ giúp chuẩn bị bài giảng tốt hơn mà còn khuyến khích học sinh phát huy tư duy và sự sáng tạo trong giờ học.
Việc sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong dạy học trên lớp cũng phải tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Phải căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ, nội dung và hình thức của bài học
- Phải có phương pháp dạy học thích hợp, đảm bảo tính chính xác và có hiệu quả
- Trước khi đưa ra sử dụng phải lí giải được mục đích sử dụng, sử dụng để giải quyết những nội dung nào của bài học
- Đảm bảo cho tất cả học sinh quan sát được sự vật, hiện tượng địa lí được thể hiện qua hệ thống bản đồ, hình ảnh
Để nâng cao hiệu quả giảng dạy môn địa lý kinh tế - xã hội thế giới lớp 11, giáo viên cần kết hợp phương tiện dạy học với phương pháp giảng dạy Việc chuẩn bị nội dung bài giảng trên PowerPoint giúp giáo viên dễ dàng hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức qua các kênh chữ và hình ảnh Thao tác trên máy tính rất đơn giản, chủ yếu sử dụng chuột hoặc bàn phím để điều khiển.
Phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm có thể kết hợp hiệu quả với các hình thức như phát vấn, đàm thoại, gợi mở và thảo luận Khi giáo viên sử dụng các trang trình bày (slide) để truyền đạt nội dung, việc sử dụng phấn bảng có thể không cần thiết Tuy nhiên, khi không sử dụng phấn bảng, giáo viên cần chú ý và đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc giảng dạy khi áp dụng công nghệ thông tin hiện đại.
2.1.2 Đối với học sinh a Trong qúa trình học tập trên lớp
Hiện nay, phương pháp dạy học tập trung vào việc phát huy tính tích cực, tư duy và sáng tạo của học sinh Việc sử dụng bản đồ địa lý cùng với video và hình ảnh từ Encarta World Atlas là rất hợp lý, giúp học sinh kết hợp nội dung sách giáo khoa với các bản đồ do giáo viên cung cấp Qua đó, học sinh có thể rút ra những kiến thức quan trọng cho bài học.
Bản đồ trong Encarta World Atlas rất phong phú và rõ nét, giúp học sinh dễ dàng nhận diện các đối tượng và sự vật Hầu hết các bản đồ có trong sách giáo khoa đều được tích hợp trong Encarta World Atlas, hỗ trợ học sinh củng cố kiến thức đã học.
Encarta World Atlas cung cấp các video ngắn hỗ trợ nội dung sách giáo khoa địa lý, giúp học sinh hiểu rõ hơn về thế giới, đất nước và con người ở cả trong và ngoài khu vực Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, những video này trở thành công cụ hữu ích để nâng cao kiến thức địa lý cho học sinh.
Hình ảnh từ Encarta World Atlas cung cấp cái nhìn cụ thể và sinh động về các quốc gia, giúp học sinh hứng thú hơn trong việc học Địa lý Điều này góp phần xóa bỏ quan niệm rằng môn học này là kém thú vị và nhàm chán.
Encarta World Atlas mang đến cho học sinh lớp 11 một công cụ hữu ích để cải thiện việc học môn Địa lý, tạo không khí học tập sôi nổi hơn Phần mềm này giúp học sinh khai thác kiến thức bổ ích, phát huy năng lực tư duy và chủ động trong học tập Tuy nhiên, việc hiểu biết và ứng dụng phần mềm này ở lứa tuổi học sinh lớp 11 còn hạn chế, tùy thuộc vào từng đối tượng học sinh Với nội dung phong phú của Bách khoa toàn thư, học sinh có thể khám phá mọi điều trên thế giới và nắm vững kiến thức Địa lý một cách sâu sắc hơn thông qua Encarta World Atlas Chỉ cần gõ nội dung cần tìm, học sinh sẽ nhanh chóng nhận được thông tin cần thiết để học tập.
Phương pháp tìm chọn dữ liệu trong phần mềm Encarta World Atlas để phục vụ
2.2.1 Tìm chọn bản đồ Để chọn bản đồ đầu tiên chúng ta vào giao diện chính của phần mềm hoặc kích đúp vào biểu tượng trên màn hình ta có giao diện như sau:
Hình 2.1 Giao diện chính của phần mềm Encarta 2009
Sau đó, để lựa chọn bản đồ, chúng ta kích vào Homework_Tool -> Geography Tool -> Word Atlas, chúng ta sẽ có giao diện sau:
Hình 2.2 Giao diện chính của World Atlas
Trong bảng chú thích, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh nhận diện các đối tượng Địa lí trên bản đồ, bao gồm thác, sông, suối, kênh, hồ và biển.
Hình 2.3 Bảng chú giải trên giao diện chính của World Atlas
Dùng biểu tượng bàn tay kéo thả tùy ý, ta có thể xác định nhanh một quốc gia trên quả địa cầu điện tử này
Ví dụ: Tìm bản đồ về nước Hoa Kì
Kéo thả biểu tượng bàn tay để chọn khu vực Bắc Mỹ, sau đó nhấp chuột trái vào quốc gia Hoa Kỳ Một hộp hội thoại sẽ hiện ra với các tùy chọn bản đồ (Maps) hoặc nội dung (Read Article).
Hình 2.4 Bản đồ tự nhiên thế giới
Nếu chọn bản đồ thì ta kích vào Maps, ta sẽ có giao diện như sau:
Hình 2.5 Bản đồ tự nhiên Hoa Kì trên World Atlas
Bằng cách áp dụng các bước tương tự, chúng ta có thể tìm kiếm một khu vực hoặc quốc gia phù hợp với mục đích học tập của bài viết.
Hình 2.6 Bản đồ tự nhiên của Liên Bang Nga trên World Atlas
Để xác định nhanh chóng một đối tượng địa lý như sông Mississippi, bạn chỉ cần nhấp vào tên sông Một hộp hội thoại sẽ xuất hiện, và bạn chỉ cần chọn vào mục "Maps" trong hộp hội thoại đó để xem bản đồ của sông Mississippi.
Hình 2.7 Hình ảnh sông Mississipi trên bản dồ tự nhiên Hoa Kì
Tương tự chúng ta có hình ảnh về sông Mê Kông trên bản đồ tự nhiên Châu Á
Hình 2.8 Hình ảnh về sông Mê Kông trên bản đồ tự nhiên Châu Á
Trong thư viện ảnh, chúng ta có nhiều cách để tìm được hình ảnh mong muốn thì ta làm như sau:
Ví dụ ta cần những hình ảnh liên quan đến đất nước Hoa Kì, ta gõ từ khóa
Nhập từ khóa "United States" vào ô tìm kiếm để máy tìm và hiển thị tất cả các hình ảnh liên quan, sau đó nhấn enter Bạn sẽ nhận được nhiều hình ảnh, bản đồ và video tư liệu liên quan, với giao diện hiển thị phong phú.
Hình 2.9 Giao diện về hình ảnh và các thông tin của Hoa Kì
Muốn đọc đọc tư liệu về nước này, chúng ta kích vào các mục ở bên dưới
Một cách hiệu quả để tìm kiếm hình ảnh và thông tin về các nước Đông Nam Á là sử dụng World Atlas Bạn có thể truy cập vào mục "Southeast Asia" và chọn "Read Article", nơi bạn có thể tìm thấy nhiều hình ảnh hữu ích cho bài học của mình.
Hình 2.10: Hình ảnh sông Mê Kông ở Việt Nam
Như vậy, từ giao diện này, chúng ta có thể tìm kiếm các thông tin liên quan đến bài giảng của mình
Trên giao diện hình ảnh, người dùng có thể nghe Quốc ca của từng quốc gia bằng cách nhấn vào biểu tượng lá cờ ở góc trái Chẳng hạn, để nghe Quốc ca của Trung Quốc, giao diện sẽ hiển thị như sau:
Hình 2.11 Hình ảnh lá cờ và video Quốc ca của Trung Quốc
2.2.3 Tìm chọn phim ngắn, video
Muốn tìm kiếm những đoạn phim ngắn liên quan đến nội dung bài học, chúng ta vào ổ đĩa chứa phần mềm Encarta -> Program Files -> Microsoft Student -
>2009 Encarta Content ->L09AXLRD -> DVD, sau đó chúng ta chọn những video cần cho bài dạy của mình
Ví dụ:Một đoạn video về động đất xảy ra ở Kô Bê Nhật Bản:
Hình 2.12 Một đoạn video ngắn về trận động đất xảy ra ở Nhật Bản
Hoặc một video về các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường:
Hình 2.1.3.Video các nhân tố gây ô nhiễm môi trường
2.2.4 Tìm chọn các số liệu, tư liệu Để chọn các số liệu cụ thể về một mảng nào đó mà chúng ta cần cho bài dạy, chúng ta làm như sau:
To explore the total labor force of China in comparison to the global workforce, navigate to the main interface of World Atlas, select the "Statistical" option, then choose "Statistic," followed by "Population," and finally "Labor force total." This process will display the relevant data.
Hình 2.14 Bản đồ thống kê tổng số lao động của các nước trên thế giới
Còn muốn số liệu thống kê cụ thể giáo viên kích vào Statistic Map, ta được giao diện như sau:
Hình 2.15 Bảng số liệu thống kê tổng số lao động của các nước trên thế giới xếp theo thứ tự nước có số lao động lớn nhất
2.2.5 Coppy bản đồ từ Encarta sang Power Point
Sau khi lựa chọn lãnh thổ, khuôn hình bản đồ và nội dung biểu hiện, bạn có thể đưa bản đồ vào PowerPoint tương tự như các phần mềm khác như Word Để thực hiện, hãy chọn Copy hoặc nhấn Ctrl-C (trên Encarta) và sau đó Paste hoặc nhấn Ctrl-V (trên PowerPoint) Cuối cùng, điều chỉnh kích thước và vị trí của bản đồ trên slide cho phù hợp.
Hình 2.16 Bản đồ coppy từ Encarta
2.3 Ưu và nhược điểm khi sử dụng phần mềm Encarta World Atlas vào giảng dạy chương trình địa lí lớp 11 (BCB)
Trong dạy học Địa lí, phần mềm Encarta World Atlas đóng vai trò quan trọng, được coi là công cụ chuyên dụng cho môn học này Với nhiều tính năng ưu việt, phần mềm này không chỉ là một cuốn Bách khoa toàn thư mà còn là nguồn tài liệu phong phú phục vụ cho việc soạn giảng, tra cứu và học tập Encarta World Atlas mang đến những đặc điểm nổi bật, giúp nâng cao chất lượng dạy và học Địa lí lớp 11.
Trong chương trình Địa lí 11, học sinh sẽ tìm hiểu về nền kinh tế thế giới và các khu vực, quốc gia tiêu biểu, với nhiều bản đồ phong phú trong sách giáo khoa Để giúp học sinh hình dung rõ hơn, giáo viên có thể sử dụng Encarta World Atlas, nơi cung cấp hầu hết các bản đồ có trong sách và nhiều bản đồ bổ sung khác Encarta World Atlas cho phép người dùng tìm kiếm bản đồ vị trí địa lý của bất kỳ khu vực hay quốc gia nào, dễ dàng sao chép vào Word hoặc PowerPoint theo nhu cầu sử dụng.
Encarta World Atlas cung cấp hình ảnh và video phong phú, đặc biệt là những hình ảnh đã được chọn lọc kỹ lưỡng, giúp người học tiết kiệm thời gian tìm kiếm thông tin Hệ thống hình ảnh đa dạng và sinh động không chỉ kích thích trí tưởng tượng mà còn tăng cường sự hứng thú trong quá trình học Các video ngắn gọn, tiêu biểu được trình chiếu giúp bài giảng không bị lạc hướng và đảm bảo hiệu quả trong tiết học.
Encarta World Atlas là nguồn tài liệu phong phú, cung cấp thông tin và số liệu liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau Để tìm kiếm tài liệu mong muốn, người dùng chỉ cần nhập nội dung vào ô tìm kiếm hoặc chọn đất nước, khu vực cần tìm trong Atlas, sau đó nhấn vào Read Article để truy cập thông tin.
Minh họa một số giáo án cụ thể
Thực nghiệm nhằm kiểm tra kết quả của việc ứng dụng phần mềm Encarta World Atlas trong giảng dạy chương trình địa lí 11
Khi tiến hành thực nghiệm, người nghiên cứu cần xem xét giả thuyết và các vấn đề cần kiểm tra để chứng minh kết quả Đối với các đề tài phương pháp, giả thuyết thường tập trung vào tính hợp lý và hiệu quả của các cải tiến trong quy trình thực hiện, cách hướng dẫn học sinh, cũng như phương tiện dạy học Tài liệu biên soạn để dạy thử phải phù hợp với giả thuyết đề ra, bao gồm giáo án và câu hỏi kiểm tra Thực nghiệm cần đảm bảo các yêu cầu cụ thể để đạt được kết quả chính xác và đáng tin cậy.
+ Thực nghiệm phải đảm bảo kết quả về mặt định lượng, có tính khoa học, khách quan và phù hợp với thực tế
Các bài mẫu thực nghiệm cần đảm bảo nội dung phù hợp và có tính đại diện cho chương trình môn học, nhằm đánh giá hiệu quả của việc sử dụng phần mềm Encarta World Atlas trong giảng dạy địa lý lớp 11.
Chọn một số bài trong chương trình địa lý lớp 11 để làm thực nghiệm Cụ thể là:
Bài 10: Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc) (tiết 1)
Lý do lựa chọn các bài thực nghiệm này là vì chúng có nội dung phong phú, rõ ràng và dễ dàng trình bày trên máy tính Phần mềm địa lý Encarta Word Atlas hỗ trợ hiệu quả trong việc khai thác và chuẩn bị nội dung bài giảng.
- Học kỳ II năm học 2012 – 2013
