Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, ngành ngân hàng Việt Nam đã phát triển nhanh chóng về số lượng và quy mô, tạo cơ hội cho các tổ chức trong nước nâng cao khả năng hoạt động và hội nhập toàn cầu Tuy nhiên, các ngân hàng Việt Nam đối mặt với thách thức lớn từ sự cạnh tranh của doanh nghiệp nước ngoài với ưu thế về công nghệ, kỹ thuật và nguồn nhân lực Để tồn tại và phát triển, các ngân hàng thương mại Việt Nam cần triển khai những chiến lược phù hợp nhằm hạn chế rủi ro, trong đó hệ thống kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống rủi ro.
Kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng và là nền tảng cho sự bền vững của ngân hàng Một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả đảm bảo độ tin cậy và tính trung thực, từ đó giúp ngân hàng đạt được các mục tiêu và duy trì tình hình tài chính ổn định Vì vậy, việc phát triển và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ là một nhiệm vụ cấp thiết đối với các ngân hàng.
Ngân hàng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối và điều hòa vốn cho nền kinh tế với tư cách là trung gian tài chính Huy động vốn từ tiền gửi tiết kiệm là một trong những nghiệp vụ cơ bản và truyền thống được các ngân hàng thương mại chú trọng, đặc biệt trong bối cảnh khan hiếm vốn hiện nay Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại ngày càng gia tăng do số lượng lớn ngân hàng hoạt động trên thị trường và sự đa dạng của các sản phẩm dịch vụ.
Sau năm năm hợp nhất, Ngân hàng SCB đã không ngừng phát triển và khẳng định vị thế của mình thông qua việc triển khai thành công các sản phẩm và chính sách tiền gửi hấp dẫn Điều này đã giúp nguồn vốn huy động tăng trưởng mạnh mẽ, xây dựng niềm tin và sự ủng hộ từ khách hàng Tuy nhiên, tình hình kinh tế hiện nay đặt ra những thách thức mới, yêu cầu ngân hàng phải chú trọng hơn đến công tác huy động tiền gửi tiết kiệm, nhằm tạo sự chủ động trong hoạt động và hoàn thành chỉ tiêu quan trọng này trong kế hoạch kinh doanh hàng năm.
Trước thực trạng kiểm soát nội bộ (KSNB) tại Ngân hàng SCB - Phòng giao dịch Lê Quang Định còn nhiều bất cập, ngân hàng đã áp dụng các chính sách nhằm nâng cao chất lượng kiểm soát hoạt động huy động tiền gửi và cải thiện kết quả kinh doanh Tuy nhiên, trong quá trình thực tập, tôi nhận thấy quy trình kiểm tra và kiểm soát vẫn còn nhiều hạn chế, đòi hỏi cần có giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả Do đó, tôi chọn đề tài "Kiểm soát nội bộ hoạt động huy động tiền gửi tại Ngân hàng" để nghiên cứu và đề xuất cải tiến.
Thương mại cổ phần Sài Gòn - Phòng giao dịch Lê Quang Định được nghiên cứu nhằm đóng góp vào việc giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả trong công tác huy động tiền gửi tại ngân hàng.
Tổng quan các nghiên cứu trước
Công trình nghiên cứu trong nước
1 Trần Thị Huyền Trang (2017) Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại ngân hàng
Đào Thị Đài Trang (2019) trong bài viết của mình đã nhấn mạnh tầm quan trọng của kiểm soát nội bộ (KSNB) tại một số tập đoàn kinh tế toàn cầu và đưa ra những kinh nghiệm quý báu cho Việt Nam Tác giả chỉ ra những ưu điểm nổi bật trong hệ thống KSNB của các tập đoàn nước ngoài, từ đó khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng các phương thức hoạt động hiệu quả nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Vũ Thị Hương Lan (2019) đã thực hiện luận văn thạc sĩ kế toán với chủ đề "Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng phát triển Việt Nam" Tác giả đã phân tích và đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) của ngân hàng, chỉ ra những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân gây ra những vấn đề này Dựa trên những phân tích đó, tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng dịch vụ của Ngân hàng phát triển Việt Nam.
Nguyễn Thanh Tùng (2019) trong bài viết "Kiểm soát nội bộ trong ngân hàng thương mại: Kinh nghiệm thế giới và bài học cho Việt Nam" đã phân tích các hoạt động kiểm soát nội bộ của ngân hàng trên toàn cầu Nghiên cứu này đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm giảm thiểu rủi ro cho các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và bảo đảm an toàn tài chính.
Hoàng Thị Nga và Lý Nguyễn Ngọc Thảo (2020) đã nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại ở Thành phố Hồ Chí Minh Nghiên cứu được thực hiện thông qua khảo sát 148 mẫu từ các ngân hàng thương mại trong khu vực Tác giả đã áp dụng cả phương pháp định tính và định lượng, sử dụng phần mềm SPSS để phân tích dữ liệu.
Trương Thị Hồng Phương (2020) đã nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ trong hoạt động tín dụng cá nhân tại các ngân hàng thương mại cổ phần, được công bố trên Tạp chí tài chính Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức quản lý và kiểm soát rủi ro trong lĩnh vực tín dụng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng.
KSNB theo chuẩn COSO bao gồm 5 bộ phận chính và thực trạng hệ thống kiểm soát nội
Cuốn sách “Kiểm soát nội bộ hiện đại: Đánh giá các hoạt động và hệ thống kiểm soát” của Victor Z.Brink và Herbert Witt (1941) đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về kiểm soát nội bộ, với tái bản lần thứ tư vào năm 1982 Tác phẩm này giúp người đọc hiểu rõ hơn về lý thuyết kiểm soát nội bộ, mô tả các phương pháp và thực hành nhằm đạt được mục tiêu tổ chức một cách hiệu quả hơn.
Đề tài “Đánh giá cơ cấu kiểm soát nội bộ” của Rokeya Sultana và Muhammad Enamu (2011) nghiên cứu thực tiễn hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) tại 6 ngân hàng niêm yết ở Bangladesh Nghiên cứu sử dụng bảng khảo sát với thang đo Likert để đánh giá 5 yếu tố cấu thành hệ thống KSNB theo chuẩn COSO Mục tiêu chính của nghiên cứu là khảo sát thực trạng các hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm đánh giá cơ cấu kiểm soát nội bộ hiện tại.
Đề tài "Hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng thương mại ở Srilanka" của C.T.Gamage, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học quản lý và khoa học Malaysia (2014), sử dụng bảng câu hỏi để thu thập dữ liệu từ cán bộ quản lý và nhân viên tại các chi nhánh Mục tiêu của nghiên cứu là kiểm tra tính chất và cấu trúc của hệ thống kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại nhà nước, điều tra các gian lận xảy ra, và từ đó xác định các chiến lược nhằm loại bỏ gian lận trong lĩnh vực ngân hàng.
Tác giả áp dụng các phương pháp nghiên cứu và lý luận cơ bản để đánh giá hiệu quả của kiểm soát nội bộ trong hoạt động huy động tiền gửi tại Ngân Hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - PGD Lê Quang Định Bài viết cũng đưa ra các khuyến nghị nhằm nâng cao tính hiệu lực của kiểm soát nội bộ trong hoạt động này tại NH SCB - Phòng giao dịch Lê Quang Định.
Một, đánh giá thự c trạng KSNB ho ạt động huy động tiền gửi tại NH SCB - Phòng giao dịch Lê Quang Định.
Để giảm thiểu rủi ro trong quá trình kiểm soát nội bộ hoạt động huy động tiền gửi tại phòng giao dịch, cần đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả của kiểm soát nội bộ (KSNB) Các giải pháp khuyến nghị bao gồm việc tăng cường đào tạo nhân viên về quy trình kiểm soát, áp dụng công nghệ hiện đại trong giám sát giao dịch, và thiết lập các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động huy động tiền gửi.
NH SCB - Phòng giao d ịch Lê Quang Định.
4 Câu hỏi nghiên cứu Để đạt m ục tiêu nghiên c ứu trên, đề tài t ập trung trả lời các câu h ỏi:
Tác giả đánh giá hoạt động huy động tiền gửi tại SCB - PGD Lê Quang Định là hiệu quả, với các biện pháp kiểm soát nội bộ chặt chẽ Những chính sách huy động tiền gửi được thực hiện linh hoạt và phù hợp với nhu cầu của khách hàng Đồng thời, việc quản lý và giám sát các hoạt động này giúp đảm bảo an toàn tài chính và nâng cao uy tín của ngân hàng.
Bài viết phân tích ưu nhược điểm của hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc huy động tiền gửi tại SCB - PGD Lê Quang Định Tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực của hệ thống này, đồng thời giảm thiểu rủi ro và sai phạm trong hoạt động huy động vốn.
5 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Kiểm soát nội bộ hoạt động huy động tiền gửi tại SCB - Phòng giao dịch Lê Quang Định.
+ Không gian nghiên cứu: SCB - PGD Lê Quang Định
Thời gian nghiên cứu tập trung vào việc phân tích các dữ liệu và thông tin liên quan đến hoạt động huy động tiền gửi, với các số liệu được thu thập trong một khoảng thời gian từ năm.
Luận văn sẽ thực hiện kết hợp các phương pháp:
Phương pháp quan sát là cách tiếp cận hiệu quả để thu thập dữ liệu chính xác bằng cách theo dõi thực tế quá trình hoạt động Việc này giúp người nghiên cứu có cái nhìn rõ ràng và đầy đủ về các hiện tượng cần phân tích.
Phương pháp thu thập và xử lý số liệu bao gồm việc thu thập và thống kê chi tiết các dữ liệu, số liệu và mô hình liên quan đến công tác kiểm soát nội bộ trong hoạt động huy động tiền gửi.
Phương pháp phỏng vấn: gửi bảng câu hỏi khảo sát đến các cán bộ tại SCB - PGD
Lê Quang Định để đánh giá tình hình kiểm soát nội bộ tiền gửi tại NH, kết thúc khảo sát tiến hành điều chỉnh để hoàn thiện báo cáo.