ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, tiềm năng đất đai sản xuất của người dân ở moshav Paran.
Các loại hình sử dụng đất sản xuất nông nghiệp và hiệu quả sử dụng đất tại farm số 122, Moshav Paran, Arava, Israel.
Toàn bộ quỹ đất nông nghiệp tại farm số 122, Moshav Paran, Arava, Israel.
Địa điểm và thời gian nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 7/ 2018 đến tháng 6/2019 Địa điểm: Moshav Paran, Arava, Issael.
Nội dung nghiên cứu
Nội dung 1: Khái quát về Farm số 122 và farm ớt ngọt
Nội dung 2: Tình hình sản xuất, chế biến và tiêu thụ của ớt ngọt tại farm số 122, Moshav Paran
- Tình hình sản xuất ớt ngọt
- Tình hình chế biến ớt ngọt
Nội dung 3: Đánh giá hiệu quả sử dụng đất
- Đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường
- Chỉ ra tính bền vững và khả năng áp dụng tại VN của mô hình sản xuất trong trang trại.
Nội dung 4: Thuận lợi, khó khăn, bài học kinh nghiệm và đề xuất
Phương pháp nghiên cứu
3.4.1 Thu thập số liệu thứ cấp
Israel là một quốc gia nổi bật với nền nông nghiệp phát triển mạnh mẽ, nhờ vào việc áp dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất Tình hình sản xuất nông nghiệp ở Israel cho thấy sự tăng trưởng ổn định, với nhiều sản phẩm nông nghiệp được xuất khẩu ra thị trường quốc tế Các số liệu thống kê cho thấy Israel không chỉ tự cung cấp thực phẩm mà còn đóng góp đáng kể vào xuất khẩu nông sản, nhờ vào các phương pháp canh tác hiện đại và bền vững.
- Thu thập số liệu về điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội của Israel
- Thu thập số liệu thứ cấp chủ yếu ở nguồn internet và sách báo
3.4.2.Thu thập số liệu sơ cấp:
Thu thập số liệu cụ thể về trang trại; Quy mô, diện tích, tình hình sản xuất của trang trại
3.4.3.Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp:
Hiệu quả sử dụng đất là tiêu chí đánh giá mức độ khai thác và sử dụng đất và được đánh giá thông qua một số chỉ tiêu sau:
-Tổng giá trị sản phẩm (T): T = p1.q1+p2.q2+ +pn.qn
+ p: là khối lượng từng loại sản phẩm được sản xuất/ha/năm
+ q: là đơn giá của từng loại sản phẩm của thị trường cùng thời điểm + T: là tổng giá trị sản phẩm của 1ha đất canh tác/năm
-Thu nhập thuần túy (N): N = T - Csx
+ N: thu nhập thuần túy của 1ha đất canh tác/năm
+ Csx: chi phí sản xuất của 1ha đất canh tác/năm bao gồm cả chi phí vật chất và chi phí lao động
-Hiệu quả sử dụng vốn (H) H = T/Csx
-Giá trị ngày công lao động: HLđ=N/số ngày công lao động/ha/năm
Các chỉ tiêu phân tích được đánh giá bằng tiền theo thời giá hiện hành và định tính thông qua phân cấp mức độ cao, thấp Mức độ đạt được của các chỉ tiêu càng cao thì hiệu quả kinh tế càng lớn.
-Giá trị ngày công lao động nông nghiệp.
-Thu nhập bình quân/lao động nông nghiệp.
-Tỷ lệ giảm hộ đói nghèo.
-Mức độ giải quyết công ăn việc làm và thu hút lao động.
-Sản phẩm tiêu thụ trên thị trường.
-Khả năng bảo vệ và cải tạo đất.
-Ý thức của người dân trong việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của Moshav Paran, Arava và khái quát về trang trại Farm 122 và Farm Ớt ngọt
4.1.1 Điều kiện tự nhiên a Vị trí địa lý
Paran là một Moshav nhỏ nằm ở miền Nam Israel, cách Eilat khoảng 100 km, thuộc thung lũng Arabah và quản lý bởi Hội đồng khu vực trung tâm Khu vực này giáp với các quốc gia như Jordan, Lebanon và Syria Địa hình chủ yếu là hoang mạc và bán hoang mạc, với độ cao thấp hơn mực nước biển Khí hậu nơi đây có những đặc điểm riêng biệt phù hợp với môi trường sa mạc.
Moshav Paran có khí hậu Địa Trung Hải với mùa hè dài, nóng và khô, trong khi mùa đông ngắn và thay đổi theo vĩ độ cùng độ cao Khu vực này có lượng mưa thấp và ít mưa diễn ra quanh năm.
Khu vực này không có sông ngòi tự nhiên, vì vậy nguồn nước được khai thác từ giếng khoan sâu 1500m dưới lòng đất Hệ thống cung cấp và xử lý nước hiện đại tại đây luôn đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt và tưới tiêu.
4.1.2 Điều kiện kinh tế, xã hội
Mỗi đơn vị trang trại gia đình bao gồm khoảng trên 50 dunam (50.000 mét vuông) Cây trồng chính là ớt chất lượng cao và hoa xuất khẩu Ngoài ra,
Trong số 14 gia đình chăn nuôi bò sữa, mỗi hộ nuôi từ 40 đến 45 con Ngoài ra, một số trang trại nhỏ hơn còn có vườn chà là và sản xuất gà tây.
Nhiều gia đình tăng thu nhập thông qua các hoạt động bổ sung như trường học cưỡi ngựa, vườn ươm cây giống và hoa, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, cùng với việc tổ chức các tour du lịch bằng xe jeep.
Năm 2008, quy định mới tại Israel đã thúc đẩy sự phát triển năng lượng mặt trời, giúp các hộ gia đình bắt đầu sản xuất điện thương mại từ các hệ thống quang điện 50 kWp Nhờ vào bức xạ mặt trời dồi dào và khí hậu khô ráo, năng lượng mặt trời trở thành một nguồn thu nhập tiềm năng cho nhiều gia đình.
Moshav mang đến cho các thành viên nhiều dịch vụ cộng đồng phong phú như trường mẫu giáo, nhà trẻ, câu lạc bộ thành viên, câu lạc bộ thanh thiếu niên, hồ bơi, nhà để xe, phòng tập thể dục, khu vườn công cộng xanh tươi và thư viện đầy đủ tiện nghi.
4.1.3 khái quát về Farm 122 và Farm Ớt ngọt
Trang trại 122 của ông Yaron Yoetz tại Paran chuyên trồng ớt chuông, với 14 ngôi nhà lưới và nhà kính Trang trại hiện đang tuyển dụng hơn mười công nhân thường trực từ Thái Lan và năm công nhân tạm thời, tạo cơ hội cho sinh viên Việt Nam và Kenya học hỏi kinh nghiệm Ớt chuông, loại cây trồng chính, thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của khu vực Hatzava, Arava, mang lại sản lượng ổn định, giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao Nhờ đó, trang trại không chỉ nâng cao thu nhập cho người dân mà còn tạo ra nhiều việc làm và mở rộng cơ hội xuất khẩu, phát triển thị trường tiêu thụ.
Bảng 4.1 Thông tin về các nhà lưới của farm
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 (Nguồn: điều tra từ trang trại)
Hình 4.1 quy trình sản xuất ớt ngọt tại Trang trại số 122
Trồng Chăm Thu Phân loại, đóng cây sóc hoạch gói
Tình hình sản xuất, chế biến và tiêu thụ của ớt ngọt tại farm 122
4.2.1 Tình hình sản xuất Ớt chuông là loại cây được trồng nhiều và đặc trưng nhất tại vùng paran, diện tích trồng ớt chuông chiếm tới 65% diện tích và có xu hướng tăng lên Đây là loại cây xuất khẩu của vùng Các quy trình sản xuất được áp dụng theo những quy trình đã được xác định nhằm mang lại sản lượng và chất lượng cao nhất.
Bảng 4.2 Chi phí sản xuất cho 1 năm trồng ớt ngọt cho toàn bộ
14 nhà lưới (14 farm)1 nhà lưới ( 1 farm) = 10.000 m²
( Đơn vị: Shekel, 1 shekel = 6.000 vnđ)
STT Các loại chi phí
5 Thuốc bảo vệ thực vật ( trừ sâu sinh học), thiên địch ong để thụ phấn…
Máy móc ( máy cày, Tractor…), chi phí
6 bảo dưỡng, xăng dầu, hộp đựng ớt thu hoạch, dụng cụ lao động…
7 Bảo trì nhà lưới, các đồ dùng trong nhà lưới
8 Hệ thống tưới nhỏ giọt
Chi phí khác ( thuê bác sĩ kiểm tra bệnh
10 cây, nhà ở và trang phục lao động cho công nhân, bảo trì hệ thống tưới…)
Trước khi trồng ớt, nông dân ủ đất dưới bạt phủ nông nghiệp trong 1 tháng để loại bỏ sâu bệnh hại Họ sử dụng cây giống từ các vườn ươm để tiết kiệm thời gian và đảm bảo chất lượng Do nguồn nước hạn chế, các trang trại áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt Việc trồng ớt diễn ra trong nhà lưới hoặc nhà kính tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc Mùa vụ kéo dài khoảng 10 tháng, với thời gian thu hoạch từ tháng 11 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019.
Tại Trang trại số 122, có 14 farm với kế hoạch trồng trọt được xác định rõ ràng theo chỉ tiêu của nhà nước Mỗi mùa vụ, số lượng cây trồng sẽ được quy định cụ thể Trang trại luôn duy trì 15 công nhân làm việc quanh năm, bao gồm cả sinh viên từ Kenya và Việt Nam.
4.2.2 Tình hình chế biến và tiêu thụ Ớt trước khi thu hoạch sẽ được để cách ly khỏi thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ trong khoảng 15 ngày để bảo đảm tiêu chuẩn an toàn.
Quá trình thu hoạch ớt được thực hiện hoàn toàn bằng tay nhằm đảm bảo chất lượng quả tốt nhất, tránh gãy cuống và dập quả Tất cả ớt sau khi thu hoạch được đóng gói trong các thùng giấy có trọng lượng từ 25-30 kg.
Việc đóng gói ớt được thực hiện ngay trong ngày thu hoạch để giữ độ tươi ngon Ớt được đưa vào dây chuyền sản xuất để làm sạch, làm khô và phân loại theo đường kính, cân nặng và số lượng Sau đó, ớt được đóng gói thủ công để đảm bảo chất lượng, với mỗi hộp nặng 5kg và xếp lên pallet gỗ với 110 hộp mỗi pallet Các pallet này sẽ được chuyển đến nhà đóng gói chung của Moshav để kiểm tra và phân loại cho xuất khẩu cũng như thị trường nội địa.
Bảng 4.3 Năng suất ớt thu được trên diện tích 1 dunam theo tháng
Hình 4.2 Biểu đồ năng suất của 2 giống ớt theo từng tháng trên diện tích 1 dunam (1000 m² )
Ớt chuông đỏ Karnof có sản lượng khoảng 0,4 tấn trên mỗi dunam Mùa vụ thu hoạch cao điểm cho loại ớt này diễn ra vào tháng 11 và 12, sau đó sản lượng giảm nhẹ trong tháng 1, 2, và 3 Tuy nhiên, đến tháng 4, sản lượng ớt giảm mạnh so với tháng đầu tiên thu hoạch.
Bảng 4.4 Sản lượng của 2 giống ớt ngọt thu được trong vụ mùa năm 2018
- 2019 Giống ớt chuông Ớt chuông đỏ 7158 Ớt chuông đỏ Karnof
Để nông sản đạt giá trị cao nhất, việc tuân thủ các tiêu chuẩn là rất quan trọng Khâu phân loại và đóng gói sẽ tạo ra sản phẩm có giá trị hơn so với sản phẩm thô Sau khi phân loại theo kích thước và thị trường tiêu thụ, sản phẩm sẽ có mức giá khác nhau Đối với ớt, yếu tố phân loại bao gồm kích thước và tình trạng vỏ ngoài Sau khi được phân loại, ớt sẽ được đóng hộp và xếp trên pallet để thuận tiện cho việc di chuyển, sau đó được vận chuyển vào kho lạnh để bảo quản trước khi tiêu thụ.
Hình 4.3 biểu đồ tỷ lệ phần trăm kích thước của 2 giống ớt sau khi phân loại Ớt chuông đỏ 7158
Ớt chuông được phân loại theo kích thước như sau: những quả có đường kính lớn hơn 90 mm được xem là kích thước rất lớn (XL), từ 80 mm đến 90 mm là kích thước lớn (L), và từ 70 mm đến 80 mm là kích thước trung bình (M).
Biểu đồ tỷ lệ phần trăm kích thước của hai giống ớt cho thấy giống ớt chuông đỏ 7158 có kích cỡ quả lớn hơn so với giống ớt chuông đỏ Karnof Cụ thể, kích thước XL của giống 7158 lớn hơn 4,9% và kích thước L lớn hơn 2,1%.
Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại Trang trại số 122,
Trong bối cảnh kinh tế thị trường hiện nay, hiệu quả kinh tế trong sử dụng đất nông nghiệp là tiêu chí quan trọng để đánh giá khả năng khai thác tiềm năng đất đai Để sản phẩm nông nghiệp được thị trường chấp nhận, cần đảm bảo chất lượng tốt, số lượng phù hợp với nhu cầu theo từng mùa vụ và đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Hiệu quả kinh tế là yếu tố quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả sử dụng đất, giúp xác định giải pháp kỹ thuật và lựa chọn loại hình sử dụng đất phù hợp Để đánh giá hiệu quả kinh tế, tôi đã thực hiện điều tra thực địa và phỏng vấn lao động, nông dân tại trang trại để thu thập thông tin cơ bản như năng suất, sản lượng, giá bán, chi phí vật chất và lao động Các chỉ tiêu này sẽ được sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng đất một cách chính xác.
+ Chi phí sản xuất (Csx);
+ Giá trị ngày công lao động.
Hiệu quả kinh tế của cây ớt chuông được thể hiện ở bảng sau:
Bảng 4.5 Hiệu quả kinh tế của trồng ớt của trang trại số 122
(Đơn vị: 1dunam = 1000 m², 1 shekel = 6000 vnđ)
Giá trị sản phẩm (shekel/kg)
Diện tích canh tác (dunam)
Chi phí sản xuất: vật liệu, phân, thuốc trừ sâu, công lao động
Tiền công lao động của chủ trang trại (Shekel/h)
(Nguồn: Điều tra trang trại)
Cây ớt chuông đỏ 7158 có năng suất 9.8 tấn/dunam trên diện tích 70 dunam, cho sản lượng thu hoạch 686 tấn và thu nhập thuần đạt 3.087.000 shekel với giá thị trường 4.5 shekel/kg Lợi nhuận sau khi trừ chi phí là 1.626.000 shekel, tương đương gần 10 tỷ Việt Nam đồng Trong khi đó, ớt chuông đỏ karnof đạt năng suất 9.4 tấn/dunam, trồng trên 70 dunam, thu hoạch 658 tấn và mang lại thu nhập thuần 2.961.000 shekel với cùng mức giá 4.5 shekel/kg.
Giống cây ớt chuông đỏ 7158 cho năng suất và sản lượng cao hơn so với giống ớt chuông đỏ karnof, mang lại lợi nhuận cao hơn cho các chủ trang trại.
Trong quá trình canh tác, cây trồng thường gặp phải các vấn đề như bệnh tật, thiếu nước và ngập úng trong mùa lũ, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp ứng phó với rủi ro và sự cố là cần thiết để đảm bảo đạt được năng suất mong muốn.
Hiệu quả xã hội của các loại hình sử dụng đất được đo lường qua các chỉ tiêu như đảm bảo an ninh lương thực, đáp ứng nhu cầu của nông hộ, giá trị lao động trong nông nghiệp, khả năng tạo công ăn việc làm và thu hút lao động.
1 Giải quyết công ăn việc làm,thu hút lao động
2 Đáp ứng nhu cầu nông hộ
3 Yêu cầu vốn đầu tư
Trang trại 122, moshav Paran, Arava, Israel là nông trại của ông Yaron
Yoetz gồm 14 nhà lưới ớt chuông (trung bình mỗi nhà lưới là 10 dunam, mỗi dunam = 1000 m² )
Hiện tại trang trại thu hút được 14 nhân công lao động gồm 9 lao động người Thái Lan , 3 tu nghiệp sinh Việt Nam và 2 tu nghiệp sinh người Kenya.
Số lượng lao động có thể thay đổi tùy thuộc vào thời hạn Visa của từng người và thời điểm cụ thể Ví dụ, trong mùa thu hoạch cao điểm, chủ trang trại thường thuê thêm công nhân từ các trang trại và Moshav khác để đảm bảo tiến độ thu hoạch kịp thời.
Nguồn thu nhập của người lao động tại Israel phụ thuộc vào số giờ làm việc hàng tháng, trung bình từ 200 đến 220 giờ Mức lương cơ bản theo quy định của chính phủ là 29,12 shekel/giờ, và từ giờ làm thứ 9 trở đi, người lao động nhận mức lương 36,40 shekel/giờ Lưu ý rằng các mức lương này chưa bao gồm thuế và phí.
Sinh viên tại Thái Lan, sau khi trừ các khoản chi phí như học phí, thường còn lại khoảng 5000 đến 5500 shekel mỗi tháng Trong khi đó, tu nghiệp sinh có thu nhập khoảng 3000 đến 3500 shekel/tháng.
Người nông dân Israel rất thân thiện và sẵn sàng giúp đỡ khi bạn gặp khó khăn, với sự quan tâm và hướng dẫn chi tiết từ chủ trang trại Họ luôn thấu hiểu và tâm lý Sau giờ làm việc, người Israel không có thói quen tụ tập tại quán bar, mà thường trở về nhà để hỗ trợ gia đình, xem tivi, đọc sách và đi ngủ Một đặc điểm nổi bật của họ là làm việc quên giờ giấc.
Moshav Paran có 130 trang trại, mỗi trang trại thu hút từ 10 đến 15 lao động Cây trồng chủ yếu tại đây là ớt ngọt chất lượng cao và hoa xuất khẩu Ngoài ra, một số gia đình còn trồng cây chà là và nuôi bò sữa.
4.3.3 Hiệu quả môi trường đối với các loại hình sử dụng đất
Tác động môi trường là một quá trình phức tạp và đa chiều, trong đó cây trồng phát triển tốt khi phù hợp với đặc tính và chất lượng đất Tuy nhiên, hoạt động sản xuất nông nghiệp của con người có thể tạo ra những ảnh hưởng khác nhau đến môi trường Để đạt hiệu quả môi trường, các hình thức sử dụng đất cần bảo vệ độ màu mỡ, ngăn chặn thoái hóa đất và bảo vệ hệ sinh thái đất.
Trồng ớt không chỉ tạo ra một lớp che phủ lớn giúp ngăn chặn rửa trôi và xói mòn trong mùa mưa đầu hè, mà còn cải tạo các khu vực đất đai sa mạc khô cằn Nhờ vào ý thức cao trong việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hệ sinh thái sa mạc được duy trì, cho phép các loài động vật sa mạc tiếp tục sinh sống và phát triển bên cạnh hoạt động của con người.
Thuận lợi, khó khăn, bài học kinh nghiệm và đề xuất
Nhiệt độ cao có thể được sử dụng để ủ đất dưới tấm plastic, giúp tiêu diệt sâu bệnh một cách tự nhiên mà không cần đến nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật.
Quy mô và diện tích lớn của các trang trại tập trung tại moshav và kibuz giúp quản lý và thu hoạch sản phẩm hiệu quả hơn Việc tổ chức sản xuất trong một khu vực không chỉ giảm thiểu quá trình vận chuyển, mà còn bảo vệ chất lượng sản phẩm Hơn nữa, hệ thống cung cấp nước cũng được tập trung, tránh tình trạng phân tán, đảm bảo nguồn nước ổn định cho các farm.
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn ( cả trong và ngoài nước), giá thành cao thu hồi vốn nhanh
Đất đai màu mỡ và khí hậu nhiệt đới thuận lợi, cùng với việc giới trẻ ngày càng tiếp cận nhiều hơn với công nghệ cao, đang thúc đẩy sự phát triển tích cực của nền nông nghiệp.
- Có sự chỉ đạo, quan tâm, đầu tư của nhà nước và các doanh nghiệp lớn tới lĩnh vực nông nghiệp.
Mùa hè với khí hậu nắng nóng khắc nghiệt có thể ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất lao động Việc sử dụng công nhân từ các quốc gia khác tạo ra sự phụ thuộc trong nguồn nhân lực.
Nền nông nghiệp ở nhiều quốc gia đang ngày càng áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng sản phẩm, điều này có ảnh hưởng tích cực tới các thị trường xuất khẩu của Israel.
- Chi phí đầu tư cao (nhà lưới, hệ thống tưới nhỏ giọt…) công nghệ chuyển giao chậm, mất nhiều thời gian xử lý nếu hệ thống gặp sự cố.
- Khi đưa vào áp dụng quy trình sản xuất còn nhiều khó khăn, ảnh hưởng bởi thời tiết, mùa vụ, dịch bệnh…
- Tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, đất bị chia cắt khó cho việc sản xuất quy mô lớn.
- Việc liên kết giữa người sản xuất và thị trường tiêu thụ còn kém.
