Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp Lời mở đầu Lời mở đầu Bất kỳ một quốc gia nào, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đóng vai Bất kỳ một quốc gia nào, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đóng vai trò rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của toàn bộ nền trò rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của toàn bộ nền kinh tế. Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam cũng không nằm ngoài kinh tế. Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó, hiện nay doanh nghiệp nhỏ và vừa ( DNNVV ) Việt Nam quy luật đó, hiện nay doanh nghiệp nhỏ và vừa ( DNNVV ) Việt Nam chiếm khoảng trên 94% tổng số các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp này chiếm khoảng trên 94% tổng số các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp này đã và đang tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như doanh nghiệp tư đã và đang tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp Nhà nhân, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp Nhà nước,…. Những doanh nghiệp này đã đóng góp một vai trò rất quan trọng nước,…. Những doanh nghiệp này đã đóng góp một vai trò rất quan trọng trong việc khai thác các tiềm năng của đất nước, tạo việc làm, cung cấp trong việc khai thác các tiềm năng của đất nước, tạo việc làm, cung cấp sản phẩm hàng hoá và nhằm thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh sản phẩm hàng hoá và nhằm thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng nguồn hàng xuất khẩu qua đó đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển tế, tăng nguồn hàng xuất khẩu qua đó đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển kinh tế của Việt Nam. Vì vậy DNNVV đóng vai trò rất lớn vào sự phát kinh tế của Việt Nam. Vì vậy DNNVV đóng vai trò rất lớn vào sự phát triển của đất nước. triển của đất nước. Mặt khác quá trình phát triển của các DNNVV cũng chịu ảnh Mặt khác quá trình phát triển của các DNNVV cũng chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố, trong đó lao động là một trong những yếu tố hưởng của nhiều nhân tố, trong đó lao động là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp hay là sự phát triển của doanh nghiệp. Trên thực tế hiện nay chất lượng hay là sự phát triển của doanh nghiệp. Trên thực tế hiện nay chất lượng lao động trong các DNNVV của Việt Nam vẫn còn ở mức thấp so với các lao động trong các DNNVV của Việt Nam vẫn còn ở mức thấp so với các nước trong khu vực và thế giới, và thấp hơn so với chính lao động trong nước trong khu vực và thế giới, và thấp hơn so với chính lao động trong cả nước. Điều này đã làm giảm sức cạnh tranh, hạn chế không ít khả năng cả nước. Điều này đã làm giảm sức cạnh tranh, hạn chế không ít khả năng phát triển của DNNVV Việt Nam trên thị trường trong nước cũng như phát triển của DNNVV Việt Nam trên thị trường trong nước cũng như trên thị trường quốc tế. Những khía cạnh trên đây đủ cho thấy, việc nâng trên thị trường quốc tế. Những khía cạnh trên đây đủ cho thấy, việc nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV Việt Nam là hết sức cần thiết. cao chất lượng lao động trong các DNNVV Việt Nam là hết sức cần thiết. Trong thời gian thực tập tại Cục phát triển doanh nghiệp nhỏ và Trong thời gian thực tập tại Cục phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc Bộ kế hoạch và đầu tư. Tìm hiểu thực tế về chất lượng lao động vừa thuộc Bộ kế hoạch và đầu tư. Tìm hiểu thực tế về chất lượng lao động Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 1 1 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp trong các DNNVV Việt Nam, với việc nhận thức được tầm quan trọng trong các DNNVV Việt Nam, với việc nhận thức được tầm quan trọng của lao động trong các DNNVV, em đã chọn đề tài : của lao động trong các DNNVV, em đã chọn đề tài : “Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong các “Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam đến năm 2010 “, doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam đến năm 2010 “, làm luận văn làm luận văn tốt nghiệp. tốt nghiệp. 1. Mục đích nghiên cứu. 1. Mục đích nghiên cứu. Luận văn tập trung phân tích, đánh giá chất lượng lao động trong Luận văn tập trung phân tích, đánh giá chất lượng lao động trong các DNNVV Việt Nam trong thời gian qua và đề ra những giải pháp các DNNVV Việt Nam trong thời gian qua và đề ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV đến năm 2010. nhằm nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV đến năm 2010. 2. Đối tượng nghiên cứu. 2. Đối tượng nghiên cứu. Mục tiêu của luận văn là xem xét thực trạng chất lượng lao động Mục tiêu của luận văn là xem xét thực trạng chất lượng lao động trong các DNNVV của Việt Nam. Do đó, đối tượng nghiên cứu của luận trong các DNNVV của Việt Nam. Do đó, đối tượng nghiên cứu của luận văn sẽ là lao động trong các DNNVV chứ không phải là toàn bộ doanh văn sẽ là lao động trong các DNNVV chứ không phải là toàn bộ doanh nghiệp ở Việt Nam. DNNVV ở đây được xác định theo nghị định nghiệp ở Việt Nam. DNNVV ở đây được xác định theo nghị định 90/2001/NĐ-CP ngày 23 tháng 11 năm 2003. 90/2001/NĐ-CP ngày 23 tháng 11 năm 2003. 3. Phạm vi nghiên cứu 3. Phạm vi nghiên cứu . . Có rất nhiều khía cạnh để phân tích về chất lượng lao động như : Có rất nhiều khía cạnh để phân tích về chất lượng lao động như : Trình độ văn hoá, trình độ chuyên môn, thể trạng, chỉ số phát triển con Trình độ văn hoá, trình độ chuyên môn, thể trạng, chỉ số phát triển con người ( HDI ),….nhưng luận văn chỉ tập trung vào việc phân tích khía người ( HDI ),….nhưng luận văn chỉ tập trung vào việc phân tích khía cạnh về trình độ văn hoá, trình độ chuyên môn của chủ doanh nghiệp và cạnh về trình độ văn hoá, trình độ chuyên môn của chủ doanh nghiệp và đội ngũ lao động trong các DNNVV Việt Nam, không bao gồm lao động đội ngũ lao động trong các DNNVV Việt Nam, không bao gồm lao động chung của cả nước hay lao động trong các doanh nghiệp chung, doanh chung của cả nước hay lao động trong các doanh nghiệp chung, doanh nghiệp không phải là DNNVV. nghiệp không phải là DNNVV. 4. Phương pháp nghiên cứu. 4. Phương pháp nghiên cứu. Để làm rõ được mục tiêu các nội dung của luận văn, trong bài viết Để làm rõ được mục tiêu các nội dung của luận văn, trong bài viết có sử dụng tổng hợp các phương pháp phân tích định tính và định lượng, có sử dụng tổng hợp các phương pháp phân tích định tính và định lượng, các phương pháp suy luận logic và dẫn giải trong quá trình phân tích. các phương pháp suy luận logic và dẫn giải trong quá trình phân tích. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng và Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng và Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 2 2 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp duy vật lịch sử để nghiên cứu trình bày các nội dung mang tính chất lý duy vật lịch sử để nghiên cứu trình bày các nội dung mang tính chất lý luận và thực tiễn. luận và thực tiễn. Kết cấu của luận văn gồm 3 phần : Kết cấu của luận văn gồm 3 phần : Phần I Phần I : Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng lao động trong các : Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam. DNNVV ở Việt Nam. Phần II Phần II : Thực trạng chất lượng lao động trong các DNNVV ở : Thực trạng chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam hiện nay. Việt Nam hiện nay. Phần III Phần III : Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động : Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV của Việt Nam đến năm 2010. trong các DNNVV của Việt Nam đến năm 2010. Để hoàn thành đề tài này ngoài sự cố gắng của bản thân bằng Để hoàn thành đề tài này ngoài sự cố gắng của bản thân bằng những kiến thức đã được học trên trường, còn được sự giúp đỡ, hướng những kiến thức đã được học trên trường, còn được sự giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của thầy Ngô Thắng Lợi và chị Nguyễn Thị Lan tại cơ quan dẫn tận tình của thầy Ngô Thắng Lợi và chị Nguyễn Thị Lan tại cơ quan thực tập Cục phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên trong thời thực tập Cục phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên trong thời gian có hạn và kiến thức, kinh nghiệm thực tế chưa hoàn thiện nên bài gian có hạn và kiến thức, kinh nghiệm thực tế chưa hoàn thiện nên bài viết không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất mong nhận được viết không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô và các bạn. sự góp ý của thầy cô và các bạn. Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 3 3 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp PHẦN I : SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO CHẤT PHẦN I : SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNGLAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV Ở VIỆT NAM. LƯỢNGLAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV Ở VIỆT NAM. I. Doanh nghiệp nhỏ và vừa. I. Doanh nghiệp nhỏ và vừa. 1. Định nghĩa. 1. Định nghĩa. Trên thế giới mỗi quốc gia đều có những quy định loại hình doanh Trên thế giới mỗi quốc gia đều có những quy định loại hình doanh nghiệp nhỏ và vừa khác nhau dựa vào quy mô về số lượng lao động, số nghiệp nhỏ và vừa khác nhau dựa vào quy mô về số lượng lao động, số vốn đăng ký,…. Ở Việt Nam, sự hình thành quan niệm và cách phân loại vốn đăng ký,…. Ở Việt Nam, sự hình thành quan niệm và cách phân loại DNNVV cũng rất khác nhau qua các thời kỳ phát triển của đất nước. Năm DNNVV cũng rất khác nhau qua các thời kỳ phát triển của đất nước. Năm 1993, Việt Nam đã tiến hành phân loại doanh nghiệp Nhà nước theo 5 1993, Việt Nam đã tiến hành phân loại doanh nghiệp Nhà nước theo 5 hạng : Hạng đặc biệt, hạng I, hạng II, hạng III và hạng IV. Việc xác định hạng : Hạng đặc biệt, hạng I, hạng II, hạng III và hạng IV. Việc xác định các hạng doanh nghiệp này dựa trên hai tiêu thức là độ phức tạp của quản các hạng doanh nghiệp này dựa trên hai tiêu thức là độ phức tạp của quản lý và hiệu quả sản xuất kinh doanh thông qua 8 chỉ tiêu là : vốn sản xuất lý và hiệu quả sản xuất kinh doanh thông qua 8 chỉ tiêu là : vốn sản xuất kinh doanh, trình độ công nghệ, phạm vi hoạt động, số lượng lao động, kinh doanh, trình độ công nghệ, phạm vi hoạt động, số lượng lao động, mức độ đóng góp cho Chính phủ, lợi nhuận thực hiện, doanh thu và tỉ suất mức độ đóng góp cho Chính phủ, lợi nhuận thực hiện, doanh thu và tỉ suất lợi nhuận trên vốn. Việc xếp hạng các doanh nghiệp như vậy chủ yếu chỉ lợi nhuận trên vốn. Việc xếp hạng các doanh nghiệp như vậy chủ yếu chỉ là để sắp xếp tổ chức bộ máy quản lý doanh nghiệp và trả lương cho cán là để sắp xếp tổ chức bộ máy quản lý doanh nghiệp và trả lương cho cán DNNVV. DNNVV. Gần đây, có nhiều chương trình quốc gia và quốc tế hỗ trợ phát Gần đây, có nhiều chương trình quốc gia và quốc tế hỗ trợ phát triển các DNNVV ở Việt Nam. Trước năm 1998 Chính phủ vẫn chưa hề triển các DNNVV ở Việt Nam. Trước năm 1998 Chính phủ vẫn chưa hề có một văn bản pháp luật nào chính thức quy định tiêu chuẩn cụ thể của có một văn bản pháp luật nào chính thức quy định tiêu chuẩn cụ thể của DNNVV ở Việt Nam. Do đó, mỗi một tổ chức đưa ra một quan niệm khác DNNVV ở Việt Nam. Do đó, mỗi một tổ chức đưa ra một quan niệm khác nhau về DNNVV nhằm định hướng mục tiêu và đối tượng hỗ trợ hoạt nhau về DNNVV nhằm định hướng mục tiêu và đối tượng hỗ trợ hoạt động của tổ chức mình. động của tổ chức mình. Đến tháng 6 năm 1998, Chính phủ đã ban hành một công văn để Đến tháng 6 năm 1998, Chính phủ đã ban hành một công văn để xác định tiêu thức cho một doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. Theo xác định tiêu thức cho một doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam. Theo công văn số 681/CP-KTN do Chính phủ Việt Nam ban hành ngày công văn số 681/CP-KTN do Chính phủ Việt Nam ban hành ngày 20/06/1998, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành công nghiệp là các 20/06/1998, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ngành công nghiệp là các Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 4 4 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp doanh nghiệp phải có số vốn điều lệ dưới 5 tỉ đồng ( tương đương doanh nghiệp phải có số vốn điều lệ dưới 5 tỉ đồng ( tương đương 387.600 USD ) và số lao động trung bình hàng năm dưới 300 người. 387.600 USD ) và số lao động trung bình hàng năm dưới 300 người. Trong thương mại dịch vụ là những doanh nghiệp có vốn sản xuất dưới 3 Trong thương mại dịch vụ là những doanh nghiệp có vốn sản xuất dưới 3 tỷ đồng và số lao động dưới 200 người. Trong đó, doanh nghiệp có vốn tỷ đồng và số lao động dưới 200 người. Trong đó, doanh nghiệp có vốn dưới 1 tỷ đồng và số lao động dưới 50 người trong công nghiệp và dưới dưới 1 tỷ đồng và số lao động dưới 50 người trong công nghiệp và dưới 30 người trong thương mại dịch vụ là doanh nghiệp nhỏ. Tiêu chí này dựa 30 người trong thương mại dịch vụ là doanh nghiệp nhỏ. Tiêu chí này dựa trên hai căn cứ là tổng số vốn và số lao động, các tiêu thức về DNNVV trên hai căn cứ là tổng số vốn và số lao động, các tiêu thức về DNNVV trong công văn này đã trở thành một căn cứ pháp lý quan trọng đầu tiên trong công văn này đã trở thành một căn cứ pháp lý quan trọng đầu tiên để chính thức xác định đối tượng là DNNVV ở Việt Nam. để chính thức xác định đối tượng là DNNVV ở Việt Nam. Ngày 23 tháng 11 năm 2003 Chính phủ Việt Nam đã ban hành Ngày 23 tháng 11 năm 2003 Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 90/2001/NĐ-CP về trợ giúp phát triển các doanh nghiệp nhỏ và Nghị định 90/2001/NĐ-CP về trợ giúp phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong Nghị định này, Chính Phủ đã đưa ra một định nghĩa chung về vừa. Trong Nghị định này, Chính Phủ đã đưa ra một định nghĩa chung về doanh nghiệp nhỏ và vừa để các ban ngành, địa phương có căn cứ để xác doanh nghiệp nhỏ và vừa để các ban ngành, địa phương có căn cứ để xác định đối tượng được Chính Phủ trợ giúp phát triển. định đối tượng được Chính Phủ trợ giúp phát triển. Theo định nghĩa này Theo định nghĩa này , , doanh nghiệp nhỏ và vừa là các cơ sở sản xuất kinh doanh độc lập đã doanh nghiệp nhỏ và vừa là các cơ sở sản xuất kinh doanh độc lập đã đăng ký kinh doanh theo pháp luật hiện hành, có số vốn đăng ký không đăng ký kinh doanh theo pháp luật hiện hành, có số vốn đăng ký không quá 10 tỷ đồng ( tương đương 650.000 USD ) hoặc có số lao động trung quá 10 tỷ đồng ( tương đương 650.000 USD ) hoặc có số lao động trung bình hàng năm không quá 300 người. Theo Nghị định này, đối tượng bình hàng năm không quá 300 người. Theo Nghị định này, đối tượng được xác định là doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm : được xác định là doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm : - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp . . - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật doanh - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp Nhà nước. nghiệp Nhà nước. - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật hợp tác xã. - Các doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật hợp tác xã. - - Các hộ kinh doanh cá thể đăng ký theo Nghị định Các hộ kinh doanh cá thể đăng ký theo Nghị định 109/2004/NĐ-CP. 109/2004/NĐ-CP. Như vậy doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm : Hộ kinh doanh cá thể, các Như vậy doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm : Hộ kinh doanh cá thể, các doanh nghiệp trong nước, kể cả khu vực Nhà nước, khu vực kinh tế tư doanh nghiệp trong nước, kể cả khu vực Nhà nước, khu vực kinh tế tư Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 5 5 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp nhân và kinh tế tập thể ; Không bao gồm doanh nghiệp nhỏ và vừa thành nhân và kinh tế tập thể ; Không bao gồm doanh nghiệp nhỏ và vừa thành lập và hoạt động theo Luật đầu tư nước ngoài. Xác định DNNVV thường lập và hoạt động theo Luật đầu tư nước ngoài. Xác định DNNVV thường căn cứ vào quy mô của doanh nghiệp chứ không thể căn cứ vào loại hình sở hữu. căn cứ vào quy mô của doanh nghiệp chứ không thể căn cứ vào loại hình sở hữu. Tuy nhiên, tiêu chí về vốn không phân biệt các ngành nghề, trong Tuy nhiên, tiêu chí về vốn không phân biệt các ngành nghề, trong khi đó yêu cầu vốn đầu tư của mỗi ngành nghề khác nhau là rất khác khi đó yêu cầu vốn đầu tư của mỗi ngành nghề khác nhau là rất khác nhau. Thí dụ như ngành thương mại không đòi hỏi vốn cố định lớn, nhau. Thí dụ như ngành thương mại không đòi hỏi vốn cố định lớn, nhưng các ngành sản xuất lại yêu cầu có vốn cố định lớn. Đồng thời tiêu nhưng các ngành sản xuất lại yêu cầu có vốn cố định lớn. Đồng thời tiêu chí về số lao động để xác định DNNVV ở biên độ quá lớn, nếu chỉ dùng chí về số lao động để xác định DNNVV ở biên độ quá lớn, nếu chỉ dùng tiêu chí này để phục vụ công tác hoạch định chính sách thì tính khả thi tiêu chí này để phục vụ công tác hoạch định chính sách thì tính khả thi của chính sách đề ra sẽ không cao. Nếu có thể, phân loại cụ thể hơn theo của chính sách đề ra sẽ không cao. Nếu có thể, phân loại cụ thể hơn theo quy mô thành doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp quy mô thành doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa thì từ đó có thể đưa ra các biện pháp hỗ trợ phù hợp hơn đối với từng vừa thì từ đó có thể đưa ra các biện pháp hỗ trợ phù hợp hơn đối với từng loại quy mô. loại quy mô. 2. Đặc điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa. 2. Đặc điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa. Qua phân tích về DNNVV ở trên, chúng ta thấy các DNNVV là Qua phân tích về DNNVV ở trên, chúng ta thấy các DNNVV là một loại hình doanh nghiệp không phân biệt theo hình thức sở hữu mà một loại hình doanh nghiệp không phân biệt theo hình thức sở hữu mà được phân biệt trên khía cạnh quy mô. Đa số các DNNVV là những được phân biệt trên khía cạnh quy mô. Đa số các DNNVV là những doanh nghiệp có quy mô vốn hoạt động nhỏ, do đó doanh thu và lợi doanh nghiệp có quy mô vốn hoạt động nhỏ, do đó doanh thu và lợi nhuận không lớn và hầu hết các DNNVV hoạt động trong những lĩnh vực, nhuận không lớn và hầu hết các DNNVV hoạt động trong những lĩnh vực, ngành sử dụng nhiều lao động. Cũng như các loại hình doanh nghiệp ngành sử dụng nhiều lao động. Cũng như các loại hình doanh nghiệp khác, các DNNVV có những đặc điểm riêng trong quá trình hình thành và khác, các DNNVV có những đặc điểm riêng trong quá trình hình thành và phát triển. Các đặc tính chung của các DNNVV đã được nhiều học giả phát triển. Các đặc tính chung của các DNNVV đã được nhiều học giả phân tích trong các công trình nghiên cứu khác nhau thông qua ưu thế và phân tích trong các công trình nghiên cứu khác nhau thông qua ưu thế và nhược điểm của loại hình doanh nghiệp này trong nền kinh tế. Hầu hết nhược điểm của loại hình doanh nghiệp này trong nền kinh tế. Hầu hết các học giả nhất trí rằng loại hình DNNVV có các ưu thế và nhược điểm các học giả nhất trí rằng loại hình DNNVV có các ưu thế và nhược điểm như sau : như sau : Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 6 6 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp 2.1. Ưu thế của DNNVV. 2.1. Ưu thế của DNNVV. So với các loại hình doanh nghiệp khác đang tồn tại và hoạt động So với các loại hình doanh nghiệp khác đang tồn tại và hoạt động trong nền kinh tế như các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn kinh tế, các tổng trong nền kinh tế như các doanh nghiệp lớn, các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty, công ty xuyên quốc gia thì DNNVV có những điểm mạnh như : công ty, công ty xuyên quốc gia thì DNNVV có những điểm mạnh như : - - Dễ khởi nghiệp : Các DNNVV đều dễ dàng có thể bắt đầu Dễ khởi nghiệp : Các DNNVV đều dễ dàng có thể bắt đầu ngay sau khi có ý tưởng kinh doanh và một số vốn không cần quá lớn ngay sau khi có ý tưởng kinh doanh và một số vốn không cần quá lớn cũng như về lao động. Loại hình doanh nghiệp này không đòi hỏi cần có cũng như về lao động. Loại hình doanh nghiệp này không đòi hỏi cần có số vốn đầu tư ban đầu lớn. Chính điều đó đã khuyến khích, thu hút được số vốn đầu tư ban đầu lớn. Chính điều đó đã khuyến khích, thu hút được nguồn vốn đầu tư trong dân. DNNVV cũng là nơi bắt đầu của những tập nguồn vốn đầu tư trong dân. DNNVV cũng là nơi bắt đầu của những tập đoàn kinh tế lớn mạnh trên thế giới, cũng như nhiều doanh nghiệp lớn, đoàn kinh tế lớn mạnh trên thế giới, cũng như nhiều doanh nghiệp lớn, công ty đa quốc gia. công ty đa quốc gia. - - Linh hoạt : Với đặc điểm là quy mô nhỏ, nên các DNNVV Linh hoạt : Với đặc điểm là quy mô nhỏ, nên các DNNVV đều rất năng động và dễ thích ứng với sự thay đổi nhanh của môi trường đều rất năng động và dễ thích ứng với sự thay đổi nhanh của môi trường kinh tế - xã hội. Trong một số trường hợp các DNNVV còn năng động kinh tế - xã hội. Trong một số trường hợp các DNNVV còn năng động trong việc đón đầu những biến động bất ngờ của thể chế, chính sách quản trong việc đón đầu những biến động bất ngờ của thể chế, chính sách quản lý kinh tế - xã hội, hay các dao động đột biến trên thị trường. Trên góc độ lý kinh tế - xã hội, hay các dao động đột biến trên thị trường. Trên góc độ thương mại thì nhờ tính năng động này mà các DNNVV dễ dàng tìm thương mại thì nhờ tính năng động này mà các DNNVV dễ dàng tìm kiếm được những thị trường ngách và ra nhập thị trường này khi thấy việc kiếm được những thị trường ngách và ra nhập thị trường này khi thấy việc kinh doanh có thể thu nhiều lợi nhuận hoặc rút khỏi các thị trường này khi kinh doanh có thể thu nhiều lợi nhuận hoặc rút khỏi các thị trường này khi công việc kinh doanh trở nên khó khăn và kém hiệu quả hơn. Điều này công việc kinh doanh trở nên khó khăn và kém hiệu quả hơn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các nền kinh tế đang chuyển đổi hoặc các nền đặc biệt quan trọng đối với các nền kinh tế đang chuyển đổi hoặc các nền kinh tế đang phát triển. kinh tế đang phát triển. - - Lợi thế so sánh trong cạnh tranh : So với các doanh nghiệp Lợi thế so sánh trong cạnh tranh : So với các doanh nghiệp lớn, thì DNNVV có lợi thế so sánh trong cạnh tranh đó là khả năng phát lớn, thì DNNVV có lợi thế so sánh trong cạnh tranh đó là khả năng phát huy những nguồn lực đầu vào như lao động hay tài nguyên hoặc nguồn huy những nguồn lực đầu vào như lao động hay tài nguyên hoặc nguồn vốn tại chỗ khi khai thác và phát huy các ngành nghề truyền thống của vốn tại chỗ khi khai thác và phát huy các ngành nghề truyền thống của từng địa phương. Rất nhiều DNNVV của Việt Nam và trên thế giới đã từng địa phương. Rất nhiều DNNVV của Việt Nam và trên thế giới đã từng bước trưởng thành và lớn mạnh khi khai thác các nguồn lực sẵn có từng bước trưởng thành và lớn mạnh khi khai thác các nguồn lực sẵn có Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 7 7 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp của địa phương. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhỏ còn có nhiều lợi thế của địa phương. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhỏ còn có nhiều lợi thế hơn các doanh nghiệp lớn trong việc theo sát nhu cầu và thị hiếu người hơn các doanh nghiệp lớn trong việc theo sát nhu cầu và thị hiếu người tiêu dùng, qua đó sáng tạo ra nhiều loại hàng hoá và dịch vụ mới đáp ứng tiêu dùng, qua đó sáng tạo ra nhiều loại hàng hoá và dịch vụ mới đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng. Theo đặc điểm này, các ngày càng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng. Theo đặc điểm này, các doanh nghiệp nhỏ và vừa có lợi thế trong việc định hướng và làm xuất doanh nghiệp nhỏ và vừa có lợi thế trong việc định hướng và làm xuất hiện nhiều nhu cầu mới từ phía người tiêu dùng. Nhờ sự phát triển của hiện nhiều nhu cầu mới từ phía người tiêu dùng. Nhờ sự phát triển của các DNNVV mà hiện nay đã có nhiều loại sản phẩm và dịch vụ mới ra các DNNVV mà hiện nay đã có nhiều loại sản phẩm và dịch vụ mới ra đời đáp ứng được những sở thích của người tiêu dùng. đời đáp ứng được những sở thích của người tiêu dùng. - - Tạo ra việc làm mới cho người lao động : Để đánh giá các Tạo ra việc làm mới cho người lao động : Để đánh giá các DNNVV trên giác độ kinh tế thì nó tạo ra các tác động ngoại lai rất mạnh DNNVV trên giác độ kinh tế thì nó tạo ra các tác động ngoại lai rất mạnh cả về mặt tích cực cũng như tiêu cực. Với lợi thế của mình trong việc khai cả về mặt tích cực cũng như tiêu cực. Với lợi thế của mình trong việc khai thác các nguồn lực sẵn có tại chỗ của địa phương đặc biệt là các ngành thác các nguồn lực sẵn có tại chỗ của địa phương đặc biệt là các ngành phải sử dụng nhiều lao động. Các DNNVV có tác động tích cực trong phải sử dụng nhiều lao động. Các DNNVV có tác động tích cực trong việc tạo ra việc làm cũng như nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho việc tạo ra việc làm cũng như nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho dân cư tại địa phương hoặc duy trì và bảo vệ các phong tục truyền thống, dân cư tại địa phương hoặc duy trì và bảo vệ các phong tục truyền thống, những nét văn hoá đặc sắc của dân tộc. Bên cạnh đó, việc phát triển các những nét văn hoá đặc sắc của dân tộc. Bên cạnh đó, việc phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn có các lợi ích như giảm khoảng cách giữa doanh nghiệp nhỏ và vừa còn có các lợi ích như giảm khoảng cách giữa người giàu và người nghèo, giảm sự chênh lệch giữa nông thôn và thành người giàu và người nghèo, giảm sự chênh lệch giữa nông thôn và thành thị, qua đó cũng góp phần làm giảm các tệ nạn xã hội và giúp chính phủ thị, qua đó cũng góp phần làm giảm các tệ nạn xã hội và giúp chính phủ giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội khác. giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội khác. 2.2. Điểm yếu của doanh nghiệp nhỏ và vừa. 2.2. Điểm yếu của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh những thế mạnh của mình thì các DNNVV còn tồn tại Bên cạnh những thế mạnh của mình thì các DNNVV còn tồn tại những điểm yếu nhất định : những điểm yếu nhất định : - - Nguồn lực nhỏ : Đặc điểm này trở thành hạn chế đối với các Nguồn lực nhỏ : Đặc điểm này trở thành hạn chế đối với các DNNVV trong việc tiến hành các công trình lớn, hoặc các dự án đầu tư DNNVV trong việc tiến hành các công trình lớn, hoặc các dự án đầu tư đòi hỏi phải có vốn lớn, các dự án đầu tư công cộng. đòi hỏi phải có vốn lớn, các dự án đầu tư công cộng. - - Không có các lợi thế kinh tế theo qui mô : Trong một số nước Không có các lợi thế kinh tế theo qui mô : Trong một số nước nhất định thì loại hình doanh nghiệp này thường yếu thế trong các mối nhất định thì loại hình doanh nghiệp này thường yếu thế trong các mối quan hệ với ngân hàng, với chính phủ và giới báo chí cũng như chưa được quan hệ với ngân hàng, với chính phủ và giới báo chí cũng như chưa được Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 8 8 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp sự ủng hộ của công chúng. Nhiều DNNVV bị phụ thuộc rất nhiều vào các sự ủng hộ của công chúng. Nhiều DNNVV bị phụ thuộc rất nhiều vào các doanh nghiệp lớn trong quá trình phát triển. doanh nghiệp lớn trong quá trình phát triển. - - Dễ khởi nghiệp nhưng cũng phải chịu nhiều rủi ro trong kinh Dễ khởi nghiệp nhưng cũng phải chịu nhiều rủi ro trong kinh doanh : Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy càng nhiều doanh : Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy càng nhiều DNNVV ra đời thì cũng có càng nhiều DNNVV phá sản. Có những DNNVV ra đời thì cũng có càng nhiều DNNVV phá sản. Có những doanh nghiệp bị phá sản sau một thời gian hoạt động rất ngắn. Theo kết doanh nghiệp bị phá sản sau một thời gian hoạt động rất ngắn. Theo kết quả nghiên cứu thực nghiệm của nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới thì quả nghiên cứu thực nghiệm của nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới thì các doanh nghiệp nhỏ và vừa có tỷ lệ phá sản và thất bại cao trong năm các doanh nghiệp nhỏ và vừa có tỷ lệ phá sản và thất bại cao trong năm thứ 4. thứ 4. - - Gây các ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực trong nền kinh tế : Do ít Gây các ảnh hưởng ngoại lai tiêu cực trong nền kinh tế : Do ít vốn, hầu hết các doanh nghiệp này không quan tâm đầy đủ đến việc bảo vốn, hầu hết các doanh nghiệp này không quan tâm đầy đủ đến việc bảo vệ môi trường hoặc khi nhiều doanh nghiệp bị phá sản do hoạt động vệ môi trường hoặc khi nhiều doanh nghiệp bị phá sản do hoạt động không hiệu quả thì gây ra sự thiếu tin tưởng của dân chúng đối với loại không hiệu quả thì gây ra sự thiếu tin tưởng của dân chúng đối với loại hình doanh nghiệp này, gây khó khăn cho người tiêu dùng khi chọn lựa hình doanh nghiệp này, gây khó khăn cho người tiêu dùng khi chọn lựa các sản phẩm tiêu dùng cũng như khi chọn lựa các nhà cung cấp dịch vụ. các sản phẩm tiêu dùng cũng như khi chọn lựa các nhà cung cấp dịch vụ. Điều này đã làm giảm uy tín của loại hình DNNVV đối với công chúng Điều này đã làm giảm uy tín của loại hình DNNVV đối với công chúng và người lao động. và người lao động. 3. Vai trò của các DNNVV trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. 3. Vai trò của các DNNVV trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Ở các nước phát triển như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Đài Loan…., Chính Ở các nước phát triển như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Đài Loan…., Chính phủ các nước này cũng xác định vai trò quan trọng, lâu dài của các phủ các nước này cũng xác định vai trò quan trọng, lâu dài của các DNNVV, là bộ phận cấu thành không thể thiếu được của nền kinh tế, có DNNVV, là bộ phận cấu thành không thể thiếu được của nền kinh tế, có mối quan hệ tương hỗ không thể tách rời nhau với các tập đoàn kinh tế, mối quan hệ tương hỗ không thể tách rời nhau với các tập đoàn kinh tế, đặc biệt trong công nghiệp bổ trợ và mạng lưới phân phối sản phẩm. Vai đặc biệt trong công nghiệp bổ trợ và mạng lưới phân phối sản phẩm. Vai trò của các DNNVV ở nhiều nước được biết đến như là các cơ sở sản xuất trò của các DNNVV ở nhiều nước được biết đến như là các cơ sở sản xuất – kinh doanh có khả năng : Tạo ra nhiều việc làm mới với chi phí thấp ; – kinh doanh có khả năng : Tạo ra nhiều việc làm mới với chi phí thấp ; cung cấp cho xã hội khối lượng hàng hoá dịch vụ đáng kể và làm tăng cung cấp cho xã hội khối lượng hàng hoá dịch vụ đáng kể và làm tăng GDP cho nền kinh tế của đất nước ; Tăng cường kỹ năng quản lý và đổi GDP cho nền kinh tế của đất nước ; Tăng cường kỹ năng quản lý và đổi mới công nghệ ; góp phần giảm bớt chênh lệch về thu nhập trong xã hội, mới công nghệ ; góp phần giảm bớt chênh lệch về thu nhập trong xã hội, xoá đói giảm nghèo và tăng sự công bằng trong nền kinh tế ; Tăng nguồn xoá đói giảm nghèo và tăng sự công bằng trong nền kinh tế ; Tăng nguồn Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 9 9 Luận văn tốt nghiệp Luận văn tốt nghiệp tiết kiệm và đầu tư của dân cư địa phương làm cho nền kinh tế năng động tiết kiệm và đầu tư của dân cư địa phương làm cho nền kinh tế năng động và hiệu quả hơn ; cải thiện mối quan hệ giữa các khu vực kinh tế khác và hiệu quả hơn ; cải thiện mối quan hệ giữa các khu vực kinh tế khác nhau. Mức độ đóng góp vào sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia của nhau. Mức độ đóng góp vào sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia của các DNNVV được thể hiện ở mức độ thu hút lao động, vốn đầu tư, tạo ra các DNNVV được thể hiện ở mức độ thu hút lao động, vốn đầu tư, tạo ra giá trị gia tăng, góp phần tăng trưởng kinh tế đất nước. Trong điều kiện giá trị gia tăng, góp phần tăng trưởng kinh tế đất nước. Trong điều kiện kinh tế hiện nay, các DNNVV ở Việt Nam thể hiện vai trò của mình trên kinh tế hiện nay, các DNNVV ở Việt Nam thể hiện vai trò của mình trên các lĩnh vực sau : các lĩnh vực sau : 3.1. Đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. 3.1. Đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Cũng như tất cả các DNNVV ở các nước trên thế giới, DNNVV Cũng như tất cả các DNNVV ở các nước trên thế giới, DNNVV Việt Nam đã cung cấp ra thị trường nhiều loại hàng hoá khác nhau, đáp Việt Nam đã cung cấp ra thị trường nhiều loại hàng hoá khác nhau, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng trong nước như trang thiết bị và linh ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng trong nước như trang thiết bị và linh kiện cần thiết cho các ngành sản xuất hàng tiêu dùng và các ngành thủ kiện cần thiết cho các ngành sản xuất hàng tiêu dùng và các ngành thủ công nghiệp cũng như các hàng hoá tiêu dùng khác. Theo số liệu thống công nghiệp cũng như các hàng hoá tiêu dùng khác. Theo số liệu thống kê, trong những năm qua DNNVV đã đóng góp khoảng trên 27% vào kê, trong những năm qua DNNVV đã đóng góp khoảng trên 27% vào tổng sản phẩm quốc nội của cả nước. Ngoài ra, DNNVV Việt Nam còn tổng sản phẩm quốc nội của cả nước. Ngoài ra, DNNVV Việt Nam còn cung cấp 100% sản phẩm trong nhiều ngành đặc biệt là các ngành công cung cấp 100% sản phẩm trong nhiều ngành đặc biệt là các ngành công nghiệp truyền thống và thu hút nhiều lao động như chiếu cói, giầy dép. Sự nghiệp truyền thống và thu hút nhiều lao động như chiếu cói, giầy dép. Sự mở rộng và phát triển các DNNVV sẽ góp phần không nhỏ trong việc làm mở rộng và phát triển các DNNVV sẽ góp phần không nhỏ trong việc làm tăng tổng sản phẩm quốc nội ( GDP ) của cả nền kinh tế qua các năm. tăng tổng sản phẩm quốc nội ( GDP ) của cả nền kinh tế qua các năm. 3.2. Tạo việc làm cho người lao động. 3.2. Tạo việc làm cho người lao động. Đặc điểm của các DNNVV là ít vốn và hoạt động chủ yếu trong Đặc điểm của các DNNVV là ít vốn và hoạt động chủ yếu trong các ngành sử dụng nhiều lao động. Theo thống kê thì hiện nay, các các ngành sử dụng nhiều lao động. Theo thống kê thì hiện nay, các DNNVV Việt Nam đang thu hút 50% lực lượng lao động trong khu vực DNNVV Việt Nam đang thu hút 50% lực lượng lao động trong khu vực phi nông nghiệp. Cũng tương tự, DNNVV ở tất cả các nước có thể tạo ra phi nông nghiệp. Cũng tương tự, DNNVV ở tất cả các nước có thể tạo ra những chỗ làm việc mới cho người lao động với số lượng tương đối lớn. những chỗ làm việc mới cho người lao động với số lượng tương đối lớn. Tại nhiều nước trên thế giới, kể cả những nước phát triển, DNNVV là nơi Tại nhiều nước trên thế giới, kể cả những nước phát triển, DNNVV là nơi tạo ra nhiều việc làm nhất. Khi các DNNVV phát triển thì sẽ tạo ra nhiều tạo ra nhiều việc làm nhất. Khi các DNNVV phát triển thì sẽ tạo ra nhiều cơ hội tăng thêm việc làm, thu hút nhiều lao động và giảm tỷ lệ thất cơ hội tăng thêm việc làm, thu hút nhiều lao động và giảm tỷ lệ thất nghiệp trong nền kinh tế qua đó góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, nghiệp trong nền kinh tế qua đó góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, Nguyễn Văn Trung Nguyễn Văn Trung Lớp Kế hoạch 44 Lớp Kế hoạch 44 10 10 [...]... tố, một trong những yếu tố mà các DNNVV của Việt Nam đang khai thác đó là lao động Vì thế, nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV Việt Nam là hết sức cần thiết cho sự phát triển của doanh nghiệp Nguyễn Văn Trung 30 Lớp Kế hoạch 44 Luận văn tốt nghiệp PHẦN II : THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC DNNVV CỦA VIỆT NAM I Thực trạng lao động trong các DNNVV 1 Quy mô Từ khi Luật doanh nghiệp năm 2000... ánh tới chất lượng của lực lượng lao động Mặt khác, phạm vi nghiên cứu của luận văn không phải là toàn bộ lực lượng lao động của cả nước hay của toàn Nguyễn Văn Trung 18 Lớp Kế hoạch 44 Luận văn tốt nghiệp bộ lao động trong các doanh nghiệp ở Việt Nam, mà cũng chỉ phân tích thực trạng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam hiện nay 1.3 Những nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng lao động Chất lượng lao động chịu... cho các doanh nghiệp lớn II Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng lao động trong các DNNVV ở Việt Nam 1 Một số vấn đề chung về lực lượng lao động 1.1 Khái niệm lực lượng lao động Lực lượng lao động cũng được định nghĩa khác nhau giữa các quốc gia : Theo quan niệm của Tổ chức lao động quốc tế ( ILO ) : Lực lượng lao động là một bộ phận dân số trong độ tuổi quy định thực tế đang có việc làm và những... những giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong doanh nghiệp của mình vì đó là thế mạnh của mỗi doanh nghiệp khi sở hữu được đội ngũ lao động có trình độ tay nghề cao Hơn thế nữa công nghệ không phải là thế mạnh của các doanh nghiệp Việt Nam, đa số các doanh nghiệp nói chung và các DNNVV nói riêng rất ít doanh nghiệp có điều kiện thay đổi công nghệ sản xuất mới vì vốn đầu tư quá lớn Trong điều kiện... nước trong thời gian qua và trong tương lai cũng vậy 2 Cơ cấu lao động 2.1 Theo loại hình doanh nghiệp Loại hình DNNVV bao gồm cả doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh cá thể, hợp tác xã Tuỳ thuộc vào đặc điểm của mình, doanh nghiệp có thể sử dụng số lượng lao động rất ít hoặc là với số lượng lao động lên đến hàng trăm người trong doanh nghiệp của mình Tổng số lao động trong các. .. số doanh nghiệp với quy mô lao động từ 10 người trở lên là chủ yếu, những doanh nghiệp có từ 10-99 lao động là 2.337 doanh nghiệp tương đương với tỷ lệ 51,5%, số doanh nghiệp có 100-300 lao động là 2.138 chiếm 47,3%, số doanh nghiệp có dưới 10 người chỉ là 55 doanh nghiệp chiếm 1,2% so với tổng số doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc loại hình này Cơ cấu lao động trong các loại hình doanh nghiệp thuộc các. .. lực, số lượng doanh nghiệp mới đăng ký ở nước ta tăng rất nhanh, doanh nghiệp đăng ký trong đó phần lớn là các DNNVV, các chủ doanh nghiệp có xu hướng đăng ký loại hình công ty trách nhiệm hữu hạn là lớn nhất Như vậy số lượng doanh nghiệp tăng lên làm cho quy mô lao động trong các doanh nghiệp cũng tăng theo Từ năm 2001 đến nay số lượng lao động trong các DNNVV luôn luôn biến động theo xu hướng tăng,... chung của cả nước Thực trạng tình hình sản xuất kinh doanh của các DNNVV hiện tại là chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường, sức cạnh tranh còn quá nhỏ Một trong những mục tiêu lớn của kế hoạch phát triển các DNNVV đến năm 2010 là tăng trưởng số doanh nghiệp, tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam Chính vì là một bộ phận của nền kinh tế, nên kế hoạch nâng cao chất lượng lao động của các DNNVV... nghề nghiệp, sức khoẻ, các yếu tố về tâm lý,… Như vậy, chất lượng lao động thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên trong của người lao động Chất lượng lao động là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển kinh tế và đời sống người dân trong một xã hội nhất định Chất lượng lao động thể hiện thông qua một số các tiêu chí chủ yếu sau : 1.2.2.1 Trình độ văn hoá của lực lượng lao động. .. sản xuất Thể trạng của con người là khả năng ban đầu vật chát để có thể nâng cao chất lượng lao động Với một đất nước có nguồn nhân lực có chất lượng cao thì sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đó sẽ ổn định và bền vững về lâu dài 1.3.4 Chính sách của Chính phủ về nâng cao chất lượng lao động Môi trường chính trị và luật pháp tác động đến quá trình phát triển lực lượng lao động, thông qua việc . Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong các Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa. ở Việt Nam hiện nay. Việt Nam hiện nay. Phần III Phần III : Định hướng và giải pháp nâng cao chất lượng lao động : Định hướng và giải pháp nâng cao chất