Tính cấp thiết của đề tài
Hệ thống ngân hàng Việt Nam, đặc biệt là Ngân hàng Eximbank, đang đối mặt với nhiều thách thức do năng lực quản trị hạn chế Các ngân hàng thương mại Việt Nam phải đối diện với rủi ro lớn, ảnh hưởng đến nền kinh tế Để tồn tại và phát triển, mỗi ngân hàng cần nâng cao năng lực quản trị nhằm cạnh tranh hiệu quả không chỉ với các ngân hàng nội địa mà còn với các tổ chức tín dụng quốc tế.
Trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, các ngân hàng cần duy trì sự ổn định và nâng cao khả năng cạnh tranh với các tổ chức tài chính phi ngân hàng Để cải thiện năng lực cạnh tranh, ngân hàng phải tăng cường hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng tín dụng thông qua hệ thống quản lý rủi ro tốt hơn, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo nền tảng vững chắc cho sự hội nhập và cạnh tranh.
Hiệu quả kinh doanh của Eximbank trong giai đoạn 2010 - 30/06/2018 gặp nhiều khó khăn và hạn chế, thể hiện rõ sự biến động thăng trầm Thời điểm này chứng kiến tình hình kinh doanh khó khăn, nợ xấu gia tăng và sức ép cạnh tranh gia tăng giữa các ngân hàng thương mại, dẫn đến lợi nhuận của Eximbank giảm đáng kể Đặc biệt, đầu năm 2018, các rủi ro gian lận trong giao dịch tiền gửi, như vụ án 245 tỷ đồng của bà Chu Thị Bình, đã khiến khách hàng lo ngại và mất niềm tin vào hệ thống Eximbank.
Để đáp ứng nhu cầu thực tiễn và tạo sự gắn bó của khách hàng với Eximbank, cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh Điều này không chỉ giúp tăng cường niềm tin của khách hàng mà còn góp phần xây dựng lại hình ảnh của ngân hàng.
Eximbank luôn đặt khách hàng lên hàng đầu, với mong muốn nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng và đóng góp những giải pháp thiết thực cho ngành ngân hàng Tác giả đã lựa chọn đề tài này nhằm bổ sung kiến thức và cải thiện dịch vụ của Eximbank.
“Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam’’ để làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu cụ thể
Để thực hiện mục tiêu tổng quát trên, luận văn cần giải quyết những mục tiêu cụ thể sau:
- Tổng hợp cơ sở lý thuyết về hiệu quả hoạt động kinh doanh
- Đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh tại Eximbank
- Xác định những mặt tích cực, hạn chế trong hoạt động kinh doanh tại ngân hàng Eximbank
- Đề xuất một số kiến nghị xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank.
Câu hỏi nghiên cứu
Để hoàn thành được mục tiêu đề tài đặt ra, một số câu hỏi cần có sự trả lời thỏa đáng như sau:
- Hiệu quả hoạt động kinh doanh là gì?
- Thực trạng hoạt động kinh doanh tại Eximbank hiện nay như thế nào?
- Những mặt đạt được và hạn chế trong hoạt động kinh doanh của Eximbank hiện nay như thế nào?
- Giải pháp nào phù hợp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh Eximbank ?
Nguồn dữ liệu và phương pháp nghiên cứu
Luận văn này áp dụng phương pháp thu thập số liệu nội bộ từ ngân hàng, bao gồm các báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của Eximbank, nhằm nghiên cứu các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng này.
- Phương pháp thu thập và xử lý thông tin Trong quá trình nghiên cứu luận văn, tác giả dự kiến sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp tổng hợp thống kê: sử dụng phương pháp thống kê để tổng hợp các số liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh của Eximbank
Phương pháp so sánh: phân tích so sánh các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank qua các năm
Phân tích kết quả thống kê và so sánh các đánh giá thực trạng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng là phương pháp quan trọng nhằm đưa ra giải pháp phù hợp Điều này giúp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Eximbank.
Nội dung nghiên cứu
Kết cấu luận văn có 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về Ngân hàng thương mại và hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP
Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank)
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng
TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank)
7 Đóng góp của Đề tài
Bài viết phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng, xác định các điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân dẫn đến sự không hiệu quả trong kinh doanh Từ những đánh giá này, tác giả đề xuất các giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tế, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong bối cảnh cạnh tranh và phát triển của ngân hàng Đặc biệt, những kiến nghị này sẽ góp phần vào chiến lược kinh doanh của hệ thống NHTM và Eximbank.
8 Tổng quan các công trình nghiên cứu trước
Phân tích và đánh giá hiệu quả kinh doanh có những điểm tương đồng và khác biệt so với các nghiên cứu trong nước Các nghiên cứu quốc tế thường tập trung vào việc khảo sát và đánh giá hiệu quả hoạt động của ngân hàng, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh Tuy nhiên, một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả trong các nghiên cứu này lại ít được nhấn mạnh.
Theo nghiên cứu của Theo Boriboon Pinprayong (2012), tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng Thái Lan, đặc biệt là trường hợp của ngân hàng thương mại Siam, đã trở thành một bài học quan trọng sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 Ngân hàng Siam, với 95 năm lịch sử phát triển mà chưa từng thay đổi văn hóa doanh nghiệp, đã phải đối mặt với những thách thức lớn Nghiên cứu đã so sánh hoạt động kinh doanh và hiệu quả trước và sau tái cấu trúc, cho thấy sự thành công trong việc cải thiện hiệu quả hoạt động của ngân hàng sau khủng hoảng Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ tập trung vào đánh giá kết quả kinh doanh mà chưa đề cập đến các chỉ tiêu hiệu quả khác.
Theo Mabwe, K and Robert, W (2010) tiến hành nghiên cứu thực nghiệm về hoạt động của ngân hàng trước và sau khủng hoảng, giai đoạn 2005 - 2009 tại
Nghiên cứu về các ngân hàng thương mại lớn tại Nam Phi cho thấy lợi nhuận, thanh khoản và chất lượng tín dụng đã giảm đáng kể trong thời kỳ khủng hoảng, với tất cả các ngân hàng đều gặp khó khăn Cụ thể, mức thanh khoản của các ngân hàng đã rơi vào tình trạng báo động sau khủng hoảng, và chất lượng tín dụng cũng xấu đi Tuy nhiên, nghiên cứu chưa đi sâu vào việc phân tích cách mà các chỉ tiêu đo lường hiệu quả ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng.
Theo báo cáo của Trung tâm Giải pháp Ngân hàng Deloitte (2009), việc nâng cao hiệu quả hoạt động đã trở thành yếu tố then chốt để tăng cường vị thế cạnh tranh của ngân hàng trong bối cảnh thị trường tài chính bất ổn và suy thoái kinh tế Bài viết nhấn mạnh rằng xây dựng các hoạt động hiệu quả là chưa đủ; ngân hàng cần duy trì sự ổn định và liên tục cải tiến hiệu quả Đồng thời, các yếu tố chính thúc đẩy thành công bao gồm nhận thức, quy trình kinh doanh, công nghệ và văn hóa tổ chức.
Nghiên cứu của Nguyễn Xuân Nhật (2007) về "Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Nam Á đến năm 2015" đã đánh giá năng lực tài chính của ngân hàng qua kết quả hoạt động kinh doanh và các chỉ tiêu an toàn Tác giả đã đề xuất nhóm giải pháp nhằm cải thiện năng lực tài chính và hoạt động của ngân hàng Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ tập trung vào các chỉ số tài chính mà chưa xem xét hiệu quả đối với khách hàng và tác động kinh tế xã hội.
Nghiên cứu của Lê Quỳnh Trâm (2011) về “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Quốc Tế” đã đánh giá thực trạng và hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng này Nghiên cứu phân tích các kết quả đạt được cùng với những tồn tại, hạn chế trong hoạt động kinh doanh, tuy nhiên chưa đánh giá đầy đủ hiệu quả đối với khách hàng và xã hội.
Nghiên cứu của Bùi Duy Phú (2002) đã đánh giá hiệu quả của ngân hàng thương mại (NHTM) thông qua hàm sản xuất và chi phí Tuy nhiên, nghiên cứu này còn hạn chế vì chỉ tập trung vào việc xác định và ước lượng trực tiếp hàm chi phí, dẫn đến việc không thể tách biệt phần phi hiệu quả trong hoạt động của ngân hàng.
Trịnh Quốc Trung và Nguyễn Văn Sang (2013) đã tiến hành nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam trong giai đoạn 2005 - 2012 Nghiên cứu áp dụng mô hình hồi quy Tobit để phân tích dữ liệu và xác định các yếu tố tác động đến hiệu quả hoạt động thông qua các chỉ tiêu như ROA và ROE Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ tập trung vào khía cạnh tính toán và chưa phản ánh đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của NHTM.
Nghiên cứu của Ngô Hữu Kiên (2013) về "Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP An Bình – Chi nhánh Bắc Ninh" đã đánh giá tình hình huy động vốn, dự nợ, nợ xấu, thu nhập và chi phí hoạt động của ngân hàng qua các năm Luận văn cũng phân tích lợi nhuận khách hàng và đưa ra các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu vào Tuy nhiên, nghiên cứu chưa phản ánh đầy đủ những hạn chế và nguyên nhân của ngân hàng.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về ngân hàng thương mại
1.1.1 Khái niệm về ngân hàng thương mại Đến thời điểm hiện nay có rất nhiều khái niệm định nghĩa về NHTM:
Ngân hàng thương mại tại Mỹ là các công ty hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính.
Đạo luật ngân hàng của Pháp năm 1941 định nghĩa ngân hàng thương mại là các xí nghiệp hoặc cơ sở chuyên nhận tiền từ công chúng dưới hình thức ký thác hoặc các hình thức khác, và sử dụng nguồn tài chính đó cho các hoạt động chiết khấu, tín dụng và tài chính của chính họ.
Ngân hàng thương mại tại Việt Nam được định nghĩa là tổ chức kinh doanh tiền tệ, chủ yếu hoạt động bằng cách nhận tiền ký gửi từ khách hàng Ngân hàng có trách nhiệm hoàn trả số tiền này và sử dụng nó để cho vay, thực hiện nghiệp vụ chiết khấu, cũng như làm phương tiện thanh toán.
Theo Điều 20 Luật Các Tổ Chức Tín Dụng sửa đổi, tổ chức tín dụng được định nghĩa là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của luật này và các quy định liên quan khác nhằm thực hiện các hoạt động ngân hàng.
Ngân hàng là tổ chức tín dụng thực hiện các hoạt động ngân hàng và kinh doanh liên quan Các loại hình ngân hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng phát triển, ngân hàng đầu tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng hợp tác và nhiều loại ngân hàng khác, mỗi loại có tính chất và mục tiêu hoạt động riêng.