Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, văn hóa doanh nghiệp đang trở thành một yếu tố quan trọng được các tổ chức tại Việt Nam và trên toàn thế giới chú trọng và đầu tư Văn hóa doanh nghiệp không chỉ phản ánh cách thức mà doanh nghiệp tương tác với môi trường bên ngoài, mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh và sự phát triển bền vững của tổ chức.
Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế như tính cần cù, chăm chỉ và tinh thần tự lực tự cường, giúp xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp vững mạnh Những ưu điểm này không chỉ tạo dấu ấn riêng cho nền kinh tế Việt Nam mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển bền vững, tận dụng lợi thế nội tại và nhanh chóng hòa nhập với xu thế phát triển kinh tế toàn cầu.
Văn hóa công sở và văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam hiện vẫn gặp nhiều hạn chế, chủ yếu dừng lại ở bề nổi và phong trào, trong khi những yếu tố cốt lõi như thái độ, trách nhiệm và niềm tin chưa được thực hiện một cách bài bản Người Việt thường ngại thay đổi và không dám rời khỏi “vùng an toàn”, dẫn đến sự bảo thủ trong việc tôn sùng kinh nghiệm cũ Những yếu tố này ảnh hưởng tiêu cực đến việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp, cản trở sự hội nhập và thích nghi với môi trường kinh doanh toàn cầu, từ đó làm giảm khả năng đột phá và phát triển kinh tế của doanh nghiệp.
Em lựa chọn nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu về văn hoá doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Đầu tư Châu Á - Thái Bình Dương - APEC GROUP” nhằm nâng cao kiến thức về Văn hóa Doanh Nghiệp và giúp các tổ chức nhận thức rõ tầm quan trọng của nó trong việc tạo ra lợi thế cạnh tranh Nghiên cứu sẽ hỗ trợ APEC GROUP xác định vị trí của mình, phát huy điểm mạnh và cải thiện những khía cạnh còn thiếu sót trong việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy quá trình hội nhập với thị trường quốc tế, từ đó hướng tới việc xây dựng thương hiệu vững mạnh.
Tổng quan nghiên cứu
Ve tình hình nghiên cứu trên thế giới:
Thuật ngữ "văn hóa tổ chức" đã trở nên phổ biến từ khi Terrence E Deal và Atlan A Kenedy xuất bản cuốn sách "Văn hóa tổ chức" vào năm 1988 Hai tác giả này đã nghiên cứu và khám phá những yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp tại Mỹ đạt được thành công xuất sắc trong kinh doanh.
Văn hóa doanh nghiệp được coi là yếu tố quyết định cho sự thịnh vượng và thành công bền vững của một công ty Để đánh giá tình hình văn hóa trong tổ chức, các chuyên gia đã đưa ra những hướng dẫn cụ thể và rõ ràng.
Nhà nghiên cứu Edgar H Schein (2010), chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực văn hóa tổ chức, đã phân tích sâu sắc các vấn đề liên quan đến văn hóa doanh nghiệp và mối quan hệ của nó với sự lãnh đạo trong cuốn sách "Văn hóa doanh nghiệp và sự lãnh đạo" Tác phẩm này cung cấp cái nhìn tổng quát về vai trò của văn hóa trong việc hình thành phong cách lãnh đạo hiệu quả.
Schein đã chia thành các yếu tố cấu thành VHDN thành 3 nhóm yếu tố là:
“nhóm những giá trị văn hóa hữu hình, những giá trị được tuyên bố/chấp nhận và nhóm các quan niệm chung”.
Chị Phan Thị Lan Anh (2018) đã tiến hành khảo sát khả năng nhận biết văn hóa doanh nghiệp tại nơi thực tập, dựa trên phân tích các yếu tố ảnh hưởng theo thuyết của Edgar H Schein (2010) Nghiên cứu này không chỉ đánh giá mức độ nhận thức về văn hóa doanh nghiệp mà còn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao nhận thức cho nhân viên tại công ty thực tập và trong các tổ chức khác.
Đa số các bài viết về đánh giá văn hóa doanh nghiệp thường dựa trên các thuyết nổi tiếng, đặc biệt là của Edgar H Schein Tuy nhiên, bài viết này mang đến một góc nhìn mới bằng cách áp dụng mô hình đánh giá văn hóa doanh nghiệp của Denison.
Sản phẩm nghiên cứu của ông đã được áp dụng để đánh giá nhiều doanh nghiệp toàn cầu, tuy nhiên, vẫn còn thiếu sót trong việc có nhiều bài viết đánh giá doanh nghiệp Việt Nam.
Nam dựa trên mô hình này.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu tổng quát của bài viết là dựa trên cơ sở lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp để đánh giá thực trạng văn hóa doanh nghiệp của APEC GROUP, từ đó đề xuất các giải pháp và khuyến nghị nhằm cải thiện tình hình văn hóa doanh nghiệp tại APEC GROUP.
+ Làm rõ cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp và mô hình lý thuyết nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp.
+ Tìm hiểu thực trạng văn hóa doanh nghiệp và các nhân tố tác động tới Văn hóaDoanh nghiệp tại APEC GROUP.
- Đối tượng nghiên cứu: Công ty CPĐT Châu Á - Thái Bình Dương - APEC GROUP.
5 Phương pháp nghiên cứu của đề tài
Thông tin thứ cấp là nguồn dữ liệu quan trọng để phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại APEC GROUP Các dữ liệu và báo cáo, cùng với thông tin chung về công ty, được thu thập từ báo chí, giáo trình, sách và luận văn, giúp cung cấp cái nhìn tổng quan và sâu sắc về môi trường làm việc và giá trị cốt lõi của tổ chức.
+ Thông tin sơ cấp: Nguồn phiếu khảo sát (phụ lục), khảo sát lấy ý kiến nhân viên tại APEC GROUP.
Hình thức phát phiếu khảo sát: Google form
Số phiếu thu về: 56 phiếu
Số phiếu hợp lệ: 56 phiếu
Thời gian khảo sát từ tháng 15/04/2021 đến tháng 14/05/2021.
- Phương pháp nghiên cứu chủ yếu được sử dụng đó là phương pháp định tính, cụ thể:
+ Phương pháp thu thập thông tin như thông qua báo chí giáo trình sách luận văn.
Phương pháp khảo sát sử dụng bảng câu hỏi, kết hợp với phỏng vấn để thu thập ý kiến từ cán bộ nhân viên tại Công ty, cùng với việc phân tích các báo cáo hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhằm đánh giá hiệu quả và đề xuất cải tiến.
+ Phương pháp phân tích - tổng hợp kết hợp với phương pháp thống kê - mô tả và so sánh - đối chiếu.
6 Cấu trúc của đề tài
Bao gồm ba chương chính:
Chương 1 Cơ sở lý luận về văn hóa doanh nghiệp và mô hình lý thuyết nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp
Chương 2 Thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Apec Group
Chương 3 Những kết luận rút ra và những khuyến nghị nhằm cải thiện hơn nữa văn hóa doanh nghiệp tại Apec Group
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP VÀ MÔ HÌNH LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU VỀ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
1.1 Khái niệm, vai trò và nội dung của văn hóa doanh nghiệp
Theo UNESCO, văn hóa được định nghĩa là tổng thể các hoạt động và sáng tạo sống động từ quá khứ đến hiện tại Qua các thế kỷ, những hoạt động sáng tạo này đã hình thành nên hệ thống giá trị, truyền thống và thị hiếu, tạo nên những yếu tố đặc trưng cho mỗi dân tộc.
Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật và các công cụ sinh hoạt là những sáng tạo cần thiết cho sự sinh tồn và mục đích sống của con người, và tất cả những điều này cấu thành nên văn hóa Những ghi chép và cảm nhận của Người về văn hóa đã được ghi lại trong cuốn Nhật ký trong tù, đặc biệt là trong phần đọc sách, trong những năm tháng bị giam cầm dưới chính quyền Tưởng Giới Thạch.
Vậy “Văn hóa” là gì?
Văn hóa là tổng hòa các giá trị vật thể và phi vật thể do con người sáng tạo ra trong thế giới tự nhiên Khái niệm văn hóa rất phong phú và bao quát, liên quan đến mọi khía cạnh của đời sống vật chất và tinh thần Nó bao gồm sản phẩm của con người, từ ngôn ngữ, tư tưởng và giá trị cho đến các vật dụng như nhà cửa, quần áo và phương tiện Cả hai khía cạnh này đều cần thiết để hình thành nên văn hóa, tạo nên bản sắc riêng của mỗi xã hội.
Văn hóa bao gồm tất cả sản phẩm của con người, bao gồm cả khía cạnh phi vật chất như ngôn ngữ, tư tưởng và giá trị, lẫn khía cạnh vật chất như nhà cửa, quần áo và các phương tiện Cả hai khía cạnh này đều cần thiết để tạo ra sản phẩm, góp phần hình thành nên bản sắc văn hóa.
Văn hóa có nhiều định nghĩa khác nhau, mỗi định nghĩa phản ánh những quan điểm và đánh giá riêng Từ năm 1952, hai nhà nhân loại học Alfred Kroeber và Clyde Kluckhohn đã thống kê được 164 định nghĩa văn hóa trong các công trình nổi tiếng Khái niệm văn hóa được nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực như dân tộc học và nhân loại học.
Văn hóa, theo cách gọi của châu Âu, bao gồm nhiều lĩnh vực nghiên cứu như dân tộc học, dân gian học, địa văn hóa học, văn hóa học và xã hội học, với mỗi lĩnh vực có định nghĩa riêng về văn hóa Sự đa dạng trong các định nghĩa và cách tiếp cận văn hóa dẫn đến nhiều phương pháp phân loại khác nhau Một trong những cách phân loại này dựa trên thuật ngữ khoa học, cho thấy văn hóa xuất phát từ chữ Latinh "Cultus", có nghĩa gốc là gieo trồng, với hai khía cạnh chính: Cultus Agri (gieo trồng ruộng đất) và Cultus Animi (gieo trồng tinh thần), tức là giáo dục và bồi dưỡng tâm hồn con người Theo triết gia Thomas Hobbes, lao động cho đất được coi là gieo trồng, trong khi việc dạy dỗ trẻ em là gieo trồng tinh thần.
Văn hóa được định nghĩa là một tổng thể phức hợp bao gồm kiến thức, đức tin, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục, cùng với các khả năng và tập quán mà con người tiếp thu như một thành viên của xã hội Edward Burnett Tylor, nhà nhân loại học người Anh, đã mô tả văn hóa hay văn minh theo nghĩa rộng trong dân tộc học, nhấn mạnh tầm quan trọng của các yếu tố này trong việc hình thành bản sắc văn hóa.
Các định nghĩa lịch sử nhấn mạnh quá trình kế thừa xã hội và truyền thống, dựa trên quan điểm về tính ổn định của văn hóa Edward Sapir, nhà nhân loại học và ngôn ngữ học người Mỹ, cho rằng văn hóa chính là bản thân con người, phản ánh ngay cả những người hoang dã nhất sống trong một xã hội tiêu biểu cho hệ thống phức hợp của tập quán, cách ứng xử và quan điểm được bảo tồn theo truyền thống.
Các định nghĩa chuẩn mực nhấn mạnh đến các quan niệm về giá trị trong xã hội William Isaac Thomas, nhà xã hội học người Mỹ, định nghĩa văn hóa là tổng thể các giá trị vật chất và xã hội của bất kỳ nhóm người nào, bao gồm các thiết chế, tập tục và phản ứng cư xử.
Tâm lý học định nghĩa quá trình thích nghi của con người với môi trường, học hỏi, hình thành thói quen và lối ứng xử Theo William Graham Sumner và Albert Galloway Keller, văn hóa hay văn minh chính là tổng thể những thích nghi của con người với điều kiện sống Những thích nghi này được thực hiện thông qua các thủ thuật như biến đổi, chọn lọc và truyền đạt qua kế thừa.
Văn hóa trong tiếng Việt thường được hiểu là học thức và lối sống, nhưng trong nghĩa chuyên biệt, nó phản ánh trình độ phát triển của một giai đoạn Theo nghĩa rộng, văn hóa bao gồm mọi khía cạnh, từ những sản phẩm tinh vi, hiện đại đến tín ngưỡng, phong tục và lối sống của cộng đồng.
-Theo Đại từ điển tiếng Việt của Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Việt Nam -
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, do Nguyễn Như Ý chủ biên và được xuất bản bởi Nhà xuất bản Văn hóa - Thông tin vào năm 1998, văn hóa được định nghĩa là những giá trị vật chất và tinh thần mà con người đã sáng tạo ra trong suốt lịch sử.
