Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp cần thay đổi để thích nghi với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, trong đó văn hóa doanh nghiệp được coi là linh hồn và nền tảng phát triển bền vững Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của văn hóa doanh nghiệp trong việc tạo ra sức mạnh cạnh tranh Việc nghiên cứu và phân tích tác động của văn hóa doanh nghiệp là vô cùng cần thiết để giúp các doanh nghiệp nổi bật và phát triển Đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng, việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp không chỉ giúp ghi điểm với khách hàng mà còn tạo ra mối quan hệ lâu dài, từ đó chiếm lĩnh thị trường tài chính Các ngân hàng hiện nay đang chú trọng vào việc hoàn thiện hình ảnh và dịch vụ, đồng thời nghiên cứu các hạn chế trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp để đảm bảo phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về văn hóa doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, nhưng PvcomBank, với tuổi đời còn trẻ và sự kết hợp giữa hai tổ chức, vẫn chưa được nghiên cứu một cách sâu rộng về vấn đề này Hiện tại, chưa có bài phân tích nào đề cập đến văn hóa của PvcomBank, do đó đề tài nghiên cứu này sẽ là mới mẻ và không trùng lặp Dựa vào tài liệu từ các nhà khoa học và quan điểm cá nhân qua thực tập, tôi đã chọn đề tài "Hoàn thiện công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam" để nghiên cứu, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của ngân hàng nơi tôi thực tập.
Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò quan trọng của văn hoá doanh nghiệp như một tiêu chuẩn đánh giá các giá trị mà doanh nghiệp hướng đến Bài viết tập trung vào việc khảo sát và đánh giá thực trạng xây dựng văn hoá doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PvcomBank) Đồng thời, nghiên cứu cũng chỉ ra những vấn đề còn tồn tại trong văn hoá doanh nghiệp và đưa ra các định hướng cùng kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác xây dựng văn hoá doanh nghiệp tại ngân hàng này.
0 Đối tượng nghiên cứu: Văn hoá doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam
- Việc xây dựng văn hoá doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam chinh nhánh Long Biên.
- Về thời gian: để đảm bảo sát với thực tế và tính cấp thiết của đề tài , bài khoá
Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành bài khoá luận, em đã nghiên cứu các tài liệu và website liên quan đến văn hoá doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng Em kết hợp kiến thức học được trên giảng đường với trải nghiệm thực tế từ quá trình thực tập tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam, nhằm khắc hoạ chân thực và đầy đủ về văn hoá doanh nghiệp trong ngành ngân hàng Để thực hiện điều này, em áp dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau.
Phân tích số liệu là phương pháp quan trọng để hiểu biết khách quan về mức độ nhận thức và quan tâm của CBNV đối với văn hoá doanh nghiệp Những con số này không chỉ phản ánh tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng mà còn cho thấy triển vọng lạc quan khi áp dụng các giá trị văn hoá hiện có Hơn nữa, chúng cũng minh chứng cho những thành tựu và giá trị mà ngân hàng đã đạt được trong suốt quá trình phát triển, đồng thời chỉ ra quy mô ngân hàng trong tương lai khi công tác xây dựng văn hoá được hoàn thiện.
Phương pháp phỏng vấn là một hình thức trực tiếp, cho phép trao đổi với các cán bộ nhân viên (CBNV) từ các phòng ban khác nhau và đồng nghiệp trong cùng một khối Qua đó, chúng ta có thể nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, quan điểm và suy nghĩ của họ về việc xây dựng và hiện thực hóa các giá trị văn hóa của ngân hàng.
Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi tại PvcomBank nhằm thu thập thông tin từ các cán bộ nhân viên ở nhiều phòng ban khác nhau Việc thu thập dữ liệu trực tiếp này sẽ cung cấp nguồn thông tin quý giá và khách quan, giúp đánh giá thực trạng hoạt động của ngân hàng.
Phương pháp quan sát là việc theo dõi trực quan thái độ và hành vi trong giao tiếp của nhân viên, cách họ tiếp nhận ý kiến và giải quyết vấn đề Kỹ năng xử lý vấn đề của nhân viên cần phải phù hợp với các giá trị văn hóa mà ngân hàng quy định.
Tổng quan nghiên cứu
Văn hoá doanh nghiệp là một chủ đề luôn thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu, với nhiều bài viết phân tích từ nhiều góc độ khác nhau Nghiên cứu này chỉ ra rằng các yếu tố như tình hình chính trị, văn hoá, xã hội, nền kinh tế và môi trường kinh doanh đều có ảnh hưởng lớn đến nhận thức và triển khai văn hoá doanh nghiệp Những tài liệu quý giá này giúp mọi người hiểu rõ hơn về vai trò của văn hoá doanh nghiệp trong bối cảnh hiện tại.
Nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp (VHDN) đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học và nghiên cứu, đặc biệt là ở các nước phát triển, nơi VHDN được xem như thương hiệu của doanh nghiệp Trên thế giới, nghiên cứu VHDN thường được chia thành hai hướng chính: hướng vi mô, tập trung vào cách các nhà quản lý doanh nghiệp áp dụng yếu tố văn hóa trong quản lý; và hướng vĩ mô, nghiên cứu tác động của văn hóa đến quản lý kinh doanh, đặc biệt trong các doanh nghiệp hoạt động trong môi trường đa văn hóa.
Cuốn sách "Culture and Organization" của Grzert Hofstede và Michael Minkov (2010) là một nghiên cứu toàn diện về văn hóa của 70 quốc gia trên thế giới Trong suốt 40 năm, tác phẩm này phân tích những đặc điểm văn hóa, nêu bật cả những khía cạnh tích cực và tiêu cực, đồng thời khám phá sự hình thành văn hóa và ảnh hưởng của nó đến văn hóa tổ chức.
Cuốn sách "Văn hóa doanh nghiệp và sự lãnh đạo" của Edgar H Schein (2012) khám phá sâu về văn hóa tổ chức, bao gồm các đặc điểm và loại hình văn hóa khác nhau Tác giả nhấn mạnh vai trò quan trọng của người lãnh đạo trong việc sáng tạo và thiết kế văn hóa trong tổ chức, đồng thời trình bày các phương pháp quản lý mà lãnh đạo cần áp dụng khi có sự thay đổi về văn hóa tổ chức.
Theo nghiên cứu của PGS.TS Đỗ Minh Cương, được trình bày trong giáo trình “Văn hóa kinh doanh và triết lý kinh doanh”, xuất bản bởi Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, năm 2023, nội dung này nhấn mạnh tầm quan trọng của văn hóa và triết lý trong hoạt động kinh doanh hiện đại.
Vào năm 2011, tác giả Đỗ Minh Cương đã định nghĩa cấu trúc của văn hóa doanh nghiệp, đồng thời tập trung nghiên cứu sâu về các vấn đề liên quan đến triết lý kinh doanh.
PGS.TS Dương Thị Liễu trong bài giảng về văn hóa kinh doanh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị kiến thức chung và kỹ năng cần thiết để phát triển văn hóa kinh doanh trong hoạt động kinh tế Nghiên cứu của bà phân tích ba tầng văn hóa: văn hóa chung, văn hóa kinh doanh và văn hóa doanh nghiệp Qua các công trình khoa học được kiểm định, nghiên cứu chỉ ra rằng văn hóa kinh doanh có vai trò và tác động lớn đến mọi hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là trong việc ứng dụng vào hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam.
Nghiên cứu của ThS Nguyễn Anh Tuấn và ThS Nguyễn Phương Mai phân tích tác động của môi trường văn hóa doanh nghiệp đến việc lựa chọn và thực thi chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh kinh tế biến động Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các đặc điểm kinh tế, xã hội trong giai đoạn chuyển đổi ảnh hưởng đến nhận thức và xây dựng văn hóa doanh nghiệp Đồng thời, nghiên cứu cũng nêu rõ thực trạng nhận thức về văn hóa doanh nghiệp tương thích với chiến lược tại Việt Nam Từ đó, tác giả đưa ra khuyến nghị cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp theo định hướng chiến lược và thích ứng với sự thay đổi của môi trường.
Theo Ths Nguyễn Viết Lộc, tinh thần kinh doanh bao gồm các giá trị cốt lõi về tố chất, năng lực và phẩm chất đạo đức mà doanh nhân theo đuổi Bài viết xây dựng hệ giá trị văn hóa doanh nhân Việt Nam dựa trên các yếu tố như khát vọng kinh doanh, khả năng nắm bắt và tạo dựng cơ hội, tính độc lập và quyết đoán, cùng với trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh Ngoài ra, bài viết cũng đo lường và mô phỏng các yếu tố này nhằm đánh giá và định hướng giá trị văn hóa doanh nhân Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay.
Nghiên cứu của Đỗ Thị Minh Phương và Nguyễn Tích Nghị về "Văn hoá doanh nghiệp của ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội (SHB) sau khi sát nhập" chỉ ra rằng nhiều ngân hàng thương mại tại Việt Nam đã thực hiện hoạt động hợp nhất và sáp nhập trong những năm gần đây, dẫn đến quy mô tài chính lớn hơn và số lượng nhân viên gia tăng nhanh chóng Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra nguy cơ xung đột văn hoá tổ chức và phức tạp trong mối quan hệ giữa cán bộ nhân viên Để giải quyết vấn đề này, lãnh đạo ngân hàng cần đánh giá thực trạng văn hoá doanh nghiệp sau sáp nhập và đưa ra các giải pháp xây dựng văn hoá phù hợp với điều kiện mới Nghiên cứu trường hợp sáp nhập giữa Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội (Habubank) và Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) đã sử dụng 239 phiếu khảo sát và 08 phỏng vấn để làm rõ hiện trạng văn hoá doanh nghiệp của SHB sau sáp nhập, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển văn hoá doanh nghiệp phù hợp với bối cảnh mới.
Nguyễn Hải Minh trên Tạp chí Khoa học ĐHQGHN đã nghiên cứu “Mô hình văn hoá doanh nghiệp tại các ngân hàng thương mại nhà nước trước và sau khi Việt Nam gia nhập WTO”, sử dụng công cụ chuẩn đoán dựa trên lý thuyết OCAI của Cameron và Quinn (2011) Nghiên cứu xác định mô hình văn hoá doanh nghiệp và sự dịch chuyển của chúng tại các ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam trong bối cảnh gia nhập WTO Từ đó, bài viết đề xuất giải pháp giúp các ngân hàng thương mại nhà nước định hình mô hình văn hoá doanh nghiệp phù hợp, nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh.
Trong luận án của Nguyễn Hải Minh, tác giả phân tích văn hóa doanh nghiệp tại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế, đặc biệt là ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam Nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc văn hóa riêng trong quá trình hội nhập sâu rộng vào thương mại quốc tế Tác giả cũng đề xuất các giải pháp nhằm củng cố văn hóa doanh nghiệp, đồng thời phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam để phù hợp với xu thế hội nhập toàn cầu.
