NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM HỌC VIỆN NGÂN HÀNG KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI HỒN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC DOANH THU TRONG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY TNHH ERNST & YOUNG VIỆT NAM Sinh viên thực hiện: Đỗ Bảo Ngọc Khánh Lớp: K20 CLCI Khóa học: 2017 - 2021 Mã sinh viên: 20A4020394 Gi viên hướng dẫn: TS Phan Thị Anh Đào Hà Nội, tháng năm 2021 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng em Mọi tài liệu tham khảo trích dẫn đầy đủ số liệu, kết tính tốn đến từ nguồn đáng tin cậy kiểm chứng Hà Nội, ngày 26 tháng 05 năm 2021 Tác giả khóa luận Đỗ Bảo Ngọc Khánh Đỗ Bảo Ngọc Khánh i K20CLCI LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, cho phép em gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc tới cô Phan Thị Anh Đào, người gợi mở, đốc thúc hướng dẫn em cách tận tình suốt q trình thực khóa luận nghiên cứu Em xin cảm ơn thầy, cô Học viện Ngân hàng truyền đạt kiến thức quý báu, sẵn sàng giải đáp thắc mắc giúp đỡ em gặp khó khăn Đối với em, bảo vệ khóa luận vinh dự lớn lao đời, em biết ơn cảm kích có hội Em mong tiếp tục thầy, thực đề tài nghiên cứu khác tương lai Tiếp theo, em xin gửi lời cảm ơn đến anh, chị phịng Bộ phận Core Assurance cơng ty Ernst & Young Việt Nam toàn tập thể nhân viên, cán Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam tạo điều kiện cho em có hội thực tập tiếp cận với tài liệu, số liệu mang ý nghĩa vô quan trọng nghiên cứu Em xin cảm ơn học giả, tác giả tác phẩm, cơng trình nghiên cứu trước đem lại nguồn thông tin tài liệu tham khảo quý giá trình nghiên cứu Lời cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn tới bạn bè gia đình sát cánh, động viên hỗ trợ em nghiên cứu, học tập sống Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn! Đỗ Bảo Ngọc Khánh ii K20CLCI MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN I LỜI CẢM ƠN II MỤC LỤC III DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .V DANH MỤC BẢNG TRONG BÀI VIẾT VI DANH MỤC HÌNH TRONG BÀI VIẾT VI LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1 Đặc điểm khoản mục doanh thu có ảnh hưởng đến kiểm tốn báo cáo tài 1.1.1 Đặc điểm khoản mục doanh thu báo cáo tài 1.1.2 Một số sai phạm thường gặp khoản mục doanh thu ảnh hưởng đến kiểm toán báo cáo tài 1.1.3 Kiểm soát nội khoản mục doanh thu .10 1.2 Kiểm toán khoản mục doanh thu kiểm toán báo cáo tài .13 1.2.1 Mục tiêu kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm tốn báo cáo tài 13 1.2.2 Kiểm toán khoản mục doanh thu quy trình kiểm tốn báo cáo tài 14 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM TỐN KHOẢN MỤC DOANH THU TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHINH DO CƠNG TY TNHH ERNST & YOUNG VIỆT NAM THỰC HIỆN TẠI KHÁCH HÀNG 25 2.1 Giới thiệu Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam 25 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam 25 2.1.2 Tổ chức quản lý hoạt động kiểm tốn Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam 27 Đỗ Bảo Ngọc Khánh iii K20CLCI 2.2 Thực trạng kiểm toán DANH khoản MỤC mục TỪdoanh VIẾT TẮT thu kiểm tốn báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực 32 2.2.1 Quy trình chung .32 2.2.2 Quy trình kiểm tốn khách hàng XYZ 40 2.2.3 Các thủ tục kiểm toán bổ sung khách hàng 60 2.3 Đánh giá quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm tốn báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực 61 2.3.1 Đánh giá kết đạt .61 2.3.2 Hạn chế nguyên nhân 64 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC DOANH THU TRONG QUY TRÌNH KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CƠNG TY TNHH ERNST & YOUNG VIỆT NAM THỰC HIỆN ’ Ĩ 68 BCTC DN KSNB KTV PM TE EY 3.1 Nguyên tắc u cầu hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm toán báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực 68 3.1.1 Nguyên tắc hoàn thiện 68 3.1.2 Yêu cầu hoàn thiện 69 Báo cáo tài 3.1.3 Giải pháp hồn thiện kiểm tốn khoản mục doanh thu quy trình Doanh nghiệp kiểm tốn báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam .69 3.2.1 Đối với giaiđoạn lập kế hoạch kiểm toán .70 toán 73 3.2.2 Đối với giaiđoạnKiểm thực soát hiệnnội kiểm 3.2.3 Đối với giaiđoạn kết thúc kiểm toán 74 Kiểm toán viên 3.3 Điều kiện thực giải pháp 75 Planning Materiality - Mức độ trọng 3.3.1.Ve phía quan Nhà nước yếu kế hoạch 75 3.3.2.Về phía .các hiệp hội nghề nghiệp 75 Tolerable Error - Mức độ trọng yếu KẾT LUẬN 79 thực DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 80 Ernst&Young TNHH Trách nhiệm hữu hạn Đỗ Bảo Ngọc Khánh iv K20CLCI Đỗ Bảo Ngọc Khánh v K20CLCI DANH MỤC BẢNG TRONG BÀI VIẾT • Bảng 2.1: Các tiêu phát triển Công ty TNHH EY Việt Nam 26 Bảng 2.2: Phân tích sơ khoản mục doanh thu 42 Bảng 2.3: Đánh giá rủi ro khoản mục Doanh thu 43 Bảng 2.4: Các tiêu chí thiết lập PM EY toàn cầu .45 Bảng 2.5: PM - TE setting .46 Bảng 2.6: Tổng hợp tài khoản theo dõi doanh thu Công ty XYZ 47 Bảng 2.7: Thủ tục đối chiếu lựa chọn phương pháp kiểm toán 49 Bảng 2.8: Tổng hợp doanh thu theo hoạt động Công ty XYZ 52 Bảng 2.9: Tổng hợp doanh thu theo đối tác 53 Bảng 2.10: Doanh thu từ hoạt động cung cấp dịch vụ quản lý khách hàng thân thiết 53 Bảng 2.11: Biên lợi nhuận gộp Công ty XYZ năm 2019 2020 54 Bảng 2.12: Thủ tục kiểm tra chi tiết .55 Bảng 3.1: Danh mục câu hỏi hệ thống KSNB 71 DANH MỤC HÌNH TRONG BÀI VIẾT • Hình 1.1: Quy trình bán hàng ghi nhận doanh thu 11 Hình 1.2: Quy trình kiểm tốn 14 Hình 1.3: Mục tiêu kiểm toán khoản mục doanh thu 18 Hình 1.4: Các kỹ thuật thu thập chứng kiểm toán 20 Hình 1.5: Các tiêu chí cần lưu ý kiểm toán khoản mục doanh thu BCTC .21 Hình 2.1: Sơ đồ cấu tổ chức máy quản lý Công ty TNHH EY Việt Nam 27 Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức đồn kiểm tốn Cơng ty TNHH EY Việt Nam 29 Đỗ Bảo Ngọc Khánh vi K20CLCI LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Báo cáo tài nguồn thơng tin đọng phản ánh rõ nét tình hình tài hoạt động kinh doanh doanh nghiệp năm Khi tiếp cận với thơng tin tài cơng ty, người đọc có xu hướng quan tâm tới tiêu mang tính chất đại diện cho hoạt động doanh nghiệp năm Những thơng tin phần phản ánh thực tế mức độ hiệu doanh nghiệp năm vừa Một tiêu ý nhiều báo cáo tài kể đến tiêu doanh thu Đây lí khiến cho việc kiểm tốn phần hành doanh thu ln trọng kiểm tốn Tuy vậy, q trình thực thủ tục kiểm toán, kiểm toán viên gặp phải yếu tố khách quan chủ quan khiến cho việc tiếp cận nguồn thông tin đáng tin cậy liên quan tới khoản mục trở nên khó khăn Những ví dụ thường thấy kể đến giới hạn thời gian, nhân sự, trình độ khiến cho kiểm tốn viên khó xác minh 100% thông tin mà khách hàng cung cấp trung thực hợp lý Chính vậy, việc hiểu rõ chất thủ tục này, lên kế hoạch phân chia công việc cách hợp lý giúp kiểm toán viên làm việc cách hiệu thu thập chứng xác Nhận biết lí trên, tác giả chọn đề tài “Hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm toán báo cáo tài cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam” Tổng quan nghiên cứu Vì khoản mục có giá trị lớn tiềm ẩn nhiều rủi ro có sai sót nên có nhiều đề tài từ nước nghiên cứu giải pháp từ quản lý đến quy trình kiểm tốn cho khoản mục Tại Việt Nam, chị Nguyễn Thị Mai Như năm 2016 có đề cập đến đề tài kiểm tốn khóa luận Với đề tài “Hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu bán hàng cung cấp dịch vụ kiểm toán báo cáo tài Cơng ty TNHH Kiểm tốn Tư vấn UHY ACA chi nhánh miền Trung thực hiện” chị đưa biện pháp coi tiên phong sở đào tạo đưa giải pháp tổng thể để hoàn Đỗ Bảo Ngọc Khánh K20CLCI thiện quy trình kiểm tốn BCTC khơng khoản mục doanh thu Những kiến thức đề cập khóa luận chị thể cách đầy đủ chi tiết, bên cạnh giải pháp mà chị đưa bám sát với tình hình thực tiễn đơn vị kiểm toán Tuy nhiên, ứng dụng vào thời điểm năm 2021 cần thêm giải pháp tổng thể bối cảnh kinh tế có nhiều thay đổi so với năm 2016 Vậy nên cần thêm giải pháp để phù hợp với hoàn cảnh Hơn nữa, trình thực tập EY Việt Nam em nhận thấy có vài vấn đề quy trình kiểm tốn khoản mục này, em muốn chọn đề tài để nghiên cứu đưa giải pháp để áp dụng vào thực tiễn làm việc thức Mục tiêu nghiên cứu Khóa luận thực với mục tiêu nghiên cứu quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực Để thực mục tiêu ấy, khóa luận hướng tới việc thực mục tiêu cụ thể sau: Một là, khái quát vấn đề lý luận quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu Hai là, nghiên cứu thực trạng quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm tốn BCTC Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực Từ đánh giá điểm mạnh điểm yếu tìm nguyên nhân thiếu sót Ba là, thơng qua sở lý luận thực trạng để đưa giải pháp nhằm hồn thiện quy trình liểm tốn Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam Phương pháp nghiên cứu Đề tài nghiên cứu thông qua phương pháp sau: Về phương pháp luận: Trong trình nghiên cứu đề tài, em sử dụng phương pháp thu thập liệu (bao gồm thu thập số liệu tài phi tài khách hàng, giấy tờ làm việc kiểm toán nguồn khác), phương pháp quan sát, phương pháp nghiên cứu định tính, phân tích tổng hợp, phương pháp logic Đỗ Bảo Ngọc Khánh K20CLCI 3.1.2 u cầu hồn thiện Để hồn thiện quy trình kiểm tốn BCTC nói chung quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu nói riêng, cần phải tuân thủ theo yêu cầu sau: Thứ nhất, cần tuần thủ quy định hành pháp luật chuẩn mực nghề nghiệp Thứ hai, việc cải thiện quy trình kiểm tốn cần phải gắn với tính khả thi kế hoạch Xuyên suốt trình thực giải pháp, ban lãnh đạo KTV cần cân đối lợi ích đạt cải thiện quy trình chi phí phải bỏ Một giải pháp coi tối ưu lợi ích mà giải pháp mang lại chi phí phải bỏ Thứ ba, giải pháp hoàn thiện cần phải đảm bảo xoay quanh trải nghiệm khách hàng, người sử dụng kết kiểm toán gốc cho mục tiêu cung cấp dịch vụ Để đạt lợi nhuận bền vững, Công ty cần đảm bảo chất lượng dịch vụ kiểm tốn Ngược lại, cơng ty ý tới tăng trưởng lợi nhuận ngắn hàng, chất lượng kiểm tốn bị giảm sút, quy trình kiểm tốn bị vi phạm nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp Thứ tư, nhân tố người nhân tố cần trọng Con người yếu tố trực tiếp định chất lượng kiểm toán Nếu thành viên công ty trang bị đầy đủ lực đạo đức nghề nghiệp, công tác kiểm toán chất lượng dịch vụ nâng cao đáng kể Vì vậy, cơng ty cần tập trung phát triển yếu tố người, nâng cao lực, trách nghiệm kỹ KTV 3.2 Giải pháp hồn thiện kiểm tốn khoản mục doanh thu quy trình kiểm tốn báo cáo tài Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực Từ hiểu biết có học tập nghiên cứu Trường hoạt động thực tế thực tập Công ty, em xin mạnh dạn đưa số kiến nghị Đỗ Bảo Ngọc Khánh 69 K20CLCI Câu hỏi Có Khơng Tốt Khá Trun g bình Yế u kiểm tốn nhằm hồnsẽthiện xác phần hiệu quảquy trình Ví kiểm dụ, Cơng tốn ty Báo có cáo thể tài phát triểnnói hệ chung thống quycâu bảng trình hỏikiểm đánhtốn giá theo doanh thang thu nói điểm: riêng yếu,trong trungkiểm bình, tốn kháBáo cáotốttàicủa hệ thống thực KSNB nhưtạisau: Công ty TNHH EY Việt Nam sau: 3.2.1 Đối với giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn 3.2.1.1 tìm hiểu thơng tin khách hàng Danh thu mụcthập các câu thông hỏi đánh thống KTVBảng cần 3.1: tập trung tin giá liênhệquan tớiKSNB hoạt động sản xuất kinh doanh khách hàng, bao gồm đặc điểm ngành nghề kinh doanh, thông tin tài phi tài khách hàng, liệu ngành tương ưng Việc có thơng tin so sánh giúp KTV có nhìn bao quát từ xây dựng chiến lược kiểm tốn hiệu Đối với quy trình kiểm toán phần hành doanh thu, KTV cần phải trọng việc xem xét kết hợp thông tin thu thập từ phần hành khác như: quy trình thu tiền, quy trình luân chuyển hàng tồn kho, dịch vụ, chi phí bán hàng tương ứng để từ KTV có nhìn xác từ khách hàng giảm thiểu rủi ro kiểm tốn Ngồi đặc thù sản phẩm dịch vụ mà doanh nghiệp kinh doanh tác động tới định hướng cơng tác kiểm tốn cho khoản mục Các thủ tục kiểm toán cần thiết kế để phù hợp với loại hình doanh nghiệp đặc biệt doanh nghiêp có sản phẩm đặc thù công nghệ, truyền thông Chất lượng mức độ phù hợp thủ tục kiểm toán ảnh hưởng tới kết kiểm toán Thủ tục kiểm toán phù hợp thiết kế kỹ tiết kiệm thời gian khối lượng cơng việc mà cịn hạn chế rủi ro kiểm toán 3.2.1.2 hệ thống KSNB khách hàng Với phát triển liên tục kinh tế công nghệ hầu hết ngành nghề, việc liên tục cập nhật đổi khung đánh giá hệ thống KSNB khách hàng việc làm cần thiết Việc giúp Công ty bắt kịp xu hướng đáp ứng tập khách hàng lớn Cùng với Cơng ty nên xem xét tới việc phát triển mơ hình nhằm lượng hóa yếu tố phi tài chính, từ mà định liên quan tới chiến lược Đỗ Bảo Ngọc Khánh 70 K20CLCI Các sách giá, mức chiết khấu có quy định chặt chẽ văn hay không? _ Các chứng từ hóa đơn, hợp đồng, phiếu xuất kho, phiếu nhận tiền, có đánh số liên tục hay khơng? Doanh nghiệp có thủ tục nhằm đánh giá tín dụng khách hàng trước cung cấp hợp đồng cung cấp dịch vụ hay không? _ Thời gian luân chuyển chứng từ qua phòng ban bao lâu? Việc ghi nhận nghiệp vụ kế tốn có thực người có thẩm quyền hay khơng? Doanh thu thực tế có so sánh với số liệu dự kiến hay không? _ 3.2.1.3 lựa chọn đội ngũ KTV Việc lựa chọn đội ngũ kiểm toán phù hợp ảnh hưởng nhiều tới tiến độ làm việc chất lượng kiểm tốn Vì vậy, Cơng ty nên có chiến lược nhân thích hợp với tình hình hoạt động đặc điểm nhóm khách hàng Đối với khoản mục doanh thu, để lựa chọn chiến lược kiểm toán phù hợp, KTV cần phải nắm rõ loại hình hoạt động khách hàng cách thức mà doanh nghiệp tạo doanh thu Đỗ Bảo Ngọc Khánh 71 K20CLCI Tính tới năm 2020, số lượng khách hàng EY Việt Nam đạt tới 2500 khách hàng, cao thị trường Việt Nam Với số lượng khách hàng lớn, đa dạng ngành nghề, lĩnh vực hoạt động, nhóm kiểm toán phải liên tục thay đổi đối tượng khách hàng KTV cần nhiều thời gian để thu thập đầy đủ kiến thức chung ngành nghề kinh doanh khách hàng mà kiểm tốn Thay vào đó, Cơng ty xếp phận kiểm tốn thành phịng có cấu nhỏ hơn, hoạt động chuyên sâu vài lĩnh vực Ví dụ, để dễ dàng Cơng ty chia phận kiểm tốn thành phịng nhỏ như: Bất động sản, Nơng nghiệp, Tài - Ngân hàng, Sản xuất, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi, doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực cơng nghệ, Việc chia thành phòng giúp cho KTV dễ dàng làm quen với hoạt động kinh doanh, hệ thống kế toán KSNB khách hàng, nhờ rút ngắn thời gian kiểm tốn mang lại nhiều lợi ích cho khách hàng Ngoài việc xếp nhân có, Cơng ty cần có chiến lược phù hợp để thu hút nhân Đối với kiểm tốn khoản mục doanh thu, có nhiều công việc không yêu cầu kiến thức chuyên môn sâu lại tốn nhiều thời gian để thực hiện, ví dụ tìm kiếm chứng từ, kiểm tra chứng từ Thông thường thực tập sinh đảm nhận đầu việc trên, nhiên việc phân công chưa thực hiệu mặt chi phí hiệu suất làm việc Thay vào đó, Cơng ty triển khai chương trình kết hợp đào tạo trải nghiệm thực tế dành cho sinh viên năm 2, năm có thành tích xuất sắc Đây chương trình thực tập ngắn hạn, giúp bạn sinh viên sớm tích lũy kinh nghiệm làm việc, có hội làm việc thức sau trường Những chương trình tuyển dụng vừa giúp Công ty giữ chân nhân tiềm tránh cạnh tranh từ công ty khác mùa tuyển dụng Cùng với đó, với hỗ trợ bạn sinh viên năm năm 3, thực tập sinh nhóm kiểm tốn thực nhiều cơng việc địi hỏi chun mơn hơn, từ nâng hiệu cơng việc Đỗ Bảo Ngọc Khánh 72 K20CLCI 3.2.2 Đối với giai đoạn thực kiểm tốn 3.2.2.1 Thủ tục phân tích Đối với khoản mục doanh thu, ngồi việc phân tích đưa kết luận dựa số liệu khách hàng cung cấp, KTV cần phải so sánh với số liệu ngành đối thủ cạnh tranh để đưa đánh giá phù hợp Cùng với đó, thực thủ tục phân tích, KTV cần phải áp dụng với tình hình kinh tế, xã hội thực tiễn để đưa nhận định xác Ví dụ, giai đoạn COVID-19 nay, doanh thu khách hàng thuộc lĩnh vực khách sạn lại tăng đột biến, có rủi ro doanh thu đơn vị kiểm tốn khơng ghi nhận cách trung thực hợp lý Ngoài ra, quy trình kiểm tốn báo cáo tài chung, báo cáo lưu chuyển tiền tệ cần phân tích đánh giá Quá trình giúp KTV đánh giá dòng tiền phận khách hàng tạo Ví dụ, KTV sử dụng luồng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh để đánh giá giả định hoạt động liên tục, khả sinh lời, v.v So với phân tích kết hoạt động kinh doanh báo cáo tài ưu điểm phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ Cuối cùng, với phát triển khoa học công nghệ, Công ty cần áp dụng thêm ứng dụng Cách mạng Công nghiệp 4.0 vào xử lý liệu Ví dụ, EY triển khai hệ thống tự động phân tích số liệu khách hàng Nếu trước đây, KTV cần phải thao tác với Excel để xử lý phân tích liệu, với tảng EY, KTV tập trung vào việc đưa xét đốn chun mơn dựa số liệu xử lý phần mềm với độ xác cao 3.2.2.2 Sử dụng ý kiến chuyên gia Các lĩnh vực hoạt động khách hàng vô đa dạng phức tạp Có quy trình, nghiệp vụ đòi hỏi kiến thức chuyên sâu thuộc lĩnh vực hiểu Chính vậy, KTV cần phải cân nhắc đến việc sử dụng ý kiến chuyên gia nhiều để ý kiến nhận định phù hợp Đỗ Bảo Ngọc Khánh 73 K20CLCI Ví dụ, Cơng ty XYZ hoạt động lĩnh vực Công nghệ Công ty XYZ có hệ thống nhiều phần mềm liên kết với nhằm phục vụ hoạt động quản lý điểm Việc quản lý điểm xác định tới việc đo lường doanh thu xác Vì vậy, để đánh giá hệ thống KSNB khách hàng, KTV cần phải đánh giá mức độ hoạt động hiệu phần mềm Tuy nhiên, kiến thức công nghệ thông tin KTV chắn khơng thể đủ để đánh giá xác hệ thống phần mềm phức tạp Lúc này, việc sử dụng ý kiến chuyên giá giúp KTV thu thập ý kiến khách quan xác Việc sử dụng ý kiến chuyên gia cần đảm bảo yếu tố: Thứ nhất, cần cân đối lợi ích đạt với chi phí Thứ hai, KTV cần phải đánh giá lực khả chuyên gia có phù hợp với mục đích kiểm tốn hay khơng Thứ ba, KTV cần phải đánh giá mức độ độc lập chuyên gia đơn vị khách hàng Thứ tư, KTV cần phải rà sốt lại chất lượng cơng việc chuyên gia để định có sử dụng ý kiến cho kiểm tốn hay khơng 3.2.3 Đối với giai đoạn kết thúc kiểm toán Các kết luận đạt sau đánh giá khoản mục cần trình bày chi tiết cách mơ tả thủ tục thực hiện, hạn chế xảy trình đánh giá khuyến nghị liên quan đến kiểm toán Một giá trị vượt trội mà EY Việt Nam mang lại cho khách hàng kiểm tốn tư vấn nhằm hoàn thiện hệ thống KSNB Khi ký kết hợp đồng kiểm tốn, khách hàng ln mong muốn KTV đưa gợi ý hữu ích để hồn thiện hệ thống KSNB Đối với khoản mục doanh thu, khách hàng mong muốn có đóng góp để cải thiện doanh thu, giảm thiểu rủi ro bán hàng, kiểm soát hệ thống để giảm thiểu rủi ro sai sót gian lận khoản mục Để làm việc này, KTV cần phải tổng hợp Đỗ Bảo Ngọc Khánh 74 K20CLCI đầy đủ khuyết điểm hệ thống KSNB phát q trình kiểm tốn, trình bày đầy đủ họp với khách hàng 3.3 Điều kiện thực giải pháp 3.3.1 phía quan Nhà nước Để kinh tế vận hành trơn tru, yếu tố cần đạt hành lang pháp lý rõ ràng, thống phù hợp với thực trạng phát triển xã hội Kiểm tốn ngành nghề khó tách rời kinh tế nay, vậy, để tạo điều kiện cho ngành phát triển, Nhà nước, hay nói cụ thể Bộ Tài cần: Liên tục cập nhật, hồn thiện, bổ sung sửa đổi văn bản, thông tư, nghị định thực giám sát hiệu hoạt động cơng tác kiểm tốn Trước tình hình kinh tế giới biến động thay đổi khơng ngừng, chuẩn mực kế tốn, kiểm tốn cần phải cập nhật để phù hợp với với biến đổi Chính lẽ đó, Việt Nam cần có lộ trình rõ ràng việc xây dựng hệ thống văn pháp luật, chuẩn mực kế toán, kiểm toán Tạo điều kiện cho cơng ty kiểm tốn tiếp cận với thông lệ chuẩn mực quốc tế, áp dụng phương pháp kiểm tốn đại 3.3.2 Về phía hiệp hội nghề nghiệp Các hiệp hội nghề nghiệp cần liên kết chặt chẽ với Nhà nước để tăng cường hoạt động giám sát quản lý chất lượng doanh nghiệp kiểm toán kiểm toán viên Ngoài ra, hiệp hội nghề nghiệp cần phải: Tích cực tham gia xây dựng hồn thiện hệ thống chuẩn mực kế toán - kiểm toán Việt Nam khu vực Tích cực tham gia phối hợp với quản lý việc xây dựng hoàn thiện quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán - kiểm tốn Đỗ Bảo Ngọc Khánh 75 K20CLCI Khơng ngừng hồn thiện tổ chức buổi đào tạo, hướng dẫn trao đổi với nội dụng hồn thiện quy trình kiểm tốn mẫu Thơng qua buổi trao đổi vậy, hiệp hội nghề nghiệp tổng hợp sáng kiến, từ đưa giải pháp hoàn thiện phù hợp với thực trạng xã hội kinh tế đất nước ta Tổ chức buổi phổ cập văn pháp lý tới KTV, doanh nghiệp 3.3.3 Về phía Cơng ty kiểm tốn kiểm tốn viên phía Cơng ty kiểm tốn Các cơng ty kiểm tốn cần liên tục xây dựng cải tiến hướng dẫn cụ thể cho kiểm toán viên, đồng thời tiếp tục tổ chức đào tạo xây dựng sách phù hợp để khuyến khích KTV cơng ty tiếp tục nghiên cứu, học hỏi nâng cao kỹ KTV cần vận dụng linh hoạt thủ tục thích hợp cho trường hợp khác để giúp kiểm tốn diễn sn sẻ đáp ứng đầy đủ yêu cầu khách hàng Ngoài ra, cơng ty kiểm tốn cần thiết lập thủ tục kiểm toán kiểm soát chất lượng kiểm toán, đồng thời quan tâm đến thủ tục phân tích biến động (phân tích nhiều tiêu khả sinh lời, giá trị gộp, giá bán, số lượng hàng bán, v.v.) Nói cách khác, hạn chế thời gian nguồn lực, việc thực tồn diện quy trình phân tích giúp kiểm tốn viên xác định nhanh rủi ro dự án giảm số lượng tài liệu cần phải kiểm tra chi tiết Ngồi ra, phân tích biến động thu nhập từ nhiều khía cạnh giúp kiểm tốn viên hiểu rõ tỷ trọng phận cấu thành nên tổng thu nhập doanh nghiệp, để thông tin truyền tải đến người sử dụng rõ ràng dễ hiểu phía kiểm tốn viên Đối với kiểm tốn viên thực kiểm tốn khơng nên tin tưởng vào quy định, chuẩn mực hành Bộ Tài chính, chất kiểm tốn phụ thuộc vào xét đốn chun mơn kiểm tốn viên khơng thể dập Đỗ Bảo Ngọc Khánh 76 K20CLCI khuôn nhiều tác động dự đoán trước Tuy nhiên, việc nắm vững thông tư, nghị định chắn sở giúp kiểm tốn viên có nhìn xác khách quan hơn, từ đưa ý kiến kiểm tốn liên quan đến thơng tin doanh nghiệp Ngoài ra, cần nghiêm túc quan tâm đến việc không ngừng nâng cao rèn luyện đạo đức nghề nghiệp, tính độc lập cơng việc 3.3.4 Về phía khách hàng kiểm tốn Do thời gian kiểm toán diễn từ đến tuần, khách hàng cần phải hợp tác chặt chẽ với KTV bao gồm việc cung cấp chứng từ, phản hồi câu hỏi, thống điều chỉnh kiến nghị Sự hỗ trợ từ phía khách hàng đảm bảo tiến độ phát hành BCTC đảm bảo tính trung thực hợp lý, hạn chế sai sót mắc phải Thêm vào đó, cơng tác cải tiến liên tục kiểm sốt nội đơn vị cần tập trung thường xuyên thực nhằm giảm bớt thủ tục kiểm toán kiểm soát nội bộ, nâng cao hiệu lực, hiệu kiểm sốt nội bộ, từ góp phần nâng cao chất lượng kiểm toán Khách hàng nên cân nhắc kiến nghị cải thiện hệ thống KSNB KTV sau kiểm toán Đỗ Bảo Ngọc Khánh 77 K20CLCI Kết luận chương 3: Chương đề xuất giải pháp công tác kiểm tốn doanh thu Cơng ty TNHH EY Việt Nam thực theo quan điểm cá nhân em Giải pháp hoàn thiện dựa hạn chế thực trạng tuân thủ sở lý thuyết kiểm tốn doanh thu Tuy nhiên nhận thức cịn hạn chế nên đề xuất cải tiến giải pháp chưa thực hồn thiện, nhiên điều giúp ích cho cơng ty đề xuất cải tiến quy trình kiểm tốn BCTC quy trình kiểm tốn doanh thu Để giải pháp có ý nghĩa thiết thực doanh nghiệp phải xem xét từ phía tổ chức quản lý (Bộ Tài ) doanh nghiệp để có thay đổi phù hợp Đỗ Bảo Ngọc Khánh 78 K20CLCI KẾT LUẬN Trước phát triển thần tốc kinh tế Việt Nam, nhu cầu dịch vụ kiểm toán, đặc biệt kiểm toán độc lập ngày tăng cao EY Việt Nam tận dụng hội để ngày khẳng định uy tín chất lượng dịch vụ mà Công ty cung cấp EY Việt Nam tự hào doanh nghiệp dẫn đầu xu hướng lĩnh vực kế toán kiểm toán Việt Nam Q trình thực tập Cơng ty TNHH EY Việt Nam giúp em tích lũy thêm những hiểu biết kinh nghiệm lĩnh vực mà theo đuổi Đây chắn kiến thức vơ bổ ích, giúp em trau dồi thêm lực lĩnh để chuẩn bị hành trang tốt trước thực bước chân vào thị trường lao động Nắm rõ ảnh hưởng, tầm quan trọng, tính phức tạp hạn chế quy trình phương pháp kiểm tốn doanh thu EY Việt Nam, em lựa chọn đề tài để nghiên hi vọng đóng góp em giúp ích phần việc cải thiện quy trình kiểm tốn khoản mục Mặc dù vậy, hạn chế thời gian kiến thức, viết em chắn cịn thiếu sót Chính thế, em mong nhận lời góp ý quý báu thầy để viết em hồn chỉnh phù hợp với thực tiễn Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới tập thể ban lãnh đạo Công ty TNHH EY Việt Nam cho em hội tham gia vào quy trình kiểm tốn thực tế, học hỏi có thêm trải nghiệm đáng giá Đồng thời, em xin chân thành cảm ơn đến giảng viên hướng dẫn, TS Phan Thị Anh Đào tận tình hướng dẫn em hồn thành khóa luận tốt nghiệp này! Em xin chân thành cảm ơn! Đỗ Bảo Ngọc Khánh 79 K20CLCI DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam ban hành theo thông tư số 214/2012/TT - BTC ngày 06/12/2012 Bộ Tài Bộ Tài (2001) Thơng tư số 161/2007/TT-BTC Chuẩn mực kế toán số 14-Doanh thu thu nhập khác 26 Chuẩn mực Kế toán Việt Nam Khoa Kế toán - Kiểm toán trường Học viện Ngân hàng (2018), Giáo trình Kiểm tốn Khoa Kế toán - Kiểm toán trường Học viện Ngân hàng (2018), Tài liệu học tập Kiểm tốn tài I & II Tài liệu nội công ty TNHH EY Việt Nam Thông tư 200/2014 TT-BTC Các website: www.vacpa.com.vn,www.kiemtoan.com.vn , www.webketoan.vn; https: //www.ey.com/vn/en/home Đỗ Bảo Ngọc Khánh 80 K20CLCI CỘNG HÒA XẢ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc —-0O0-— NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẶN CỦA ĐƠN VỊ THựC TẠP Sinh viên Đã hồn thành-q trình thực tập ∙.C(!)l^ 'l^ '.b⅛lH E⅛ΛSi ∙2≥.√jCAMCγ.ViiH b>)θ,'''∖ Từ ngày'!9./-r!£/ ∙2.Ci20den ngàySX/.OỈ/^ữỉ -< Trong thời gian thực tập, sinh viên PA KXιSX'.'k∣a thể lực hoàn thành công việc dược giao mức: ĐÁP ỨNG YÊU CÀU KHÔNG DAT YÊU CÀU Xác nhận người nhận xét (Ký ghi rõ họ tên) Xác nhận cùa đơn vị thực tâp (Ký ghi rõ họ tên) 9K È/TKM'∕OUΛ^ xiấìi (\b/n xóó nU Wi U⅛∙β5,6clo HQQC k‰rA HO TỔNG GIÁM ĐĨC PHẠM THI HỔNG ÁNH Chì so Tương đồng 16% Tương dồng theo Nguồn Internet Sources: 17% Ấn phẩm xuất bản: 15% Bài Học Sinh: 11% 5/23/2021 Tumitin Turnitin Báo cáo Độc sáng Đã xử lý vào: 21-thg 5-2021 03:28 +07 ID: 1567496935 Đếm Chữ: 15189 Đã Nộp: HOAN THIỆN QUỴ TRÌNH KIỂM TỐN KHOẢN MỤC _ DOANH THU TRONG KIEM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH IAĨ 5,ONG jy TNH*1 ERNST & 2% match (Internet từ 30-thg 3-2021) YOUNG VIỆT NAM Bởi Khánh https://WWW Slideshare.net/tronqthuy3/deĐo tai-phan-tich-trọng-kiem-toan-bao-cao-taichinh-hot-2019 1% match (Internet từ 18-thg 9-2020) httD√∕www.zbook.vn∕ebook∕bao-cao-kiem-toan-khoan-muc-doanh-thu-banhang-va-cung-cao-dich-vu-trong-quv-trinh-kiem-toan-tai-chinh-do-cong-tv-tnhh15163/ 1% match (Internet từ 03-thg 12-2020) htto√∕www.zbook.vn∕ebook∕bao-cao-lao-ke-hoach-kiem-toan-tai-chinh-do-conqty-co-phan-kiem-toan-va-dinh-gia-viet-nam-thuc-hien-11641/ 1% match (Internet từ 07-thg 7-2019) htto://www.zbook.vn/ebook/bao-cao-hoan-thien-kiem-toan-tai-san-co-dinhtrong-guy-trinh-kiem-toan-tai-chinh-do-cong-ty-tnhh-tu-van-ke-toan-kiem15358/ lo∕o match (Internet từ 11-thg 7-2019) htto√∕www.zbook.vn∕ebook∕bao-cao-hoan-thien-kiem-toan-khoan-muc-doa∏hthu-tronq-kiem-toan-tai-chinh-do-conq-ty-tnhh-kiem-toan-Dhuonq-donq-ica-Dca4731/ ' 1% match (Internet từ 13-thg 9-2019) http://www.zbook.vn/ebook/bao-cao-danh-gia-rui-ro-kiem-toan-trong-auv-trinhkiem-toan-tai-chinh-tai-conq-tγ-tnhh-deloitte-viet-nam-15150/ 1% match (Internet từ 18-thg 9-2020) htto://www.zbook.vn/ebook/bao-cao-hoan-thien-quy-trinh-danh-qia-rui-ro-kiemtoan-tronq-kiem-toan-tai-chinh-do-conq-ty-tnhh-ernst-va-vounq-viet-nam11337/ ' 1% match (Internet từ 18-thg 9-2020) httD://www.zbook.vn/ebook/bao-cao-hoan-thien-kiem-toan-khoan-muc-tai-sanco-dinh-trong-kiem-toan-tai-chinh-do-cong-ty-tnhh-er∏st-va-young-viet-nam11336/ 1Θ∕O match (bài học Sinh từ 30-thg 5-2018) Submitted to National Economics University on 2018-05-30 1% match (Internet từ 12-thg 8-2020) httD√∕tai-lieu.com∕tai-lieu∕bao-cao-thuc-tao-tai-cong-tv-tnhh-ernst-voung-vietnam-29316/ 1% match (Internet từ 25-thg 5-2020) https://www.tu mitin com/newreport_printview.asp?eq=1 Aeb=1 &esm=-1&oid=1567496935&sid=0&n=0&m=2&svr=54&r=31.365664524622083AI 1/19 ... mục doanh thu kiểm toán báo cáo tài .13 1.2.1 Mục tiêu kiểm tốn khoản mục doanh thu kiểm tốn báo cáo tài 13 1.2.2 Kiểm toán khoản mục doanh thu quy trình kiểm tốn báo cáo tài ... hồn thiện quy trình kiểm tốn khoản mục doanh thu quy trình kiểm tốn báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực Đỗ Bảo Ngọc Khánh K20CLCI CHƯƠNG 1: KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC DOANH THU TRONG KIỂM... chương: Chương 1: Kiểm toán khoản mục doanh thu kiểm tốn báo cáo tài Chương 2: Thực trạng kiểm tốn khoản mục doanh thu quy trình kiểm tốn báo cáo tài Cơng ty TNHH Ernst & Young Việt Nam thực khách