Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, doanh nghiệp tại Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường Điều này dẫn đến nguy cơ gia tăng rủi ro trong kinh doanh và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp Do đó, các doanh nghiệp cần có những biện pháp hiệu quả để quản lý rủi ro và tối ưu hóa hoạt động của mình.
Các doanh nghiệp lớn tại Nam đang ngày càng chú trọng xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ Một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ giúp giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh và nâng cao khả năng đạt được mục tiêu một cách hiệu quả.
Hệ thống kiểm soát nội bộ của nhiều công ty vẫn chưa hoàn thiện, với phương pháp quản lý lỏng lẻo và thiếu quy chế kiểm tra chéo giữa các bộ phận Đặc biệt, các công ty vừa và nhỏ sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh nếu không xây dựng hệ thống kiểm soát tốt Đối với các công ty lớn, những lỗ hổng trong quản lý có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và danh tiếng của họ.
Trong quá trình thực tập tại Công ty CP Hàng Không Tre Việt, tôi nhận ra rằng ngành hàng không có nhiều quy trình phức tạp, dễ dẫn đến sai sót hoặc gian lận nếu không được kiểm soát nội bộ chặt chẽ Điều này đặc biệt quan trọng trong chu trình bán hàng và thu tiền, vì vậy tôi đã quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu.
Hoàn thiện kiểm soát nội bộ (KSNB) trong chu trình bán hàng - thu tiền tại Công ty Cổ phần Hàng không đã được công nhận từ năm 1929, khẳng định vai trò quan trọng của KSNB trong hoạt động doanh nghiệp Qua hơn 90 năm phát triển, khái niệm KSNB đã có nhiều thay đổi, với COSO 2013 là mốc quan trọng giúp doanh nghiệp thiết lập KSNB hiệu quả Quan điểm của COSO, phát triển từ năm 1992, cung cấp hướng dẫn cho doanh nghiệp nhằm tuân thủ pháp luật, tối ưu hóa nguồn lực và đạt được mục tiêu hoạt động Nhiều nghiên cứu về KSNB đã được thực hiện trên thế giới và tại Việt Nam, trong đó có nghiên cứu nổi bật của Zipporah.
In 2015, a study titled “The Effect of Internal Controls on the Financial Performance of Manufacturing Firms in Kenya” examined how internal control systems (ICS) influence the financial outcomes of businesses in Kenya Similarly, Daniel Kiplang'at Sigilai's 2016 research, “Assessment of Internal Control Systems Effects on Revenue Collection at Nakuru Level Five Hospital,” highlighted the critical role of various components within ICS The findings revealed that the absence of even one component can lead to a significant increase in fraud within hospitals, resulting in decreased revenue due to dishonest practices and embezzlement.
Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu quan trọng về kiểm soát nội bộ (KSNB), bao gồm luận án Tiến sĩ của Vũ Thu Phụng (2016) với đề tài “Tác động của các nhân tố cấu thành KSNB đến hiệu quả hoạt động của Tập đoàn Điện lực Việt Nam”, chỉ ra ảnh hưởng của từng nhân tố KSNB đến hiệu quả của tập đoàn Ngoài ra, luận án của Nguyễn Thu Hoài (2015) mang tên “Hoàn thiện KSNB trong các doanh nghiệp sản xuất xi măng thuộc Tổng Công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam” phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thiết kế và vận hành KSNB trong bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin, đồng thời đề xuất các kiến nghị cải tiến hệ thống này Tuy nhiên, số lượng nghiên cứu về KSNB, đặc biệt trong chu trình bán hàng và thu tiền, vẫn còn hạn chế trong các công ty cung cấp dịch vụ.
Quy trình kiểm soát nội bộ trong buôn bán và sản xuất hàng hóa cần được xây dựng và thiết kế khác biệt, do có những nghiệp vụ đặc thù mà các lĩnh vực này không có Việc này sẽ dẫn đến việc phát sinh hạn chế và vấn đề cần được nghiên cứu và cải thiện để nâng cao hiệu quả hoạt động.
Nghiên cứu về kiểm soát nội bộ (KSNB) đã được thực hiện nhiều, nhưng chủ yếu tập trung vào quy mô vĩ mô, ảnh hưởng đến hoạt động của toàn doanh nghiệp hoặc tập đoàn lớn Đặc biệt trong lĩnh vực vận tải hàng không, chu trình bán hàng và thu tiền diễn ra liên tục với nhiều nghiệp vụ, nếu thiếu KSNB, việc đạt được hiệu quả như mong muốn sẽ gặp khó khăn Do đó, nghiên cứu nhằm hoàn thiện KSNB cho chu trình bán hàng và thu tiền là một đề tài phù hợp và cần thiết.
Thứ nhất: Khái quát cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ chu trình bán hàng và thu tiền trong doanh nghiệp.
Thứ hai: Tìm hiểu và phân tích thực trạng kiểm soát nội chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty CP Hàng Không Tre Việt.
Để hoàn thiện kiểm soát nội bộ trong chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty CP Hàng Không Tre Việt, cần đề xuất một số kiến nghị quan trọng Trước hết, cần nâng cao quy trình kiểm tra và giám sát các giao dịch bán hàng để đảm bảo tính minh bạch Thứ hai, việc áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý thu tiền sẽ giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu sai sót Cuối cùng, đào tạo nhân viên về quy trình kiểm soát nội bộ cũng là yếu tố then chốt để nâng cao ý thức và trách nhiệm trong công việc.
4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của bài viết này là hệ thống kiểm soát nội bộ trong chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty CP Hàng Không Tre Việt Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích và đánh giá các vấn đề liên quan đến hiệu quả của hệ thống này, nhằm nâng cao tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh của công ty.
- Phạm vi không gian: đề tài tập trung nghiên cứu tại trụ sở công ty CP Hàng Không
- Phạm vi thời gian: đề tài nghiên cứu dựa trên số liệu được thu thập phản ánh tình hình hoạt động của công ty trong giai đoạn năm 2019-2020.
- Kiểm soát nội bộ quy trình bán hàng (dịch vụ) và thu tiền tại Công ty CP HàngKhông Tre Việt được thực hiện như thế nào?
Kiểm soát nội bộ quy trình bán hàng và thu tiền tại Công ty CP Hàng Không Tre Việt đã được thiết kế và thực hiện một cách hiệu quả, tuy nhiên vẫn cần đánh giá để xác định các nhược điểm còn tồn tại.
- Những đề xuất để hoàn thiện kiểm soát nội bộ quy trình bán hàng-thu tiền?
- Phương pháp thu thập số liệu: dữ liệu được tác giả thu thập từ những hồ sơ, báo cáo có liên quan tại đơn vị thực tập.
- Phương pháp quan sát: tác giả trong quá trình thực tập quan sát, học hỏi và tìm hiểu chu trình kiểm soát nội bộ tại đơn vị thực tập.
Phương pháp tổng hợp và phân tích dữ liệu từ quá trình làm việc thực tế của bộ phận kiểm soát nội bộ là rất quan trọng Qua đó, chúng ta có thể đánh giá và nhận diện những ưu điểm cũng như nhược điểm trong công tác kiểm soát nội bộ tại đơn vị.
Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ chu trình bán hàng và thu tiền trong doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng kiểm soát nội chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty Cổ phần Hàng Không Tre Việt
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ chu trình bán hàng và thu tiền tại Công ty Cổ phần Hàng Không Tre Việt.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ CHU TRÌNH BÁN
HÀNG - THU TIỀN TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Cơ sở lý luận về kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp
1.1.1 Khái niệm, sự cần thiết của kiểm soát nội bộ
Kiểm soát nội bộ là một khái niệm có ý nghĩa rộng đã được nhiều nhà nghiên cứu và tổ chức định nghĩa.
Theo quan điểm của COSO (The Committee of Sponsoring Organization of the
Theo Ủy ban Treadway, kiểm soát nội bộ là một quá trình do ban giám đốc thực hiện, nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu quan trọng như hiệu quả và hiệu lực trong hoạt động, độ tin cậy của báo cáo tài chính, cũng như tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành.
Hội kế toán Anh quốc (EAA) định nghĩa về hệ thống kiểm soát nội bộ như sau:
“Một hệ thống kiểm soát toàn diện có kinh nghiệm tài chính và các lĩnh vực khác nhau được thành lập bởi ban quản lý nhằm:
- Tiến hành kinh doanh của đơn vị trong trật tự và có hiệu quả.
- Đảm bảo tuân thủ tuyệt đối đường lối kinh doanh của Ban quản trị.
- Giữ an toàn tài sản.
Để đảm bảo tính toàn diện và chính xác của số liệu hạch toán, các thành phần riêng lẻ của Kiểm soát nội bộ (KSNB) được xem như là hoạt động kiểm tra hoặc kiểm tra nội bộ.
