Sự cần thiết của đề tài
Chi ngân sách Nhà nước là công cụ quan trọng trong chính sách tài chính quốc gia, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế Nó bao gồm chi cho đầu tư phát triển, chi thường xuyên và chi trả nợ Chính phủ Trong đó, chi thường xuyên đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hoạt động của xã hội Thời gian qua, công tác kiểm soát chi thường xuyên qua KBNN, đặc biệt là KBNN huyện Châu Thành, đã có những chuyển biến tích cực, với cơ chế kiểm soát ngày càng hiệu quả và chặt chẽ Kết quả này đã góp phần quan trọng vào việc sử dụng ngân sách Nhà nước một cách hiệu quả hơn.
Chi thường xuyên trong ngân sách nhà nước đang đối mặt với nhiều áp lực, khi mọi ngành, lĩnh vực đều cần nguồn ngân sách kịp thời để thực hiện nhiệm vụ Tuy nhiên, việc sử dụng ngân sách vẫn còn nhiều bất cập, như tình trạng tham nhũng, lãng phí và chi sai chế độ Dự toán ngân sách thường xuyên phải điều chỉnh bổ sung, mang tính xin cho Công tác kiểm soát chi của Kho bạc còn hạn chế về trình độ chuyên môn và thiếu đồng bộ trong các công cụ kiểm soát Quản lý chi thường xuyên công bằng và đúng đối tượng là yêu cầu cấp thiết, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hệ thống chính trị và các cơ quan chuyên môn hoạt động hiệu quả, góp phần vào quản lý xã hội và phát triển kinh tế - xã hội theo kế hoạch.
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài “Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An” cho luận văn Thạc sỹ kinh tế.
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung
Đề tài nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An Bài viết đánh giá những ưu điểm và hạn chế trong công tác kiểm soát chi, từ đó đưa ra các giải pháp và đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại địa phương này.
Mục tiêu cụ thể
Bài viết tổng hợp lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) Nó phân tích thực trạng kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An trong giai đoạn 2015-2018, từ đó đánh giá những kết quả đạt được, cũng như chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế này.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian tới.
Câu hỏi nghiên cứu
Thực trạng kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian qua như thế nào?
Để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An đến năm 2020, cần áp dụng các giải pháp như tăng cường công tác quản lý, cải tiến quy trình kiểm soát chi, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách, và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Kho bạc Bên cạnh đó, việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan và thực hiện các biện pháp giám sát chặt chẽ cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng ngân sách Nhà nước.
Những đóng góp mới của luận văn
Đóng góp trên phương diện khoa học
Hệ thống hóa lý luận về kiểm soát chi thường xuyên và nâng cao hiệu quả chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước, nhằm xây dựng khung lý thuyết làm cơ sở cho việc phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp hiệu quả.
Đóng góp trên phương diện thực tiễn
Luận văn là tài liệu quan trọng dành cho những người nghiên cứu và áp dụng kiến thức, đặc biệt là học viên và sinh viên thuộc khối ngành kinh tế tại KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An.
Phương pháp nghiên cứu
định tính cụ thể gồm các phương pháp sau:
Phương pháp tổng hợp, diễn dịch và quy nạp được áp dụng nhằm hệ thống hóa lý luận kiểm soát chi thường xuyên và nâng cao hiệu quả chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Qua đó, hình thành khung lý thuyết phục vụ cho việc phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp cải thiện.
Phương pháp thống kê và phân tích dựa trên số liệu báo cáo tổng kết hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu, Tỉnh Long An được sử dụng để lập bảng thống kê và biểu đồ phân tích Qua đó, đánh giá những thành tựu đạt được, những hạn chế tồn tại và nguyên nhân của các hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu quả quản lý ngân sách.
Phương pháp khảo sát và điều tra khách hàng nhằm làm rõ và đánh giá một cách khách quan các hạn chế cũng như nguyên nhân của những hạn chế trong việc kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An.
Tổng quan các công trình nghiên cứu trước
Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện nhằm phân tích và nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) Các tác giả cũng đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý này, góp phần nâng cao kết quả chi tiêu công.
Để tránh sự trùng lặp, tác giả đã thu thập các công trình khoa học đã công bố trong nước, nhằm chỉ ra sự khác biệt, tầm quan trọng của đề tài nghiên cứu và những nội dung được kế thừa từ các nghiên cứu trước đó.
Luận văn thạc sĩ của Đỗ Thị Thu Trang, mang tên “Hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Khánh Hòa” (2012), được thực hiện tại Đại học Đà Nẵng Tác phẩm này nghiên cứu sâu về hoạt động kiểm soát chi ngân sách nhà nước (NSNN) tại KBNN Khánh Hòa, dựa trên yêu cầu cải cách tài chính công Luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi NSNN, đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý NSNN.
Luận văn thạc sĩ đề cập đến các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước thông qua Kho bạc Nhà nước Tỉnh Bến Tre Nghiên cứu này tập trung vào việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong chi tiêu ngân sách, từ đó góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bến Tre.
Luận văn của Võ Thị Thu Thuỷ tại Học viện Tài chính Hà Nội (2012) đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) và phân tích thực trạng tại KBNN Tỉnh Bến Tre, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình này.
Luận án tiến sĩ của Nghiên cứu sinh Nguyễn Quang Hưng tại Học viện Tài chính năm 2015, mang tên “Đổi mới kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước của chính quyền địa phương các cấp tại Kho bạc Nhà nước”, đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận về chi thường xuyên ngân sách nhà nước của chính quyền địa phương Luận án cũng phân tích sâu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kiểm soát chi thường xuyên và đề xuất một số giải pháp cùng kiến nghị, dựa trên số liệu phân tích từ năm 2004 đến 2013.
Các công trình khoa học đã được công bố là tài liệu tham khảo quý giá cho tác giả nghiên cứu đề tài Theo thời gian, chức năng và nhiệm vụ của ngành Kho bạc đã được hoàn thiện, dẫn đến sự thay đổi trong hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước Sự ra đời của nhiều văn bản và chế độ mới đã hướng dẫn cho hoạt động này, do đó, cả lý luận và thực trạng cần được cập nhật và đưa ra những giải pháp phù hợp với tình hình mới.
Các công trình khoa học đã công bố mà tác giả thu thập không có sự trùng lặp về không gian và thời gian, cho thấy tính độc đáo của đề tài nghiên cứu Tác giả có thể kế thừa khung lý thuyết từ các nghiên cứu trước đó và áp dụng những bài học kinh nghiệm từ việc kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại các KBNN ở các địa phương khác tại Việt Nam Điều này chứng tỏ rằng đề tài nghiên cứu mà tác giả lựa chọn là cần thiết và có giá trị thực tiễn.
Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước
Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 1.1 Lý luận cơ bản về chi thường xuyên Kho bạc Nhà nước
1.1.1 Khái quát về ngân sách Nhà nước
Theo khoản 4, điều 4 của Luật Ngân sách Nhà nước 2015 (số 83/2015/QH13), ngân sách Nhà nước bao gồm tất cả các khoản thu và chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian xác định Điều này được quyết định bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
1.1.1.2 Nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước
Tại điều 8, Luật NSNN 2015 (số 83/2015/QH13 do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015):
Ngân sách Nhà nước được quản lý một cách thống nhất và tập trung, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm, công khai, minh bạch và công bằng Quá trình quản lý ngân sách có sự phân công và phân cấp rõ ràng, đồng thời gắn quyền hạn với trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước ở mọi cấp độ.
Toàn bộ các khoản thu, chi ngân sách phải được dự toán, tổng hợp đầy đủ vào ngân sách Nhà nước
Các khoản thu ngân sách thực hiện theo quy định của các luật thuế và chế độ thu theo quy định của pháp luật
Các khoản chi ngân sách chỉ được thực hiện khi có dự toán được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải tuân thủ các chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi theo quy định của cơ quan Nhà nước Các cấp ngân sách và đơn vị sử dụng ngân sách không được phép chi tiêu nếu chưa có nguồn tài chính đảm bảo.
1.1.1.3 Hệ thống Ngân sách Nhà nước
Hệ thống ngân sách Nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức bộ máy Nhà nước và ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước Nó bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa quản lý tài chính và hoạt động của các cơ quan Nhà nước.
Ngân sách địa phương là ngân sách của các đơn vị hành chính cấp tỉnh, huyện, xã có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền Nhà nước hiện nay Ngân sách này bao gồm nhiều nguồn thu và chi tiêu phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
- Ngân sách cấp Tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là ngân sách cấp Tỉnh)
- Ngân sách cấp Huyện, Quận, Thị xã, Thành phố (gọi chung là ngân sách cấp Huyện)
- Ngân sách cấp Xã, Phường (gọi chung là ngân sách cấp Xã)
1.1.2 Chi ngân sách Nhà nước
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước để trang trải chi phí hoạt động của bộ máy Nhà nước và đạt được các mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh và quốc phòng Theo các chuyên gia tài chính, chi NSNN đảm bảo thực hiện các chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc nhất định.
Theo Luật NSNN 2015, chi ngân sách nhà nước (NSNN) là các khoản chi tiêu do Chính phủ hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong năm Chi NSNN phản ánh các quan hệ tiền tệ hình thành trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN, nhằm trang trải cho chi phí bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng chính trị, kinh tế, xã hội của nhà nước.
1.1.2.2 Phân loại chi ngân sách Nhà nước theo nội dung :
