BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THU THỦY NHẬN XÉT KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA SẢN PHỤ SAU PHẪU THUẬT LẤY THAI VỀ MÁT XA VÚ TẠI KHOA SẢN THƯỜNG, BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2021 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH – 2021 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THU THỦY NHẬN XÉT KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA SẢN PHỤ SAU PHẪU THUẬT LẤY THAI VỀ MÁT XA VÚ TẠI KHOA SẢN THƯỜNG, BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2021 Chuyên ngành: Điều dưỡng Sản phụ khoa BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS LÊ THANH TÙNG NAM ĐỊNH – 2021 i LỜI CẢM ƠN Trong trình học tập, nghiên cứu hoàn thành chuyên đề này, nỗ lực thân tơi cịn hướng dẫn, giúp đỡ tận tình thầy cơ, anh chị, bạn đồng nghiệp, Nhà trường, bệnh viện, đơn vị công tác người thân gia đình Tơi bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu, Phòng đào tạo Sau đại học, môn Điều dưỡng Sản phu khoa, thầy cô giảng dạy Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định tận tình hướng dẫn tạo điều kiện thuận lợi suốt q trình học tập Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo hướng dẫn: PGS.TS Lê Thanh Tùng, tận tình hướng dẫn, động viên, quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ tơi suốt q trình học, thực hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới Ban giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương, Tập thể y bác sỹ, điều dưỡng cán khoa Sản thường cho hội học chuyên sâu lĩnh vực điều dưỡng, tạo điều kiện, giúp đỡ, động viên tơi q trình học tập, cơng tác nghiên cứu Tôi xin bày tỏ biết ơn đến người thân yêu gia đình, đồng nghiệp, bạn bè gần xa, đặc biệt anh chị em khóa động viên, giúp đỡ tơi tinh thần vật chất để tơi hồn thành chun đề Cuối tơi xin kính chúc chủ tịch hội đồng thầy, cô hội đồng thật nhiều sức khỏe, hạnh phúc, thành công nghiệp trồng người Nam Định, ngày tháng năm 2021 Học viên NGUYỄN THU THỦY ii LỜI CAM ĐOAN Tôi Nguyễn Thu Thủy, học viên chuyên khoa I khóa 8, chuyên ngành Sản Phụ Khoa, Trường Đại học Điều Dưỡng Nam Định xin cam đoan: Đây báo cáo chuyên đề thân trực tiếp thực hướng dẫn PGS.TS Lê Thanh Tùng Nội dung báo cáo hoàn tồn trung thực, khách quan Tơi hồn tồn chịu trách nhiệm cam kết Nam Định, ngày tháng năm 2021 Học viên NGUYỄN THU THỦY iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT iv DANH MỤC iv DANH MỤC BẢNG vi DANH MỤC BIỂU ĐỒ vii ĐẶT VẤN ĐỀ CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.2 Tình hình nghiên cứu vấn đề 11 1.3 Khái niệm mát-xa 14 CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 19 2.1 Đối tượng: 19 2.2 Phương pháp nghiên cứu 19 2.2.4 Nội dung nghiên cứu: 20 2.4 Phương pháp xử lý số liệu 22 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ 23 3.1 Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu 23 3.2 Khảo sát kiến thức sản phụ với phương pháp mát xa vú sau phẫu thuật lấy thai BVPSTW 27 CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 31 4.1 Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu 31 4.2 Kiến thức bà mẹ mát xa vú 34 KẾT LUẬN 37 KHUYẾN NGHỊ 38 TÀI LIỆU THAM KHẢO 39 PHỤ LỤC 43 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BVPSTW : Bệnh viện Phụ sản Trung ương BHYT : Bảo hiểm y tế TS : Tiền sử v DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Giải phẫu học tuyến vú….…………………………………….13 Hình 1.2: Cơ chế tiết sữa….…………………………………………… 14 Hình 1.3: Tắc tuyến sữa………………………………………………….21 Hình 1.4 Mát-xa vú….………………………………………………… 26 Hình 4.1 Tỷ suất sinh đặc trưng theo tuổi (ASFR) Việt Nam qua năm 1999, 2009 2014….…………………………………………… 41 vi DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Phân bố sản phụ theo nhóm tuổi… …………………………33 Bảng 3.2 Phân bố sản phụ theo nơi cư trú………………………………33 Bảng 3.4 Phân bố sản phụ theo nghề nghiệp ………………………… 34 Bảng 3.5 Phân bố sản phụ theo số khối thể …………………… 35 Bảng 3.6 Phân bố sản phụ theo số lần sinh …………………………….35 Bảng 3.7 Phân bố sản phụ theo tuổi thai ….……………………………36 Bảng 3.8 Phân bố sản phụ theo chế độ ăn ….………………………… 36 Bảng 3.9 Phân bố theo số lần mát-xa vú vú sản phụ ………………36 Bảng 3.10 Phân bố theo thời gian mát-xa vú sau sinh sản phụ 37 Bảng 3.11 Kiến thức bà mẹ mát-xa vú vú sau phẫu thuật lấy thai….……………………………………………………………………38 Bảng 3.12 Nguồn thơng tin lợi ích mát-xa vú vú……………….38 Bảng 3.13 Người dướng dẫn mát-xa vú vú bệnh viện………………39 Bảng 3.14 Hiệu mát-xa vú vú …………………………………39 Bảng 3.15 Quan sát bước matxa vú sau đẻ sau hướng dẫn ….……………………………………………………………………… 39 vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1 Trình độ học vấn………………………………………… 34 Biểu đồ 3.2 Tỷ lệ sữa sản phụ………………………………… …37 ĐẶT VẤN ĐỀ Nhu cầu sữa mẹ cần thiết cho trẻ sơ sinh Ngày điều kiện kinh tế thông tin, tuyên truyền sữa công thức thay sữa mẹ, làm cho bà mẹ quên sữa mẹ thức ăn tốt cho phát triển trẻ sơ sinh trẻ nhỏ Cơng tác tư vấn lợi ích việc nuôi sữa mẹ mẹ mang thai qua lớp tiền sản, lần khám thai, sau sinh mổ nhằm đáp ứng nhu cầu cần thiết cho bà mẹ Thực theo quy định Bộ Y tế “mười điều kiện nuôi sữa mẹ”: Hướng dẫn cho bà mẹ cách cho trẻ bú trì nguồn sữa mẹ, giúp bà mẹ cho trẻ bú sớm vòng đầu sau sinh, bú mẹ hoàn toàn tháng đầu, cho trẻ bú mẹ kéo dài đến 24 tháng tuổi lâu [1] Chăm sóc thiết yếu bao gồm: chăm sóc trước sinh, chăm sóc sinh chăm sóc sau sinh, theo khuyến cáo WHO, nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn tháng đầu tiếp tục cho bú mẹ đồng thời bổ sung thêm thực phẩm thích hợp khác tuổi lâu tùy trường hợp [2] Cho trẻ bú mẹ hồn tồn ngăn ngừa tử vong tiêu chảy nhiễm khuẩn hơ hấp cấp tính tháng đầu Ngoài việc cho bú sớm sau sanh, ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, mát-xa vú đóng vai trị quan trọng việc tiết sữa sớm sau sinh ngăn ngừa viêm tắc tuyến sữa [1] Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, thực thường quy kỹ thuật mát xa vú cho sản phụ sau mổ đẻ nhiên chưa có nghiên cứu bệnh viện khảo sát hiệu phương pháp Vì chúng tơi chọn đề tài nghiên cứu: “Nhận xét kiến thức, thực hành sản phụ sau phẫu thuật lấy thai mát xa vú khoa sản Thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2021” Với mục tiêu sau:  Đánh giá kiến thức, thực hành bà mẹ phẫu thuật lấy thai mát xa vú khoa Sản thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương năm 2021 32 thành thị có cao (51,2%) nhiên sai biệt khơng đáng kể Kết có khác biệt lớn với kết Điều tra dân số năm 2014 tỷ lệ dân số thành thị khu vực Đồng sông Cửu Long mức 24,7% [29], nhiên lại tương đồng với liệu dân số thành phố Hà Nội năm 2016 (66,9% thành thị 33,1% nơng thơn) [29] 4.1.3 Trình độ học vấn Mặt chung trình độ học vấn sản phụ thể bảng 3.3., theo đa số sản phụ có trình độ THCS/THPT chiếm 57,2% tổng số, nhóm có trình độ cao đẳng/đại học/sau đại học chiếm tỷ lệ 34,8% tỷ lệ có trình độ tiểu học trở xuống chiếm 8% Tỷ lệ vượt xa tỷ lệ chung khu vực đồng Sơng Cửu Long nhóm dân số có trình độ tiểu học trở xuống chiếm 65,1% nhóm có trình độ từ THCS trở lên chiếm 28,8% [29] 4.1.4 Nghề nghiệp Theo bảng 3.4., đa số sản phụ tham gia nghiên cứu nhà nội trợ (42,8%), nhóm làm việc văn phịng (39,5%) 17,8% làm bn bán Sự phân bố cho thấy sản phụ có việc làm chiếm 57,3% nhóm nhà chiếm 42,8% Kết tương đồng với kết nghiên cứu Quan Kim Phụng năm 2016 tỷ lệ sản phụ làm nội trợ chiếm 43,5% [30] Một phần lớn sản phụ khu vực đồng sông Cửu Long nhà nội trợ, nhóm làm chủ yếu lựa chọn cơng việc văn phịng, tập quán thường thấy khu vực 4.1.5 Chỉ số khối thể Thể trạng đa số sản phụ mức trung bình với BMI từ 18,5 - 24,9 với tỷ lệ 70%, tỷ lệ sản phụ có BMI25 14% 16% Tỷ lệ tương đồng với kết nghiên cứu Nguyễn Công Luật cộng thực thành phố lớn Hà Nội, Hồ Chí Minh Hải 33 Phịng năm 2018 tỷ lệ tương ứng 61,7%, 25,4% 12,9% Có thể thấy dù có chênh lệch, nhiên phân bố BMI sản phụ có tính tương đồng cao nghiên cứu thể tỷ trọng cao sản phụ kiểm soát tốt cân nặng thai kỳ 4.1.7 Số lần sinh sản phụ Đa số sản phụ tham gia nghiên cứu sinh lần chiếm tỷ lệ 62,2%; 30% số sản phụ sinh lần thứ hai có 7,8% sản phụ sinh lần thứ ba trở lên Tỷ lệ sinh thứ trở lên chiếm 7,8%, thấp so với tỷ lệ 8,25% phụ nữ từ 15 - 49 tuổi sinh thứ thành phố Hà Nội tổng điều tra dân số nhà năm 2014 [29] 4.1.8 Tuổi thai sản phụ Tỷ lệ sản phụ sinh thai đạt từ 37 tuần tuổi chiếm đa số mức 94% nhóm sinh 37 tuần tuổi chiếm 6% Điều cho thấy đa số thai kỳ sản phụ kiểm soát kỹ lưỡng có phần nhỏ cần chấm dứt thai kỳ trước 37 tuần tuổi thai 4.1.9 Chế độ ăn sản phụ Chế độ ăn kiêng ngặt nghèo theo quan niệm cũ thai kỳ vấn đề phổ biến Việt Nam, đặc biệt vùng nông thôn Theo quan sát từ nghiên cứu 19,5% sản phụ ăn kiêng theo phương pháp cũ thai kỳ 80,5% sản phụ không sử dụng phương pháp ăn kiêng Tỷ lệ ăn kiêng sản phụ tham gia nghiên cứu thấp so với nghiên cứu Nepal năm 2006 Christian cộng (60% giảm lượng cơm thai kỳ), nghiên cứu Ấn độ năm 1998 Zobairi cộng năm 1998 (40% giảm lượng calorie ăn vào thai kỳ) [31], [32] 4.1.10 Số lần mát xa vú sản phụ Đa số sản phụ mát-xa tuyến sữa 01 lần (62,2%), 23,2% mátxa 02 lần có 14,5% mát-xa 03 lần trở lên Việc chủ yếu phụ thuộc vào nhu cầu sản phụ mát-xa tuyến sữa cho bú Đối với đơn vị khuyến khích ni sữa mẹ hoàn toàn Bệnh viện 34 Phụ sản Trung ương, sản phụ tư vấn thường xuyên nhân viên y tế việc cho bé bú theo dõi lượng sữa phù hợp, sản phụ dễ dàng tiếp cận yêu cầu dịch vụ mát-xa tuyến sữa để đảm bảo chất lượng nuôi sữa mẹ 4.1.11 Thời điểm massage Gần 70% sản phụ mát-xa thời điểm từ 24h - 48h sau sanh, có 30,8% sản phụ mát-xa thời điểm 24h sau sanh Sự khác biệt thời điểm chủ yếu lệ thuộc vào thời điểm người bệnh sinh nằm phòng theo dõi sau sinh Sau người bệnh xuống phịng dịch vụ thực mát-xa tuyến sữa Nếu thời điểm người bệnh xuống phòng vào buổi đêm đến sáng hơm sau họ tiếp cận với dịch vụ mát-xa nên dẫn đến việc đa số sản phụ mát-xa vào thời điểm sau 24h Nghiên cứu Chu JY cộng năm 2017 phân chia thời điểm bắt đầu mátxa từ 2h, 12h 24h với số lượng sản phụ tham gia nhóm [33] Các nghiên cứu khác mát-xa vú đề cập đến thời điểm thực kỹ thuật phụ thuộc vào quy trình thực kỹ thuật đơn vị thực hành lâm sàng, khó để so sánh thời điểm massage 4.1.12 Tỷ lệ sữa nhanh sản phụ Có đến 64,5% sản phụ sau thực mát-xa vú báo cáo lên sữa nhiều, tỷ lệ lên sữa 35,5% Theo Chu cộng sự, mát-xa vú chứng minh có hiệu cao tăng tiết sữa lượng serum prolactin định lượng cao hẳn so với nhóm không mát-xa (216.4 ± 110.0 μg/L so với 128.8 ± 40.6 μg/L, p = 0,007) [33] Do việc tỷ lệ sản phụ báo cáo lên sữa nhiều chiếm đa số sản phụ tham gia nghiên cứu điều dễ hiểu 4.2 Kiến thức bà mẹ mát xa vú 4.2.1 Kiến thức bà mẹ mát xa vú sau phẫu thuật lấy thai Trong nghiên cứu chúng tôi, 89,8% bà mẹ biết mát xa vú từ trước lúc sinh có 75% bà mẹ có biết dịch vụ mát xa vú viện Trước hướng dẫn bà mẹ cách mát xa vú có thực vấn bà 35 mẹ kiến thức thân mát xa vú Kết cho thấy nguồn thông tin đến với bà mẹ qua tờ rơi áp phích bệnh viện chưa cao mức 57,8% Nguyên nhân tờ rơi, áp phích góc truyền thơng chưa đặt nơi dễ nhìn, dễ tiếp cận giành cho bà mẹ tới sinh viện Tại số bệnh viện, lợi ích mát xa vú đưa buổi truyền thông tư vấn giáo dục sức khỏe trước sinh ơ30] Hơn nữa, tài liệu truyền thông đưa tới tận bệnh phòng để bà mẹ nâng cao kiến thức tránh biến chứng sau sinh tắc tia sữa áp xe vú Công tác giáo dục sức khỏe, truyền thơng lợi ích mát xa vú hướng dẫn quy trình tự mát xa vú thực thường quy khoa Sản Thường Do nên sau sinh số sản phụ tư vấn hướng dẫn mát xa vú 97,3% tự tin mát xa vú cho thân chiếm 94,8% 4.2.2 Người hướng dẫn hiệu mát xa vú Sau phẫu thuật lấy thai đa số bà mẹ điều dưỡng, hộ sinh bệnh phòng hướng dẫn mát xa vú (81,2%) bác sĩ thấp đáng kể với 17,5% từ nguồn khác người nhà, người phòng chiếm 1,3% Nghiên cứu tương tự với kết nghiên cứu khác Người trực tiếp hướng dẫn điều dưỡng hộ sinh chăm sóc bệnh phòng cách hiệu bà mẹ trực tiếp thực mà không bị áp lực thời gian thoải mái đặt câu hỏi 71,8% bà mẹ thấy sữa sau mát xa vú hàng ngày chí 8% bà mẹ cảm thấy sữa nhiều đến mức căng tức bầu vú Việc kích thích sữa nhanh cịn giúp cho buồng tử cung co bóp đẩy sản dịch Khơng có trường hợp bị tắc tia sữa áp xe vú Với bà mẹ có định phẫu thuật lấy thai việc mát xa vú lại quan trọng kích thích sữa nhanh 36 4.2.3 Quan sát việc thực bảng kiểm mát xa vú sản phụ sau phẫu thuật lấy thai Khi quan sát bà mẹ thực dựa vào bảng kiểm, dễ dàng thấy tỷ lệ bà mẹ thực theo quy trình tốt Chỉ có khâu chuẩn bị đồ dùng lúng túng với 72,3% bà mẹ chuẩn bị đủ đồ Sự thiếu sót hoàn thiện bà mẹ thực mát xa nhiều lần Các bước quan trọng thứ tự mát xa từ núm vú quầng vú đến bầu vú thực tốt Các nghiên cứu khác giới gợi ý việc xây dựng tài liệu trực quan đoạn phim ngắn cho chiếu bệnh phòng quy trình mát xa vú Y văn chứng minh bà mẹ có mát xa vú tỷ lệ tắc tia sữa dẫn đến áp xe vú giảm đáng kể Thậm chí, cịn giảm thời gian nằm viện với mổ đẻ 37 KẾT LUẬN Kiến thức sản phụ lợi ích mát-xa vú sau sinh mức tương đối tối (79,9%) Thực hành bà mẹ mát-xa vú tốt (96,3%) Điều dưỡng hộ sinh người đóng vai trị quan trọng việc nâng cao kiến thức hướng dẫn thực hành mát-xa vú sản phụ Bà mẹ thực sớm việc mát xa vú cách hiệu tiếp cận sớm với nguồn tài liệu truyền thơng sau hướng dẫn bệnh phòng 38 KHUYẾN NGHỊ Việc áp dụng kỹ thuật mát-xa vú hỗ trợ tiết sữa cần thiết để tăng cường hỗ trợ việc ni sữa mẹ sớm hồn tồn theo khuyến cáo Tổ chức Y tế giới Mát-xa vú đem lại hiệu rõ ràng việc tăng tiết sữa, đặc biệt nhóm sản phụ sinh mổ sinh non Chúng khuyến nghị cần áp dụng kỹ thuật mát-xa vú vào hỗ trợ sản phụ việc nuôi sữa mẹ đặc biệt lưu ý đến nhóm sản phụ sinh mổ, sinh non thời điểm thực kỹ thuật nhằm đạt hiệu cao đem lại lợi ích tối ưu cho sản phụ Khuyến cáo nên đặt tài liệu truyền thông nhiều nơi hơn, địa điểm dễ nhìn dễ tiếp cận Xây dựng tài liệu trực quan để bà mẹ mang theo để thực quy trình mát-xa vú nhà 39 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Y tế (2016) Thông tư “Quy định số biện pháp thúc đẩy việc nuôi sữa mẹ sở khám bệnh, chữa bệnh” WHO (2014) Chăm sóc sơ sinh thiết yếu-Cẩm nang thực hành lâm sàng bỏ túi Âu Nhựt Luân (2018) Bài giảng Giải phẫu học, mô học hình ảnh học bình thường tuyến vú Nhà xuất y học Tp Hồ Chí Minh Phan Thị Tâm Khuê (2009) Khảo sát kiến thức,thái độ thực hành nuôi sữa mẹ bà mẹ sau sinh Khoa Sản Bệnh viện Trường Đại Học Y Dược Huế Tiêu luận tốt nghiệp chuyên ngành phụ sản UNICEF (2014) Giám sát thực trạng trẻ em phụ nữ Việt Nam Điều tra đánh giá mục tiêu trẻ em phụ nữ 2014 Nghiên cứu tình hình thai to yếu tố liên quan sản phụ đến sinh Bệnh viện Phụ sản Thành phố Cần Thơ năm 2016 - 2017 / ThS Quan Kim Phụng; Cộng sự: TS Lâm Đức Tâm - Cần Thơ : YCT (ĐH Y Dược Cần Thơ), 2019 Kremer KP, Kremer TR (1 January 2018) "Breastfeeding Is Associated with Decreased Childhood Maltreatment" Breastfeeding Medicine 13 (1): 18–22 Colen CG, Ramey DM (May 2014) "Is breast truly best? Estimating the effects of breastfeeding on long-term child health and wellbeing in the United States using sibling comparisons" Social Science & Medicine 109: 55–65 Cornall D (June 2011) "A review of the breastfeeding literature relevant to osteopathic practice" International Journal of Osteopathic Medicine 14 (2): 61–66 40 10 WHO, UNICEF (2018) Protecting, promoting and supporting Breastfeeding in facilities providing maternity and newborn services: the revised BABY-FRIENDLY HOSPITAL INITIATIVE 11 Collins CT, Gillis J, McPhee AJ, Suganuma H, Makrides M (2016) "Avoidance of bottles during the establishment of breast feeds in preterm infants" The Cochrane Database of Systematic Reviews 10: CD005252 12 EU, IRCCS, WHO (2008) Protection, promotion and support of breastfeeding in Europe: a blueprint for action 13 "Breastfeeding After Cesarean Birth" La Leche League International Retrieved 22 March 2018 14 Feltner C, Weber RP, Stuebe A, Grodensky C, Orr C, Viswanathan M (2018) "Breastfeeding Programs and Policies, Breastfeeding Uptake, and Maternal Health Outcomes in Developed Countries" AHRQ Publication No 18-EHC014-EF 15 Ip S, Chung M, Raman G, Chew P, Magula N, DeVine D, Trikalinos T, Lau J (2007) Breastfeeding and maternal and infant health outcomes in developed countries Evidence Report/Technology Assessment Agency for Healthcare Research and Quality (US) pp 1–186 16 Der G, Batty GD, Deary IJ (2006) "Effect of breast feeding on intelligence in children: prospective study, sibling pairs analysis, and meta-analysis" BMJ 333 (7575): 945 17 Horta BL, Bahl R, Martines JC, Victora CG (2007) Evidence on the long-term effects of breastfeeding: systematic reviews and metaanalyses (PDF) Geneva, Switzerland: World Health Organization 18 Huang J, Vaughn MG, Kremer KP (2016) "Breastfeeding and child development outcomes: an investigation of the hypothesis" Maternal & Child Nutrition 12 (4): 757–67 nurturing 41 19 Raj VK, Plichta SB (1998) "The role of social support in breastfeeding promotion: a literature review" Journal of Human Lactation 14 (1): 41–5 20 Woods NK, Chesser AK, Wipperman J (2013) "Describing adolescent breastfeeding environments through focus groups in an urban community" Journal of Primary Care & Community Health (4): 307–10 21 Sachs HC (2013) "The transfer of drugs and therapeutics into human breast milk: an update on selected topics" Pediatrics 132 (3): e796809 22 Hesti, Kadek & Pramono, Noor & Wahyuni, Sri & Widyawati, Melyana & Santoso, Bedjo (2017) EFFECT OF COMBINATION OF BREAST CARE AND OXYTOCIN MASSAGE ON BREAST MILK SECRETION IN POSTPARTUM MOTHERS Belitung Nursing Journal 784-790 10.33546/bnj.293 23 Quigley MA, Kelly YJ, Sacker A Breastfeeding and hospitalization for diarrheal and respiratory infection in the United Kingdom Millennium Cohort Study Pediatrics 2007 Apr;119(4):e837-42 doi: 10.1542/peds.2006-2256 PMID: 17403827 24 Ramsay DT, Kent JC, Hartmann RA, Hartmann PE (2005) “Anatomy of the Lactating Human Breast Redefined with Ultrasound Imaging” Journal of Anatomy 206 (6): 525–534 25 Wallingford j (2008) Breastfeeding in the 21st century The Lancet, Volume 387, Issue 10033, 2087 26 Introduction to the Human Body, Fifth Edition John Wiley & Sons, Inc.: New York, 2001 560 27 Anderson L Breast massage: can it keep mothers breastfeeding longer? JBI Database System Rev Implement Rep 2019 42 Aug;17(8):1550-1551 doi: 10.11124/JBISRIR-D-19-00233 PMID: 31404046 28 29 The Breastfeeding Answer Book (La Leche League International Book) Christian P, Nanayakkara-Bind A, Schulze K, Wu L, LeClerq SC, Khatry SK Antenatal micronutrient supplementation and third trimester cortisol and erythropoietin concentrations Matern Child Nutr 2016;12(1):64-73 doi:10.1111/mcn.12138 30 D'Souza, Lalitha & Jayaweera, Hiranthi & Pickett, Kate (2015) Pregnancy Diets, Migration, and Birth Outcomes Health care for women international 37 10.1080/07399332.2015.1102268 31 Chu JY, Zhang L, Zhang YJ, Yang MJ, Li XW, Sun LL [The effect of breast massage at different time in the early period after cesarean section] Zhonghua Yu Fang Yi Xue Za Zhi 2017 Nov 6;51(11):1038-1040 Chinese doi: 9624.2017.11.016 PMID: 29136752 10.3760/cma.j.issn.0253- 43 PHỤ LỤC PHIẾU KHẢO SÁT HIỆU QUẢ MÁT-XA VÚ SAU SINH TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2021 Kỹ thuật mát-xa bầu vú sau sinh phương pháp dựa vào lực ấn ngón tây bàn tay để tác động lên quầng vú, núm vú, bầu vú cách có hiệu giúp kích thích tuyến sữa hoạt động lưu thơng tia sữa, qua giúp điều tiết sữa sớm, sản phụ khơng đau cương sữa, hạn chế tắc tia sữa áp se vú sau sinh, tăng co bóp tử cung giúp tử cung co hồi nhanh hơn, hạn chế máu , đờ tử cung sau sinh.Tại khoa sản thường Bệnh viện Phụ sản Trung Ương (BV-PSTW), dịch vụ mát-xa vú theo yêu cầu triển khai từ tháng 08/2020 thực nhân viên y tế , mang lại hiệu hài lòng cho sản phụ sau sinh Với mong muốn nâng cao hiệu chất lượng dịch vụ tiến hành khảo sát đánh giá hiệu hiểu biết sản phụ sau sinh phương pháp mát-xa vú sau sinh BV- PSTW.Việc tham gia khảo sát hoàn tồn tự nguyện Các câu trả lời mang tính tích cực hay nhược điểm có giá trị nhau, giúp chúng tơi hồn thiện phương pháp nâng cao chất lượng chăm sóc sản phụ sau sinh Các thơng tin chị thông tin liên quan đến khảo sát giữ bí mật Xin trân trọng cảm ơn hợp tác chị Người tham gia Họ tên: Người vấn Họ tên: Số điện thoại: Địa chỉ: Ký tên: A THÔNG TIN SẢN PHỤ Câu Tuổi: …………… Câu 2: Nghề nghiệp: Câu 3: Địa chỉ: Hà Nội : Tỉnh khác: 44 Câu 4: Lần sinh con: Lần Lần Lần Lần Lần Câu 5: Thời gian nằm viện: ……… ngày Câu 6: Tuổi thai sinh:…… Câu 7: Chiều cao:………… (mét) Cân nặng:……… (kg) BMI:……… Câu 8: Chế độ dinh dưỡng: ăn bình thường Ăn Kiêng Câu 9: Số lần nhân viên y tế thực massge vú khoa: … Câu 10: Thời điểm mát-xa vú lần sau sinh: Ngày thứ … B KHẢO SÁT KIẾN THỨC CỦA SẢN PHỤ VỚI PHƯƠNG PHÁP MÁT-XA VÚ SAU SINH TẠI BỆNH VIỆN (Khoanh tròn vào đáp án lựa chọn) STT Câu hỏi Trả lời sản phụ Chị có biết phương pháp mát-xa vú từ trước Có sinh khơng? Khơng Chị có biết dịch vụ mát-xa vú viện Có khơng? Khơng Chị áp dụng phương pháp massge vú cho Có lần sinh trước không? Không Thông tin dịch vụ mát-xa vú taị bệnh viện Tự tìm hiểu cung cấp ? Nhân viên y tế Mạng xã hội Gia đình, bạn bè Chị có thấy tranh ảnh, tờ rơi hay góc truyền Có thơng cuả bệnh viện, khoa phịng hiệu Khơng phương pháp mát-xa vú sau sinh khơng? Chị có hướng dẫn mát-xa vú khơng? Có Không Ai người hướng dẫn chị Mát-xa vú? Bác sĩ 2.Điều dưỡng, Hộ sinh Người khác 45 Sau mát-xa hướng dẫn Mát-xa chị Có có tự tin mát-xa vú cho thân không? Không Khi nằm điều trị làm dịch vụ mát-xa vú Có viện chị có gặp thuận lợi khó khăn khơng? Khơng C ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG PHÁP MAT XA VÚ 10 Thời gian sữa (ngày thứ sau sinh) …………… 11 Sữa đều? Có Khơng 12 Có đau vú căng sữa khơng? Có Khơng 13 Có tắc tia sữa khơng? Có Khơng 14 Có bị áp xe vú khơng? Có Khơng 15 Thời gian sản dịch sau đẻ D BẢNG KIỂM CÁC BƯỚC KHI MAT XA VÚ 16 Chuẩn bị đồ dùng (khăn sạch, khăn mềm, 17 Số ngày: …… Có nước ấm) Khơng Tháo bỏ nhẫn, đồ trang sức tay Có Không 18 Rửa tay trước mat xa Có Khơng 19 Vệ sinh theo thứ tự: núm vú, quầng vú, bầu vú Có Khơng 20 Chườm khăn ấm bên vú phút Có Khơng 21 Mat xa đầu núm vú Có Khơng 46 22 Mat xa quầng vú Có Khơng 23 Mat xa bầu vú Có Khơng 24 Có Khơng 25 Cần lau bầu vú khăn sạch, ẩm ấm Có Khơng 26 27 Lặp lại nhiều lần với bên vú (tổng thời gian Có 15-20 phút) Khơng Cho trẻ bú cách Có Không ... NGUYỄN THU THỦY NHẬN XÉT KIẾN THỨC, THỰC HÀNH CỦA SẢN PHỤ SAU PHẪU THUẬT LẤY THAI VỀ MÁT XA VÚ TẠI KHOA SẢN THƯỜNG, BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG NĂM 2021 Chuyên ngành: Điều dưỡng Sản phụ khoa BÁO CÁO... cứu bệnh viện khảo sát hiệu phương pháp Vì chúng tơi chọn đề tài nghiên cứu: ? ?Nhận xét kiến thức, thực hành sản phụ sau phẫu thuật lấy thai mát xa vú khoa sản Thường, bệnh viện Phụ sản Trung ương. .. Khảo sát kiến thức sản phụ với phương pháp mát xa vú sau phẫu thuật lấy thai BVPSTW Bảng 3.11 Kiến thức bà mẹ mát- xa vú sau phẫu thuật lấy thai Kiến thức mát- xa vú vú sau sinh Chị có biết phương