KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Một số giải pháp đẩy mạnh xuất cà phê Việt Nam giai đoạn 2003-2010 SV TH : Bùi Thị Khánh Linh Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG CÀ PHÊ THẾ GIỚI I Nguồn gốc, vai trò cà phê thị trường giới 1.Nguồn gốc, đặc điểm cà phê Vai trò cà phê thị trường cà phê giới Vai trò tổ chức xuất cà phê quốc tế II Tình hình sản xuất cà phê giới 1.Diện tích trồng cà phê Năng suất Sản lượng Các nước sản xuất cà phê giới III Tình hình tiêu thụ dự trữ cà phê giới Tình hình tiêu thụ cà phê giới Tình hình dự trữ cà phê giới 13 IV Tình hình xuất nhập cà phê giới 17 Tình hình xuất 17 Tình hình nhập 22 Diễn biến giá 27 V Kinh nghiệm sản xuất xuất cà phê giới 30 Giải pháp kỹ thuật, chế biến cà phê xuất 30 Các sách hỗ trợ xuất cà phê 32 Các giải pháp đẩy mạnh xuất doanh nghiệp Braxin 34 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU CÀ PHÊ VIỆT NAM I Vài nét ngành cà phê Việt Nam 36 Sơ lược lịch sử trồng cà phê Việt Nam 36 Vai trò cà phê xuất kinh tế 37 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 II Thực trạng sản xuất cà phê 38 Diện tích suất sản lượng 38 Cơng nghiệp chế biến 41 III Tình hình xuất cà phê Việt Nam 43 Khối lượng kim ngạch xuất 43 Giá cà phê xuất 45 Cơ cấu cà phê xuất 46 Chất lượng cà phê xuất 47 Thị trường cà phê xuất 50 IV Đánh giá chung tình hình xuất Việt Nam 57 Thành tựu 57 Hạn chế 60 CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU CÀ PHÊ GIAI ĐOAN 2003-2010 I Xu hướng phát triển thị trường cà phê 67 Xu hướng phát triển thị trường cà phê giới 67 Tiềm sản xuất xuất Việt Nam 72 II Định hướng phát triển xuất cà phê Việt Nam thời kỳ đến năm 2010 74 III Một số giải pháp đẩy mạnh xuất cà phê Việt Nam thời kỳ đến năm 2010 80 Nghiên cứu đầu tư khoa học công nghệ lai tạo chọn giống 80 2.Tăng cường thâm canh tăng suất hoàn chỉnh quy hoạch 81 3.Phát triển công nghiệp chế biến 82 Thực tốt cơng tác tiêu chuẩn hóa kiểm tra chất lượng 83 5.Nghiên cứu phát triển đa dạng chủng loại chế phẩm 84 Quan tâm xây dựng thương hiệu quảng cáo sản phẩm 85 Đẩy mạnh liên kết kinh doanh củng cố vai trò Hiệp hội 86 Tổ chức tốt công tác thông tin ttr xúc tiến thương mại Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 87 9.Tổ chức tốt hệ thống vận tải bảo đảm chất lượng cho cà phê xuất 88 10 Các biện pháp sách 89 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 LỜI MỞ ĐẦU Cà phê chiếm vị trí quan trọng thương mại giới với giá trị trao đổi toàn cầu đạt 5,26 tỷ USD năm 2002 Cà phê nguồn thu ngoại tệ quan trọng nhiều nước phát triển Có khoảng 70 nước sản xuất cà phê giới, số 45 nước thành viên Tổ chức cà phê quốc tế chiếm tới 97% tổng nguồn cung cà phê toàn cầu Theo hệ thống mã HS Việt Nam, cà phê theo mã số HS 090100 “Cà phê loại rang chưa rang, khử chưa khử cafein” - thuộc nhóm hàng nơng sản khuyến khích xuất với mức thuế suất xuất 0% Trong năm gần đây, cà phê trở thành mặt hàng nông sản xuất chiến lược Việt Nam Nếu năm 1980, nước có 22,5 ngàn cà phê với sản lượng 8,4 ngàn đến năm 2000, diện tích cà phê tăng lên tới 255 ngàn ha, sản lượng 554 ngàn Với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng thích hợp cho trồng cà phê nhiều địa phương nước, Việt Nam có nhiều lợi để sản xuất xuất cà phê: suất thấp, giá thành rẻ chất lượng cà phê tương đối tốt Xuất cà phê Việt Nam tăng liên tục năm đầu thập niên 90, đưa Việt Nam trở thành nước xuất cà phê Robusta lớn giới Cà phê mặt hàng nông sản xuất quan trọng Việt Nam với kim ngạch xuất chiếm khoảng 6% tổng kim ngạch xuất Việt Nam giai đoạn 1996- 2000 Tuy nhiên, phát triển ngành cà phê Việt Nam nhiều vấn đề bất cập Khả dự trữ, chế biến hạn chế; chất lượng cà phê không cao; giá xuất cà phê Việt Nam mức thua thiệt thị trường giới; xuất cà phê nhân thô chiếm tỷ trọng lớn tổng lượng xuất khẩu; thị trường xuất có bước phát triển chủ yếu xuất qua trung gian Thêm vào đó, tình hình thị trường cà phê quốc tế trở nên không thuận lợi năm gần làm xuất cà phê Việt Nam gặp nhiều khó khăn Giá cà phê thị trường giới giảm liên tục, đặc biệt từ năm Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 1998 tới nay, làm hiệu xuất cà phê giảm mạnh, ảnh hưởng lớn đến sản xuất, kinh doanh cà phê Việt Nam Để khắc phục khó khăn hạn chế phát triển ngành cà phê, nâng cao hiệu sản xuất xuất khẩu, cần đánh giá yếu tố tác động tới khả phát triển cà phê Việt Nam thị trường giới tìm giải pháp thích hợp cho phát triển bền vững ngành cà phê Mục tiêu luận văn tập trung mô tả đặc điểm, cấu xu hướng phát triển thị trường cà phê giới năm tới, triển vọng phát triển sản xuất cà phê Việt Nam khả xuất cà phê Việt Nam, phân tích nhân tố cản trở phát triển xuất cà phê Việt Nam thị trường xuất chủ yếu từ tìm giải pháp thích hợp cho phát triển ngành cà phê, đặc biệt hoạt động xuất khẩu, khẳng định vị trí cà phê chiến lược phát triển xuất nước Trên sở đó, em chia luận văn thành chương: Chương I: Thực trạng tình hình sản xuất xuất cà phê giới Chương II: Thực trạng tình hình sản xuất xuất cà phê Việt Nam thời gian qua Chương III: Định hướng số giải pháp đẩy mạnh xuất cà phê Việt Nam giai đoạn đến 2010 Em xin chân thành cảm ơn tiến sĩ Vũ Thị Kim Oanh thầy cô giáo khoa, công ty VINACAFE tạo điều kiện hướng dẫn tận tình giúp em hồn thành khóa luận Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 CHƯƠNG I TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG CÀ PHÊ THẾ GIỚI I-GIỚI THIỆU VỀ CÂY CÀ PHÊ TRÊN THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI Nguồn gốc đặc điểm chung cà phê Cây cà phê người du mục Yemen (Châu Phi) tình cờ phát Hiện 200 000 cà phê mọc hoang dại tán rừng Yemen.Từ loài mọc hoang dại cánh rừng Etiopia arabica, cà phê biết đến rộng rãi nhều nước giới Lúc đầu, người ta nướng cà phê sau nấu thành nước uống Sau dùng vỏ chế thành nước uống lên men chín thành rượu vang Từ kỷ XV, hạt cà phê sử dụng làm nước uống Ai Cập Khơng thế, trở thành thứ đồ uống thời thượng Phong trào sau lan mạnh sang Châu Âu châu lục khác Nhu cầu cà phê thứ đồ uống ngày phát triển Chính cà phê trồng với diện tích ngày rộng lớn Từ vùng đất Arabica cà phê đem đến trồng Java năm 1690, đến Hà Lan năm 1706, sang Trung Mỹ năm 1724 Cà phê vối đưa từ Tây Phi Madagascar sang Nam Mỹ Hà Lan năm 1899, sang Java 1900…Cho đến , diện tích trồng cà phê lên đến 10 triệu ha, có mặt khắp châu lục với khoảng 15 tỉ cà phê cho thu hoạch Khu vực trồng cà phê lớn Nam Mỹ với 4,8 triệu ha; Châu Phi khoảng 3,8 triệu ha; Bắc Trung Mỹ 1,5 triệu Châu Á khoảng 1,2 triệu Cà phê thuộc vào họ thực vật Rubiazeen Theo phân loại thực vật học loại có khoảng 500 lồi có chủng loại cà phê có ý nghĩa kinh tế: cà phê chè Arabica, chiếm gần 70% sản phẩm cà phê giới cà phê Canephora (còn gọi cà phê vối, Robusta) chiếm khoảng 30% tổng sản lượng Các loại cà phê Liberica Exelsa có mặt thị trường chiếm lượng không đáng kể Theo cách phân loại Hiệp định cà phê quốc tế (ICA), cà phê chia làm hai loại chủ yếu : cà phê Robusta hay gọi cà phê vối, cà Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 phê Arabica hay gọi cà phê chè với phân nhóm Arabica chính: Arabica Cơlơmbia dịu, loại cà phê dịu khác cà phê Arabica khác Cà phê chè trồng hầu hết vùng 230 vĩ độ Bắc tới 250 vĩ độ Nam, vùng có điều kiện phù hợp Mỹ, châu Phi, châu á, châu Đại Dương, tập trung chủ yếu Braxin, Côlômbia, Mêhicô nước Trung Phi Cà phê vối không chịu lạnh cà phê chè việc gieo trồng hạn chế vùng nằm 100 vĩ độ Bắc Nam xích đạo, tập trung chủ yếu Indonexia, bờ biển Ngà, Uganda Việt Nam Vai trò cà phê thị trường giới Cà phê đồ uống phổ biến giới, mức tiêu thụ cà phê giới ngày cao.Cà phê ngày tiêu thụ nhiều nước phát triển mà nước phát triển xu hướng uống cà phê dần xuất Cà phê sử dụng y học để chữa số bệnh như: huyết áp cao, suy nhược thần kinh Nhật áp dụng phương pháp ngâm bột cà phê để chữa bệnh làm tăng thể lực.Ngoài cà phê dùng số ngành công nghiệp thực phẩm mặt hàng buôn bán lớn thứ hai giới phát triển sau dầu mỏ Sản phẩm góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế nước giới.Tỷ lệ kim ngạch xuất cà phê so với tổng kim ngạch xuất nước sau: Brazil 8-10% Ruanda 65% Burundi 90% Colombia 90-95% Etiopia 60% Tandania 30-33% Uganda 65% 95% Trung Phi Trên giới có 80 quốc gia sản xuất cà phê 25 triệu người tham gia lao động ngành cà phê Nền kinh tế số nước nghèo phụ thuộc nhiều vào cà phê, đặc biệt số nước Châu Phi Uganda, sống khoảng phần tư dân chúng phụ thuộc vào mua bán cà phê mức hay mức khác Tại Etiopia, cà phê chiếm 50% thu nhập xuất khẩu, lúc Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Burundi tỉ lệ 80% Goatamela, 7% dân số lấy cà phê làm kế sinh nhai, Ônđurat, 10%, Nicaragoa, nước nghèo áp chót Trung Mỹ, cà phê chiếm % thu nhập quốc dân.Đối với nông dân nước phát triển, cà phê đem lại cho họ hy vọng tương lai tươi sáng Sản xuất cà phê góp phần tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, thương mại củng cố phát triển Mặt khác, trồng cà phê việc phủ xanh đất trống đồi trọc, tăng cường bảo vệ môi trường sinh thái Vai trò tổ chức xuất cà phê quốc tế: Từ 50 năm nước sản xuất cà phê có thoả thuận hạn chế xuất nhập cà phê Các thoả thuận quốc tế khống chế lượng cà phê đưa thị trường nước sản xuất Liên đoàn cà phê quốc tế, Hiệp hội cà phê Mỹ La tinh, Tổ chức cà phê châu Phi với mục tiêu phối hợp lợi ích nước trồng cà phê ký kết nhằm củng cố giá cà phê thị trường, hạn chế ảnh hưởng chu kỳ giảm giá, phối hợp xuất khẩu, giải lượng cà phê tồn kho can thiệp vào thị trường định hạn để đẩy giá cà phê lên Các hiệp định hạn ngạch xuất cà phê kiểm soát Tổ chức cà phê quốc tế (ICO) ký kết định kỳ để trì giá cà phê thị trường Trong thời điểm định, tới 99% sản lượng cà phê 90% nhu cầu giới cà phê nằm phạm vi quản lý ICO Tuy nhiên, hệ thống xuất theo hạn ngạch thiếu động cứng nhắc, không tạo nên cấu sản xuất thích ứng với nhu cầu cản trở thích nghi sản xuất cà phê với nhu cầu cà phê chia rẽ thị trường theo nước thành viên nước không thành viên, dẫn đến thiệt hại nước thành viên, vị trí nước ngồi ICO thị trường cà phê ngày tăng lên, dẫn đến thất bại hiệp định cà phê Tuy ICO trì diễn đàn đối thoại có tổ chức cà phê đến năm 1993, 28 quốc gia sản xuất cà phê châu Phi, Mỹ La tinh Inđonêxia, kiểm soát 85% lượng cà phê giới, thành lập “Hiệp hội quốc gia sản xuất cà phê” (ACPC) với hy vọng ổn định giá cà phê thị trường cách Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 hạn chế lượng cà phê xuất khẩu, cân đối cung cầu để tránh dao động lớn số lượng giá cả, bảo đảm việc làm thu nhập nước sản xuất, có nguồn thu ngoại tệ thích hợp để tăng sức mua nước xuất II-TÌNH HÌNH SẢN XUẤT CÀ PHÊ TRÊN THẾ GIỚI Theo thống kê tổ chức nơng lương Liên hiệp quốc, giới có khoảng 80 nước trồng cà phê phân bố Châu Phi, châu Mỹ, Châu Á Châu Đại Dương với tổng diện tích 10 triệu ha, sản lượng hàng năm biến động khoảng 5,5-6 triệu cà phê nhân 1.Diện tích trồng cà phê giới Sản xuất cà phê giới tăng giảm thất thường song xu hướng chung tăng lên Về diện tích, 20 năm từ 1959-1988 diện tích cà phê giới tăng 2,2 triệu (từ 9,1 lên 11,3 triệu ha) Trong riêng Châu Phi tăng triệu (từ 1,8 lên 3,8 triệu ha), khu vực Châu Á Thái Bình Dương tăng 0,8 triệu (từ 0,4 lên 1,2 triệu ha) Từ năm 1988 1995 diện tích trồng cà phê giới hàng năm tăng mức 0,1% đạt 10.493.940 vào năm 1995.ở khu vực khác giới mức tăng giảm không đồng Nếu khu vực Châu Á Thái Bình Dương mức tăng trung bình 2,8% diện tích trồng cà phê nước khác lại giảm với tốc độ trung bình 0,3%/ năm Hiện biết diện tích trồng cà phê Nam Mỹ với 4,8 triệu ha; Châu Phi lên đến 3,8 triệu ha; Bắc Trung Mỹ 1,5 triệu Châu Á khoảng 1,2 triệu Tại hầu cung cấp chính, cà phê chủ yếu trồng đồn điền lớn bán trực tiếp cho thương nhân quốc tế Do phân công lao động kinh tế quốc tế ngày thâm nhập sâu vai trò cà phê ngày quan trọng với tư cách nguồn thu ngoại tệ lớn nên hình thành hệ thống tổng hợp tiếp thị kinh doanh cà phê phạm vi toàn cầu.Tuy nhiên cà phê số mặt hàng nơng sản giao dịch quốc tế mà canh tác chủ yếu đơn vị diện tích 10 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 bán với giá thấp hơn, góp phần tăng sức cạnh tranh cà fê Việt Nam thị trường giới * Chính sách trợ cấp xuất : Ngồi biện pháp tín dụng xuất nhà nước cần áp dụng sách trợ cấp xuất Trợ cấp xuất hình thức khuyến khích xuất cách dành ưu đãi mặt tài cho nhà xuất thơng qua trợ cấp trực tiếp gián tiếp họ bán hàng nước ngồi Có thể trợ cấp thuế suất ưu đãi, áp dụng giá ưu đãi tính cho yếu tố đầu vào trình sản xuất điện nước, vận chuyển Mục đích trợ cấp nhằm nâng cao khả cạnh tranh hàng hố Việt Nam thị trường quốc tế từ có phương hướng gia tăng lượng cà fê xuất tương lai theo định số 151/TTG ngày 12/4/1993 nhà nước thành lập “ Quỹ bình ổn giá “ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp định điều hoà cung cầu, giá chủ động can thiệp vào thị trường Nhà nước nên tập chung hỗ trợ lãi xuất vay Ngân hàng cho doanh nghiệp kinh doanh nơng sản xuất để thu mua nhanh nơng sản hàng hố lúc đương vụ tâm lý “ có cần “ đồng thời tránh giá xuống thấp gây thiệt hại cho người sản xuất Mặt khác, Nhà nước nên tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp cách tổ chức hội chợ triển lãm, đào tạo chuyên môn kỹ thuật hay quản lý… Thời gian tới nên áp dụng mức giá sàn để tránh tình trạng ép giá, có biện pháp khen thưởng khuyến khích doanh gnhiệp xuất sản phẩm qua chế biến sâu cà phê hoà tan, cà phê rang xay… Những biện pháp cần thiết đảm bảo lợi ích cho người sản xuất nhà xuất , đồng thời có tác dụng khuyến khích phát triển kinh doanh Vì nhà nước nên tiếp tục thực biện pháp trợ giá xuất doanh nghiệp kinh doanh hàng nông sản xuất nói chung Càfe xuất nói riêng để tăng cường xuất có hiệu *Chính sách trợ giá xuất 100 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Biện pháp trợ giá xuất sử dụng nhiều nước EU Mỹ có vai trị mạnh mẽ việc đẩy mạnh xuất nông sản Ơr Việt Nam, vài năm gần áp dụng biện pháp giá lương thực, giúp sản xuất lương thực không ngừng phát triển.Nên áp dụng biện pháp lĩnh vực xuất cà phê, cà phê sản phẩm có xu hương biến động giá mạnh mẽ Thị trường cà phê thời gian gần có diễn biến bất lợi giá.Tuy nhiên áp dụng cần thận trọng khéo léo tránh tạo phản ứng khơng tốt cho q trình hội nhập quốc tế *Chính sách áp dụng tỷ giá linh hoạt Từ phủ thực cải cách chế điều hành tỷ giá điều chỉnh linh hoạt phần khép dần khoảng cách tỷ giá quy định tỷ giá trê thị trường tự Song cần linh hoạt nhiên không áp dụng đột ngột tạo cú xốc mà cần sát với thị trường, có tác dụng khuyến khích xuất mà bảo đảm ổn định phát triển Trên sở đó, chủ động hồn thiện chế độ tỷ giá hối đoái, áp dụng linh hoạt đối tượng xuất khẩu, nhập khu vực thị trường đẻ có lợi nhập nguyên liệu máy móc cơngn ghiệp phục vụ sản xuất, chế biến cà phê xuất cà phê chế biến.Điều thực có lợi thời gin thu hoạch thời gian sản xuất không trùng, thời gian đầu tư xây dựng dài * Chính sách đầu tư Như nói trên, thời gian tới 2010, cần nhiều nguồn vốn đầu tư để nâng cấp công nghiệp chế biến, thực chủ trương cơngnghiệp hố đại hoá ngành cà phê Để làm điều này, nhân tố quan trọng can thiệp Nhà nước việc thực thi sách đầu tư thu hút vốn đầu tư nước nước ngồi tới q trình sản xuất , chế biến xuất cà phê: - Khuyến khích doanh nghiệp, tập thể, cá nhân có vốn đầu tư xây dựng sở chế biến cà phê 101 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 - Đối với công nghệ chế biến, khuyến khích đơn vị, cá nhân ngồi nước đầu tư cơng nghệ Ưu tiên sở có hợp đồng bao tiêu - Chính sách đầu tư cho nghiên cứu khoa học, công tác khuyến nông, trước mắt tập trung vào lĩnh vực chế biến bảo quản - Chính sách thu hút vốn đầu tư nước phương thức: Mở rộng quan hệ quốc tế, khuyến khích Việt kiều, tổ chức quốc tê, nước nhập đầu tư * Chính sách đất đai Đây vấn đề lớn tác động trực tiếp đến thúc đẩy nơng nghiệp nói chung ngành cà phê nói riêng Trước yêu cầu phát triển cần xác định quy hoạch theo vung sản xuất nguyên liệu xuất cách đồng bao gồm : sở hạ tần, giao thôngm điện, thông tin, chế biến… Xử lý tốt quan hệ đát đai sản xuất cà phê để có biện pháp xử lý phù hợp Cà phê tồng lâu năm, tạo đựoc Chính sách đất đai phù hợp vấn đề quan trọng, tránh tình trạng lãng phí nơng dân chặt bỏ cà phê trơng khác * Chính sách khoa học công nghệ đào tạo cán KHCN tác động trực tiếp tới sản xuất chất lượng cà phê xuất khẩu.Trong thời gian tới, Chính sách KHCN cần tạo bước tiến mới, đáp ứng yêu cầu chiến lược nâng cao khả cạnh tranh cà phê thị trường.: -Tập trung đầu tư nghiên cứu ứng dung, thực chương trình nghiên cứu cho giống, tạo giống suất cao, chất lượng tốt, công nghệ chế biến phát triển… - Có chế sách khuyến khích nghiên cứu ứng dụng tiến KHCN vào lĩnh vực 102 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 - Đổi công tác quản ký khoa học, tiến tới thực chế đấu thầu đề tài nghiên cứu - Tăng cường kinh phí đào tạo cán nghiên cứu khoa học lớp nâng cao nghiệp vụ sản xuất kinh doanh cho ngành cà phê 103 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 KẾT LUẬN Cà phê mặt hàng xuất chủ lực Việt Nam, sản phẩm quan trọng thu nhiều ngoại tệ góp phần cho phát triển kinh tế xã hội đất nước Mặc dù cà phê trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, ln cơng nghiệp mũi nhọn, chiến lược, gắn liền với sống đổi đời hàng vạn người sản xuất, có nhiều đồng bào dân tộc người Việc đẩy mạnh sản xuất xuất cà phê mối quan tâm, mục tiêu lâu dài Tuy nhiên, để nâng cao hiệu sản xuất xuất cà phê năm tới địi hỏi phải có thay đổi đầu tư phát triển, chuyển từ đầu tư tăng diện tích sản lượng cà phê sang đầu tư cho phát triển cà phê chất lượng cao, cà phê chế biến sâu, cà phê có nhiều tiềm xuất khả cạnh tranh cao thị trường giới, đưa ngành cà phê Việt Nam thực trở thành ngành hàng kinh tế mũi nhọn thời kỳ đầu nghiệp CNH-HĐH đất nước 104 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 TÀI LIỆU THAM KHẢO Triển vọng thị trường giới trung dài hạn số nông lâm sản Thông tin chuyên đề Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn Số 6/2001 Những vấn đề nông nghiệp, nông thôn việc đảm bảo thông tin công nghệ, tiến kỹ thuật phuc vụ phát triển Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn Thông tin chuyên đề, số 3/2002 Khả cạnh tranh ngành cà phê Việt Nam khối ASEAN Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn- FAO TCP/VIE/8821 Chiến lược xuất cà phê thời kỳ 2001-2010 Hiệp hội Cà phê-Cacao Việt Nam Tháng 6/2000 Báo cáo tổng kết niên vụ cà phê 2001/02 phương hướng, nhiệm vụ 2002/03 VICOFA, tháng 1/2003 Báo cáo dự thảo tình hình sản xuất tháng đầu năm 2003 vvà phương hướng nhiêm vụ tháng cuối năm Cây cà phê Việt Nam- Đoàn Triệu Nhạn, Phan Quốc Sủng, Hoàng Thanh Tiệm Số liệu thống kê xuất nhập Việt Nam Tổng cục Hải quan, 2003 Dự báo thị trường số mặt hàng chủ yếu Coffee, Commodity projects, FAO, Tháng 12/2001 10 Thị trường đồ uống trái nhiệt đới Tropical Beverage and Fruits FAO, Commodity Notes, 2002 11 Số liệu thống kê Tổ chức cà phê quốc tế ICO, Database, 2002 105 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 12 Thị trường sản phẩm nhiệt đới Horticultural and Tropical Products FAS, USDA, Tháng 6/2003 13 Tổ chức Cà phê giới ICO, Database 2002 14 ICO Coffee Market Report, tháng 7/2003 15 Coffee - An Export’s guide International Trade Centre, Geneva, 2002 16 Dự án thí điêm tái cấu Tổng cơng ty Vinacafe 17 Kỷ yếu khoa học nghiên cứu kinh tế nông nghiệp phát triển nông thôn (1996-2002)- Bộ nông nghiệp vàphát triển nông thôn- Viện kinh tế nông nghiệp- Nhà xuất nông nghiệp 2002 18.Báo cáo thường niên Bộ nông nghiệp phát triển nông thôn 19 Niên giám thống kê năm 2002 20 Nông nghiệp nông thôn Việt Nam bước vào kỷ XXI- Nhà xuất nơng nghiệp năm 2001 Các tạp chí: 21 Ngoại thương 22 Kinh tế dự báo 23 Kinh tế phát triển 24 Con số kiện 25 Thời báo kinh tế Việt Nam 26 Nghiên cứu Châu Âu số 2/2003 27 Tạp chí nghiên cứu kinh tế 28 Những vấn đề kinh tế giới số 3/2003 Các trang web: www vitranet.vn www.mpi.vn www agroviet.gov.vn 106 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 PHỤ LỤC 1A: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT CÀ PHÊ THẾ GIỚI Nước/ khu vực Bắc Mỹ Costa Rica Niên vụ bắt đầu 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 Tháng 10 2.459 2.688 2.502 2.338 2.188 2.220 Cu ba Tháng 280 328 313 249 250 250 CH Đôminica Tháng 422 694 437 432 650 600 En Xanvađo Tháng 10 1.860 2.612 1.624 1.610 1.302 1.300 Guatemala Tháng 10 4.300 4.364 4.564 3.530 3.802 3.802 Haiti Tháng 442 402 497 425 425 425 Hônđurat Tháng 10 2.494 3.067 2.821 3.098 2.600 2.800 Jamaica Tháng 10 29 39 37 30 42 40 Mêhicô Tháng 10 5.010 6.193 4.800 4.200 4.350 4.650 Nicaragua Tháng 10 1.079 1.514 1.610 895 830 623 Panama Tháng 10 192 167 170 160 150 150 Trinidat&Tobago Tháng 10 17 16 14 14 15 15 Mỹ Tháng 10 163 185 183 163 169 174 18.747 22.269 19.572 17.144 16.773 17.049 Cộng Nam Mỹ: Bolivia Tháng 150 184 173 124 180 160 Braxin Tháng 35.600 30.800 34.100 35.100 51.600 33.600 Tháng 10 10.868 9.512 10.500 11.950 10.900 11.800 Ecuađor Tháng 1.322 1.295 1.005 910 780 880 Guyana Tháng 10 10 10 10 10 10 10 Paragoay Tháng 34 28 31 31 35 35 Pe ru Tháng 1.980 2.571 2.824 2.550 2.750 2.850 Côlômbia Vênêzuela Tháng 10 Châu Phi: Angôla 1.250 880 1.027 1.065 920 897 51.214 Cộng 45.280 49.670 51.740 67.175 50.232 Tháng 85 55 60 31 125 100 Bêning Tháng 10 0 0 1 Burunđi Tháng 356 501 337 257 597 335 Camơrun Tháng 10 1.114 1.370 1.113 1.200 1.100 1.195 Trung Phi Tháng 10 214 241 122 75 117 125 Côngô Tháng 3 3 4 Côtđivoa Tháng 10 644 457 433 430 735 700 Ghinê xích đạo Tháng 10 2.217 5.700 4.333 3.033 2.500 2.400 Etiopia Tháng 10 0 2 Gabông Tháng 10 3.867 3.833 3.683 3.756 3.000 3.250 Gana Tháng 10 2 Ghinê Tháng 10 45 44 38 17 45 40 Kênia Tháng 10 140 112 114 101 125 125 Liberia Tháng 10 1.148 1.685 864 869 920 1.052 Mađagasca Tháng 5 5 5 Malavi Tháng 992 427 366 147 417 470 107 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Nigieria Tháng 10 64 59 63 60 67 65 Ruoanđa Tháng 46 43 45 41 45 45 Siera Lêon Tanzania Tháng 10 222 308 273 307 366 325 Tháng 24 76 28 15 45 35 Togo Tháng 10 739 837 821 624 800 850 Uganda Tháng 10 321 263 197 116 300 300 Zaire Tháng 10 3.640 3.097 3.205 3.507 3.100 3.200 Zambia Tháng 56 58 90 96 80 90 Zimbabuê Tháng 147 122 97 118 100 115 16.094 19.298 16.290 14.809 14.598 14.831 Châu Á châu Đạidương: Ấn Độ Tháng 10 4.415 4.870 5.020 5.010 4.588 4.660 Inđônêxia Tháng 10 6.950 6.660 6.495 6.160 6.000 6.050 Lào Tháng 10 230 260 300 230 170 180 Malaixia Tháng 10 217 250 300 335 335 335 New Calêđônia Tháng 10 10 10 10 10 10 10 Papua New Ghinê Tháng 1.351 1.387 1.041 1.041 1.147 1.160 Philippin Tháng 684 740 745 735 726 732 Sri Lanca Tháng 10 35 38 43 31 40 40 Thái Lan Tháng 10 916 1.271 1.692 559 907 1.050 Việt Nam Tháng 10 7.500 11.010 15.333 12.250 10.250 10.750 Yêmen Tháng 10 90 90 70 50 40 50 Cộng Cộng 22.398 Toàn cầu 26.586 31.049 26.411 24.213 25.017 108.453 113.433 116.581 110.104 122.759 107.129 Nguồn: FAS/USDA, tháng 6/2003 PHỤ LỤC 1B: SẢN LƯỢNG CÀ PHÊ DÀNH CHO XUẤT KHẨU CỦA CÁC NƯỚC SẢN XUẤT CHÍNH 108 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Nước/ khu vực Bắc Mỹ Costa Rica Cu ba CH Đôminica En Xanvađo Guatemala Haiti Hônđurat Jamaica Mêhicô Nicaragua Panama Trinidat&Tobago Mỹ Cộng Nam Mỹ: Bolivia Braxin Côlômbia Ecuađor Guyana Paragoay Pe ru Vênêzuela Cộng Châu Phi: Angôla Bêning Burunđi Camơrun Trung Phi Cơngơ Cơtđivoa Ghinê xích đạo Etiopia Gabơng Gana Ghinê Kênia Liberia Mađagasca Malavi Nigieria Ruoanđa Siera Lêon Tanzania Togo Uganda Zaire Zambia Zimbabuê Cộng 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2.154 80 97 1.633 3.900 112 2.237 14 4.050 924 135 15.340 2.347 128 369 2.445 3.964 62 2.803 25 5.138 1.359 100 18.742 2.157 113 112 1.473 4.139 157 2.550 17 3.822 1.419 103 0 16.062 1.988 49 92 1.466 3.110 85 2.712 20 3.200 759 98 0 13.579 1.883 50 310 1.164 3.382 85 2.314 32 3.400 694 85 13.400 1.895 50 260 1.162 3.382 85 2.499 30 3.700 487 85 13.636 105 23.100 9.418 1.012 10 14 1.780 395 35.834 134 18.000 7.982 979 10 2.341 170 29.624 123 21.000 8.970 695 10 2.560 292 33.659 74 21.400 10.360 600 10 2.360 320 35.133 130 37.200 9.305 480 10 12 2.565 200 49.902 110 18.700 10.195 580 10 12 2.665 197 32.469 60 354 1.014 195 444 2.159 2.234 44 90 1.125 825 62 219 19 722 319 3.580 55 143 13.667 35 499 1.270 222 257 5.640 2.200 42 62 1.662 371 58 306 71 823 261 3.017 57 118 16.972 25 335 1.098 103 233 4.271 2.016 36 64 841 276 61 271 23 806 195 3.124 89 93 13.960 11 255 1.095 56 230 2.969 2.056 15 54 846 19 58 305 10 607 114 3.427 95 114 12.337 90 595 995 98 535 2.435 1.300 43 75 897 287 65 364 40 783 298 3.020 79 96 12.099 65 333 1.090 106 500 2.400 1.550 38 75 1.029 340 63 323 30 833 298 3.120 89 111 12.397 109 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Châu Á châu Đại dương: Ấn Độ 3.615 4.070 4.045 3.910 3.433 3.490 Inđônêxia 5.350 5.305 5.160 4.695 4.495 4.525 Lào 229 259 299 229 169 179 Malaixia 190 240 175 175 175 New Calêđônia 10 10 10 10 10 10 Papua New Ghinê 1.349 1.385 1.040 1.040 1.146 1.159 Philippin 0 0 0 Sri Lanca 13 10 10 Thái Lan 483 838 1.192 49 387 530 Việt Nam 7.200 10.660 14.916 11.750 9.750 10.217 Yêmen 80 80 60 40 30 40 Tổng cộng 18.330 22.805 26.975 21.899 19.605 20.335 Nguồn: FAS/USDA, tháng 6/2003 PHỤ LỤC 2: XUẤT KHẨU CÀ PHÊ CỦA CÁC NƯỚC XUẤT KHẨU CHÍNH (Tháng 10-tháng 9) Cà phê dịu Côlômbia : Côlômbia Kenya Tanzania Cà phê dịukhác: 1997/98 12.388 10.911 806 671 24.755 1998/99 12.071 10.292 1.096 683 25.705 1999/00 10.978 9.035 1.196 747 29.083 110 2000/01 11.531 9.437 1.220 874 25.162 2001/02 11.979 10.625 775 579 22.110 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 Bolivia Burundi Costa Rica Cuba Dominican Republic Ecuador El Salvador Guatemala Haiti Honduras India Jamaica Malawi Mexico Nicaragua Panama Papua New Guinea Peru Rwanda Venezuela Zambia Zimbabwe Cà phê Arabica: Brazil Ethiopia Paraguay Robustas: Angola Benin Cameroon Central African Rep Congo Congo, Dem Rep of Cote d'Ivoire Equatorial Guinea Gabon Ghana Guinea Indonesia Liberia Madagascar Nigeria Philippines Sierra Leone Sri Lanka Thailand Togo Trinidad and Tobago Uganda Vietnam Tổng cộng 96 371 109 391 115 463 73 314 2.158 129 418 1.146 1.885 3.890 119 2.299 3.685 20 65 3.883 956 142 1.200 1.785 249 80 28 151 18.436 16.338 2.090 23.463 50 787 107 589 5.049 2 18 122 5.411 611 30 45 20 785 178 3.032 6.615 2.092 80 161 901 1.812 4.593 98 2.086 3.426 21 52 4.136 955 147 1.374 2.204 282 582 57 146 24.701 22.934 1.757 10 21.365 58 1.027 194 448 2.264 78 74 5.430 670 19 16 417 310 3.648 6.689 1.984 127 189 834 2.490 4.901 62 2.857 4.500 30 55 5.164 1.302 78 1.050 2.311 304 96 59 112 20.830 18.816 2.005 28.204 30 1.272 188 333 5.834 0 35 28 5.063 277 64 960 279 2.917 10.914 2.111 90 102 763 1.714 4.414 194 2.470 3.715 29 70 3.637 1.445 70 1.060 2.418 267 26 88 92 23.041 21.612 1.418 11 30.104 17 1.145 104 222 4.270 34 64 5.149 177 13 1.184 195 3.075 14.442 1.881 87 114 567 1.473 3.330 49 2.617 3.421 28 53 2.893 920 78 1.026 2.686 274 85 98 112 27.927 25.977 1.939 11 24.626 10 617 100 171 3.130 16 48 5.071 107 10 104 114 3.153 11.966 79.042 83.842 89.095 89.838 68 250 86.642 Nguồn: FAS/USDA, tháng 6/2003 111 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 PHỤ LỤC 3: NHẬP KHẨU CÀ PHÊ CỦA CÁC NƯỚC NHẬP KHẨU CHÍNH Cả năm Nước Áo Australia BỉLuxembourg Canada Trung Quốc Sip CH Sec Đan Mạch Estonia Phần Lan Pháp Đức Hy Lạp Cả năm Cả năm Cả năm 1999 1.548.000 970.545 2000 1.301.000 924.164 2001 1.495.000 891.400 2002 2.997.000 3.170.000 3.273.000 3.140.000 3.203.000 3.134.000 48.600 799.015 1.083.000 123.700 1.215.000 6.659.000 14.496.000 692.000 865.500 1.028.000 105.569 1.078.000 6.506.000 12.910.000 812.400 937.500 1.079.000 103.900 1.093.000 6.709.000 13.866.000 860.500 Cộng dồn từ đầu năm Tháng Cộng dồn từ đầu năm đến tháng Tháng 11 Tháng 2.694.000 2001 2002 983.000 2003 1.120.000 3.788.000 30.433 918.800 1.078.000 Tháng 1.083.000 6.908.000 15.935.000 893.700 112 Tháng Tháng 61.500 73.500 1.263.000 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 590.600 1.373.000 Hong Kong Hungary Ireland Italia Nhật Bản Hàn Quốc Lithuania Ma rốc Hà Lan New Zealan Na Uy Philippin Ba Lan Bồ Đào Nha Rumania Nga Singapor Slovakia Tây Ban Nha Thuỵ Điển Thuỵ Sĩ Đài Loan Thổ Nhĩ Kỳ Anh 197.916 835.376 145.600 5.973.000 6.574.000 1.138.000 187.013 895.300 155.700 6.335.000 7.360.000 1.316.000 175.500 936.400 182.200 6.569.000 7.493.000 1.331.000 442.300 2.559.000 152.404 797.200 124.674 2.304.000 810.200 584.200 2.824.000 186.428 668.437 94.150 2.439.000 804.600 590.000 2.785.000 200.300 723.400 2.732.000 818.300 820.100 1.563.000 2.354.000 2810000 Tháng 199.200 207.600 282.975 307.800 341.900 325.800 Tháng 22.800 20.000 4.028.000 1.806.000 1.165.000 128.909 159.500 2.886.000 3.819.000 1.677.000 1.200.000 131.408 4.126.000 2.068.000 1.276.000 174.265 4.080.000 1.849.000 Tháng 3.000.000 3.075.000 3.120.000 925.600 177.400 6.556.000 7.750.000 1.395.000 Tháng 11 Tháng 139.300 66.800 71.900 Tháng 222.400 Tháng8 Tháng 395.000 Tháng Tháng 11 470.000 1.983.000 119.307 204.200 704.800 2.436.000 763.500 Tháng 10 Tháng 1.070.000 133.000 1.061.000 139.300 Nguồn: FAS/USDA, tháng 6/2003 PHỤ LỤC 4: DIẾN BIẾN GIÁ CÀ PHÊ THEO THÁNG (UScent/lb) Th1 Th Th3 Th4 Th5 Th6 Th7 Th8 Th9 Th10 Th11 Th12 Bq năm Arabica dịu Côlômbia 1994 85,85 93,04 93,23 97,53 133,90 151,85 222,75 210,57 231,52 206,07 186,96 173,94 157,27 1995 177,23 175,07 185,75 180,30 177,18 170,89 157,22 163,21 141,49 132,08 129,09 110,47 158,33 1996 119,08 134,94 130,60 134,31 142,56 133,25 135,39 137,68 123,30 127,77 129,41 126,41 131,23 1997 146,18 188,62 212,96 199,22 318,50 227,15 190,57 193,46 196,29 169,40 161,38 183,32 198,92 1998 184,21 190,59 166,07 158,17 146,33 135,83 125,03 129,45 117,56 115,01 121,74 123,96 142,83 1999 123,07 116,92 117,05 114,02 123,95 121,45 107,05 105,28 97,77 103,69 126,76 140,35 116,45 2000 130,13 124,73 119,51 112,67 110,31 100,30 101,67 91,87 89,98 90,25 84,01 75,81 102,60 2001 75,33 76,70 76,94 78,25 80,92 74,38 69,70 73,50 68,80 62,88 62,33 62,57 71,86 2002 62,51 62,67 68,27 69,76 65,95 62,94 60,60 58,10 64,15 67,92 70,70 65,38 64,91 2003 67,27 67,47 62,16 64,40 65,74 65,41 Arabicas dịu khác 1994 77,21 82,69 85,57 89,23 121,97 142,57 217,67 198,07 220,10 199,06 180,76 167,47 148,53 1995 171,74 168,71 178,22 172,81 168,83 151,56 143,83 151,41 131,87 125,38 123,23 103,99 149,30 1996 109,38 122,71 119,05 122,01 128,56 124,46 120,47 122,49 114,05 120,62 119,90 115,01 119,89 113 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 1997 131,83 167,20 193,82 204,43 264,50 212,55 186,52 185,17 184,38 161,45 154,15 174,25 185,02 1998 175,04 175,87 154,82 147,08 134,35 121,56 113,86 119,89 108,07 107,07 113,84 115,54 132,25 1999 110,99 103,24 103,23 99,69 109,10 104,21 90,85 87,64 81,06 92,22 112,74 123,56 101,54 2000 109,17 101,17 98,26 92,41 91,76 84,10 85,20 74,52 73,83 75,43 70,47 64,81 85,09 2001 64,98 67,00 65,88 65,68 68,94 63,79 58,47 59,68 57,71 56,53 58,96 55,63 61,94 2002 57,34 60,51 66,38 65,78 58,45 55,12 53,07 52,02 57,58 64,05 70,15 64,75 60,43 2003 65,22 67,60 61,66 65,35 66,47 65,26 Arabicas Braxin 1994 71,42 80,14 84,72 87,14 118,37 136,43 211,81 192,38 212,73 191,21 172,83 159,73 143,24 1995 162,81 161,07 171,48 166,54 161,72 145,22 139,68 149,54 130,26 127,23 125,33 110,46 145,95 1996 127,54 144,05 140,99 132,92 134,76 125,44 106,93 108,28 103,10 105,77 103,76 103,71 119,77 1997 127,28 160,21 179,75 183,73 209,62 184,21 158,52 158,25 167,77 152,12 149,07 171,12 166,80 1998 179,83 177,78 154,84 141,11 124,89 104,09 96,22 101,92 92,76 91,32 96,67 100,28 121,81 1999 99,43 91,72 88,90 86,14 96,29 91,69 78,13 76,67 70,43 78,74 98,41 109,47 88,84 2000 97,68 91,51 89,93 86,46 87,23 78,32 79,89 70,57 71,14 72,28 68,95 64,39 79,86 2001 62,38 62,50 60,35 55,11 57,19 51,86 46,43 46,49 42,42 38,63 42,82 42,21 50,70 2002 43,14 43,17 48,70 49,70 45,39 43,00 43,31 40,18 44,53 46,08 49,25 46,55 45,25 2003 49,31 48,97 43,77 48,55 51,12 48,34 Robustas: 1994 60,91 62,25 66,46 72,64 96,05 113,31 164,65 162,68 182,95 170,09 154,19 130,48 119,72 1995 132,26 135,22 146,83 145,47 141,89 129,53 120,89 131,28 116,41 114,15 112,79 94,72 126,79 1996 91,99 98,99 91,99 91,45 92,10 86,46 78,14 80,16 74,83 72,97 70,51 63,08 82,72 1997 67,66 76,65 81,31 78,48 95,74 91,94 82,52 76,92 77,43 76,90 78,20 84,65 80,70 1998 86,03 85,79 84,67 90,60 92,64 84,55 78,40 79,98 80,88 80,36 80,40 82,82 83,93 1999 81,65 77,68 72,70 68,89 68,28 66,20 62,28 63,80 60,44 59,25 64,10 66,40 67,64 2000 53,62 49,41 47,26 45,21 45,19 43,72 41,93 38,94 39,47 36,55 33,34 30,78 42,12 2001 32,97 31,96 30,96 28,59 29,71 29,33 27,59 25,86 23,79 21,26 22,03 23,57 27,30 2002 22,88 24,46 29,77 30,35 29,43 29,26 29,31 28,74 33,31 34,44 39,38 38,68 30,83 2003 42,75 42,35 38,36 38,68 38,90 40,21 Source: International Coffee Organization (ICO) 114 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 ... trường cà phê 67 Xu hướng phát triển thị trường cà phê giới 67 Tiềm sản xuất xuất Việt Nam 72 II Định hướng phát triển xuất cà phê Việt Nam thời kỳ đến năm 2010 74 III Một số giải pháp đẩy mạnh xuất. .. XUẤT VÀ XUẤT KHẨU CÀ PHÊ VIỆT NAM I Vài nét ngành cà phê Việt Nam 36 Sơ lược lịch sử trồng cà phê Việt Nam 36 Vai trò cà phê xuất kinh tế 37 Bùi Thị Khánh Linh Trung 2-K38 II Thực trạng sản xuất. .. hình xuất 17 Tình hình nhập 22 Diễn biến giá 27 V Kinh nghiệm sản xuất xuất cà phê giới 30 Giải pháp kỹ thuật, chế biến cà phê xuất 30 Các sách hỗ trợ xuất cà phê 32 Các giải pháp đẩy mạnh xuất