NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG o0o ĐINH THANH XUÂN GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Hà Nội - 2010 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG -o0o - ĐINH THANH XUÂN GIẢI PHÁP ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM Chuyên ngành : Kinh tế tài - Ngân hàng Mã số : 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS CAO SỸ KIÊM Hà Nội - 2010 DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU VÀ BIỂU ĐÒ LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tôi, trực tiếp làm đạo giáo viên hướng dẫn, số liệu, kết luận văn trung thực, xuất phát từ thực tế Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam Tác giả luận văn SỐ STT TÊN BẢNG SỐ LIỆU/ BIỂU ĐÒ TRANG Γ Bảng 1.1 Các nguồn làm phát sinh trạng thái ngoại tệ Biểu đồ 1.1: Tỷ trọng giao dịch phái sinh tiền tệ so 41 với giao dịch phái sinh khác OTC (tháng Đinh Thanh Xuân 6/2007) Biểu đồ 1.2: Doanh sô giao dịch phái sinh hợp đồng phái sinh Sở giao dịch toàn cầu năm 20002007 42 Biểu đồ 1.3 Doanh sơ hợp đồng phái sinh tồn OTC năm 2000- 2007 42 Bảng 2.1: Doanh sô tổng nguồn vôn vôn huy động NH TMCP Ngoại thương Việt Nam năm 2004-2009 50 ^ 19 Biểu đồ 2.1 Cơ cấu vôn huy động theo kỳ hạn năm 2008 - 2009 51 Biểu đồ 2.2 vôn chủ sở hữu qua năm 2004 - 2009 52 Bảng 2.2: Kết hoạt động tín dụng NH TMCP NTVN năm 2004-2009 53 Biểu đồ 2.3 Cơ cấu dư nợ tín dụng theo ngành năm 10 2008 - 2009 Biểu đồ 2.4 Tỷ trọng nợ hạn tổng dư nợ năm 2004-2009 54 54 Bảng 2.3: Doanh số mua bán ngoại tệ giao năm 11 2008-2009 59 Bảng 2.4: Doanh số mua bán ngoại tệ giao 05 12 tháng đầu năm 2010 60 Bảng 2.5 Doanh số mua bán kỳ hạn ngoại tệ/VND năm 13 2008-2009 61 Bảng 2.6 Doanh số mua bán kỳ hạn ngoại tệ/USD năm 14 2008-2009 62 Biêu đô 2.5 Lãi từ hoạt động kinh doanh ngoại 15 hối năm 2005-2009 63 16 Bảng 2.7 Doanh số hoán đổi ngoại tệ năm 2008-2009 64 STT TÊN VIẾT TẮT ĩ NHNN Ngân hàng nhà nước NHTW Ngân hàng Trung ương VCB Vietcombank TÊN ĐẦY ĐỦ Ngân hàngMỤC ThươngKÝ mại HIỆU cổ phần VIẾT Ngoại thương DANH TẮT Việt Nam NHTMCP NTVN NHTM Ngân hàng Thương Mại XNK Xuất nhập OTC Thị trường phi tập trung Interbank TTNTLNH Thị trường liên ngân hàng Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Lãi suất cho vay thị trường liên ngân hàng LIBOR London ĩ0 SIBOR Lãi suất cho vay thị trường liên ngân hàng Singapore ĩĩ WTO Tổ chức thương mại giới ĩ2 TCTD Tổ chức tín dụng ĩ3 CNTT Công nghệ thông tin ĩ4 XDCB Xây dựng 15 TTQT Thanh toán quốc tế MỤC LỤC Lời cam đoan Mục lục Danh mục ký hiệu viết tắt Danh mục bảng số liệu biểu đồ Mở đầu CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NGHIỆP VỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Khái quát chung nghiệp vụ phái sinh tiền tệ 1.1.1 Khái niệm nghiệp vụ phái sinh tiền tệ 1.1.2 Vai trị cơng cụ phái sinh tiền tệ 1.2 Những vấn đề rủi ro tỷ giá 16 1.2.1 Khái niệm rủi ro tỷ giá 16 1.2.2 Các nguồn làm phát sinh rủi ro tỷ giá 17 1.3 Các cơng cụ tài phái sinh 21 1.3.1 Hợp đồng kỳ hạn (FORWARD) 22 1.3.2 Hợp đồng hoán đối (SWAPS) 26 1.3.3 Hợp đồng tương lai (FUTURE) 29 1.3.4 Hợp đồng quyền chọn (OPTION) .33 1.4 Những nhân tố ảnh hưởng đến nghiệp vụ phái sinh tiền tệ ngân hàng thương mại 37 1.4.1 Nhân tố khách quan 37 1.4.2 Nhân tố chủ quan .39 1.5 Kinh nghiệm ứng dụng phát triển công cụ phái sinh tiền tệ phòng ngừa rủi ro tỷ giá ngân hàng thương mại số nước giới .41 1.5.1 Kinh nghiệm từ ngân hàng thương mại nước 41 1.5.2 Bài học rút 43 KẾT LUẬN CHƯƠNG 45 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ƯNG DỤNG CÁC CƠNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHỊNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM 46 2.1 Khái quát ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam .46 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 46 2.1.2 Tình hình hoạt động kinh doanh ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 49 2.2 Thực trạng việc ứng dụng công cụ phái sinh tiền tệ ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 57 2.2.1 Cơ sở pháp lý quy chế 57 2.2.2 Nghiệp vụ tài phái sinh ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 59 2.3 Đánh giá việc ứng dụng công cụ phái sinh tiền tệ ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam 66 2.3.1 Kết đạt 66 2.3.2 Tồn nguyên nhân 68 KẾT LUẬN CHƯƠNG 74 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ƯNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM .75 ... Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chương 3: Giải pháp ứng dụng phát triển công cụ phái sinh tiền tệ phòng ngừa rủi ro tỷ giá Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam 4... CÔNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM Chuyên ngành : Kinh tế tài - Ngân hàng Mã số : 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ... 68 KẾT LUẬN CHƯƠNG 74 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP ƯNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG CỤ PHÁI SINH TIỀN TỆ TRONG PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM