NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG VŨ THỊ NGÂN CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM - CHI NHÁNH THANH HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2018 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG VŨ THỊ NGÂN CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM - CHI NHÁNH THANH HÓA Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS NGUYỄN PHI LÂN HÀ NỘI - 2018 i LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan tồn nội dung luận văn cơng trình nghiên cứu riêng Các số liệu, tu liệu sử dụng luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực Kết nghiên cứu tơi thực sựhướng dẫn khoa học TS Nguyễn Phi Lân Học viên Vũ Thị Ngân ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .i DANH MỤC CÁCCHỮ VIẾT TẮT v DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ vi MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TRA NGÂN HÀNG; CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG 1.1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC THANH TRA NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG 1.1.1 Khái niệm, mục đích, đối tượng, nội dung tra ngân hàng 1.1.3 .Hình thức tra ngân hàng 15 1.1.4 Phương pháp tra ngân hàng 15 1.1.5 Mơ hình tra, giám sát ngân hàng 20 1.2 .NỘI DUNG CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP 24 1.3 TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG 29 TIẾP 34 1.4.1 Nhân tố bên 34 1.4.2 Nhân tố bên ngoài: 36 KẾT LUẬN CHƯƠNG 38 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP CHI NHÁNH THANH HÓA .39 iii 2.1 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CHI NHÁNH THANH HÓA VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TRÊN ĐỊA BÀN 2.1.1 .Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh ThanhTỈNH Hóa 39 2.1.2 Th anh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thanh Hóa 41 2.1.3 Ho ạt động tổ chức tín dụng địa bàn tỉnh Thanh Hóa 44 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CHI NHÁNH THANH HÓA 50 2.2.1 Đối tượng tra, giám sát ngân hàng địa bàn tỉnh Thanh Hóa 50 2.2.2 Thực trạng cơng tác tra trực tiếp Tổ chức tín dụng Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thanh Hóa 50 2.3 .ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP TẠI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CHI NHÁNH THANH HÓA 65 2.3.1 Những mặt đạt 65 2.3.2 Tồn tại, hạn chế, khó khăn vướng mắc 67 2.3.2 Nguyên nhân hạn chế 71 iv v 3.2.1 Kết hợpDANH tra MỤC việcCÁC chấpCHỮ hành VIẾT TẮT sách, pháp luật tiền tệ ngân hàng vớihàng 79 tra sở rủi ro hoạt động đối tượng giám sát ngân 3.2.2 Kết hợp có hiệu giám sát từ xa tra trực tiếp Quan tâm nâng cao chất lượng công tác giám sát từ xa 93 3.2.3 Tăng cường nguồn nhân lực nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ cho cán tra, đào tạo kỹ phân tích, nhận định, xử lý tốt tình phức tạp, khó kết luận Nâng cao đạo đức nghề nghiệp tra 95 3.2.4 Tăng cường xử lý vi phạm tổ chức tín dụng sau tra 96 3.2.5 Chú trọng tra hoạt động kiểm soát nội Phối hợp tốt công tác NHTW NHNN QTDND TCTD NHTMNN NHTMCP NHCSXH NHPT tra trực tiếpTrung với bộương phận kiểm soát nội tổ chức tín dụng 99 96 hàng Ngân hàng 3.3 .ĐỀ XUẤT VỚI CƠ QUAN LIÊN QUAN Ngân hàng Nhà nước 99 Quỹ tín dụng nhân dân 3.3.1 Đề xuất với Chính phủ Tơ 99chức tín dụng Ngân hàng Thương mại Nhà nướcxuất với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 3.3.2 Đề 101 hàng Thương mại Cô phần Ngân KẾT LUẬN CHƯƠNG 103 Ngân hàng Chính sách xã hội Ngân hàng Phát triển vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 1.1 :So sánh phương pháp tra tuân thủ tra sở rủi ro 19 Bảng 2.1: Biến động nhân tra, giám sát ngân hàng 41 Bảng 2.2: Một số tiêu hoạt động TCTD địa bàn tỉnh 45 Bảng 2.3: Tổng hợp số tra qua năm (2013-2017) 52 Bảng 2.4: Số liệu tổng hợp thực kiến nghị xử lý sau tra 59 Bảng 2.5: Thống kê tình hình xử lý vi phạm phát qua năm 60 Bảng 3.1:Các hoạt động TCTD rủi ro thường gặp 85 Sơ đồ 1.1: Trình tự, thủ tục giám sát từ xa 11 Sơ đồ 1.2: Trình tự, thủ tục tra trực tiếp 14 Biểu đồ 2.1: Tổng tài sản 46 Biểu đồ 2.2: Nguồn vốn huy động 46 Biểu đồ 2.3: Dư nợ tín dụng 47 Biểu đồ 2.4: Nợ xấu 49 MỞ ĐẦU TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh đặc thù, đối tượng kinh doanh tiền tệ, hoạt động ngân hàng xem huyết mạch kinh tế Tuy nhiên, thân hoạt động ngân hàng chứa đựng rấtnhiều rủi ro, đặc biệt sau Việt nam trở thành thành viên thứ 150 tổ chức thượng mại giới WTO ký kết thành công 13 hiệp định thương mại tự (FTA) Hoạt động ngân hàng đòi hỏi có giám sát chặt chẽ Ngân hàng nhà nước Việt nam - quan thực chức quản lý nhà nước tiền tệ hoạt động ngân hàng Với mục tiêu góp phần bảo đảm phát triển an toàn, lành mạnh hệ thống tổ chức tín dụng hệ thống tài chính; bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp người gửi tiền khách hàng tổ chức tín dụng; trì nâng cao lịng tin cơng chúng hệ thống tổ chức tín dụng; bảo đảm việc chấp hành sách, pháp luật tiền tệ ngân hàng; góp phần nâng cao hiệu hiệu lực quản lý nhà nước lĩnh vực tiền tệ ngân hàng NHNN năm qua khơng ngừng củng cố, hồn thiện, đổi công tác quản lý để phù hợp với xu phát triển chung hệ thống TCTD.Một công cụ hữu hiệu để NHNN thực tốt chức quản lý TCTD công tác tra, giám sát ngân hàng Thanh tra, giám sát ngân hàng năm qua đạt kết định khơng ngừng đổi mới, có thay đổi chất chưa đáp ứng xu hội nhập, phát triển số lượng, chất 94 phẩm hoạt động giám sátsẽ xác định cần tập trung tra vào TCTD nào, xác định trọng tâm, trọng điểm để thực tra trực tiếp.Có tác dụng định hướng tra Thanh tra sở kết giám sát, tập trung làm rõ vấn đề nội TCTD phát qua giám sát, từ có kiến nghị, yêu cầu, xử lý TCTD phát vi phạm trình tra Ngược lại, thơng tin (định tính, định lượng) từ kết tra cần thiết cho phận giám sát việc xây dựng, phát triển kế hoạch, chiến lược giám sát tương lai (gồm mục tiêu, nguyên tắc, phương thức giám sát ) Công tác giám sát từ xa thực Thanh tra giám sát NHNN chi nhánh Thanh Hóa, nhiên, k ết giám sát chưa đem lại hiệu thiết thực cho công tác tra trực tiếp Thanh tra trực tiếp chưa sử dụng nhiều đến kết giám sát phận giám sát Nguyên nhân dẫn đến chất lượng hoạt động giám sát chưa đạt hiệu do:Hoạt động giám sát từ xa chi nhánh chủ yếu giám sát tuân thủ dừng lại số tiêu quy định an toàn hoạt động TCTD;chưa hoàn toàn tuân thủ 29 nguyên tắc giám sát Basel;Chưa có hạ tầng cơng nghệ kỹ thuật đồng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất nhập, lưu trữ liệu giám sát;chưa có phần mềm hỗ trợ việc tính tốn thơng số, số đánh giá, dự báo tiêu báo cáo tài số đánh giá tình hình hoạt động nhằm hướng tới đánh giá giám sát rủi ro; cán giám sát phải tham gia công tác tra trực tiếp nên việc giám sát không thường xuyên, kịp thời Việc nâng cao chất lượng giám sát thời gian tới cần thiết Triển khai, thực tốt công tác giám sát theo quy định Thông tư 08/2017/TT-NHNN ngày 01/8/2017 Muốn vậy, cần chun mơn hóa hoạt động tra, giám sát Chi nhánh, bố trí nguồn nhân lực chất lượng 95 cao chuyên trách công tác giám sát Nhận thức vị trí, vai trị cơng tác giám sát từ xa tra trực tiếp, cần thực kết hợp hai phương thức tạo hiệu cao công tác quản lý TCTD 3.2.3 Tăng cường nguồn nhân lực nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ cho cán tra, đào tạo kỹ phân tích, nhận định, xử lý tốt tình phức tạp, khó kết luận Nâng cao đạo đức nghề nghiệp tra Rà sốt, định vị vị trí cơng việc cán công chức Chi nhánh, sở tập trung nguồn lực chất lượng cho tra, giám sát Với nhiệm vụ, chức ngày tăng nay, việc bổ sung nguồn lực cho tra, giám sát vơ cấp thiết Để định hướng tra, giám sáttrên sở rủi ro cần xây dựng đội ngũ cán chất lượng am hiểu đáp ứng chuẩn mực nước quốc tế, vừa phải có kiến thức sâu rộng lĩnh vực tiền tệ, tài chính, ngân hàng, vừa có chun mơn sâu lĩnh vực cụ thể phân cơng, có khả phân tích tình để có cách tiếp cận phù hợp, đồng thời phải có kỹ giao tiếp, ứng xử với đối tượng tra Cho nên, yêu cầu trước mắt tăng cường công tác đào tạo, tập huấn, trao đổi nghiệp vụ tra, nâng cao lực kỹ cho cán tra, bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ mới, phương pháp kỹ tra chuyên sâu, kinh nghiệm tra, đồng thờiđào tạo kỹ mềm giao tiếp, ứng xử Chú trọng việc giáo dục trị - tư tưởng, nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức tra; thực tốt văn hóa tra; xây dựng người cán bộ, cơng chức tra có đạo đức, có văn hóa, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư Khi phát cán tra có biểu lệch lạc, vi phạm nguyên tắc hoạt động tra phải có biện pháp 96 chấn chỉnh kịp thời, vi phạm pháp luật phải xử lý nghiêm 3.2.4 Tăng cường xử lý vi phạm tổ chức tín dụng sau tra Cần trọng đến công tác theo dõi kết thực kiến nghị TCTD, qua đánh giá TCTD chấp hành đầy đủ, nghiêm túc thực thời hạn Đồng thời, đánh giá chất lượng kết luận, kiến nghị tra Trên sở có chấn chỉnh, yêu cầu, xử lý theo quy định TCTD không thực đầy đủ, thời hạn, nhằm “răn đe”, điều chỉnh hành vi vi phạm tăng hiệu lực công tác tra trực tiếp giữ kỷ cương pháp luật 3.2.5 Chú trọng tra hoạt động kiểm soát nội Phối hợp tốt công tác tra trực tiếp với phận kiểm sốt nội tổ chức tín dụng Hoạt động kiểm soát nội việc thực kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ quy định pháp luật sách, quy trình, quy định nội tất cá nhân, đơn vị ngân hàng, bao gồm: - Kiểm tra, giám sát nội hàng ngày hoạt động nghiệp vụ: Kiểm soát việc phê duyệt phân cấp ủy quyền; kiểm soát vật chất, tài sản cá nhân, đơn vị; kiểm tra đối chiếu; kiểm soát việc chấp hành pháp luật quy định nội bộ; kiểm sốt, phịng ngừa hành vi gian lận thực biện pháp khắc phục; Tự kiểm tra, đánh giá hoạt động kiểm soát nội báo cáo sai phạm - Kiểm soát vận hành hệ thống thông tin quản lý (MIS), chế chia sẻ thơng tin: Theo dõi, phân tích dự báo tình hình kinh tế vĩ mơ, thị trường tài chính, tiền tệ lĩnh vực có liên quan; theo dõi, giám sát, cập nhật tình hình hoạt động tuân thủ; giám sát, đánh giá, phân tích tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu rủi ro phát sinh lĩnh vực liên quan đến hoạt động kinh doanh ngân hàng; phát hiện, cảnh báo, báo cáo tới cấp quản lý kịp thời vi phạm, nguy vi phạm; cá nhân, đơn vị 97 phổ biến, tuyên truyền, trao đổi thông tin đầy đủ, kịp thời Qua hoạt động kiểm soát nội nhằm đảm bảo hoạt động ngân hàng đuợc thực đầy đủ, an toàn, hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật; thơng tin quản lý thơng tin tài có độ tin cậy, đầy đủ kịp thời; xung đột lợi ích đuợc phát ngăn chặn; sai phạm, hành vi gian lận đuợc phòng ngừa, nhận dạng, giám sát, báo cáo xử lý kịp thời Bộ phận KSNB TCTD đảm bảo tính độc lập hoạt động có hiệu đảm bảo an tồn hoạt động TCTD, thân phận KSNB nằm hệ thống cấu tổ chức TCTD, có đầy đủ thơng tin, đuợc trang bị nguồn lực để đảm bảo thực thi nhiệm vụ, nên chất luợng hoạt động tuơng đối cao Nguồn thông tin từ báo cáo kết KSNB quan trọng, giúp tra định huớng nội dung, pham vi tra, nhu tránh việc hợp thức hóa vi phạm TCTD Ví dụ: tra viên xác định chức kiểm soátnội TCTD hoạt động hiệu có lực giám sát lĩnh vực rủi ro định, tra viên sử dụng phát phận KSNB thay kiểm tra lại lĩnh vực có rủi ro lần thứ hai.Thay vào việc kiểm tra lại lần nữa, tra viên tập trung vào công việc mà KSNB làm theo dõi phát họ Nhờ lợi dụng công việc KSNB, tra viên củng cố vị KSNB nội bộTCTD đảm bảo phát quan trọng nhận đuợc quan tâm mức Do đó, cần trọng tra hoạt động KSNB, đồng thời phối hợp tốt công tác tra trực tiếp phận KSNB TCTD Hàng năm Chi nhánh nên Tổ chức hội thảo cán Thanh tra, giám sát với Kiểm soát, kiểm toán nội chi nhánh TCTD địa bàn để trao đổi, nắm bắt thông tin, kinh nghiệm thực tiễn 98 3.2.6 Tăng cường phối hợp Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh với quan chức công tác tra trực tiếp Trong công tác tra trực tiếp phát sinh nhiều vấn đề liên quan thuộc thẩm quyền quan, tổ chức khác địi hỏi phải có cộng tác, phối hợp giải nhanh chóng đạt hiệu tốt Trong Luật tra năm 2010 quy định rõ quan tra phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn có trách nhiệm phối hợp với quan cơng an, viện kiểm sát quan, tổ chức hữu quan khác việc phòng ngừa, phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật Do đó, Chi nhánh cần chủ động phối hợp với đơn vị, quan chức địa bàn trao đổi, cung cấp thông tin xử lý vụ việc vi phạm q trình tra.Bên cạnh đó, giúp tra ngân hàng có đầy đủ, kịp thời thông tin hoạt động TCTD địa bàn, nhằmphòng ngừa, phát tập trung tra có chất lượng 3.2.7 Trang bị đầy đủ phương tiện đại trang thiết bị, công nghệ thông tin hỗ trợ cho hoạt động tra trực tiếp đạt hiệu cao Cần tạo điều kiện tối đa phương tiện vật chất, kỹ thuật để phục vụ chocán tra thực nhiệm vụ, nhằm tạo điều kiện cho họ thu thập thơng tin, tài liệu, chứng nhanh chóng, xác, kịp thời, có độ tin cậy cao đảm bảo cho nhận xét, đánh giá, kết luận tra có vững giải pháp đưa có tính khả thi, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể Điều này, tạo tiền đề cho việc thực quyền trình tra cách tích cực, chủ động linh hoạt Các điều kiện cần thiết như: máy tính, máy ghi âm, máy chụp hình,máy in, tạo tính chủ động hoạt động Hiện nay, tra trực tiếp TCTD, số vấn đề phụ thuộc vào đối tượng tra máy in, văn phòng phẩm, phương tiện 99 lại , cán tra hầu hết phải tự trang bị máy tính cá nhân phục vụ cho công tác tra trực tiếp khơng trang bị máy chụp hình, máy ghi âm Trong q trình tra ln xảy nhiều tình bất ngờ, khó lường trước, đối tượng tra tinh vi có nhiều chiêu trị để che giấu xóa, tiêu hủy chứng liên quan đến vi phạm, nên việc trang bị máy ghi âm, máy chụp hình cần thiết 3.2.8 Tuyên truyền, phổ biến rộng rãi pháp luật lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng Việc tuyên truyền pháp luật nói chung pháp luật tra nói riêng việc làm cần thiết quan trọng quan, tổ chức, cá nhân đối tượng tra Trước hết làm cho họ có nhận thức mục đích, ý nghĩa cơng tác tra để từ họ xác định trách nhiệm, nghĩa vụ tự nguyện, tự giác phối hợp, cộng tác với Đoàn tra, thực tốt yêu cầu, kiến nghị, định tra Đây nhân tố có ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao hiệu công tác tra 3.3 ĐỀ XUẤT VỚI CƠ QUAN LIÊN QUAN 3.3.1 Đề xuất với Chính phủ - Một là, tiếp tục xây dựng hoàn thiện hệ thống văn quy phạm pháp luật, chế, sách tiền tệ hoạt động ngân hàng, tạo khuôn khổ pháp lý đồng cho hệ thống tra, giám sát ngân hàng Một khuôn khổ pháp lý đầy đủ, rõ ràng phù hợp với thực tiễn tạo tiền đề nâng cao chất lượng công tác tra Cần xây dựng đầy đủ khung pháp lý, song hành với xây dựng sở hạ tầng quản trị rủi ro đồng TCTD, công cụ hỗ trợ hoạt động tra, giám sát liên tục dành riêng cho NHNN Hoạt động tra ngân hàng điều chỉnh Luật NHNN 100 Luật Thanh tra Tuy nhiên, Luật Thanh tra quy định tra việc chấp hành quy định, sách pháp luật Nhà nuớc (thanh tra tuân thủ) điều chỉnh cho tra tất ngành, chua có quy định phương pháp tra mang tính dự báo cảnh báo sớm (thanh tra sở rủi ro).Bên cạnh đó, cẩm nang tra chưa hoàn thiện sổ tay tra, quy chế quản trị rủi ro tối thiểu Hệ thống pháp luật chưa đồng để điều chỉnh đặc thù loại hình TCTD cịn chưa hồn tồn phù hợp với thơng lệ, chuẩn mực quốc tế Ngoài ra, việc xây dựng văn Luật, cần quan tâm nhiều đến vấn đề bảo vệ người làm công tác tra Hiện nay, số vi phạm TCTD không phát tinh vi, thủ đoạn đối tượng tra, dẫn đến an toàn TCTD, nhiên, cán tra phải chịu trách nhiệm lớn chịu xử lý quan có thẩm quyền, phần gây tâm lý hoang mang, không muốn làm tra Cho nên, vấn đề bảo vệ người người làm công tác tra quan trọng cần thiết - Thứ hai, xây dựng chế phối hợp quan tra, giám sát với quan chức có liên quan việc cung cấp, trao đổi thông tin hỗ trợ chéo lĩnh vực Tài chính-Ngân hàng Trong Luật tra, Luật NHNN có quy định trách nhiệm phối hợp quan thực chức tra với quan, tổ chức hữu quan Tuy nhiên, chưa có chế phối hợp rõ ràng nên thực tế công tác phối hợp chưa đạt hiệu Đòi hỏi cần có chế đầy đủ để làm sở thực nhằm tăng cường phối hợp công tác, chia sẻ thông tin NHNN quan bảo vệ pháp luật, quan chức hoạt động tra, giám 101 Thanh tra, giám sát ngân hàng.Mặc dù mơ hình TTGS thuộc NHNN Việt nam phù hợp, đảm bảo quản lý hiệu TCTD Tuy nhiên, bên cạnh cịn số hạn chế định nhuNHTW vừa ban hành vănbản vừa tra, giám sát nên có hạn chế tính khách quan, vấn đề minh bạch hóa thông tin chia sẻ thông tin hạn chế; việc không độc lập đạo, điều hành để có giám sát chéo nhằm đảm bảo hiệu thực thi pháp luật.Do đó, địi hỏi cần tiếp tục hoàn thiện phù hợp với thực tiễn xu hội nhập 3.3.2 Đề xuất với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Thứ nhất, hoàn thiện điều kiện đáp ứng cho hệ thống giám sát có hiệu Chi nhánh Thực tiễn công tác giám sát TCTD cho thấy, để nắm bắt thường xuyên thực trạng hoạt động TCTD, đặc biệt tình hình tài chính, yếu tố dẫn đến rủi ro gây an toàn hệ thống; xử lý kịp thời vấn đề nghiêm trọng xảy ra, tránh lây lan dây chuyền, gây rối loạn cho kinh tế, cần phải có: (i) máy tổ chức tối ưu, (ii) quy trình giám sát hiệu quả, (iii) phương pháp giám sát, công cụ giám sát phù hợp (iv) hạ tầng hệ thống công nghệ thông tin đại phục vụ hoạt động tra, giám sát ngân hàng Hiện nay, NHNN ban hành Thông tư 08/2017/TT-NHNN ngày 01/8/2017 Sổ tay giám sát ngân hàng phát hành ngày 15/10/2017, sở để thực công tác giám sát ngân hàng hiệu Tuy nhiên, việc áp dụng vào thực tiễn Chi nhánh chưa đạt hiệu trình độ tiếp cận CB giám sát;phương tiện kỹ thuật lạc hậu để xây dựng sở thơng tin đầy đủ, kịp thời; chưa cóchương trình phần mềm ứng dụng đại đáp ứng yêu cầu xử lý thông tin tiếp nhận từ TCTD theo chuẩn mựchệ thống tiêu chí giám sát cơng cụ giám sát giúp cảnh báo sớm rủi ro mơ hình dự 102 báo tài (FPM), kiểm tra sức chịu đựng (Stress-testing), đo lường - đánh giá hiệu hoạt động (DEA) Việc đầu tư sở hạ tầng ứng dụng phần mềm, công cụ giám sát ngân hàng cần đầu tư đầy đủ Thứ hai, xây dựng phát triển đội ngũ cán tra chuyên nghiệp đảm bảo số lượng - NHNN cần rà soát chức năng, nhiệm vụ xây dựng tiêu chuẩn, yêu cầu vị trí cơng tác - Nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng cán bộ, công chức, đặc biệt công chức tra Xây dựng chế độ, sách thu hút nhân tài nhằm tuyển dụng nguồn nhân lực có chất lượng cao, có kinh nghiệm thực tiễn, có khả đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ Ưu tiên tuyển dụng cán nam làm công tác tra - Xây dựng quy chế sát hạch, đánh giá đội ngũ cán bộ, công chức theo tiêu chuẩn ngạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng sử dụng cho phù hợp - Hàng năm xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng lớp chun sâu có tính ứng dụng cao; nâng cao trình độ tin học, cơng nghệ, ngoại ngữ;kỹ tác nghiệp tra, kỹ tham mưu kết luận kiến nghị xử lý vi phạm phát qua tra đảm bảo trang bị đầy đủ kiến thức thực nhiệm vụ tình hình - Xây dựng đội ngũ tra đảm bảo số lượng phù hợp với Chi nhánh - Tăng nguồn kinh phí cho hoạt động tra, đặc biệt kinh phí đáp ứng điều kiện thực cơng tác tra trực tiếp 103 KẾT LUẬN CHƯƠNG Thông qua định hướng nâng cao chất lượng công tác tra từ thực trạng hoạt động tra trực tiếp NHNN chi nhánh Thanh Hóa, Chương đưa giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng công tác tra trực tiếp Có giải pháp mang tính rộng lớn, cần hỗ trợ tích cự từ nhiều quan, tổ chức liên quan có giải pháp phạm vi nhỏ mà NHNN Thanh Hóa thực như: kết hợp tra việc chấp hành sách pháp luật tiền tệ ngân hàng với tra sở rủi ro; Kết hợp có hiệu giám sát từ xa tra trực tiếp; quan tâm nâng cao chất lượng công tác giám sát từ xa; tăng cường nguồn nhân lực nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ cho cán tra, đào tạo kỹ xử lý tốt tình phức tạp, khó kết luận; nâng cao đạo đức nghề nghiệp tra; Chú trọng tra hoạt động KSNB phối hợp tốt công tác tra trực tiếp với phận KSNB TCTD; Tăng cường xử lý vi phạm TCTD sau tra; Tăng cường phối hợp NHNN với quan chức công tác tra trực tiếp; Trang bị đầy đủ phương tiện đại trang thiết bị, công nghệ thông tin hỗ trợ cho hoạt động tra trực tiếp đạt hiệu cao; Tuyên truyền, phổ biến rộng rãi pháp luật tiền tệ hoạt động ngân hàng Để thực tốt giải pháp cần hỗ trợ tích cực từ nhiều phía đề tài có đề xuất với quan chứcnăng Chính phủ, NHNN VN Thực tốt giải pháp nêu tạo thay đổi lớn, góp phần nâng cao chất lượng công tác tra trực tiếp Chi nhánh NHNN Thanh Hóa 104 KẾT LUẬN Việc đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động tra, giám sát ngân hàng yêu cầu tất yếu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhằm đảm bảo an toàn lành mạnh cho hệ thống tài nói chung hệ thống ngân hàng nói riêng Trong luận văn, tác giả nêu nội dung sở lý luận hoạt động tra ngân hàng, chi tiết quy trình tiến hành tra, nội dung công tác tra, tiêu chí, nhân tố ảnh hưởng đến công tác tra trực tiếp Để làm rõ sở lý luận, tác giả đưa thực trạng công tác tra trực tiếp Tổ chức tín dụng Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thanh Hóa, hạn chế, nguyên nhân hạn chế Với thực trạng Chi nhánh yêu cầu đặt yêu cầu phải nâng cao chất lượng công tác tra trực tiếp, nhấn mạnh đến yêu cầu chuyển đổi phương pháp tra từ tra tuân thủ sang tra sở rủi ro; việc kết hợp có hiệu hai phương thức giám sát từ xa tra chỗ; trọng đến yếu tố người - nhân tố định chất lượng công tác tra trực tiếp; tăng cường xử lý vi phạm sau tra; đồng thời tăng cường phối hợp công tác tra trực tiếp quan, tổ chức có liên quan, phận KSNB TCTD; tuyên truyền, phổ biến pháp luật lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; trang bị đầy đủ điều kiện cần thiết phục vụ công tác tra Để thực tốt giải pháp này, địi hỏi phải có hỗ trợ từ phía quan có thẩm quyền việc hồn thiện sở pháp lý; mơ hình tổ chức tra, giám sát ngân hàng; xây dựng chế phối hợp Thanh tra, giám sát NHNN với quan có liên quan; hồn thiện điều kiện đáp ứng cho hệ thống giám sát có hiệu xây dựng đội ngũ tra chuyên nghiệp, đảm bảo số lượng, chất lượng Với việc thực giải pháp trên, góp phần nâng cao chất lượng DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 46/2010/QH12 ngày 16/6/2010 Luật Tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010 Luật Thanh tra số 56/2010 ngày 15/11/2010 Nghị định số 26/2014/NĐ-CP ngày 07/4/2014 tổ chức hoạt động Thanh tra, giám sát ngành ngân hàng Thông tư số 36/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định trình tự, thủ tục tra chuyên ngành ngân hàng Thông tư số 08/2017/TT-NHNN ngày 01/8/2017 quy định trình tự, thủ tục giám sát ngân hàng Quyết định 1692/2017/QĐ-NHNN ngày 08/8/2017 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương Quyết định số 1058/QĐ-TTgngày 19/7/2017 Thủ tướng phủ việc phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020” Quyết định số 986/QĐ-TTg ngày 08/8/2018 Thủ tướng phủ việc phê duyệt chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 10.Chỉ thị 05/CT-NHNN ngày 11/10/2017 NHNNVN tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật lĩnh vực tiền tệ ngân hàng, đảm bảo an ninh, an tồn hoạt động ngân hàng, góp phần ổn định tiền tệ tài 11 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2009), “Sổ tay tra sở rủi ro”, Hà Nội 12.Ngân hàng nhà nước Việt nam (2017), “Sổ tay giám sát ngân hàng” 13.Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thanh Hóa, “Báo cáo cơng tác tra năm ” 14.Trường bồi dưỡng cán ngân hàng (2017) “Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ tra, giám sát ngân hàng” 15.Tô Ngọc Hưng (chủ biên) (2011), Hệ thống giám sát tài Việt Nam, NXB Tài 16.Bài viết “Lựa chọn mơ hình giám sát NH - Kinh nghiệm nước học cho Việt Nam” PGS TS Đoàn Thanh Hà; Phan Thị Thúy Diễm (2013) 17.Bài viết: "Đổi công tác TTGSNH quản trị rủi rothông qua việc áp dụng hệ thống công nghệ thơng tin đại", tác giả Đào Quốc Tín (2013) 18.Đề tài khoa học “Thanh tra ngân hàng với tiến trình hội nhập hệ thống NHNN”, tác giả TS Nguyễn Đình Tự 19.Đề tài khoa học “Nghiên cứu giải pháp hoàn thiện chiến lược tổng thể phát triển ngành ngân hàng Việt nam giai đoạn 2001-2010”, tác giả TS Lê Xuân Nghĩa 20.Bài viết: “Tăng cường tra giám sát ngân hàng tình hình mới” Phó thống đốc NHNNVN 21.Bài viết: "Hồn thiện khn khổ pháp lý hoạt động TTGS ngân hàng", tác giả Th.s Phạm Hà Phương (2013) 22.Bài viết: “Giải pháp tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu công tác tra, giám sát an toàn hoạt động ngân hàng (2013), tác giả Cấn Văn Lực 23.Các trang website: thanhtra.gov.vn www.sbv.gov.vn; tapchinganhang.gov.vn; Các hoạt động rủi ro chủ yếu (1) Cho vay - Bất động sản thương mại - Bất động sản chấp nhà cửa • •• Tỷ Tỷ Nhận dạng, đo lường, giám sát Loại rủi ro trọng trọng so với so với Tín tổng vốn cổ dụng tài sản phần (2) (3) TTr TK TTh HĐ DT CL Ban QTĐH (4) PHỤ LỤC Xu hướng kiểm soát rủi ro QT/C S MI KS/KT S /TT/H NB M (5) Mau ma trận rủi ro TCTD - (6F Rủi ro tổng (7) Ban QTĐH Ban quản trị, điều hành TCTD QT/CS/TT/H M MIS Quy trình/chính sách/thủ tục/hạn mức KS/KTNB Kiểm soát/kiểm toán nội Hệ thống thông tin quản lý r h TT Thị trường TK TT Thanh khoản HĐ Hoạt động Tuân thủ DT tiêng CL lược Danh Chiên Các từ viêt tắt: Hướng dẫn cách lâp ma trân: Cột (1): Xác định liệt kê hạng mục Tài sản có, tài sản nợ khoản mục ngoại bảng quan trọng Cột (2) (3): Tính tỷ lệ phần trăm hạng mục xem xét qua việc tính tỷ lệ phần trăm hạng mục so với tổng tài sản hay vốn tổng tài sản vốn Chỉ hoạt động quan trọng hay trạng thái lớn đưa vào ma trân Cột (4): Điềncácmức độ rủi ro C (cao), TB (trung bình), T (thấp) cho 07loại rủiro Cột (5): Điềncácmức độ rủi ro T (tốt), Đ (đạt yêu cầu), Y (yêu) cho quy trình quản lý rủi ro TCTD (Giám sát ban QTĐH; QT/CS/TT/HM; MIS; KS/KTNB) Cột (6): Điềncácmức độ Ta (tăng), G (giảm), O (ổn định) cho xuhướng rủi ro Cột (7): Điềncácmức độ rủi ro (C, TB hay T) cho rủi ro tổng hợp ... cơng tác tra trực tiếp Tổ chức tín dụng Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thanh Hóa 50 2.3 .ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP TẠI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CHI NHÁNH...NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG VŨ THỊ NGÂN CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM - CHI NHÁNH THANH. .. LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2018 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG VŨ THỊ NGÂN CÔNG TÁC THANH TRA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NHÀ