NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ THƯƠNG MẠI THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ
Kinh nghiệm nâng cao chất lượng hoạt động tài trợ thương mại theo phương thức tín dụng chứng từ tại một số ngân hàng lớn tại Việt Nam
TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM 2.1 Khái quát chung về Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) được thành lập theo Quyết định số 279/GP-NHNN ngày 16/09/2013 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thông qua việc hợp nhất giữa Tổng công ty Tài chính cổ phần Dầu khí Việt Nam (PVFC) và Ngân hàng TMCP Phương Tây (WesternBank) Kể từ ngày 01/10/2013, PVcomBank chính thức đi vào hoạt động với Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp công ty cổ phần.
Ngân hàng Thương mại cổ phần Đại Chúng Việt Nam - PVcomBank, được thành lập từ năm 2019, đã đạt tổng tài sản gần 100.000 tỷ đồng và vốn điều lệ 9.000 tỷ đồng, với cổ đông lớn là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (52%) và cổ đông chiến lược Morgan Stanley (6,7%) Hiện tại, ngân hàng có 108 chi nhánh và phòng giao dịch hoạt động trên toàn quốc, cùng với mạng lưới 200 ngân hàng đại lý toàn cầu, giúp PVcomBank cung cấp đa dạng sản phẩm phục vụ nhu cầu giao dịch trong và ngoài nước của khách hàng.
Các cột mốc nổi bật của PVcombank từ năm 2013 đến năm 2017 bao gồm:
- 2013: Thành lập theo Quyết định số 279/GP-NHNN
- 2016: Nhận giải thưởng “ Ngân hàng bán lẻ Đổi mới hiệu quả nhất Việt Nam - The Most Innovative Retail Bank Vietnam 2016” do Tạp chí Tài chính Quốc tế trao tặng.
- 2017: Chính thức đưa hệ thống T24 vào sử dụng.
2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Hội sở Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ THƯƠNG MẠI THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN 2.1.3 Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
Đánh giá chất lượng hoạt động Tài trợ thương mại theo phương thức tín dụng chứng từ tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
2.3.1 Kết quả đạt được trong hoạt động tài trợ thương mại theo phương thức tín dụng chứng tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
Sau 4 năm hoạt động, ngân hàng PVcombank đã đạt được những thành tựu rất đáng kể, tạo tiền đề tốt cho sự phát triển trong tương lai:
Trong năm 2016, số giao dịch của ngân hàng liên quan đến L/C nhập khẩu và L/C xuất khẩu đã tăng ổn định, với tổng số giao dịch tăng khoảng 15% so với năm 2014.
Từ năm 2013 đến năm 2016, lượng khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán thương mại và thanh toán quốc tế của ngân hàng đã tăng trưởng 47% mỗi năm, trong khi tỷ lệ khách hàng cũ ngừng sử dụng dịch vụ là 0%.
Chất lượng dịch vụ của ngân hàng được khách hàng đánh giá cao, với ít phàn nàn về dịch vụ từ phía người sử dụng.
Vào thứ tư, ngân hàng đã nhanh chóng áp dụng công nghệ Core Banking để cải thiện quy trình xử lý nội bộ Trước khi triển khai Core Banking, ngân hàng đã nỗ lực cung cấp dịch vụ tốt, mặc dù vẫn gặp phải một số hạn chế về công nghệ.
Vào thứ năm, đội ngũ nhân viên và chuyên viên của PVcombank sở hữu trình độ chuyên môn cao, phù hợp để xử lý các giao dịch L/C phức tạp Ngân hàng tạo ra một môi trường làm việc năng động và sáng tạo, giúp nhân viên thích ứng nhanh chóng với những đổi mới trong công nghệ.
Vào thứ Sáu, PVcombank đã tận dụng nguồn vốn từ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, giúp ngân hàng này có được nguồn ngoại tệ dồi dào, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho các giao dịch thương mại quốc tế.
2.3.2 Hạn chế và tồn đọng trong hoạt động tài trợ thương mại theo phương thức tín dụng chứng tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam
Bên cạnh những thành tựu đạt được, ngân hàng còn tồn tại rất nhiều hạn chế, do cả yếu tố chủ quan và khách quan, cụ thể là:
Ngân hàng hiện chưa có chiến lược rõ ràng cho sự phát triển của trung tâm thương mại (TTTM) trong tương lai, điều này đã gây ra nhiều hệ lụy, bao gồm việc giảm tỷ trọng doanh thu từ các hoạt động liên quan.
TTTM tại PVcombank hiện đang ở mức thấp và chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến khó khăn trong việc thu hút khách hàng mới và không phát huy hết tiềm năng của ngân hàng trong lĩnh vực này Trong bối cảnh các ngân hàng hiện nay chủ yếu tập trung vào mảng bán lẻ, việc phát triển mảng TTTM sẽ giúp PVcombank đa dạng hóa hoạt động kinh doanh và giảm thiểu rủi ro.
Ngân hàng vẫn chịu ảnh hưởng từ Western Bank trong việc xây dựng chiến lược, dẫn đến việc ưu tiên vào tín dụng và bán lẻ, trong khi chưa chú trọng đúng mức đến thương mại điện tử.
2.3.3 Nguyên nhân gây ra hạn chế và tồn đọng
• Môi trường pháp lý còn nhiều bất cập
Hiện tại, Việt Nam chưa có văn bản hướng dẫn thanh toán theo L/C, gây khó khăn cho ngân hàng trong việc giải quyết tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của cả ngân hàng và khách hàng Hơn nữa, các văn bản liên quan đến xuất nhập khẩu như Luật hải quan và Luật các công cụ chuyển nhượng thiếu sự đồng bộ, làm cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp nhiều trở ngại trong quá trình áp dụng.
Vấn đề rửa tiền tại PVcombank chưa được chú trọng đúng mức, khi các giao dịch nghi ngờ chỉ được kiểm tra qua World Check mà không có công cụ trao đổi với Cục Phòng chống Rửa tiền Quốc gia Điều này dẫn đến kết quả kiểm tra mang tính tương đối, phụ thuộc vào khả năng của nhân viên pháp chế, tạo ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho ngân hàng trong tương lai.
• Môi trường cạnh tranh gay gắt
Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, hoạt động ngoại thương phát triển mạnh, PVcombank gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các ngân hàng lớn như Vietcombank và BIDV do khách hàng đã quen thuộc với dịch vụ của họ Thêm vào đó, sự xuất hiện của các ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại thị trường Việt Nam càng làm thu hẹp thị phần của PVcombank.
• Doanh nghiệp XNK VN còn thiếu kinh nghiệm về TTQT
Khi các doanh nghiệp Việt Nam thiếu kinh nghiệm về thương mại quốc tế và thanh toán thương mại, họ cần sự tư vấn từ ngân hàng để kết nối tốt hơn với khách hàng Tuy nhiên, điều này cũng có thể dẫn đến sự trì trệ trong giao dịch, khi khách hàng thường gửi chứng từ muộn, thiếu hoặc không thể bổ sung kịp thời trước hạn thanh toán L/C.
Ngân hàng hiện đang đối mặt với những thách thức về khả năng nội tại và tài chính hạn chế, dẫn đến việc các gói bản quyền như T24 và World Check được mua với giá thấp Điều này không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, đặc biệt trong những giờ cao điểm giao dịch.
• Uy tín của PVcombank còn thấp
PVcombank hiện chưa thể cung cấp dịch vụ L/C UPAS một cách rộng rãi do chỉ có ICBC chấp nhận làm ngân hàng hoàn trả, với hạn mức tín dụng chỉ 40 triệu USD Việc không có ngân hàng thứ hai đứng ra làm ngân hàng hoàn trả xuất phát từ việc PVcombank chưa được xếp hạng tín dụng và chưa niêm yết trên sàn chứng khoán, điều này không chỉ ảnh hưởng đến lĩnh vực thương mại tín dụng mà còn làm khó khăn trong việc huy động vốn trên thị trường liên ngân hàng, từ đó ảnh hưởng đến uy tín của ngân hàng Trên thị trường quốc tế, PVcombank chỉ có 200 ngân hàng đại lý, con số này cho thấy uy tín còn hạn chế, và để phát triển thương mại tín dụng theo L/C, ngân hàng cần nhanh chóng khắc phục điểm yếu này.
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ THƯƠNG MẠI THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM
Phần hướng dẫn trên trang web của Vietcombank
Để thu hút nhiều khách hàng hơn, PVcombank cần xem xét và cải thiện thiết kế trang web của mình nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông và quảng bá.
Doanh thu từ TTTM của PVcombank chỉ chiếm khoảng 8% tổng doanh thu hàng năm, cho thấy một phần rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu Tỷ lệ này không có sự thay đổi đáng kể từ năm 2014 đến 2016, điều này chỉ ra rằng ngân hàng chưa có chiến lược rõ ràng trong việc phát triển TTTM hoặc chưa đạt được lợi nhuận từ các định hướng đã đề ra.
PVcombank hiện tại không chú trọng phát triển dịch vụ TTTM để cạnh tranh với các ngân hàng lớn, mà tập trung vào mảng bán lẻ Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng dịch vụ của ngân hàng, do thiếu định hướng phát triển lâu dài từ ban lãnh đạo.
Một khía cạnh quan trọng khi đánh giá chất lượng dịch vụ là phản hồi từ khách hàng Tại phòng TTTM của Hội sở chính PVcombank, công việc được phân chia theo sản phẩm, với 3 chuyên viên phụ trách L/C nhập và Nhờ thu nhập, cùng 3 chuyên viên phụ trách L/C xuất và Nhờ thu xuất Mỗi chuyên viên tự quản lý khách hàng qua file excel Theo khảo sát từ các chuyên viên, mặc dù số lượng khách hàng tăng qua các năm, nhưng số lượng giao dịch cũng tăng theo.
Bằng cấp Cao đẳng Đại học Thạc sĩ hoặc trên thạc sĩ
Mặc dù tỷ lệ phàn nàn về dịch vụ ngân hàng chỉ ở mức 12.3%, 78.5% khách hàng hài lòng và 9.2% không hài lòng, nhưng rất ít khách hàng thực sự bày tỏ sự không hài lòng Theo tổng kết, các phàn nàn chủ yếu tập trung vào một số vấn đề nhất định.
Khách hàng không đạt được các tiêu chí mà ngân hàng đã đề ra trước đó, dẫn đến việc họ cảm thấy không hài lòng và gửi phản ánh, mong muốn ngân hàng xem xét và hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho mình.
Khách hàng đang gặp khó khăn do thiếu hụt các dịch vụ như L/C UPAS và L/C giáp lưng Sau khi thông tư 03 được phê duyệt, PVcombank không còn khả năng cho nhà nhập khẩu vay để thanh toán, dẫn đến nhu cầu cấp thiết về L/C UPAS cho các doanh nghiệp nhập khẩu.
Khách hàng thường gặp khó khăn trong việc xử lý giao dịch vào cuối ngày, chủ yếu là do gửi báo cáo chậm Mặc dù vậy, số lượng khách hàng thực sự phàn nàn về vấn đề này lại rất ít.
Từ góc độ khách hàng, PVcombank đang nhận được sự hài lòng cao từ khách hàng hiện tại, cho thấy ngân hàng đã xây dựng được một lượng khách hàng trung thành nhất định Điều này là tín hiệu tích cực trong bối cảnh thị phần của PVcombank còn thấp, và việc thu hút khách hàng ngay từ những ngày đầu thành lập là yếu tố quan trọng để mở rộng cơ sở dữ liệu khách hàng trong tương lai.
PVcombank đang nỗ lực cải thiện chất lượng dịch vụ TTTM theo phương thức Tín dụng chứng từ, nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng Điều này cho thấy ngân hàng có tiềm năng phát triển dịch vụ mạnh mẽ hơn nếu được định hướng đúng đắn và bền vững trong tương lai.
Vào tháng 2 năm 2017, PVcombank lần đầu tiên triển khai phần mềm Core Banking nhằm nâng cao hiệu quả xử lý các nghiệp vụ ngân hàng Với mô hình quản trị tập trung, tất cả các giao dịch liên quan đến TTTM đều được tập trung xử lý tại hội sở, giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Phần mềm Core Banking đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả luân chuyển chứng từ nội bộ ngân hàng, giúp các ngân hàng thương mại cổ phần hoạt động nhanh chóng và chính xác Đội ngũ Core Team, bao gồm các chuyên viên từ các phòng TTTM, TTQT và Tín dụng, có nhiệm vụ phát hiện lỗi chuyên môn và đề xuất giải pháp cho đội ngũ công nghệ thực hiện Quy trình ứng dụng phần mềm này rất chuyên nghiệp và hiệu quả, với T24 chỉ gặp trục trặc trong khoảng 2 tuần đầu sau khi triển khai vào cuối tháng 2 năm 2017 Kể từ đó, số lượng trục trặc đã giảm mạnh và hệ thống đã hoạt động hoàn toàn thành công, hứa hẹn mang lại sự đột phá trong thời gian xử lý nghiệp vụ TTTM, từ đó tăng cường số lượng giao dịch, doanh số và doanh thu trong năm kế toán.
Tuy nhiên trong khuôn khổ khóa luận, do chỉ xét đến trong khoảng thời gian
Từ năm 2013 đến 2016, yếu tố công nghệ chưa đáp ứng được nhu cầu của nghiệp vụ TTTM, dẫn đến doanh thu từ TTTM của PVcombank không đạt kỳ vọng.
Mô hình quản trị tập trung trong xử lý nghiệp vụ yêu cầu nhân viên tại chi nhánh đảm nhiệm việc tiếp thị và tìm kiếm khách hàng, trong khi hồ sơ sẽ được chuyển lên Hội sở để phòng TTTM xử lý Tại đây, chuyên viên sẽ đánh giá và phê duyệt hồ sơ dựa trên giá trị của L/C, nhưng điều này cũng tạo ra áp lực lớn cho họ, vì gánh nặng nghiệp vụ chủ yếu dồn vào chuyên viên Hội sở Điểm yếu của mô hình này là chi nhánh có thể thiếu khả năng tư vấn cho khách hàng trong những tình huống hiếm gặp.
Hiện nay, ngân hàng PVcombank chủ yếu tuyển dụng nhân sự có trình độ đại học hoặc sau đại học, trong khi nhân lực dưới đại học chỉ chiếm 12.3% tổng số nhân viên Mặc dù việc có nguồn nhân lực trình độ cao là cần thiết, nhưng những khó khăn trong việc cân bằng chuyên môn giữa Hội sở và chi nhánh vẫn cần được giải quyết Do đó, ngân hàng cần tổ chức thêm các buổi đào tạo nội bộ để nâng cao chuyên môn cho nhân viên.
