Tính cấp thiết của đề tài khóa luận
Đầu tư được xem là yếu tố quyết định cho sự phát triển của mỗi quốc gia và nền kinh tế toàn cầu Theo nghị quyết 103/NQ-CP ngày 29/08/2013, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam Việc thu hút FDI không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn kèm theo công nghệ, kỹ năng quản lý và khả năng tiếp cận thị trường, đồng thời tạo ra nhiều việc làm trực tiếp và gián tiếp, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội Hai kỳ vọng lớn nhất từ doanh nghiệp FDI là nâng cao trình độ công nghệ và kỹ năng lao động Việt Nam, vì các tập đoàn đa quốc gia sở hữu tới 80% các phát minh sáng chế toàn cầu Để công nghiệp hóa và hiện đại hóa, Việt Nam cần ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến vào sản xuất, qua đó kỳ vọng xây dựng đội ngũ lao động có chuyên môn cao và tác phong công nghiệp.
Hải Dương là tỉnh trung tâm của vùng đồng bằng sông Hồng, tiếp giáp với 6 tỉnh và thành phố lớn: Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên và Thái Bình Tỉnh còn có nhiều tuyến giao thông quốc gia quan trọng, bao gồm tuyến đường sắt Hà Nội-Hải Phòng và Quốc lộ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế và giao thương.
Hải Dương nằm trong tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, với nhiều tuyến cao tốc như Hà Nội - Hải Phòng và Nội Bài - Hạ Long, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông Điều này mang lại tiềm năng lớn cho tỉnh trong việc thu hút phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ, giúp Hải Dương trở thành điểm sáng trong nền kinh tế Tuy nhiên, mặc dù đã đạt được một số thành tựu, việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gần đây vẫn chưa đạt hiệu quả như mong đợi, chưa tương xứng với tiềm năng và chưa phát huy hết tiềm lực của tỉnh.
Các vấn đề lý luận liên quan đến thu hút vốn FDI bao gồm nhận thức về tầm quan trọng của đầu tư nước ngoài, các chính sách hỗ trợ và môi trường kinh doanh Thực trạng thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương hiện nay cho thấy nhiều tiềm năng nhưng vẫn gặp một số khó khăn Những tồn tại trong công tác thu hút FDI bao gồm thiếu sự đồng bộ trong các chính sách, hạ tầng chưa hoàn thiện và thiếu thông tin cho nhà đầu tư Để cải thiện tình hình, cần có những giải pháp như nâng cao chất lượng hạ tầng, cải thiện môi trường đầu tư và tăng cường quảng bá tiềm năng của tỉnh đến các nhà đầu tư nước ngoài.
Sinh viên chọn đề tài “Thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương” cho khóa luận tốt nghiệp nhằm cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về việc thu hút vốn FDI hiệu quả Nghiên cứu này sẽ đề xuất các giải pháp có căn cứ khoa học và thực tiễn để tăng cường thu hút đầu tư FDI vào các khu công nghiệp tại Hải Dương, đáp ứng nhu cầu phát triển của khu vực.
Đối tượng, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của khóa luận tập trung vào các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các khu công nghiệp tại tỉnh Hải Dương Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thu hút FDI, từ đó đưa ra những giải pháp hiệu quả để nâng cao khả năng thu hút đầu tư vào khu vực này.
Mục tiêu nghiên cứu của khóa luận là nghiên cứu, đề xuất giải pháp thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương c Nhiệm vụ nghiên cứu
Với đối tượng và mục tiêu nghiên cứu đã nêu, tác giả xác định nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài khóa luận là:
+ Hệ thống hóa và làm rõ một số vấn đề lý luận về thu hút FDI vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh
+ Nghiên cứu và làm rõ thực trạng thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương
+ Nghiên cứu quan điểm, đề xuất giải pháp, kiến nghị thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương giai đoạn đến 2025 và những năm tiếp theo
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài khóa luận dựa trên phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tập trung vào thực trạng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Hải Dương Việc nghiên cứu được thực hiện đồng bộ, gắn liền với các điều kiện và giai đoạn cụ thể Các giải pháp phát triển bền vững FDI được xem xét trong mối liên hệ chặt chẽ về không gian và thời gian, đồng thời đặt trong bối cảnh chung của nền kinh tế và tình hình riêng của Hải Dương.
- Phương pháp nghiên cứu cụ thể
Khóa luận áp dụng phương pháp thống kê để phân tích thực trạng hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Hải Dương, từ đó dự báo xu hướng tương lai Qua việc sử dụng số liệu thống kê phù hợp, nghiên cứu rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển bền vững, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn FDI, phù hợp với điều kiện và tình hình trong giai đoạn sắp tới.
Phương pháp phân tích tổng hợp được áp dụng để đánh giá toàn diện mối liên kết giữa FDI và các thành phần kinh tế khác tại tỉnh Hải Dương Qua việc phân tích tình hình thực tế, bài viết sẽ đưa ra những nhận định khái quát về ưu điểm và hạn chế của hoạt động đầu tư nước ngoài trong khu vực này.
Phương pháp so sánh, đối chiếu sẽ được áp dụng để phân tích kết quả nghiên cứu từ các phương pháp trước đó, nhằm so sánh với số liệu thống kê của cả nước và một số tỉnh thành tương đồng với Hải Dương Qua đó, chúng ta có thể xác định rõ ràng kết quả FDI mà Hải Dương đã thu hút được.
Kết cấu khóa luận tốt nghiệp
Bài khóa luận được cấu trúc thành ba chương, bên cạnh phần mở đầu, kết luận, danh mục bảng, hình, danh mục từ viết tắt và tài liệu tham khảo.
Chương 1: Một số vấn đề lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về thu hút FDI vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương
Chương 3: Định hướng và giải pháp thu hút FDI vào các khu công nghiệp tỉnh Hải Dương giai đoạn đến 2025 và những năm tiếp theo.
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ
MỘT SỐ KHÁI NIỆM
FDI, hay đầu tư trực tiếp nước ngoài, là một hình thức đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc mua tài sản tại một quốc gia khác với mục đích quản lý Sự khác biệt chính giữa FDI và đầu tư chứng khoán nằm ở quyền kiểm soát, tức là khả năng tham gia vào việc đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến chiến lược và chính sách phát triển của công ty.
Theo tiêu chuẩn của Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được hiểu theo một khái niệm rộng hơn.
Theo IMF, Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhằm mục tiêu đạt được lợi ích bền vững cho doanh nghiệp hoạt động tại một nền kinh tế khác, khác với nền kinh tế của nhà đầu tư Mục đích chính của nhà đầu tư là giành quyền kiểm soát thực sự đối với doanh nghiệp.
Theo OECD, đầu tư trực tiếp nhằm thiết lập mối quan hệ kinh tế bền vững với doanh nghiệp, đặc biệt là những khoản đầu tư có khả năng ảnh hưởng đến quản lý doanh nghiệp Các hình thức đầu tư bao gồm: (i) thành lập hoặc mở rộng doanh nghiệp hoặc chi nhánh do chủ đầu tư quản lý hoàn toàn; (ii) mua lại toàn bộ doanh nghiệp hiện có; (iii) tham gia vào doanh nghiệp; và (iv) cấp tín dụng dài hạn trên 5 năm.
Định nghĩa này nhấn mạnh mục tiêu đạt được lợi ích dài hạn của nhà đầu tư trực tiếp thông qua một doanh nghiệp nhận đầu tư tại nước khác Để đạt được lợi ích này, cần có mối quan hệ lâu dài giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp, trong đó nhà đầu tư phải có ảnh hưởng đáng kể đến việc quản lý doanh nghiệp nhận đầu tư.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) theo khái niệm của WTO xảy ra khi một nhà đầu tư từ một quốc gia (nước chủ đầu tư) sở hữu tài sản tại một quốc gia khác (nước thu hút đầu tư) và có quyền kiểm soát tài sản đó Quyền kiểm soát là yếu tố quan trọng giúp phân biệt FDI với các hình thức đầu tư khác.
Luật đầu tư năm 2005 tại Việt Nam định nghĩa các khái niệm như “đầu tư”, “đầu tư trực tiếp” và “đầu tư nước ngoài”, nhưng không cung cấp định nghĩa cho “đầu tư trực tiếp nước ngoài” (FDI) Tuy nhiên, từ các khái niệm đã nêu, có thể hiểu rằng FDI là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư nước ngoài cung cấp vốn và tham gia kiểm soát các hoạt động đầu tư tại Việt Nam.
Việt Nam đầu tư và kiểm soát hoạt động đầu tư ở nước ngoài theo quy định của luật và các quy định pháp luật liên quan.
FDI, hay đầu tư trực tiếp nước ngoài, là hình thức đầu tư quốc tế mà nhà đầu tư từ một quốc gia bỏ vốn đầu tư lớn cho dự án tại quốc gia khác nhằm mục đích kiểm soát hoặc tham gia vào quản lý dự án Đặc điểm nổi bật của FDI bao gồm quyền kiểm soát và ảnh hưởng đến hoạt động của dự án, đồng thời tạo ra cơ hội phát triển kinh tế cho cả nhà đầu tư và quốc gia tiếp nhận.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) không chỉ đơn thuần là việc di chuyển vốn và tài sản giữa các quốc gia, mà còn liên quan đến việc chuyển giao công nghệ, kiến thức và kinh nghiệm quản lý Điều này không chỉ làm tăng lượng tiền và tài sản cho nền kinh tế nước tiếp nhận đầu tư mà còn tạo ra thị trường mới cho cả bên đầu tư và bên nhận đầu tư.
Các nhà đầu tư cần đóng góp một số vốn tối thiểu theo quy định của từng quốc gia để có quyền tham gia trực tiếp vào việc điều phối và quản lý hoạt động sản xuất – kinh doanh.
Thứ hai, được tiến hành thông qua việc bỏ vốn thành lập các doanh nghiệp mới
Doanh nghiệp có thể lựa chọn hình thức liên doanh hoặc sở hữu 100% vốn để phát triển, thông qua hợp đồng hợp tác kinh doanh, mua lại chi nhánh hoặc doanh nghiệp hiện có Ngoài ra, việc mua cổ phiếu với mức khống chế, cũng như thực hiện các hoạt động hợp nhất và chuyển nhượng doanh nghiệp, là những chiến lược quan trọng để mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Nhà đầu tư có quyền sở hữu toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư, với tỷ lệ đủ để tham gia quản lý trực tiếp hoạt động của doanh nghiệp.
Hoạt động đầu tư của tư nhân là một yếu tố quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, chịu sự chi phối của các quan hệ thị trường và ít bị ảnh hưởng bởi các mối quan hệ chính trị giữa các quốc gia Mục tiêu chính của các nhà đầu tư tư nhân là đạt được lợi nhuận cao.
Thứ năm, nhà đầu tư trực tiếp kiểm soát và điều hành quá trình vận động của dòng vốn đầu tư
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bao gồm cả hoạt động đầu tư từ nước ngoài vào trong nước và từ trong nước ra nước ngoài, phản ánh dòng vốn di chuyển vào và ra khỏi nền kinh tế.
Thứ bảy, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài gắn với hoạt động kinh doanh quốc tế của các công ty xuyên quốc gia c Phân loại
- Theo phương thức đầu tư
NGUYÊN LÝ CƠ BẢN THU HÚT FDI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
1.2.1 Mục tiêu thu hút FDI vào các khu công nghiệp a Phát triển kinh tế - xã hội địa phương
Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gắn với phát triển bền vững đã trở thành mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam Tăng trưởng kinh tế có mối liên hệ tích cực với tốc độ thu hút FDI hàng năm, với vốn FDI chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư xã hội Việc gia tăng vốn FDI giải ngân không chỉ mở rộng quy mô sản xuất các ngành kinh tế mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương Hơn nữa, FDI góp phần vào việc tăng cường xuất khẩu, cải thiện thặng dư cán cân thương mại và thúc đẩy tăng trưởng GDP Đồng thời, FDI cũng giúp tiếp nhận công nghệ tiên tiến, phương pháp quản lý hiện đại, và kích thích sự phát triển của ngành công nghiệp phụ trợ cũng như doanh nghiệp trong nước.
Việc huy động vốn cho tăng trưởng có thể thực hiện được một phần thông qua "chính sách thắt lưng buộc bụng", nhưng công nghệ và bí quyết quản lý không thể có được từ chính sách này Để thu hút FDI từ các công ty đa quốc gia, nơi tiếp nhận đầu tư sẽ có cơ hội tiếp cận công nghệ và bí quyết quản lý đã được phát triển qua nhiều năm Tuy nhiên, việc phổ biến công nghệ và bí quyết quản lý ra toàn quốc còn phụ thuộc vào năng lực tiếp thu của từng quốc gia.
Khi thu hút FDI từ các công ty đa quốc gia, không chỉ các xí nghiệp có vốn đầu tư mà cả những xí nghiệp trong nước có quan hệ làm ăn cũng tham gia vào quá trình phân công lao động khu vực Điều này tạo cơ hội cho nơi tiếp nhận đầu tư tham gia vào mạng lưới sản xuất toàn cầu, từ đó thúc đẩy xuất khẩu Hơn nữa, việc thu hút FDI còn giúp tăng số lượng việc làm và nâng cao chất lượng đào tạo nhân công.
FDI hướng đến việc khai thác chi phí sản xuất thấp, dẫn đến việc các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuê nhiều lao động địa phương, từ đó cải thiện thu nhập cho một bộ phận dân cư và góp phần vào tăng trưởng kinh tế địa phương Trong quá trình này, các xí nghiệp cung cấp đào tạo kỹ năng nghề nghiệp, thường là mới mẻ và tiến bộ, giúp tạo ra đội ngũ lao động có kỹ năng cho quốc gia thu hút FDI Ngoài lao động thông thường, các chuyên gia địa phương cũng có cơ hội làm việc và nâng cao nghiệp vụ tại các xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
1.2.2 Vai trò thu hút FDI vào các khu công nghiệp
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp có vai trò như sau:
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp và tăng tỷ trọng ngành công nghiệp Điều này góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế.
Cơ cấu kinh tế là tổng thể mối quan hệ giữa các yếu tố trong nền kinh tế, và để phát triển, cần có một cơ cấu hoàn thiện, hợp lý Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhằm đạt được sự phát triển này không phải là điều đơn giản, mà đòi hỏi sự tham gia của nhiều yếu tố, trong đó vốn đầu tư, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đóng vai trò quyết định.
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp đã tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trong cơ cấu ngành kinh tế của khu vực tiếp nhận Sự chuyển đổi này diễn ra từ việc chủ yếu tập trung vào sản xuất nông nghiệp, sau đó chuyển sang sản xuất công nghiệp, và cuối cùng là phát triển sản xuất dịch vụ.
Ngành công nghiệp đang trải qua sự chuyển mình mạnh mẽ với việc thay đổi cơ cấu nội bộ, từ mô hình sản xuất năng suất thấp, công nghệ lạc hậu và lao động nhiều sang một hệ thống hiện đại hơn, với năng suất cao, công nghệ tiên tiến và lực lượng lao động chất lượng cao, có trình độ chuyên môn tốt.
Cơ cấu bên trong ngành sản xuất công nghiệp đang chuyển mình từ những lĩnh vực có hàm lượng công nghệ thấp sang các lĩnh vực áp dụng công nghệ cao và tiên tiến, với sự tích hợp của khoa học kỹ thuật hiện đại Sự chuyển đổi này không chỉ nâng cao năng lực sản xuất mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững cho toàn ngành.
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp không chỉ thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ mà còn nâng cao trình độ khoa học của tỉnh, từ đó tạo động lực cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững.
Khoa học công nghệ là yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống Đặc biệt, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong phát triển khoa học công nghệ thông qua việc chuyển giao, phổ biến và phát minh công nghệ Các doanh nghiệp nước ngoài mang công nghệ sản xuất tiên tiến đến địa phương, giúp nơi tiếp nhận đầu tư tiếp cận và học hỏi Điều này cải thiện năng lực sản xuất và năng suất lao động, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế và với hàng hóa ngoại nhập.
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, từ đó nâng cao tiềm lực kinh tế, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển bền vững cho nền kinh tế.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) không chỉ chuyển giao công nghệ mà còn tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế thông qua việc nâng cao chất lượng thị trường lao động Các dự án FDI thường tận dụng nguồn nhân công giá rẻ tại nước tiếp nhận, nhưng cũng đầu tư vào đào tạo lao động có tay nghề cao và năng lực quản lý Điều này không chỉ tạo ra việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp mà còn góp phần xây dựng nền kinh tế vững mạnh Hơn nữa, sự chuyển dịch lao động từ khu vực FDI sang khu vực đầu tư trong nước giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, từ đó cải thiện hiệu quả sử dụng lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận thị trường quốc tế, mở rộng quan hệ đối ngoại và thúc đẩy hội nhập kinh tế với khu vực và toàn cầu.
Luồng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tạo ra một thị trường vốn quốc tế, giúp các quốc gia thu hút và huy động vốn hiệu quả Ngoài ra, nguồn vốn này còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng quan hệ đối ngoại, giao lưu kinh tế với khu vực và thế giới.
YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU HÚT FDI VÀO CÁC KCN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
1.3.1 Yếu tố chủ quan a Vị trí địa lý của khu công nghiệp
Quy hoạch các khu công nghiệp (KCN) đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển công nghiệp của địa phương, vì vị trí của KCN ảnh hưởng đến khả năng thu hút đầu tư, đặc biệt là đầu tư trực tiếp nước ngoài Một vị trí địa lý thuận lợi sẽ là ưu thế lớn trong việc thu hút nguồn vốn từ nước ngoài vào các KCN.
Một khu công nghiệp (KCN) có vị trí thuận lợi, gần các tuyến đường giao thông lớn và nguồn nguyên liệu sẽ thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng phát triển trong khu công nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Sự phát triển cơ sở hạ tầng là yếu tố then chốt thu hút đầu tư nước ngoài (FDI), bao gồm mạng lưới giao thông, thông tin liên lạc, và các hệ thống cung cấp năng lượng Cơ sở hạ tầng tốt giúp giảm chi phí gián tiếp trong sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động đầu tư Thực tế cho thấy, dòng vốn FDI chỉ chảy vào những khu vực có hạ tầng phát triển, đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh Mạng lưới giao thông, đặc biệt là các cảng biển và sân bay, đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa và kết nối kinh tế giữa các địa phương Một hệ thống giao thông hiện đại và đa phương tiện không chỉ giảm chi phí vận chuyển mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững.
Hệ thống thông tin liên lạc đóng vai trò quan trọng trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, khi mà thông tin về biến động thị trường được truyền tải liên tục Sự chậm trễ trong thông tin có thể dẫn đến mất cơ hội kinh doanh Để thu hút nhà đầu tư, môi trường đầu tư cần có hệ thống thông tin liên lạc rộng lớn và chi phí thấp Hơn nữa, các ngành dịch vụ như tài chính ngân hàng, bưu chính viễn thông, và cung cấp năng lượng phải đáp ứng nhu cầu sản xuất quy mô lớn và liên tục, nếu không sẽ gây cản trở cho nhà đầu tư.
Yếu tố xã hội quan trọng trong việc thu hút FDI bao gồm chất lượng nguồn nhân lực và giá cả sức lao động Đây là những yếu tố thiết yếu mà các nhà đầu tư cần xem xét khi lập kế hoạch kinh doanh Khi mở một nhà máy, nhà đầu tư sẽ lựa chọn khu vực có khả năng cung cấp đủ số lượng và chất lượng lao động, đồng thời giá cả sức lao động cũng là một chỉ tiêu quan trọng trong quá trình đánh giá của họ.
Chất lượng lao động đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút nhà đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là những ngành sử dụng công nghệ hiện đại Bên cạnh đó, các yếu tố văn hóa như sự cần cù, tính kỷ luật và ý thức lao động cũng ảnh hưởng đến chất lượng lao động Do đó, yếu tố lao động là một trong những điều kiện quyết định đối với các nhà đầu tư nước ngoài khi xem xét cơ hội kinh doanh Thêm vào đó, thủ tục hành chính liên quan đến FDI tại địa phương cũng cần được chú trọng để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Thủ tục hành chính đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn FDI Khi thủ tục hành chính đơn giản, rõ ràng và hiệu quả, môi trường đầu tư sẽ trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nước ngoài Ngược lại, nếu không được quản lý chặt chẽ, thủ tục hành chính có thể dẫn đến nhũng nhiễu và tiêu cực, làm tăng chi phí kinh doanh và giảm lòng tin của các nhà đầu tư.
Quy trình thực hiện thủ tục hành chính ở mỗi địa phương có sự khác biệt, dẫn đến khó khăn cho nhà đầu tư trong việc xin cấp giấy phép đầu tư và đăng ký kinh doanh Việc đơn giản hóa các thủ tục này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài, giúp họ dễ dàng hơn trong quá trình đăng ký và triển khai dự án Đồng thời, điều này cũng giảm thiểu chi phí vật chất và thời gian, từ đó nâng cao độ tin cậy của các nhà đầu tư nước ngoài Năng lực và nhận thức của lãnh đạo cùng hoạt động của cơ quan xúc tiến đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các nhà đầu tư.
Tư tưởng và thái độ của lãnh đạo địa phương ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc thu hút FDI Khi lãnh đạo nhận thức rõ vai trò của FDI, họ sẽ ưu tiên và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư nước ngoài Bên cạnh đó, sự hoạt động hiệu quả của các cơ quan xúc tiến đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút FDI về địa phương.
1.3.2 Yếu tố khách quan a Điều kiện tự nhiên
Sự dồi dào về tài nguyên thiên nhiên, bên cạnh vị trí địa lý thuận lợi, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) Các nguồn tài nguyên phong phú cung cấp các yếu tố đầu vào đa dạng và giá rẻ cho doanh nghiệp, làm tăng sức hấp dẫn của địa phương đối với các nhà đầu tư Những khu vực có nguồn tài nguyên đất, nước và khoáng sản phong phú với trữ lượng lớn sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài hơn so với những nơi khác.
Khi đầu tư, nhà đầu tư nước ngoài thường tìm kiếm nguồn nhân lực trẻ và dồi dào tại địa phương Trình độ lao động đóng vai trò quan trọng; các vùng có lao động dồi dào nhưng trình độ thấp thường thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp nhẹ, trong khi những vùng có lực lượng lao động trình độ cao sẽ hấp dẫn các nhà đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao Sự phát triển kinh tế - xã hội ổn định và tích cực là yếu tố then chốt cho việc mở rộng và nâng cao hiệu quả của đầu tư trực tiếp nước ngoài Các tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế - xã hội bao gồm tốc độ tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu chi ngân sách địa phương và hạ tầng cơ sở.
Một địa phương với tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định và cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng gia tăng tỷ trọng ngành công nghiệp – xây dựng và dịch vụ, đồng thời giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, sẽ tạo ra tín hiệu tích cực cho các nhà đầu tư nước ngoài về một môi trường đầu tư tiềm năng.
Cơ sở hạ tầng và dịch vụ thuận lợi đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu chi phí đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh Các yếu tố như hệ thống giao thông, sân bay, bến cảng, điện lực và viễn thông đều ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Chất lượng dịch vụ trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, y tế và giáo dục là yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư nước ngoài xem xét kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
KINH NGHIỆM THU HÚT FDI VÀO KHU CÔNG NGHIỆP CỦA MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BÀI HỌC RÚT RA CHO TỈNH HẢI DƯƠNG
SỐ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BÀI HỌC RÚT RA CHO TỈNH HẢI DƯƠNG
1.4.1 Kinh nghiệm của tỉnh Hưng Yên
Trong thời gian qua, Hưng Yên đã thu hút nhiều tập đoàn kinh tế lớn đến triển khai dự án đầu tư, dẫn đến sự gia tăng dòng vốn FDI nhờ môi trường đầu tư thông thoáng và hạ tầng kỹ thuật thuận lợi Tỉnh đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư từ gần 20 quốc gia và vùng lãnh thổ như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Pháp, và Hoa Kỳ, với sự tham gia của nhiều tập đoàn lớn như Hyundai, Dorco (Hàn Quốc) và Inax, Canon (Nhật Bản) Hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp FDI tại Hưng Yên khá tốt, với kim ngạch xuất khẩu chiếm tỷ trọng lớn và tăng dần qua từng năm Các dự án sau khi được cấp phép đã nhanh chóng triển khai hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhờ vào các giải pháp hữu hiệu mà Hưng Yên đã đưa ra, phù hợp với thực tiễn địa phương.
Hưng Yên cam kết tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi với các chính sách rõ ràng, như không cấp phép cho các dự án công nghệ lạc hậu và kiểm tra kỹ lưỡng các dự án để bảo vệ môi trường Tất cả thủ tục hành chính được xử lý nhanh chóng và thông thoáng Đặc biệt, Hưng Yên đã thành lập Ban hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản nhằm xúc tiến, kêu gọi và hỗ trợ các nhà đầu tư Nhật Bản đầu tư vào tỉnh.
Hưng Yên đã đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng khu công nghiệp, bao gồm cả các cụm công nghiệp vừa và nhỏ, nhằm đảm bảo sự đồng bộ về giao thông, điện, cấp thoát nước, dịch vụ viễn thông và nhà ở cho người lao động.
Hưng Yên cam kết nâng cao hiệu quả xúc tiến đầu tư, với quan điểm rằng thành công của doanh nghiệp và nhà đầu tư là thành công của tỉnh Tỉnh đã chuẩn hóa hệ thống dữ liệu và thông tin về cơ sở hạ tầng, quy hoạch, chính sách và thủ tục đầu tư Đồng thời, Hưng Yên hợp tác chặt chẽ với Trung tâm xúc tiến đầu tư phía Bắc, các cơ quan ngoại giao và tổ chức xúc tiến thương mại Nhờ đó, nhiều nhà đầu tư đã lựa chọn Hưng Yên để triển khai các dự án đầu tư và mở rộng sản xuất, kinh doanh.
1.4.2 Kinh nghiệm của tỉnh Bắc Ninh
Trong bối cảnh cải thiện môi trường đầu tư nước ngoài, tỉnh Bắc Ninh đã nỗ lực nâng cao tính hấp dẫn để thu hút và triển khai vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) Các khu công nghiệp tại Bắc Ninh đã đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội, tạo ra giá trị gia tăng đáng kể trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa.
Cải thiện môi trường pháp lý cho hoạt động đầu tư là yếu tố then chốt trong việc thu hút nhà đầu tư nước ngoài Một thể chế chính trị ổn định, hệ thống pháp luật đồng bộ, cùng với thủ tục đầu tư đơn giản và các chính sách khuyến khích sẽ đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư Đây chính là bí quyết thành công trong việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Công khai các kế hoạch phát triển kinh tế là điều cần thiết để thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch Cần công bố rõ ràng các kế hoạch trong từng giai đoạn ngắn hạn và trung hạn, đồng thời hướng dẫn cụ thể để thu hút đầu tư nước ngoài vào các ngành, lĩnh vực và dự án ưu đãi đầu tư Việc này sẽ khuyến khích sự phát triển bền vững và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Môi trường đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp (KCN) Dù công tác tiếp thị xúc tiến đầu tư được thực hiện tốt, nhưng nếu môi trường đầu tư và kinh doanh không hấp dẫn, sẽ khó đạt hiệu quả Các nhà đầu tư hiện tại, đặc biệt là những nhà đầu tư lớn và uy tín, có vai trò then chốt trong việc tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư tiềm năng mới Chăm sóc tốt các nhà đầu tư hiện có không chỉ giữ chân họ mà còn thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới.
Lựa chọn vị trí quy hoạch phát triển khu công nghiệp (KCN) là yếu tố quyết định đến thành công của địa phương Việc xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN thực chất là hoạt động bất động sản, do đó cần tuân thủ quy tắc chọn đúng địa điểm Tất cả các KCN thành công đều được đặt ở vị trí địa lý và kinh tế thuận lợi Quy hoạch chính xác các KCN không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững mà còn không ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các khu kinh tế lân cận.
Đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng và cần thiết để đáp ứng yêu cầu phát triển khu công nghiệp (KCN) Con người đóng vai trò quyết định trong mọi hoạt động, vì vậy việc xây dựng KCN cần có đội ngũ nhân lực đủ phẩm chất và năng lực để thực hiện các công việc hiệu quả.
1.4.3 Kinh nghiệm của Thành phố Hải Phòng
Hải Phòng là thành phố cảng lâu đời, nằm ở vị trí trung tâm vùng duyên hải Bắc
Hải Phòng, với vị trí chiến lược về kinh tế và quốc phòng, là cửa chính ra biển của các tỉnh phía Bắc và là trọng điểm phát triển kinh tế biển – đảo Thành phố có lợi thế lớn trong việc xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, bao gồm đường bộ, đường sắt, đường hàng không, đường biển và đường thủy nội địa Nhằm phát huy lợi thế này, Hải Phòng đã tập trung ngân sách phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng và khuyến khích các dự án đầu tư, đặc biệt là đầu tư FDI, mang lại nhiều kết quả tích cực.
Kết quả tích cực đạt được nhờ vào các giải pháp quyết liệt của chính quyền thành phố trong việc chỉ đạo và điều hành bộ máy chính quyền Các Nghị quyết, Chỉ thị, quyết định và Kế hoạch triển khai đã cam kết tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi cho nhà đầu tư, đồng thời rút gọn đáng kể các thủ tục hành chính.
Lãnh đạo thành phố thực hiện xúc tiến đầu tư nước ngoài dựa trên nguyên tắc chọn lọc, kiên quyết từ chối các dự án gây hại cho môi trường và tiêu tốn tài nguyên Thành phố ưu tiên các dự án chất lượng, hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, đồng thời khuyến khích chuyển giao công nghệ và lao động có kỹ năng cao Mục tiêu là thu hút các nhà đầu tư lớn với công nghệ hiện đại và thân thiện với môi trường, nhằm phát triển khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải thành trung tâm kinh tế giao thương quốc tế hiện đại của khu vực duyên hải Bắc Bộ và cả nước.
Để phát huy lợi thế của thành phố và nâng cao vai trò cửa ngõ kết nối Việt Nam với thế giới, trong những năm tới, thành phố sẽ tiếp tục phát triển khu công nghiệp chuyên sâu về cơ khí chế tạo và công nghiệp điện tử, đồng thời tăng cường thu hút đầu tư từ Nhật Bản vào lĩnh vực công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ.
1.4.4 Bài học rút ra cho tỉnh Hải Dương
Để thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào các khu công nghiệp (KCN) tại tỉnh Hải Dương, cần xây dựng một chiến lược phát triển KCN riêng biệt, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương Thay vì xây dựng nhiều KCN một cách tràn lan, tỉnh nên tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho các KCN hiện có Đồng thời, cần tận dụng mọi nguồn lực để cải thiện hạ tầng và xác định rõ ngành mũi nhọn cho từng KCN, khuyến khích phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan.
