Lý do lựa chọn đề tài
Chính sách tiền lương đóng vai trò quan trọng trong hệ thống chính sách kinh tế xã hội, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước Các yếu tố như tiền lương tối thiểu, thang bảng lương, hình thức trả lương, chế độ phụ cấp và cơ chế quản lý tiền lương là những nội dung chủ chốt của chính sách này Chúng không chỉ bảo vệ quyền lợi của cán bộ, công chức mà còn phản ánh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội và mức sống của mỗi quốc gia.
Vấn đề cải cách tiền lương công chức đã được Đảng và Nhà nước xác định từ Đại hội VII (1991) và tiếp tục thảo luận trong các Đại hội sau, đặc biệt là Nghị quyết lần thứ 7 Khoá VIII (1999), nhấn mạnh quan điểm "trả lương đúng cho người lao động là đầu tư cho phát triển" nhằm giải quyết tiền lương và thu nhập cho cán bộ, công chức và người lao động trong quá trình chuyển đổi.
Chính phủ Việt Nam đã thực hiện cải cách tiền lương theo hướng coi đây là đầu tư cho con người và phát triển kinh tế - xã hội, nhằm nâng cao chất lượng cán bộ, công chức Nghị quyết ngày 08 tháng 11 năm 2011 đã xác định trọng tâm cải cách hành chính giai đoạn 2011-2020 là cải cách chính sách tiền lương để tạo động lực cho cán bộ thực thi công vụ hiệu quả Mặc dù đã trải qua 3 cuộc cải cách tiền lương và 16 lần điều chỉnh mức lương tối thiểu trong hơn 20 năm qua, nhưng mức thu nhập của công chức vẫn thấp, không đủ sức cạnh tranh với khu vực tư nhân và nước ngoài, dẫn đến nhiều hệ lụy xã hội Đặc biệt, công chức cấp xã gặp nhiều bất cập trong chế độ đãi ngộ, không được hưởng các phúc lợi như công chức cấp trung ương và huyện, gây ra khoảng cách lớn và không khuyến khích họ gắn bó với công việc Những vấn đề này đã dẫn đến tình trạng công chức làm việc cầm chừng, không muốn phấn đấu và thiếu động lực để gắn bó lâu dài với cộng đồng.
Tình trạng "lão hóa" công chức tại các phường, xã và thị trấn đang trở thành vấn đề nghiêm trọng, dẫn đến sự gia tăng các tệ nạn như quan liêu, sách nhiễu và tham nhũng trong khu vực công Cuộc đấu tranh chống tham nhũng ngày càng quyết liệt, nhưng hiệu quả mang lại vẫn chưa cao Đây là một thách thức lớn do nhiều nguyên nhân từ quá trình chuyển đổi phức tạp, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ, tích cực và kiên quyết, cùng với quyết tâm chính trị từ Đảng, Nhà nước và toàn bộ hệ thống chính trị.
Trong hệ thống công chức nhà nước, công chức cấp xã chiếm khoảng 25% tổng số công chức và có những đặc điểm riêng biệt Cán bộ, công chức cấp cơ sở đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và vận động nhân dân thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời phát huy quyền làm chủ của nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội Do đó, việc cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức cấp xã đang là một thách thức và yêu cầu cấp thiết Cần nghiên cứu và tìm ra các giải pháp khả thi để thực hiện cải cách tiền lương một cách hiệu quả, đồng thời nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này trong bối cảnh mới.
“Chính sách tiền lương đối với công chức cấp xã ở Việt Nam” làm luận án tiến sĩ
Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Bài viết này nhằm xây dựng luận cứ khoa học cho chính sách tiền lương của công chức cấp xã Việt Nam trong giai đoạn mới Nó sẽ phân tích và đánh giá thực trạng chính sách tiền lương hiện tại, đồng thời đề xuất các giải pháp phù hợp để hoàn thiện chính sách này trong tương lai.
Luận án sẽ nghiên cứu và giải quyết những vấn đề cơ bản liên quan đến lý luận và thực tiễn cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức cấp xã tại Việt Nam.
Lý luận về tiền lương và thu nhập trong nền kinh tế thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chính sách tiền lương cho công chức cấp xã tại Việt Nam Trong giai đoạn mới, cần có cơ sở lý luận vững chắc để đảm bảo tính công bằng và hợp lý trong việc xác định mức lương, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc và động lực cho đội ngũ công chức Việc nghiên cứu và áp dụng các chính sách tiền lương phù hợp sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội tại các địa phương.
Tổng kết và đánh giá thực tiễn quá trình cải cách chính sách tiền lương công chức, đặc biệt là công chức cấp xã, từ khi thực hiện chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước từ năm 1986 đến nay, là cần thiết để nhận diện những thành tựu và thách thức trong việc nâng cao đời sống cán bộ, công chức Việc cải cách này không chỉ nhằm cải thiện thu nhập mà còn góp phần tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước và sự hài lòng của người dân đối với dịch vụ công.
Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng tiền lương, thu nhập của công chức cấp xã Việt Nam hiện nay, nêu rõ những kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế trong chính sách tiền lương Đồng thời, bài viết cũng chỉ ra những vấn đề cần giải quyết để cải cách chính sách tiền lương cho công chức cấp xã trong giai đoạn tới.
(4) Tổng kết kinh nghiệm cải cách tiền lương công chức của một số nước trên thế giới và đúc rút bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
Đề xuất cải cách chính sách tiền lương cho công chức cấp xã Việt Nam giai đoạn 2020 – 2025 cần dựa trên tư duy mới, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển Các giải pháp cần được triển khai từng bước, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước, đảm bảo công bằng và khuyến khích hiệu quả làm việc của cán bộ.
Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận cho luận án bao gồm chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với các lý thuyết về kinh tế, chính trị học, hành chính và quản lý nhà nước Bài viết cũng đề cập đến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nhằm thực hiện Chương trình cải cách tổng thể nền hành chính nhà nước Việt Nam, cũng như chương trình cải cách chính sách tiền lương cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan nhà nước.
Nghiên cứu lý luận về tiền lương và chính sách tiền lương cho công chức cấp xã nhằm phân tích và đánh giá thực trạng hiện tại Từ đó, đề xuất các quan điểm và giải pháp để hoàn thiện chính sách tiền lương cho cán bộ, công chức cấp xã trong tương lai.
4.2 Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
- Chính sách tiền lương đối với công chưc cấp xã hiện nay đã phù hợp chưa?
- Tiền lương, thu nhập (có tính chất lương) của công chức cấp xã có đảm bảo được đời sống cho công chức cấp xã yên tâm làm việc không?
- Chính sách tiền lương đối với công chức cấp sẽ có tác dụng kích thích, tạo động lực làm việc cho công chức cấp xã không?
- Cần hoàn thiện chính sách tiền lương đối với công chức cấp xã theo hướng nào?
Chính sách tiền lương dành cho công chức cấp xã hiện nay chưa hợp lý và không phản ánh đúng mức độ phức tạp của từng vị trí công việc cũng như hiệu quả làm việc của họ.
Tiền lương, thu nhập của công chức cấp xã không đủ sống dẫn đến những hành vi tiêu cực trong thực thi công vụ
Tiền lương hiện tại của công chức cấp xã chưa đủ để khuyến khích và tạo động lực làm việc, điều này ảnh hưởng đến sự tận tâm và tâm huyết của họ đối với công việc.
Chính sách tiền lương dành cho cán bộ công chức cấp xã cần được cải thiện bằng cách xác định rõ căn cứ trả lương, hoàn thiện thang bảng lương và phụ cấp lương, cũng như hình thức trả lương cho cán bộ công chức Đồng thời, cần nâng cao cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập để đảm bảo công bằng và hiệu quả trong việc chi trả cho đội ngũ cán bộ công chức cấp xã.
Trong thời gian tới, cần thiết phải xây dựng một hệ thống trả lương dựa trên vị trí công việc và hiệu quả làm việc của công chức cấp xã Việc này không chỉ tạo nguồn tài chính ổn định để đảm bảo cuộc sống cho công chức mà còn thúc đẩy động lực làm việc của họ.
Dựa trên mục tiêu và đối tượng nghiên cứu của Đề tài, Đề tài sẽ được thực hiện theo các phương pháp chính sau:
Nghiên cứu tài liệu sẽ được tiến hành thông qua việc thu thập và xem xét toàn bộ thông tin và dữ liệu thứ cấp liên quan đến vấn đề nghiên cứu, cũng như các đặc điểm cơ bản của khu vực khảo sát và đối tượng khảo sát Dữ liệu thứ cấp này sẽ bao gồm những thông tin quan trọng phục vụ cho việc phân tích và đánh giá.
- Các giáo trình, tài liệu, tạp chí nghiên cứu về các học về tiền lương nói chung và tiền lương của công chức nhà nước
Các chính sách, văn bản và quy định pháp luật liên quan đến công chức, tiền lương và thu nhập của cán bộ, công chức cấp xã tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của họ Những quy phạm này không chỉ xác định mức lương và chế độ đãi ngộ mà còn quy định rõ ràng về trách nhiệm và quyền hạn của công chức trong quá trình thực thi nhiệm vụ Việc nắm vững các quy định này giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý và phục vụ nhân dân tại các cấp xã.
Các chính sách và quy định pháp luật liên quan đến công chức nhà nước, tiền lương và thu nhập của họ là vấn đề quan trọng được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới Những văn bản này không chỉ xác định quyền lợi và nghĩa vụ của công chức mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ công và sự phát triển kinh tế xã hội Việc nghiên cứu các quy phạm pháp luật này giúp hiểu rõ hơn về cách thức quản lý và cải cách hệ thống công chức tại từng quốc gia.
Trong những năm gần đây, các báo cáo nghiên cứu và số liệu thống kê đã chỉ ra tình hình tiền lương và thu nhập của cán bộ, công chức cấp xã Việt Nam Nhiều báo cáo chuyên đề từ các ngành như lao động và nội vụ cùng với các bài viết đã được xuất bản, cung cấp cái nhìn sâu sắc về vấn đề này, phản ánh thực trạng và những thách thức mà đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đang đối mặt.
Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế đã chỉ ra những thành tựu và thách thức mà đất nước phải đối mặt Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam đến năm 2020 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường đầu tư và phát triển bền vững Những chính sách này không chỉ nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
- Sơ lược tình hình kinh tế - xã hội của các địa bàn khảo sát
- Đặc điểm cơ bản của nhóm đối tượng khảo sát (giới tính, trình độ, nhóm tuổi, loại hình công việc,…)
Nghiên cứu tại bàn được thực hiện thông qua việc xây dựng Đề cương nghiên cứu và phân tích tài liệu thứ cấp, nhằm tổng hợp và hệ thống hóa thông tin, dữ liệu thu thập được Kết quả của nghiên cứu này sẽ làm nền tảng cho việc xây dựng Đề cương khảo sát thực tế, cùng với bộ công cụ khảo sát như Phiếu phỏng vấn, Hướng dẫn phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm, nghiên cứu trường hợp, Bảng kiểm quan sát trực tiếp và phỏng vấn tự do, đồng thời hỗ trợ quá trình tổng hợp và phân tích kết quả nghiên cứu.
Khảo sát thực địa sẽ kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng cùng các kỹ thuật điều tra xã hội học để thu thập thông tin cần thiết từ các đối tượng nghiên cứu đã xác định Do có yếu tố nhạy cảm về thu nhập, hoạt động khảo sát sẽ áp dụng nhiều cách tiếp cận khác nhau nhằm tối đa hóa thông tin thu thập và nâng cao chất lượng cũng như độ tin cậy của dữ liệu.
Các kỹ thuật nghiên cứu sau sẽ được sử dụng để thu thập thông tin:
Luận án tiến hành điều tra bằng phiếu phỏng vấn trực tiếp và phiếu tự điền tại 10 tỉnh: Thái Nguyên, Sơn La, Lào Cai, Hòa Bình, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, và Sóc Trăng Tổng số phiếu phát ra là 600, trong đó 500 phiếu thu về hợp lệ Mẫu được phân bổ cụ thể cho từng tỉnh trong quá trình nghiên cứu.
Mỗi tỉnh sẽ tiến hành chọn mẫu từ 4 quận hoặc huyện, trong đó mỗi huyện sẽ lựa chọn 5 xã Tại mỗi xã, sẽ có 3 công chức được điều tra, bao gồm 1 phiếu dành cho cán bộ quản lý cấp xã theo phiếu 01 và 2 phiếu dành cho công chức cấp xã theo phiếu 02.
Kết quả số phiếu điều tra của 1 tỉnh là: 4 Huyện x 5 Xã x 3 Người = 60 phiếu Trong đó, số phiếu mẫu 1 là 20 phiếu và số phiếu mẫu 2 là 40 phiếu
Kết quả số phiếu phát ra và tiến hành điều tra ở 10 tỉnh được chọn mẫu là 60 phiếu x 10 = 600 phiếu Số phiếu thu về, hợp lệ là 500 phiếu
2 Phỏng vấn sâu/Phỏng vấn bán cấu trúc
Ngoài ra, các kỹ thuật Đánh giá nhanh có sự tham gia của cộng đồng (PRA) cũng sẽ được kết hợp trong quá trình khảo sát, cụ thể:
3 Phân tích/Đánh giá SWOT (Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội & thách thức)
4 Phân tích Nguyên nhân – Kết quả
Những đóng góp mới của luận án
Luận án đã hệ thống hóa các lý luận cơ bản về tiền lương và chính sách tiền lương, tập trung vào cải cách chính sách tiền lương cho công chức cấp xã tại Việt Nam Nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách tiền lương công chức cấp xã bao gồm quan điểm của Đảng và Nhà nước, khả năng tài chính, cải cách hành chính, hệ thống đánh giá công việc, chính sách xã hội hóa và các yếu tố khác như đãi ngộ, thu hút nhân tài, đào tạo và phát triển, cùng an sinh xã hội Đồng thời, luận án cũng xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá chính sách tiền lương, áp dụng trong việc đánh giá chính sách tiền lương công chức cấp xã trong chương 3.
Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về chính sách tiền lương công chức từ các nước phát triển, đang phát triển và mới nổi giúp tổng kết và đánh giá hiệu quả của các chính sách này Qua đó, bài viết rút ra bài học kinh nghiệm quý báu cho việc hoàn thiện chính sách tiền lương công chức cấp xã tại Việt Nam, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Phân tích và đánh giá thực trạng chính sách tiền lương của công chức, đặc biệt là công chức cấp xã, giúp nhận diện những ưu điểm và hạn chế hiện tại Những đánh giá này sẽ làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách tiền lương cho công chức cấp xã trong tương lai, nhằm nâng cao hiệu quả công việc và động lực làm việc của đội ngũ công chức.
Bài viết đánh giá thực trạng tiền lương của cán bộ, công chức cấp xã trong những năm qua, đồng thời so sánh với mức lương của cán bộ, công chức ở các cấp khác cũng như thu nhập của người lao động trong các đơn vị sự nghiệp và khu vực sản xuất kinh doanh Nội dung sẽ chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế tồn tại và nguyên nhân của các hạn chế đó Từ đó, bài viết sẽ đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách tiền lương cho công chức cấp xã trong giai đoạn tới.
Đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách tiền lương cho cán bộ, công chức cấp xã Việt Nam giai đoạn 2020-2030 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế Bài viết nêu rõ định hướng của Đảng và Nhà nước về cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW và các luật sửa đổi liên quan Luận án đề xuất xây dựng hệ thống trả lương dựa trên vị trí việc làm và hiệu quả công việc, xác định mức lương bằng cách đánh giá giá trị của từng vị trí Đồng thời, xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả làm việc và áp dụng vào hệ thống trả lương cho công chức cấp xã Ngoài ra, luận án cũng đề xuất hệ thống phụ cấp lương mới, cơ chế quản lý tiền lương, thu nhập và chế độ khen thưởng cho công chức cấp xã Những giải pháp này sẽ hỗ trợ các nhà quản lý và hoạch định chính sách trong việc xây dựng chính sách lương phù hợp cho công chức cấp xã trong tương lai.
5.3 Triển vọng ứng dụng kết quả nghiên cứu
Luận án nghiên cứu về chính sách tiền lương công chức nhà nước, đánh giá thực trạng và những hạn chế của hệ thống lương cán bộ, công chức cấp xã hiện tại Nó tiếp thu kinh nghiệm quốc tế, nhận diện cơ hội và thách thức trong cải cách tiền lương Đề xuất quan điểm và giải pháp phù hợp với nhu cầu cải cách trong giai đoạn mới Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho giảng dạy và nghiên cứu, đồng thời cung cấp gợi ý giá trị cho nhà quản lý và hoạch định chính sách trong cải cách tiền lương và cải cách hành chính công.
Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận án sẽ được chia thành 4 chương:
Chương 1.Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương 2 trình bày cơ sở lý luận về chính sách tiền lương dành cho công chức cấp xã, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống tiền lương công bằng và hợp lý Chương 3 phân tích thực trạng chính sách tiền lương đối với công chức cấp xã tại Việt Nam trong thời gian qua, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong việc áp dụng các quy định hiện hành.
Chương 4 Các quan điểm và giải pháp hoàn thiện chính sách tiền lương đối với công chức cấp xã ở Việt Nam
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Tổng quan nghiên cứu
1.1.1 Các công trình nghiên cứu nước ngoài
Đến nay, đã có nhiều nghiên cứu về tiền lương, đặc biệt là tiền lương công chức, trong đó có tiền lương của công chức cấp xã Các nghiên cứu này có thể được phân loại thành nhiều nhóm chủ đề khác nhau.
* Các công trình cổ điển về tiền lương
Trên thế giới, nhiều nghiên cứu nổi bật về tiền lương và thu nhập đã được thực hiện bởi các học giả như W Petty, Adam Smith, David Ricardo, và nhiều người khác, tạo nên những lý thuyết cơ bản về tiền lương trong nền kinh tế, đặc biệt là ở các quốc gia có nền kinh tế thị trường.
Các học thuyết về tiền lương đủ sống, tổng quỹ tiền lương và năng suất giới hạn đã đóng góp quan trọng vào lý thuyết tiền lương trong nền kinh tế thị trường W Petty, với nghiên cứu về sự co giãn cung - cầu lao động, đã đặt nền tảng cho lý thuyết tiền lương tối thiểu, cho rằng tiền lương chỉ đủ để đảm bảo sinh hoạt tối thiểu cho người lao động Ông đề xuất "quy luật sắt về tiền lương", nhấn mạnh rằng việc tăng lương có thể gây hại cho xã hội, vì người lao động có thể trở nên lười biếng Quan điểm này được F Quesnay và D Ricardo ủng hộ, nhưng chỉ phù hợp trong bối cảnh chủ nghĩa tư bản chưa phát triển và năng suất lao động còn thấp, khi mà việc giảm tiền lương xuống mức tối thiểu là cần thiết để đảm bảo lợi nhuận cho nhà tư bản.
A.Smith đã phát triển quan điểm tiến bộ về tiền lương, coi đây là thu nhập của người lao động gắn liền với lao động của họ Ông nhấn mạnh rằng tiền lương không thể thấp hơn chi phí tối thiểu cho cuộc sống, nếu không người lao động sẽ không làm việc và có thể rời bỏ đất nước Tiền lương cao thúc đẩy tiến bộ kinh tế vì nó tăng năng suất lao động Ông cũng chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương, bao gồm điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa, thói quen tiêu dùng, quan hệ cung cầu trên thị trường lao động, và tương quan lực lượng giữa người sử dụng lao động và người lao động trong cuộc đấu tranh đòi tăng lương Tương tự, A.Marshall cho rằng tiền lương phụ thuộc vào năng suất lao động cận biên và tỷ lệ thuận với năng suất đó.
A.Smith và các nhà kinh tế học cổ điển khác đã không xác định đúng bản chất của tiền lương, coi đó là giá cả của lao động, trong khi K.Mark đã chỉ ra rằng tiền lương thực chất là giá cả của sức lao động Trong quyển I bộ “Tư bản”, chương 17-20, K.Mark đã phân tích sự biến đổi của giá cả và giá trị sức lao động thành giá và giá trị lao động trong xã hội tư bản Ông khẳng định rằng tiền lương trong hệ thống tư bản chủ nghĩa là giá trị của hàng hóa sức lao động, khác với quan niệm của A.Smith và D.Ricardo.
Để đảm bảo phân phối tiền lương công bằng, cần tuân thủ nguyên tắc trả đúng giá trị sức lao động, không thấp hơn mức lương tối thiểu đủ sống Keynes đã liên kết tiền lương với việc làm trong nghiên cứu lý thuyết về tiền lương trong nền kinh tế thị trường xã hội, tạo ra bước tiến quan trọng trong phân phối công bằng Gần đây, Ho Chye Kok, chuyên gia tư vấn nhân lực của Bộ nhân lực Singapore, đã phát triển hệ thống kết cấu tiền lương dựa trên đánh giá công việc, góp phần vào sự công bằng trong phân phối tiền lương.
* Các công trình nghiên cứu về tiền lương và chính sách tiền lương đối với công chức trong nền kinh tế thị trường hiện đại
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, nhiều tác giả đã tiến hành nghiên cứu về tiền lương và đưa ra những quan điểm đa dạng Các nghiên cứu về tiền lương và chính sách tiền lương dành cho công chức trong nền kinh tế hiện đại ngày càng trở nên quan trọng và phong phú.
A Lucas (5/1999), “Lương công chức” Hội thảo giới thiệu nền công vụ Bỉ: kinh nghiệm và thực tiễn, Hà Nội, tháng 5/1999 Bài viết đã phản ánh rõ đặc điểm, phân loại công chức Bỉ và giới thiệu rõ hệ thống tiền lương công chức Bỉ, bao gồm: Bảng lương công chức và các khoản phụ cấp đối với công chức Trong đó, bảng lương công chức Bỉ được thiết kế theo các ngạch lương (các ngạch lương được thiết kế theo vị trí, chức danh công chức), mỗi ngạch quy định một khoảng tối thiểu – tối đa (nâng lương theo thâm niên), việc nâng ngạch trên cơ sở thi nâng ngạch; Ngoài tiền lương nhận được tính theo bảng lương công chức thì công chức Bỉ còn có thể nhận được các khoản tiền thưởng, phụ cấp và trợ cấp như tiền thưởng năm mới, Phụ cấp các khoản chi tiêu trong gia đình; Trợ cấp nơi cư trú; Các khoản trợ cấp gia đình; Trợ cấp thai sản; Trợ cấp nuôi con nuôi; Trợ cấp đi nghỉ
Vào tháng 10 năm 2002, Dato Seri Dr Mahathir Bin Mohamad, Thủ tướng Malaysia, đã công bố báo cáo của Ủy ban Nội các về hệ thống tiền lương công chức Malaysia Nghiên cứu này chỉ ra những đặc điểm quan trọng của chính sách tiền lương công chức, bao gồm cấu trúc lương và hệ thống bảng lương Lương công chức Malaysia được xác định dựa trên độ phức tạp và trách nhiệm của từng vị trí, cũng như chất lượng công việc Mức lương khởi điểm được thiết lập theo trình độ đào tạo và bằng cấp, với cơ cấu lương linh hoạt bao gồm lương cơ bản và các khoản thu nhập khác như phụ cấp và thưởng Hệ thống này đảm bảo tính công bằng giữa lương trong khu vực công và tư, đồng thời duy trì sự công bằng trong mối tương quan giữa các ngành nghề và lĩnh vực khác nhau Mỗi lĩnh vực và vị trí công chức đều được đánh giá cụ thể và phù hợp với yêu cầu công việc.
Bài viết của Văn phòng Ủy ban Dịch vụ Dân sự Chính phủ Hoàng gia Thái Lan khái quát về cải cách hành chính và hệ thống tiền lương cho công chức tại Thái Lan, với phương châm "trả lương đúng người, đúng việc và đúng năng lực" và "trả lương bằng nhau cho công việc làm như nhau" Nguyên tắc quản lý đãi ngộ bao gồm công bằng nội bộ, bình đẳng với bên ngoài, bình đẳng nội bộ và khả năng chi trả Thái Lan phân loại vị trí công việc theo 11 cấp bậc và 8 nhóm nghề nghiệp, từ lãnh đạo cấp cao đến các vị trí mới tốt nghiệp Cụ thể, mức lương thấp nhất cho công chức mới tốt nghiệp là 4.700 baht/tháng, trong khi công chức có bằng đại học ở cấp 3 nhận 6.300 baht/tháng Đặc biệt, trong lĩnh vực y tế, bác sĩ mới tốt nghiệp được xếp ở cấp 4 do yêu cầu đào tạo cao hơn và có thể tăng thêm cấp bậc nếu có chứng chỉ ngoại ngữ và công nghệ thông tin.
Bài viết của Kim (2006) phân tích cấu trúc bộ máy hành chính công ở Hàn Quốc, bao gồm phân loại công chức và chính sách tiền lương trong hệ thống này Các dịch vụ hành chính công được xây dựng dựa trên yếu tố thâm niên, với việc phân công vị trí công tác theo quy định cấp bậc Mức lương công chức Hàn Quốc bao gồm lương cơ bản, phụ cấp và phúc lợi, trong đó lương được chi trả dựa trên hiệu quả làm việc Chính sách chi trả lương hàng năm cho phép mức lương khác nhau trong cùng bậc công chức, tùy thuộc vào hiệu quả công việc Các cơ quan sử dụng kết quả đánh giá hiệu quả làm việc để quyết định thăng tiến và thưởng cho công chức.
Bài viết của Xu Songtao (Nguyễn Ngọc Quỳnh dịch) phân tích cải cách nền hành chính công Trung Quốc, tập trung vào hệ thống công chức và chính sách lương Công chức Trung Quốc được chia thành hai loại: lãnh đạo và không lãnh đạo, với vị trí lãnh đạo được phân cấp từ Thủ tướng đến phó giám đốc Những công chức lãnh đạo có quyền hạn trong tổ chức và ra quyết định, trong khi công chức không lãnh đạo bao gồm nhân viên, nhà nghiên cứu và thanh tra Trong quá trình cải cách, vai trò của công chức ngày càng được nâng cao và phân loại chi tiết Về tiền lương, công chức nhận lương theo vị trí, cấp bậc, lương cơ bản và thâm niên, trong đó lương theo vị trí và cấp bậc là hai yếu tố quan trọng nhất Ngoài ra, họ còn được hưởng nhiều quyền lợi từ chính sách phúc lợi xã hội, bao gồm dịch vụ y tế miễn phí, lương trong thời gian nghỉ ốm, thai sản và các phúc lợi khác từ chính phủ.
David Ma (2011), Public sector reform: The Singapore story, Civil Service
Bài viết của David Ma (2011) tại Trường nội vụ Singapore đã phân tích hệ thống công chức và chính sách tiền lương tại Singapore, nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ công chức trong quản lý nhà nước Singapore xem công chức là yếu tố quyết định sự thành công của các công việc công, do đó, chính sách tiền lương được thiết kế để đãi ngộ xứng đáng và hấp dẫn, nhằm khuyến khích sự cống hiến Mức lương cao, cạnh tranh với khu vực tư nhân, cùng với các khoản thưởng và phúc lợi xã hội, tạo động lực cho công chức phấn đấu và phát triển sự nghiệp Những công chức xuất sắc không chỉ nhận lương cao mà còn được thưởng cao, thúc đẩy họ vươn lên trong công việc.
Giáo sư Derek Robinson đã trình bày báo cáo tại hội thảo “Cải cách tiền lương khu vực Nhà nước tại Việt Nam”, do Bộ Tài chính tổ chức Hội thảo này nhằm thảo luận về các biện pháp cải cách tiền lương trong khu vực công, nhằm nâng cao hiệu quả và công bằng trong việc chi trả lương cho cán bộ, công chức.
Báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) vào tháng 01/2002 đã nêu rõ thực trạng tiền lương thấp của công chức Việt Nam, nguyên nhân chủ yếu là do bộ máy hành chính cồng kềnh và hệ thống bảng lương phụ thuộc vào thâm niên và bằng cấp, không phản ánh hiệu quả làm việc Báo cáo chỉ ra sự cần thiết phải xây dựng hệ thống đánh giá công chức mới và cải thiện chế độ thưởng phạt để nâng cao chất lượng dịch vụ công, đồng thời tiến hành tinh giản biên chế nhằm nâng cao tiền lương cho những công chức có năng lực Giáo sư Chang Hee Lee trong hội thảo về cải cách tiền lương khu vực Nhà nước cũng đã chỉ rõ hạn chế của chính sách tiền lương hiện tại, như việc hệ thống bảng lương quá chú trọng vào bằng cấp mà không đánh giá đúng năng lực thực sự, thời gian nâng bậc lương dài nhưng mức tăng thấp, và tiền lương tối thiểu chưa bảo vệ được lao động giản đơn Đề xuất của báo cáo nhấn mạnh việc cải cách chính sách tiền lương cần hướng tới sự công bằng, minh bạch và phản ánh đúng năng lực làm việc của công chức.
1.1.2 Các công trình nghiên cứu trong nước