BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ
TiÕt 85 Hoạt động 1: Tổ chức tìm hiểu chung về
3. Cuộc trò chuyện giữa hồn Trương Ba với Đế Thích
- Gặp lại Đế Thích, Trương Ba kiên quyết từ chối, không chấp nhận cảnh phải sống “bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn…”
- Lúc đầu, Đế Thích ngạc nhiên, nhưng khi hiểu ra thì khuyên Trương Ba nên chấp nhận vì thế giới vốn không tròn vẹn: “dưới đất, trên trời đều như thế cả”
- Nhưng Trương Ba không chấp nhận lẽ đó, thẳng thắn chỉ ra sai lầm của Đế Thích: “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!”
- Đế Thích định tiếp tục sửa sai bằng giải pháp ít tệ hại hơn là cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị.
- Nhưng Trương Ba kiên quyết chối từ, không chấp nhận cảnh sống giả tạo, cuộc sống mà “khổ hơn là cái chết”, chỉ có lợi cho đám chức sắc.
- Trương Ba kêu gọi Đế Thích hãy sửa sai bằng một việc làm đúng, đó là cho cu Tị được sống lại, còn mình được chết hẳn chứ không
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Đế Thích toát lên ý nghĩa gì? Nếu là
Trương Ba, em có lựa chọn cách giải quyết của Trương Ba không? Vì sao?
+ GV: Qua tác phẩm, em có thể học hỏi được những gì nơi nhân vật Trương Ba?
.
+ GV chốt lại: Có thể học hỏi tính cách của nhân vật Trương Ba: Có lòng tự trọng, chân thật, sống như chính mình, không nên giả tạo, không sợ cái chết…
nhập hồn vào thân thể ai nữa. Đế Thích cuối cùng thuận theo lời đề nghị của Trương Ba.
Sự khác nhau trong quan niệm về sự sống giữa Trương Ba và Đế Thích:
+ Đế Thích có cái nhìn khá quan liêu, hời hợt.
+ Trương Ba cần cuộc sống có ý nghĩa, phải đúng là mình, hoà hợp toàn vẹn giữa linh hồn và thể xác.
Người đọc, người xem có thể nhận ra những ý nghĩa triết lí sâu sắc qua hai lời thoại này:
+ Con người là một thể thống nhất, hồn và xác phải hài hòa. Không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục, tội lỗi.
+ Sống thực sự cho ra con người không hề dễ dàng, đơn giản. Khi sống nhờ, sống chắp vá, không được là mình thì cuộc sống ấy thật vô nghĩa, sẽ gây tai họa cho nhiều người tốt, tạo cơ hội cho kẻ xấu sách nhiễu.
* Hoạt động 3: Tổ chức tổng kết
- Thao tác 1: Tổng kết nội dung đoạn trích.
+ GV: Cảm nhận về chủ đề sau khi đọc - hiểu đoạn trích?
- Thao tác 2: Tổng kết về nghệ thuật đoạn trích.
+ GV: Cách viết kịch của Lưu Quang Vũ có những nét đặc sắc nào?
+ HS: Phát biểu
III. TỔNG KẾT:
1. Chủ đề:
Qua đoạn trích và vở kịch, tác giả muốn khẳng định:
- Được sống làm người quý giá thật, nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn, hài hoà giữa thể xác và tâm hồn còn quý hơn.
- Con người phải luôn luôn đấu tranh với nghịch cảnh, chống lại sự tầm thường, dung tục để hoàn thiện nhân
2. Nghệ thuật:
- Những đoạn đối thoại được xây dưng giàu kịch tính, đậm chất triết lí, tạo chiều sâu cho vở kịch.
- Hành động của nhân vật phù hợp với hoàn cảnh, tính cách, góp phần phát triển tình huống truyện.
- Những đoạn độc thoại nội tâm góp phần thể hiện rõ tính cách nhân vật và quan niệm về lẽ sống đúng đắn.
V. CỦNG CỐ - DẶN DÒ:
1. Củng cố:
- Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt cho ta biết bi kịch gì của nhân vật Trương Ba?
- Những người thân của Trương Ba có thái độ như thế nào trước sự thay đổi của Trương
- Quyết định cuối cùng của Trương Ba khi gặp Đế Thích là gì? Quyết định này thể hiện nhân cách gì của nhân vật?
- Cảm nhận về đoạn kết của vở kịch?
2. Dặn dò:
- Tìm đọc truyện dân gian Hồn Trương Ba da hàng thịt. Thử so sánh những yếu tố kế thừa và sáng tạo của Lưu Quang Vũ?
- Chuẩn bị bài học mới: Nhìn về vốn văn hoá dân tộc - Trần Đình Hượu.
- Câu hỏi chuẩn bị:
+ Đọc Tiểu dẫn và tóm tắt những ý chính.
+ Tìm hiểu: về quan niệm sống, quan niệm về lí tưởng, về cái đẹp mà tác giả đặt ra trong văn bản?
+ Trong bài viết, tác giả Trần Đình Hượu đã xem đặc điểm nổi bật nhất của sáng tạo văn hóa Việt Nam là gì?
+ Theo anh (chị) văn hóa truyền thống có thế mạnh và hạn chế gì?
+ Những tôn giáo nào có ảnh hưởng mạnh đến văn hóa truyền thống Việt Nam?
+ Người Việt Nam đã tiếp nhận tư tưởng của các tôn giáo này theo hướng nào để tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc?
+ Qua bài viết này, theo anh (chị) việc tìm hiểu truyền thống văn hóa dân tộc có ý nghĩa gì trong đời sống hiện nay của cộng đồng nói chung và mỗi cá nhân nói riêng?
TuÇn 32 .
Kí duyệt của Tổ tr ởng Cm : Ngày 22 tháng 3 Năm 2011 . Lê Văn Thanh .
Kí duyệt của ban giám hiệu NT :
(Trích Đến hiện đại từ truyền thống)
Trần Đình Hượu A. Mục tiêu bài học:
I> Mức độ cần đạt: Giúp HS: - Nắm được những luận điểm chủ yếu của bài viết và liên hệ với thực tế để hiểu rõ những đặc điểm của vốn văn hóa truyền thống Việt Nam.
- Nâng cao kĩ năng đọc, nắm bắt và xử lí thông tin trong những văn bản khoa học, chính luận.
II> Trọng tâm kiến thức, kĩ năng:
1. Kiến thức: Giúp hs: - Nắm được những luận điểm chủ yếu của bài viết và liên hệ với thực tế để hiểu rõ những đặc điểm của vốn văn hóa truyền thống Việt Nam.
2. Kĩ năng: - Nâng cao kĩ năng đọc, nắm bắt và xử lí thông tin trong những văn bản khoa học, chính luận.
B. Cách thức tiến hành:
- GV tiến hành giờ dạy theo các phương pháp: Đọc sáng tạo, tái hiện, gợi tìm, thảo luận, so sánh, thuyết giảng.
C. Phương tiện thực hiện:
- SGK, SGV, thiết kế bài dạy.
D. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: Hồn Trương Ba da hàng thịt 3. Bài mới:
- Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác anh hàng thịt cho ta biết bi kịch gì của nhân vật Trương Ba?
- Những người thân của Trương Ba có thái độ như thế nào trước sự thay đổi của Trương Ba?
- Quyết định cuối cùng của Trương Ba khi gặp Đế Thích là gì? Quyết định này thể hiện nhân cách gì của nhân vật?
- Cảm nhận về đoạn kết của vở kịch?
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt TiÕt 88 :
* Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về tác giả và tác phẩm
- Thao tác 1: Tìm hiểu chung về tác giả.
+ GV: Yêu cầu 1 HS đọc Tiểu dẫn và tóm tắt những ý chính.
+ GV: Nhận xét và dùng phương pháp thuyết trình để giới thiệu thêm về công trình Đến hiện đại từ truyền thống của tác giả Trần Đình Hượu .
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
- Trần Đình Hượu (1926- 1995), quê ở huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
- Từ năm 1963 đến ăm 1993, ông giảng dạy tại khoa Văn, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.
- Chuyên nghiên cứu các vấn đề lịch sử tư tưởng và văn học Việt Nam trung cận đại.
- Ông đã có nhiều công trình nghiên cứu như:
+ Văn học Việt Nam giai đoạn giao thời 1900 – 1930 (1988),
+ Đến hiện đại từ truyền thống (1994), + Nho giáo và văn học Việt Nam trung cận đại (1995),
+ Các bài giảng về tư tưởng phương Đông
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
- Ông được phong chức danh Phó Giáo sư năm 1981 và được tặng Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ năm 2000.
2. Tác phẩm:
Văn bản được trích từ công trình Đến hiện đại từ truyền thống, bài Về một số mặt của vốn văn hóa truyền thống mục 5, phần II
* Hoạt động 2: Tổ chức đọc- hiểu
văn bản II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN:
- Thao tác 1: Tìm hiểu về Những đặc điểm của văn hóa Việt Nam về vật chất và tinh thần
+ GV: Về tôn giáo, nền văn hoá của ta có những ưu điểm gì?
+ GV: Người Việt ta đã sáng tạo được những thành quả nghệ thuật như thế nào? Quy mô của chúng như thế nào?
+ GV: Về cách ứng xử, văn hoá ứng xử của ta có ưu điểm gì, nhược điểm gì?
+ GV: Trong sinh hoạt hằng ngày, người Việt ưa chuộng lối sinh hoạt như thế nào?
(Khéo co thì ấ m, Thái quá bất cập…)