lên doat thành Phiên-an, iết Tồng-đấc Nguyễn-Vũn-Quế và bat song Bạch-Xuõn-Nguyờn đem ôlan dộn > đề tế Lờ Tả-quõn.
di trong yong mot thang, tất cả 6 tỉnh miền Nam đều theo về Lẻ-Văn- Khôi. :
Thinh-th Gia Lê-Văn-Khôi tất lớn, đến đổi vua Minh-
Mạng phủi s sai ba viên lương-tưởng là Tống-I'hước-I.ương làm
“Thảo-nghịch Tả tướng-quản, Phan-Vũn- Phúy làm Tháo-nghịch
| Hữu-tướng-quân, Trin-Van-Nang (oguoi dã từng làm Gia-
| định-thủnh Phỏ Tồng-trấn) làm Bìnhi-khấu twong-quan cing hai vien Tham-tân quản-vụ là Nguyễn-Xuân và Trương-Minh- Giảng, suãt-lãnh thủy-bình, bo-binh ya tượng-binh vào đánh
Lê-VũnKhỏi — ,
Dẫu Vạ-Úy Thái-Công-Triều trở lòng quy-thuận Triển:
đình, dâu Lẻ-Văn-Khỏi bị bịnh chết sớm vào tháng chap quy-
1i(1833) dẫu quân-đội nhà vua với binh-hùng tướng-dõng, bộ-
tốt quá it của Lô-Văn-Khôi vẫn kiên gan cố-thủ cho tới khi
lương-thực cạn khô, cho tới ngày 7 Ất mùi (1835) thanh Phiên-
an mới bị hạ.
Vụ Lê-Văn-Khôi quan-trọng đến nổi vua Minh-Mang
khong rigot d6c-thic yan thèm lương, tiếp thêm quận, và khš vừa hạ được thành, những viên chỉ-huy quản 'Triền trước hết là cho xổ một cõy cờ đỏ trờn đề mấy chữ ô Thành Phiờn-an đó hạ ằ rồi day thay phu đổi ngựa chảy luũn ngày luụn độm lử Sải-gòn về Kinh-đỏ báo-tiệp (Hồng-kỷ báo-~Liệp),
Vua Minh-Mạng hết sức vui mừng, Iruyều đồng củi giải sáu thà-phạm (1) ở Gia-định-thành về Kinh, côn bao nhiều quan-si và nam, phụ, ] ao, iu bắt được trong thánh (1831 Tigtrờl) (2) thỡ đem chẻm hết và chụn chỳng một hầm, gọi là ôMa-Nguyyằ,
Rồi vua cho phả hủy thành Phiên-an và xuống chiếu dạy
đình-thần truy-toi Lê Tả-quân,
Thẻ theo ý vua, Phan-Ba-Dat ở Bử-sỏl.v
tội vỏ cựng-gắt-gao rồi đỡnhsthần -ô vạch - lỏ
tin vết ằ, dễ, rốt cuộc, lộn ỏn Lờ Tả-quản ;
lên đảng sở buộc fim sau, boi long Í to: dang phat quan
3 tội đảng xử giáo 7 tội đảng xử trâm ;
Và riêng về việc gọi là dung-dưỡng Lẻ-Văn lương đề cú cuộc ô Phiộn-
trì.
-Khôi và lính Hồi.
an bớnh-biến ằ thi khộp. vào tội lăng_
-) Trong đó có con của Lé-Pin. Khoi mới 7 tuồi, —=_ mt link-muc
ngwoi Phap (ên Marchand va ;một người. Trung-hoa tết Mach-Téin-Giai,
(2)’ Theo Fist Nain st lược,
Sau nữa, nội~câc định tội : Chinh-pham tic Lé Ta.quan
đã chết thì truy-dạt cáo-sắc và bd quang-{uách mã hành tội xương thây, đề làm gương hầu răn người khác ; còn tầng.
lỗ, tỗ-phụ trước có phong-tặng thì truy-đoạt lại; mồ mà. Ông
Ba Cha Me cd tiếm-dụng trải phép thi tước-hủy đi (1) ; con,
châu, vợ, hầu thì phan-biet nghị tôi ; tải-sẵn thì tich-thu tất
cá, `
Án nầy đệ lờn vua phản : ô Những tội xột đõng trầm quyết
thì đồi làm tram-giam-hau (2) con chau từ 15 tôi trổ xuống,
thi tạm hãy giam-giữ, trẻ thơ thị không bất, 13 phụ-nữ đẳng
tội phát-nô thì đều tha ; lội xét đảng phản thay thì cũng bố
qua >,
Còn đối với Lẻ Tả-quân thì vua phê : Xương khô trong mA, chẳng bỏ gia-hình, vay cho Téng-dde Gia-dinh phong mo sản bằng nắm và dung trụ bằng đỏ trờn khắc tỏm chữ lớn ằ
QUYỀN YấM LE-VAN-DUYET PHUC-PHAP xt?ằ (3)
Lê Tả-quân Phu.nhân thì được miễn tội (4)
+
ẹ) Njười ta guen got những ngồi mộ nầu là ô lăng ằ (nờn quan
triều mới nghĩ như thế), chữ irộn md bia khụng cú chữ nào ô liộm-dung ằ,
(3) Bian trém, nhwig chira ehém ngay, còn giam Tại.
Ô) Đúp là ché quyén-yém Lé-Van-Duyet chiu hinh phái, Nhiều sỏch eiộp bạ chữ sau là ô thụ phỏp xửằ. nhưng liệt L nuện chỏn rừ là phục phỏn xứ ô chữ phục phỏp ằ mới đúng.
(4) Theo lải-liệu của ễng Nguuễn-Triệu, bằt-hiờn Tru-Thần, tỏc giả quyền Tiều.sử' Đức Thượng-Cụng Lờ Tủ-Quõn thi khi được miền tội, Phu-nhân nề ở oới sanh-mẫu tả Ba Didi,
trong mét ngdi chia lai Cho-Lén, gai là chùa Bà Đồi (uảo khu sau nhà thương Chợ âu, nề đường Nùng-V ương ngày nay) ; không được bao lâu Phu-nhân qua đời vat
tam tang tat prin sau chia, vé sau ni cdi tang bên mộ Lê Ta-quan, nén nay tai Laing-Ong ed md Song-hin,
Qua Tự-Đức Nguyờn-niờn (1848) (1) vua nghĩ đến ô cụng- lạo bỏch-chiến ằ của Lẻ Tó-quõn nẻn gia-an ban chức Cai-đội
cho Lê-Văn-DIỆN con của Phò-mã Lê-Văn-Yến.
Nim Ti-Dire 2 (1849), Kinh-thành bị bịnh dịch boành.
hành, vua xuống chỉ đạy tìm cách cầu cho ngưng tai-họn,
@Ÿ Vử-biền Ta-Quang-Tự, văn-thĩn Hả-Duy-Phiờn tõu ring
nhiều oan hdn chwa situ-thoat, vrong-vin s¢m hom, gay nén
phiền nhiễu, nên xin nhà vua rửa oan tây "hận cho những:
Vua. ưng ý, dạy quan đia-phương đẹp cây trụ có khắc 8 _
chữ liên kia và đễ mặc-tình thắn-nhâu tự lo việc sửa-sáng xây - dap mộ phản cho Lê Tả-quản.
Se eee ae ees
Liệt~truyện của Quéc-sit-quan tai Tri8e-dinh Hué con thêm
# Từ nim Minh-Mang 16, sau khí Phan-yén-thanh bi_ha, giip_
“ồn thanh vắng Háy lc trời Am-n, người ở gần mộ Lê Tả-
mụlle 6 liéng ma Tên qiỷ khốc hoặc cỏ tiếng người ngựa xón-
Xuo, khiến eư-dân chẳng dim đến gần, kế đi đường cững đạng lãnh ra xa : đến lửe phần mộ đã được trùng-tu thì những tiếng
rền rẽ nỗù trờn mới ờm, mới đứt ằ,
Mãi đến năm Tự-Đức 31 (mậu-thìn, 1858), vua mới truy- phục nguyờn-hàtn cho Lờ Tả-guõn là ằ
ô VONG-CÁC CễNG-THẦN CHƯỞNG TA-QUAN BINH-TAY
TƯỚNG-QUẢN QUẬN-CễNG ằ,
_ () Vua Tự-Đức lên ngôi vio tháng mười đỉnh-mùi (1847), nên
nam sau mới là Tự-Đức nguyên-niên (mậu=thâr: 1848). :
TS ee OTe
Sc
NNER
`
Sa TÔ
eee
ae ee NNG OAT eens
ean
sere
prey
eae
PE eae,
ae
HỆ TẠP
hoạ
XS
B4 4M. VN a
AC
= Z
TiMs