Chương này tôi sẽ trình bày ưu điểm, nhược điểm và cách khắc phục các nhược điểm của lối dạy học bằng PGV:
I. Ưu điểm
Ngoài chỗ mạnh là tiết kiệm thời gian, nhờ đó mà PGV cho phép gia tăng tốc độ làm việc cho HS như đã nói ỏ trên thì việc dạy học bằng PGV còn có nhiều cái lợi như sau :
a, Tạo điều kiện để 100% HS đều phải làm việc bằng tay. Nhờ đó, GV có thể kiểm soát được hoạt động của từng HS
b, Qua các sản phẩm của quá trình làm việc bằng tay của HS, GV có được nguồn
thông tin phản hồi trung thực hơn, từ đó điều chỉnh được cách dạy của mình.
c, Chống lại được thói quen ỷ lại, dựa dẫm của đa số HS kém và trung bình.
d. Trong lúc HS tiến hành các hoạt động học tập bằng tay, các biến đổi sinh hóa được diễn ra một cách mạnh mẽ hơn, sâu sắc hơn trong não của các em, giúp các em hiểu sâu và nhớ lâu bài hơn
e. Bản thân PGV đã là một sự phân bậc, trong đó người soạn đã tính toán kĩ từng bước nhỏ để vừa sức với HS, để các em có thể làm được, qua đó có thể tự mình chiếm lĩnh kiến thức mới. Nói cách khác phiếu giao việc đồng thời cũng là bộ phận chính của giáo án, dựa váo nó GV có thể dạy học một cách thuận lợi hơn, nhẹ nhàng hơn.
g. PGV thường được soạn trên giấy khổ lớn (khổ A4 – 19cm 27cm) do đó HS có thể viết chữ tương đối to trên những khoảng giấy rộng. Ngoài ra nhờ vị trí của các bài trên PGV (in sẵn) là như nhau đối với mọi HS nên GV có thể quan sát nhanh quá trình và kết quả làm việc của HS. Trong khi đó, lối làm việc trên vở kẻ ô li không có được các ưu thế nêu trên. Còn lối làm việc trên bảng con bằng phấn hiện nay tuy giúp PGV có thể quan sát nhanh nhưng diện tích bảng con lại quá nhỏ, không viết được nhiều, ngoài ra lại còn mất vệ sinh vì bụi phấn rất có hại cho sức khỏe của trẻ.
h, Trong PGV sẽ có rất nhiều bài tập mang dáng dấp trắc nghiệm. Do đó, việc sử dụng PGV sẽ giúp GV và HS nhanh chóng tiếp cận với các lối kiểm tra, đánh giá và thi cử của Bộ GD-ĐT
i, Trong lúc dạy học GV chỉ phải làm ít, nói ít; còn HS lại phải làm việc nhiều. Điều này phù hợp với quan điểm dạy học mới: “Lấy HS làm chung tâm”
II. Nhược điểm:
Bên cạnh các ưu điểm nêu trên, PGV có những nhược điểm sau:
a, Tạo cho HS thói quen làm việc không có đầu, có đuôi đầy đủ. Ví dụ để giúp cho HS lớp 2 thuộc quy tắc tìm số hạng trong một tổng, GV thường chỉ yêu cầu HS điền chữ vào dấu …
“ Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi ……….”
Như vậy HS chỉ cần điền đoạn cuối của quy tắc : số hạng đã biết, còn đoạn đầu đã có người khác làm hộ rồi.
b, Hạn chế năng lực diễn đạt và trình bày bằng lời của HS, vì các em làm việc bằng tay nhiều quá.
c, Hiện nay chúng ta còn nghèo nên không có điều kiện để làm PGV có kẻ ô li. Do đó, khi HS phải viết một câu văn dài (ví dụ câu lời giải của bài toán đố) thì chữ các em thường không đẹp, ảnh hưởng đến việc rèn vở sạch đẹp.
d, Gây ra một sự tốn kém về tài chính, vì trong mỗi tiết học GV lại phải phát cho mỗi HS một tờ giấy (tức PGV). Ngoài ra trường nào chưa có máy photocopy thì ta thấy CÁCH DẠY HỌC BẰNG PGV VẪN HIỆU QUẢ HƠN so với cách dạy thông thường hiện nay.
III. Cách khắc phục các nhược điểm:
a, Để khắc phục nhược điểm II.a, GV không nên sử dụng PGV quá nhiều mà cần cân đối giữa việc dùng PGV và việc sử dụng “ SGK và vở”. Có thể giải quyết theo hướng : Ở trên lớp thì HS sử dụng PGV để học bài mới và luyện tập. Song với các bài tập cho về nhà thì GV chọn các bài ở SGK và HS phải làm vào vở. Ngoài ra khi soạn PGV, GV cũng nên có những việc , trong đó HS phải làm từ đầu đến cuối ( chẳng hạn ở PGV nêu đề toán, HS phải tự tóm tắt đề, rồi tự giải); không nên ra quá nhiều những việc mà trong đó, HS chỉ phải làm đoạn cuối mà thôi.
b, Để khắc phục nhược điểm II.b, GV cần lưu ý kết hợp giữa việc yêu cầu HS đọc kết quả (có nhìn giấy) và nêu kết quả (không nhìn giấy); thường xuyên yêu cầu các em giải thích cách làm; khuyến khích HS nhận xét phê phán cách làm của bạn, khuyến khích trẻ thắc mắc, thảo luận và tranh luận.
Nói chung là không nên tuyệt đối hóa nguyên tắc “học bằng tay” mà vẫn phải kết hợp khéo léo các phương pháp khác nhau.
c, Trên PGV, những chỗ mà HS phải viết những câu văn dài, cần có kẻ li để trẻ rèn chữ viết. Trong lúc làm bài tập ở nhà, HS cũng phải là trên vở kẻ ô li để rèn chữ viết.
d, Nơi nào không có điều kiện tài chính để phát PGV cho từng HS thì GV lần lượt ghi nội dung các công việc lên bảng để HS làm vào vở. Tuy nhiên lối này rất tốn thời
gian, dễ “cháy giáo án”.
Trên đây là tất cả những ưu, nhược điểm và cách khắc phục nhược điểm mà tôi tìm hiểu được, hi vọng sẽ nhận đươc nhiều ý kiến đóng góp của quý thầy cô và các bạn.