Chương 3- Thực trạng của tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy Nguyên nhân và giải pháp
1- Thực trạng của tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy
Trong những năm qua tình hình tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy diễn ra tương đối phức tạp và tăng nhanh. Theo thống kê năm 1990 phát hiện 41 vụ và 57 người phạm tội mua bán, tàng trữ, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và đến năm 1999 thì số người phạm tội này tăng lên rất nhanh cụ thể là năm 1999 phát hiện 7.503 vụ và 15.056 người mua bán, tàng trữ, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Qua số liệu thống kê trên ta thấy tình hình tội phạm ma túy cũng như tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy ở nước ta hàng năm điều tăng và tăng rất nhanh về số vụ và số người phạm tội.
Tại một số khu vực ngoại biên, hoạt động tổ chức sử dụng tái phép chất ma túy nổi lên là lợi dụng địa hình hiểm trở để tập kết thành các tụ điểm, tổ chức các "chợ ma túy". Các đối tượng còn thông qua dân qua lại biên giới, cất giấu ma túy trong hành lý, chia nhỏ số lượng thành nhiều lượt đưa vào Việt Nam, móc nối với đối tượng người Việt ở khu vực biên giới và nội địa để cung cấp chất ma túy cho các tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Các đối tượng này thường chọn địa điểm cao dễ quan sát, có sóng điện thoại di động, bố trí lực lượng cảnh giới, bảo vệ để chỉ đạo việc tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Và trên các tuyến biển - đảo nổi cộm lên thực trạng bán lẻ và tổ chức sử dụng ma tuý tại các khu du lịch, nghỉ mát, các bến đậu của tàu thuyền... Các đối tượng này
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
đã triệt để lợi dụng các tuyến biển - đảo để chuyển hướng hoạt động, móc nối hình thành các đường dây vận chuyển đưa lượng lớn ma túy vào các tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Tính đến cuối năm 2006, cơ quan chức năng thống kê được cả nước có 160.226 người nghiện ma túy, tăng 1.798 người so với năm 2005. Trong đó tăng nhiều nhất ở các địa phương như Sơn La, Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tây, Lào Cai. Cả nước có trên 2.000 chủ chứa tổ chức sử dụng ma túy, nếu so sánh với năm 1982 trở về trước thì tăng gấp 3 lần; tệ nạn ma túy phát triển làm tăng lên số tội phạm tổ chức sử dụng và buôn bán vận chuyển các chất ma túy.
Người nghiện hút đa dạng, phần lớn ở độ tuổi thanh thiếu niên. Ở Bắc cạn năm 2004 đã phát hiện 10 học sinh tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý, có 41 tụ điểm và 121 điểm mua bán lẻ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý. Địa bàn có nhiều người nghiện là thị xã Bắc Kạn, huyện Bạch Thông, huyện Chợ Đồn, từ chỗ người nghiện hút tăng nên đã hình thành các đường dây vận chuyển mua bán ma tuý trên các tuyến Bắc Kạn-Cao Bằng, các tuyến nội tỉnh từ thị xã Bắc Kạn đi các huyện để phục vụ nhu cầu cho người nghiện, kết quả năm 2005 đã điều tra phát hiện 15 vụ 44 đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý.
Tệ nạn tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, ở nước ta vẫn diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi. Chỉ tính riêng năm 2007, cả nước đã triệt phá được 1.186 đối tượng tổ chức và sử dụng trái phép chất ma tứy phức tạp băt giữ, bọn tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy hoạt động với các thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt và diễn ra trên tất cả các địa bàn. Tuy nhiên, với tinh thần quyết tâm tấn công tội phạm ma túy, ngành Hải quan đã phối hợp bắt giữ và xử lý 23 vụ với 36 đối tượng. Nhìn chung, tội phạm này hoạt động với các thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt và diễn ra trên tất cả các tuyến, địa bàn; mặc dù lực lượng chuyên trách Kiểm soát phòng, chống ma tuý của Ngành Hải quan mới được thành lập và còn thiếu về biên chế, trình độ chuyên môn nghiệp vụ chưa đồng đều, trang bị phương tiện phục vụ giám sát, phát hiện ma túy còn lạc hậu.
Tình hình tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tổng hợp ở các vũ trường, quán Bar – Karaoke vẫn diễn biến phức tạp tại các Thành phố lớn như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, sau vụ lực lượng Công an triệt phá điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại vũ trường New Century ở Hà Nội, các đối tượng phạm tội dạt về vùng ven đô thị và các tỉnh lân cận như: Hà Giang, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Bắc Giang để hoạt động tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.Vào hồi 1 giờ 15 phút, ngày 06/12/2007, nhận được tin báo của quần chúng nhân dân có một số đối tượng tụ tập thuê tại phòng 401, khách sạn Lan Anh thuộc khu vực xã Nghi Thu, thị xã Cửa Lò để
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
tổ chức sử dụng ma tuý (thuốc lắc) trái phép. Lãnh đạo Công an Thị xã Cửa Lò đã chỉ đạo triển khai lực lượng tiến hành xác minh và tổ chức vây bắt quả tang 13 đối tượng (gồm 7 nam, 6 nữ) khi chúng đang tổ chức sử dụng ma tuý và say sưa lắc lư trong tiếng nhạc điên cuồng giữa lúc nửa đêm và chiều 6/7, Công an TP.HCM bất ngờ ập vào quán cà phê Chân Tình, số 85 Lương Định Của, quận 2 bắt quả tang 13 đối tượng (gồm 5 nữ, 8 nam) đang hút, chích ma túy. Theo thông tin ban đầu, ổ hút chích này do Cao Thanh Sơn (tự Sơn “đen”, SN 1981, ngụ tại quận 2, một đối tượng vừa ra tù) tổ chức. Sơn “đen” thuê mặt bằng mở quán cà phê Chân Tình hơn 1 tháng nay, nhưng thực chất dùng để tổ chức cho các đối tượng nghiện ngập cùng Sơn hút chích ma túy.
Quán Chân Tình được “ngụy trang” khá kín đáo, sau lớp kính màu đen bên ngoài cửa ra vào, Sơn thiết kế một phòng cách âm đặc biệt, đặt bộ bàn ghế salon và lắp đặt giàn máy gồm 1 tivi, bộ âm ly, 4 loa để phục vụ cho cơn phê thuốc. Đến lúc 22 giờ 30 ngày 18 tháng 10 năm 2008 PC17 (Công an TP Hải Phòng) phối hợp cùng Phòng 4, C17 Bộ Công an đã bắt quả tang tại phòng K2, tầng 3 khách sạn VISTAR (xã An Đồng, huyện An Dương, Hải Phòng) 21 người (17 nam, 4 nữ) đang tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Trong số này có 9 người ở Hải Phòng, 6 Hà Nội, 3 Quảng Ninh, 1 Phú Thọ, 1 Hưng Yên và 1 ở Thanh Hóa. Lực lượng công an thu tại chỗ 4 viên ma túy tổng hợp, 3 điếu cần sa còn nguyên và 9 điếu đã hút dở. Ngoài ra, còn thu 1 dàn âm thanh có công suất cực lớn cùng nhiều chai rượu đang uống. Qua xét nghiệm nhanh, 12/21 người có phản ứng dương tính với chất ma túy. Lực lượng công an đã đưa những người này sang trung tâm cai nghiện ngay sau đó. Bọn tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy triệt để tận dụng mọi địa điểm để tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy làm cho việc đấu tranh phòng chống các tội phạm ma túy gặp rất nhiều khó khăn.
Tệ nạn ma túy là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm và lây nhiễm HIV/AIDS ra cộng đồng ngày một nhanh. Hiện trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc có 26 điểm, 4 tụ điểm mua bán trái phép chất ma túy. Trong số 1386 đối tượng liên quan đến ma túy (hộ khNu tại Vĩnh Phúc) có 20 đối tuợng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy đã tác động xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh và thực sự là mối lo ngại nếu chúng ta không kịp thời triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn.
Hậu Giang không phải là một địa bàn trọng điểm về ma túy, tuy nhiên do địa bàn tiếp giáp với Thành phố Cần Thơ và các tỉnh khác trong khu vực nên tình hình tội phạm ma túy từng lúc còn diễn biến phức tạp.
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Nguồn ma túy thường được các đối tượng mua bán, vận chuyển từ Thành phố Cần Thơ, Sóc Trăng, Kiên Giang về Hậu Giang tiêu thụ, bằng cách sử dụng hoặc tổ chức cho các đối tượng nghiện ma túy sử dụng. Phương thức thủ đoạn hoạt động của bọn tội phạm ma túy ngày càng tinh vi, chúng thực hiện hành vi khép kín, thường xuyên thay đổi địa điểm, phương thức tổ chức sử dụngt rái phép chất ma túy. Đa phần những vụ liên quan đến ma túy được phát hiện còn nhỏ lẻ, chưa phát hiện các tụ điểm, băng nhóm phức tạp về tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, các điểm “lắc”. Theo kết quả khảo sát đến tháng 12-2007, số người nghiện ma túy tại địa phương là 178 đối tượng; có 167 nam và 11 nữ hầu hết có độ tuổi từ 18 đến 35, trong đó đang quản lý tại địa phương là 102 đối tượng; số còn lại đang ở các trung tâm cai nghiện.
Và theo thống kê của Tổng cục Cảnh sát trong 6 tháng đầu năm 2008 thì các cơ quan điều tra đã phát hiện 586 vụ, 1.470 đối tượng tổ chức, sử dụng trái phép các chất ma túy.
Tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy hàng năm điều tăng và theo thống kê của tổng cục cảnh sát thì năm 2007 phát hiện 1.186 đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và sáu tháng đầu năm 2008 phát hiện 1.470 đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Chỉ trong sáu tháng đầu năm mà mà số đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tăng lên 384 đối tượng.
Sau khi một số vũ trường lớn bị triệt xoá, bọn tội phạm chuyển hoạt động ra các tỉnh lân cận và có hiện tượng lợi dụng trẻ em, phụ nữ, người nhiễm HIV/AIDS tiếp tay cho chúng để tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
1.2. Những khó khăn, vướng mắc trong quá trình đấu tranh phát hiện tội phạm
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện công tác phòng chống tội phạm ma túy nói chung, cũng như việc phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trong công tác phòng chống ma túy còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như:
Thứ nhất, Về phía pháp luật trong đấu tranh và phòng, chống tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy còn chậm ra đời. Mãi đến năm 1985 thì nhưng quy định về tội phạm ma túy mới được ra đời nhưng chỉ dừng lại ở một số tội phạm và tội tổ chức sử dụng trái phép mới được quy định trong Bộ luật hình sự năm 1985 trong khi đó hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy đã hình thành từ lâu, gây khó khăn trong công tác đấu tranh và phòng chống tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Và quy định này đã được hoàn thiện hơn trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 nhưng qua thực tiễn đấu tranh vẫn còn nhiều vướng mắc. Như việc xác định hành vi nào là
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
hành vi tổ chức sử dụng trái phép và hành vi nào là sử dụng trái phép chất ma túy để quyêt định hình phạt còn gặp nhiều khó khăn. Lực lượng trực tiếp đấu tranh chống tội phạm về ma túy còn thiếu về số lượng, một số còn hạn chế về trình độ nghiệp vụ; cán bộ chuyên trách, còn làm việc theo chế độ kiêm nhiệm nên bị động, lúng túng trong theo dõi, nắm bắt tình hình, giải quyết, xử lý công việc. Trước năm 1996 Công An nhân dân chưa có lực lượng chuyên trách đấu tranh và phòng chống các tội phạm ma túy nói chung và tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy nói riêng. Nhiệm vụ này giao cho lực lượng An Ninh và Cảnh sát chưa có cơ quan chuyên trách về đấu tranh các tội phạm ma túy và tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Trong khi đó các tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy ngày càng tăng về số vụ và số đối tượng phạm tội. Lực lượng An Ninh và Cảnh Sát chưa coi đây là nhiệm vụ chính và trong chừng mực nào đó chỉ làm công tác phòng ngừa và tham gia với lực lượng cảnh sát trong đấu tranh phòng ngừa tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Thứ hai,về thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy
- Phương tiện, kinh phí giành cho các hoạt động trong công tác đấu tranh và phát hiện tội phạm còn thiếu, chưa đáp ứng thực trạng tình hình. Những phương tiện phục vụ cho cuộc đấu tranh phòng chống các tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy còn lạc hậu, trong khi đó bọn tội phạm hoạt động ngày càng tin vi, thực hiện nhiều thủ đoạn khác nhau làm cho công tác đấu tranh phát hiện tội phạm còn nhiều khó khăn. Kinh phí dành cho công tác đấu tranh phòng chống tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy còn hạn chế. Nên không có kinh phí đầu tư trang bị kỹ thuật và mua sắm thiết bị. Do đó chưa đáp ứng được nhu cầu của cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm.
- Nhiều cán bộ trong quá trình thực hiện công tác đấu tranh phòng chống và phát hiện các tội phạm đã bị biến chất vì những khoản lợi khá hấp dẫn thu được từ các hoạt động liên quan đến ma túy. Nhiều cán bộ trong tham gia vào công tác phòng chống ma túy đã tiếp tay cho bọn tội phạm làm cho hoạt động kiểm tra của các cơ quan chuyên trách còn gặp nhiều khó khăn.
- Việc phát hiện tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy còn gặp nhiều khó khăn do bọn tội phạm này hoạt động ngày càng tinh vi với nhiều thủ đoạn khác nhau. Hoạt động tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy được thực hiện với nhiều hành vi khác nhau như cho thuê địa điểm cung cấp chất ma túy cho các con nghiện, tổ chức cho các con nghiện tự đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể mình hoặc người tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể con nghiện, và những
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
hành vi này được thực hiện ở nhiều địa điểm khác nhau như các quán bar, khách sạn, địa điểm karaoke làm cho các cơ quan chuyên trách rất khó phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi phạm tội. Ví dụ: Vào hồi 1 giờ 15 phút, ngày 06/12/2007, nhận được tin báo của quần chúng nhân dân có một số đối tượng tụ tập thuê tại phòng 401, khách sạn Lan Anh thuộc khu vực xã Nghi Thu, thị xã Cửa Lò để tổ chức sử dụng ma tuý (thuốc lắc) trái phép. Lãnh đạo Công an Thị xã Cửa Lò đã chỉ đạo triển khai lực lượng tiến hành xác minh và tổ chức vây bắt quả tang 13 đối tượng (gồm 7 nam, 6 nữ) khi chúng đang tổ chức sử dụng ma tuý và say sưa lắc lư trong tiếng nhạc điên cuồng giữa lúc nửa đêm. Tang vật thu giữ gồm: 05 viên ma tuý tổng hợp (hồng phiến); 01 gói hêrôin có trọng lượng 0,2 gam; 04 điếu thuốc lá quấn bằng nguyên liệu cần sa. Chiều 6/7, Công an TP.HCM bất ngờ ập vào quán cà phê Chân Tình, số 85 Lương Định Của, quận 2 bắt quả tang 13 đối tượng (gồm 5 nữ, 8 nam) đang hút, chích ma túy. Theo thông tin ban đầu, ổ hút chích này do Cao Thanh Sơn (tự Sơn “đen”, SN 1981, ngụ tại quận 2, một đối tượng vừa ra tù) tổ chức.
- Tụ điểm phức tạp về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là địa bàn dân cư nhất định, diễn ra các vụ mua bán lẻ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy gây mất trị an ở địa bàn. Các tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy thường diễn ra ở nơi công cộng, xóm liều, đường phố, các địa điểm giáp ranh, cho nên gây khó khăn cho công tác quản lý của chính quyền và lực lượng công an cơ sở. chính những tụ điểm phức tạp về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, cho nên việc phòng ngừa ngăn chặn các tội phạm ma túy đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa các cấp chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên trách.
- Thủ đoạn của bọn tội phạm ma túy hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt, chúng khai thác triệt để các thành tựu mới của khoa học kỹ thuật vào quá trình phạm tội, đối phó với các cơ quan bảo vệ pháp luật, bọn tội phạm có sự cấu kết chặt chẽ với nhau làm cho công tác đấu tranh và phát hiện tội phạm gặp nhiều khó khăn. Ở một số địa phương, có tình trạng tái trồng cây chứa chất ma túy, còn nhiều tụ điểm phức tạp về tình hình tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, tình hình tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy vẫn có xu hướng gia tăng, lan rộng. Thực trạng nói trên do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do cấp ủy Ðảng, chính quyền ở một số đơn vị, địa phương chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của công tác phòng, chống ma túy; chưa thật sự nghiêm túc triển khai thực hiện Chỉ thị của Bộ Chính trị. Vì vậy, chưa tập trung sức lãnh đạo, chỉ đạo công tác phối hợp và huy động sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị, xã hội tham gia
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu