S đ 3.3.1. Mô hình nghiên c u các nhân t tác đ ng t i giá c phi u c a các công ty ngành D u khí niêm y t trên th tr ng ch ng khoán Vi t Nam
Ngu n: Tác gi t t ng h p D a trên c s lỦ lu n, các lỦ thuy t đư nêu trên, ta xây d ng đ c ph ng trình sau:
Pi = 0 + 1xSIZEi + 2xDIVIDENDi + 3xROSi + 4xROAi + 5xROEi +
6xGROWTHi+ 7xCR+ 8xQR + 9xSTATEi+ + 10xI + 11xGDP+ ei
Giá c phi u(P) Chính sách
c t c (Dividend)
T ng tr ng GDP(GDP)
T ng tr ng th ph n(GRO WTH)
L m phát (I) Kh n ng
sinh l i (ROA, ROS, ROE) T l v n
nhà n c (STATE)) Kh n ng thanh toán (CR,QR)
Quy mô công ty (SIZE)
33 3.3.2. Các bi n và gi thuy t nghiên c u
Bi n ph thu c 3.3.2.1.
Bi n ph thu c chính là nhân t trung tâm đ xác đnh nh h ng tác đ ng c a các bi n khác. Trong nghiên c u này bi n ph thu c chính là giá th tr ng c a c phi u các công ty ngành D u khítrên th tr ng Vi t Nam.
Bi n đ c l p 3.3.2.2.
Các nhân t đ c cho r ng s nh h ng t i giá c phi u c a công ty, c ng chính là các bi n đ c l p đ c xem xét trong mô hình, bao g m 11 bi n sau:
Quy mô ếoanh nghi p (SIZE): T ng tài s n
Có th thông qua nhi u tiêu chí khác nhau đ đánh giá quy mô c a m t doanh nghi p nh l c l ng lao đ ng, tài s n, v n ch s h u hay t ng doanh thu…Tuy nhiên trong nghiên c u này, ta s t p trung vào nghiên c u nh h ng c a quy mô doanh nghi p lên giá c phi u trên khía c nh t ng tài s n c a doanh nghi p đó.
Theo nhi u nghiên c u tr c đây thì quy mô doanh nghi p có tác đ ng cùng chi u đ i hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh và gián ti p tác đ ng t i giá c phi u c a doanh nghi p. ki m nghi m đi u đó trên th tr ng Vi t nam c th là các công ty ngành D u khí niêm y t trên sàn ch ng khoán, ta xây d ng đ c gi thuy t đ u tiên nh sau:
Gi thuy t 1:
H0: Không có m i quan h cùng chi u gi a quy mô doanh nghi p và giá c phi u c a doanh nghi p.
H1: Có m i quan h cùng chi u gi a quy mô doanh nghi p và giá c phi u c a doanh nghi p.
Chính sách c t c (DIVIDEND)
ây là m t trong nh ng y u t quan tr ng không ch nh h ng t i quy t đnh c a nhà đ u t mà còn nh h ng t i giá c phi u. ư có nhi u nghiên c u c ng nh quan đi m khác nhau xung quanh tác đ ng c a chính sách c t c t i giá c phi u c a doanh nghi p. tìm hi u rõ h n v nh h ng c a chính sách c t c đ i v i giá c phi u c a ngành D u khí niêm y t trên th tr ng ch ng khoán Vi t Nam, ta đ t ra các gi thuy t nghiên c u sau:
Gi thuy t 2:
H0: Có m i quan h gi a chính sách c t c và giá c phi u c a công ty
34
H1: Không có quan h gi a chính sách c t c và giá c phi u c a công ty Kh n ng sinh l i (ROA, ROE, ROS)
Kh n ng sinh l i đ c th hi n thông qua nhi u ch tiêu trong đó các ch tiêu đ c s d ng khá ph bi n đ đánh giá hi u qu s n xu t kinh doanh c a m i doanh là ROA, ROE và ROS. Do đó, trong nghiên c u này, ta c ng s ti n hành ki m tra s nh h ng c a kh n ng sinh l i t i hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh t đó liên h
nh h ng c a chúng t i giá c phi u c a m i công ty.
Các nghiên c u đ u cho th y tác đ ng cùng chi u khi xác đ nh nh h ng c a kh n ng sinh l i t i giá c phi u, b i ch tiêu này tác đ ng t i quy t đ nh nhà đ u t khi nhìn nh n ho t đ ng kinh doanh c a công ty do đó đ xem xét s nh h ng c a kh n ng sinh l i ta có 3 gi thuy t nghiên c u sau:
Gi thuy t 3:
H0: Không có m i quan h cùng chi u gi a ROA v i giá c phi u c a công ty.
H1:Có m i quan h cùng chi u gi a ROA v i giá c phi u c a công ty.
Gi thuy t 4:
H0: Không có m i quan h cùng chi u gi a ROA v i giá c phi u c a công ty.
H1: Có m i quan h cùng chi u gi a ROA v i giá c phi u c a công ty.
Gi thuy t 5:
H0: Không có m i quan h cùng chi u gi a ROE v i giá c phi u c a công ty.
H1:Có m i quan h cùng chi u gi a ROE v i giá c phi u c a công ty.
T ng tr ng th ph n c a công ty (GROWTH): T c đ t ng tr ng doanh thu đo l ng m c đ t ng tr ng c a doanh nghi p, ch tiêu đ c s d ng khá ph bi n trong nhi u nghiên c u là t c đ t ng tr ng c a doanh thu. ây c ng là ch tiêu mà ta s s d ng trong nghiên c u này đ xác đnh m i t ng quan gi a t ng tr ng c a doanh nghi p v i c u trúc v n.
D a trên nh ng lỦ lu n trên ta xây d ng đ c gi thuy t ti p theo nh sau:
Gi thuy t 6:
H0: Không có m i quan h gi a t ng tr ng doanh thu v i giá c phi u c a công ty.
35
H1:Có m i quan h gi a t ng tr ng doanh thu v i giá c phi u c a công ty.
Kh n ng thanh toán nhanh: Các ch tiêu thanh toán (CR,QR)
Kh n ng thanh toán c a m t doanh nghi p có th giúpchúng ta nhìn nh n đ c r i ro mà m i doanh nghi p đang đ i m t trong kho n n ph i thanh toán tr c m t.
Theo phân tích trong ph n 2.3.8, có s tác đ ng cùng chi u c a kh n ng thanh toán . kh ng đ nh rõ h n v các nh n đ nh này, ta đ t ra gi thuy t nghiên c u nh sau:
Gi thuy t 7:
H0: Có m i quan h cùng chi u gi a kh n ng thanh toán nhanh và giá c phi u c a công ty
H1: Không có m i quan h cùng chi u gi a kh n ng thanh toán nhanh và giá c phi u c a công ty
Gi thuy t 8:
H0: Có m i quan h cùng chi u gi a kh n ng thanh toán t c th i và giá c phi u c a công ty
H1: Có m i quan h cùng chi u gi a kh n ng thanh toán t c th i và giá c phi u c a công ty
T l v n nhà n c (STATE OWNER): T l v n trên t ng tài s n
T l v n nhà đ c đ c đo l ng b ng t l s h u v n c ph n c a công ty trong toàn b c c u tài s n. Có r t nhi u nghiên c u cho k t qu trái ng c nhau, th m chí là không tìm th y m i quan h hay s tác đ ng c a v n nhà n c t i hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh nói chung và giá c phi u nói riêng. Tuy nhiên các nghiên c u đó ch nói đ n các th tr ng c th khác nhau. Vì v y đ xét trong th tr ng Vi t, ta s xây d ng gi thuy t ti p theo nh sau:
Gi thuy t 9:
H0: Không có m i quan h gi a v n nhà n c và giá c phi u c a công ty.
H1:Có m i quan h gi a v n nhà n c và giá c phi u c a công ty.
T l l m phát (I): T su t l m phát
Nh đư phân tích trong ph n 2.3.7 thì hình th c s h u doanh nghi p c ng s gây nh h ng lên c u trúc v n c a doanh nghi p. Y u t này s đ c đo l ng b ng t l v n góp c a Nhà n c trong c c u v n c a doanh nghi p.
36
Theo các nghiên c u tr c đó t l l m phát gia t ng d n t i nh h ng ng c chi u khi n giá c phi u gi m. Do đó, ta có gi thuy t nghiên c u ti p theo nh sau:
Gi thuy t 10:
H0: Không có m i quan h ng c chi u gi a t l l m phát và giá c phi u c a công ty H1:Có m i quan ng c chi u h gi a t l l m phát và giá c phi u c a công ty.
T ng tr ng GDP (GDP): T c đ t ng tr ng GDP
T ng tr ng GDP có Ủ ngh a quan tr ng không ch đ i v i n n kinh t c a m i qu c gia mà còn có tác đ ng t i s phát tri n c a ngành, l nh v c ho t đ ng trong đó.
Do đó ta có gi thuy t nghiên c u ti p theo nh sau:
Gi thuy t 11:
H0: Không có m i quan h cùng chi u gi a t ng tr ng GDP v i giá c phi u c a công ty
H1:Có m i quan h gi a cùng chi u gi a t ng tr ng GDP v i giá c phi u c a công ty.
K T LU NăCH NGă3
Qua ch ng 3: Ph ng pháp nghiên c u, tác gi đư đ a ra c th quy trình nghiên c u bao g m 5 b c là xác đ nh các nhân t nh h ng đ n giá c phi u, thu th p và x lỦ d li u, phân tích th ng kê mô t , ki m tra d li u tr c khi phân tích và ki m đnh s phù h p c a mô hình. Ngu n s li u đ c thu th p t các Báo cáo tài chính đư qua ki m toán c a 37 CTCP ngành D u khí niêm y t trên TTCK Vi t Nam.
Các ph ng pháp x lỦ s li u bao g m ph ng pháp th ng kê mô t , ph ng pháp ki m đ nh đa c ng tuy n, ph ng pháp ki m đ nh t t ng quan, ph ng pháp phân tích t ng quan Pearson, ph ng pháp h i quy tuy n tính.
Bên c nh đó, tác gi c ng đ a ra mô hình nghiên c u t ng quát bao g m bi n ph thu c duy nh t là là PRICE đ đánh giá s c tác đ ng c a 11 bi n đ c l p là các nhân t tác đ ng đ n giá c phi u này. Thông qua các c s lỦ lu n và nghiên c u trong ch ng 2, tác gi đư xây d ng 11 gi thuy t nghiên c u v m i quan h gi a các nhân t tác đ ng và giá c phi u c a các doanh nghi p ngành D u khí. T đó s là ti n đ cho các ki m đ nh đ c ti n hành trong các b c ti p theo.
37 CH NGă4.
TH C TR NGăGIỄăC PHI UăTH NGăVÀăCỄCăNHỂNăT NHăH NGă NăGIỄăC PHI UăTH NG C AăCỄCăCỌNGăTY
C PH NăNGÀNHăD UăKHệ NIểMăY TăTRểNăTH TR NG CH NGăKHOỄNăVI T NAM