Các rủi ro thuộc các yếu tố chính trị và kinh tế của mỗi nước ảnh

PHẦN 2: CHIẾN LƯỢC KINH DOANH – THÀNH CÔNG CỦA TOYOTA TẠI THỊ

2.4. Các rủi ro thuộc các yếu tố chính trị và kinh tế của mỗi nước ảnh

2.4.1. Tại thị trường Nhật Bản

Khủng hoảng kinh tế thế giới khiến cho ngành xe hơi thế giới đang gặp nạn, ngay cả tập đoàn số một đang thống lĩnh thị trường quốc tế Toyota của Nhật cũng không tránh khỏi.

Theo bản tổng kết kế toán công bố vào cuối năm 2008, hãng xe hơi Toyota thua lỗ đến hơn 1 tỷ đôla trong sáu tháng cuối tài khóa 2008/2009; tiền lãi của công ty chỉ bằng một nửa so với năm ngoái. Đây là tác động trực tiếp của khủng hoảng toàn cầu hiện nay.

Năm ngoái, cũng Toyota đã qua mặt GM của Hoa Kỳ để trở thành tập đoàn số 1 thế giới, với 9,5 triệu chiếc xe sản xuất một năm. Thế nhưng sang đến năm nay, ngay từ quý hai, công ty nổi tiếng này của Nhật đã cho biết sẽ giảm mức sản xuất xuống còn khoảng 8 triệu chiếc cho cả 4 nhãn hiệu là Toyota, Lexus, Hino và Daihatsu; giảm các chương trình đầu tư khoảng từ 30 đến 40%.

Toyota cũng đã thông báo là khối lượng xe bán ra trong năm 2008 cũng bị giảm đi nhiều so với năm ngoái. Tình hình sa sút trên khắp mọi thị trường, từ Âu sang Á. Tại Mỹ chẳng hạn, chỉ riêng tháng 11 năm 2008, số xe Toyota bán ra trên giảm 32% so với cùng kỳ năm 2007, đặc biệt là đối với loại xe chạy bằng xăng và điện Prius vốn rất được ưa chuộng, lượng xe này bán ra giảm đi mất gần một phân nửa so với hồi tháng 11/2007. Đối với hãng xe Nhật Toyota, thì đây là mức thấp nhất kể từ 26 năm qua.

Nhật Bản phải nhập khẩu phần lớn nguyên vật liệu Máy móc và thiết bị;

nhiên liệu (dầu mỏ, khí đốt, than…); thực phẩm; hóa chất; hàng dệt may; nguyên liệu thô… Thêm vào đó, giá các nguồn nguyên liệu ngày càng tăng. Cho dù có thể lên xuống theo các sự kiện, nhưng về lâu dài, giá vẫn luôn tăng, trong đó thép, nhôm sẽ là những nguyên liệu tăng chủ yếu. Điều này chính là một bất lợi lớn cho ngành sản xuất ô tô của Nhật Bản nói chung và Toyota nói riêng. Hiện tượng biến động về tỷ giá hối đoái giữa đồng Yên và đồng ngoại tệ. Cụ thể là hiện tượng đồng Yên cao giá so với Đô La. Đồng Yên tăng giá gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu do xe Nhật tự nhiên trở nên đắt hơn trên thị trường thế giới. Điều này làm giảm đi lợi thế cạnh tranh của xe hơi Nhật hay xét riêng là Toyota so với các đối thủ cạnh tranh khác trên thế giới.

2.4.2. Tại thị trường Trung Quốc

Trong khi ngành sản xuất ô tô trên thế giới đang trong giai đoạn khủng hoảng. Hàng loạt các đại gia trên thị trường ô tô thế giới phải cắt giảm lao động cũng như sản lượng thì Trung Quốc tuyên bố tham vọng xây dựng ngành công nghiệp ô tô tầm cỡ thế giới và từ đó đến nay không ngừng hỗ trợ nhằm biến nó trở thành một trong những ngành mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế.

Khoảng 50% thị trường ô tô Trung Quốc là dành cho các loại xe giá rẻ, kiểu dáng cũ. Những dòng xe bán chạy ở đây có giá nằm trong khoảng từ: $6,000 - $8,000.

Trong khi đó, các dòng xe Toyota ở Trung Quốc được xếp vào hạng xe dành cho giới trung lưu trở lên với mức giá 100.000 - 200.000 NDT (khoảng 14 ngàn đến 28 ngàn USD) cho loại xe trên dưới 2 lít.

Bên cạnh đó, chính sách mới về ưu đãi thuế của Chính Phủ. Chính sách này khuyến khích người tiêu dùng mua những loại xe nhỏ và tiết kiệm năng lượng nhằm hạn chế tiêu thụ xăng dầu và giảm lượng khí ô nhiễm do ôtô thải ra, và cũng

để tạo điều kiện thuận lợi cho Các hãng xe Trung Quốc. Vì tập trung sản xuất các loại xe này. Trong khi Toyota cũng như các hãng xe nước ngoài lại tập trung sản xuất các loại xe có công suất lớn. Chính phủ Trung Quốc áp dụng Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế Trung Quốc đã công bố từ ngày 1/9/2008 sẽ giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các loại xe hơi có động cơ dưới 1 lít xuống 1% cho dù trước đó vẫn đang áp dụng mức thuế khá thấp là 3%. Thuế đối với các loại xe có dung tích động cơ cỡ trung bình vẫn không thay đổi, đó là 3% cho xe có động cơ từ 1 tới 1,5 lít;

5% cho xe có động cơ từ 1,5 tới 2 lít; 9% cho loại từ 2 tới 2,5 lít và 12% cho loại từ 2,5 tới 3 lít. Loại xe có động cơ từ 3-4 lít cũng chịu mức thuế cao hơn là 25%, so với mức thuế suất cũ là 15%.Trong khi đó, đối với các loại xe cỡ lớn có động cơ trên 4 lít sẽ phải chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt là 40%, cao gấp đôi so với mức đã được áp dụng trước đó. Điều này sẽ có tác dụng ngay đối với các khách hàng mua các dòng xe hơi có phân phối từ 2.0 trở lên về phương diện đóng thuế tiêu thụ

đặc biệt. Do vậy, đây cũng có thể là một nguyên nhân khiến người tiêu dùng phải cân nhắc về giá cả khi chọn mua các dòng xe này.

Một đe dọa khác cho các hãng ô tô nước ngoài và cả Toyota lại chính từ đối tác liên doanh nội địa. Để sản xuất ô tô tại Trung Quốc, các công ty ngoại quốc phải liên doanh với các hãng ô tô Trung Quốc và chia sẻ công nghệ. Và bây giờ, các đối tác Trung Quốc này đang muốn phát triển những loại xe riêng. Ví dụ như Shanghai Automotive Industry Corp., là hãng đối tác của General Motors đế sản xuất Chevrolets, Buicks và Cadillacs. Như vậy không thể loại trừ trường hợp đối tác liên doanh của Toyota hiện tại có thể lại trở thành đối thủ tiềm năng trong tương lai của Toyota.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc từ lâu đã “khét tiếng” với những mẫu mã bắt chước các nhà sản xuất lớn trên thế giới. Hầu hết các loại xe thông dụng có mặt trên thị trường toàn cầu đều bị “cóp” kiểu dáng như vậy nhưng với giá cả lại rẻ hơn rất nhiều so với xe gốc. Giờ thì ngay cả loại xe cao cấp nhất cũng trở thành mục tiêu. Liệu Toyota có là một ngoại lệ???

Theo như Ông Shatoke thuộc hãng Toyota đã từng làm việc tại Trung Quốc hơn hai thập kỷ qua nhận định rằng “Khoảng cách về chất lương giữa những chiếc xe hơi Nhật Bản và xe hơi Trung Quốc ngày càng được rút ngắn. Các quốc gia có ngành công nghiệp sản xuất ôtô hàng đầu thế giới giờ đây chỉ còn lợi thế

trong nghiên cứu phát triển. Rất có thể một ngày nào đó, Trung Quốc sẽ đạt được mục tiêu của mình đó là chiếm lĩnh thị trường xe hơi thế giới”.