Biểu đồ 1.1. Vấn đề thiết kế PHT trong DH
Kết quả điều tra việc thiết kế PHT trong DH cho thấy phần lớn GV đã tuân theo một số nguyên tắc cơ bản như xác định mục tiêu bài DH làm cơ sở cho việc thiết kế, lựa chọn nội dung cần thiết kế và xác định giai đoạn nào sử dụng PHT trong QTDH, trên cơ sở đó xác định nhiệm vụ cụ thể của HS trên PHT. Như vậy trong quá trình thiết kế PHT GV đã quan tâm đến việc thể hiện nội dung trên PHT
nhưng một thực trạng chung là nội dung chủ yếu được đưa từ SGK mà chưa khai thác các nguồn tư liệu hỗ trợ như hình ảnh, thí nghiệm… Bên cạnh đó tính thẩm mỹ của PHT là một trong những yếu tố góp phần tăng hứng thú cho HS nhưng kết quả điều tra cho thấy GV chưa thực sự quan tâm đến hình thức trình bày PHT.
Biểu đồ 1.2. Vấn đề sử dụng PHT trong DH
Biểu đồ 1.2. cho thấy GV đã sử dụng PHT trong QTDH một cách linh hoạt dưới nhiều hình thức. Trong đó, căn cứ theo hình thức tổ chức DH nhận thấy chủ yếu PHT được sử dụng trong DH nhóm bởi hình thức này tăng cường hoạt động thảo luận, khả năng tương tác giữa người học. Có thể nói sử dụng PHT trong DH nhóm là phương pháp khá phù hợp và được nhiều GV sử dụng. Căn cứ vào giai đoạn DH, biểu đồ thể hiện rất rõ việc phần lớn GV tập trung sử dụng PHT trong giai đoạn giải quyết vấn đề và củng cố bài học mà chưa khai thác sử dụng PHT trong kiểm tra bài cũ và giao bài về nhà.
1.6.2. Vấn đề sử dụng CNTT của GV và HS trong dạy học vật lý Biểu đồ 1.3. Vấn đề sử dụng CNTT trong DH của GV
Qua điều tra vấn đề sử dụng CNTT trong DH, hầu hết GV đã sử dụng Internet để tìm kiếm tài liệu phục vụ cho vấn đề nghiên cứu đồng thời tìm hiểu các phần mềm DH nhằm làm bài giảng trở nên sinh động hơn, tăng hứng thú học tập cho HS. Tuy nhiên, việc tra cứu tài liệu cũng như khai thác phần mềm DH chỉ dừng lại ở mức độ phục vụ cho việc thiết kế bài giảng điện tử vốn được sử dụng rất hiếm hoi, chủ yếu chỉ dùng cho các giờ thi GV dạy giỏi hay thao giảng. Vấn đề sử dụng website trong DH cũng được chúng tôi điều tra và kết quả cho thấy một số GV đã tiếp cận với việc thiết kế website DH trên các trang web giáo dục thông dụng, đây được xem là bước đi khá tốt cho việc sử dụng CNTT trong DH. Nhưng điều cần quan tâm là việc thiết kế website DH chỉ được thực hiện trên mạng mà không đưa vào sử dụng trong QTDH. Bên cạnh đó, sự trao đổi thông tin với HS cũng như đồng nghiệp còn hạn chế, GV ít sử dụng hình thức thảo luận trực tiếp thông qua các diễn đàn mà chủ yếu là trao đổi qua mail cá nhân. Như vậy nhìn chung GV đã sử dụng Internet hỗ trợ cho QTDH nhưng vẫn chưa chủ động liên kết nhiều nguồn kiến thức với nhau, đặc biệt là chưa có GV nào sử dụng website cá nhân trong QTDH.
Biểu đồ 1.4. Vấn đề sử dụng CNTT trong tự học của HS
Đối với HS phổ thông, việc tìm kiếm tài liệu trên mạng để phục vụ cho quá trình tự học vẫn còn bó hẹp trong khuôn khổ nội dung bài DH trên lớp. HS sử dụng Internet chủ yếu để trao đổi thông qua các diễn đàn, dựa vào đó các forum dành cho mọi HS ở tất cả các bậc học ngày càng được nhân rộng. Các diễn đàn tạo ra môi trường giao tiếp linh hoạt và phong phú giữa các đối tượng tham gia học tập thông qua việc trao đổi và giải đáp những thắc mắc có thể gặp phải trong quá trình học trên lớp hay trong thực tế. Môi trường này góp phần cá nhân hóa hoạt động học tập của HS, tăng khả năng tương tác nhưng hạn chế ở đây là việc trao đổi chỉ diễn ra chủ yếu giữa các người học mà ít có sự tham gia của GV dẫn tới sự thiếu định hướng, việc tìm kiếm tài liệu trên mạng gặp nhiều khó khăn do có quá nhiều nguồn thông tin chưa được chọn lọc. Bên cạnh đó, do không được định hướng nên hầu như HS không thể tự mình thao tác trên các phần mềm DH như thí nghiệm ảo, thí nghiệm mô phỏng… Qua điều tra, một số HS đã tham gia các khóa học trực tuyến trên mạng, tạo điều kiện cho việc ứng dụng e-Learning vào DH.
Như vậy, qua điều tra bước đầu cho thấy việc sử dụng CNTT và PHT trong DH hiện nay được xem như là công cụ hỗ trợ cho GV và HS trong việc đổi mới phương pháp dạy và học. Tuy nhiên GV vẫn chưa khai thác và kết hợp hai loại PTDH này nhằm phát huy hơn nữa các chức năng của mỗi loại.