Chương 5. ỨNG DỤNG TÂM LÝ HỌC TRONG MARKETING VÀ BÁN HÀNG
3. Nhu cầu tiêu dùng
Nhu cầu tiêu dùng là những đòi hỏi và ước muốn của người tiêu dùng đối với hàng tiêu dùng tồn tại dưới hình thái hàng hóa và dịch vụ. Nhu cầu tiêu dùng là một trong những nhu cầu chung của con người. Nhu cầu tiêu dùng là cái có trước sự tiêu dùng, là nguyên nhân bên trong và là động lực căn bản của hoạt động tiêu dùng. Nhu cầu có những đặc tính sau đây:
ắ Tớnh đa dạng.
Do người tiêu dùng khác nhau về mức độ thu nhập, trình độ văn hóa, nghề nghiệp, tính cách, tuổi tác, thói quen tiêu dùng, vì thế cũng khác nhau về sở thích, hứng thú, khác nhau về cách thức tiêu dùng đối với những sản phẩm, dịch vụ. Mỗi người tùy từng thời điểm lại có những nhu cầu khác nhau như nhu cầu về ăn, nhu cầu về mặc, giải trí, thể thao…
ắ Tớnh phỏt triển liờn tục.
Nhu cầu ở con người không bao giờ thỏa mãn hoàn toàn, khi đã được thỏa mãn ở cấp độ thấp thì lại muốn thỏa mãn ở cấp độ cao hơn. Chính vì thế mà các nhà kinh doanh, nhà sản xuất luôn luôn phải nghĩ ra những sàn phẩm mới hơn, đẹp hơn, tốt hơn, nhiều tính năng hơn những sản phẩm hiện có trên thị trường.
Các cấp độ khác nhau.
Nhu cầu tiêu dùng nói chung đƣợc sắp xếp từ thấp tới cao. Sau khi những nhu cầu tiêu dùng cơ bản nhất đƣợc thỏa mãn một phần thì các nhu cầu xã hội, nhu cầu tinh thần cao cấp mới trở nên căng thẳng. Chính vì thế, trong khi tìm hiểu thị trường, các nhà kinh doanh cần phải tìm hiểu xem nhu cầu tiêu dùng của thị trường đang ở cấp độ nào để thỏa mãn họ.
ắ Tớnh thay đổi.
Sự tăng, giảm nhu cầu trong một khoảng thời gian nào đó có thể do nhiều nguyên nhân. Có thể do nguyên nhân chủ quan, ví như nhu cầu bản thân người tiêu dùng mức độ ƣớc muốn, thay đổi quan niệm, khả năng chi trả… Nhƣng cũng có thể do những
nguyên nhân khách quan, như lượng cung trên thị trường, hiệu quả quảng cáo, chính sách tiết kiệm và tiêu dùng của chính phủ…
ắ Tớnh chu kỳ nhất định.
Tính chu kỳ của nhu cầu tiêu dùng do tính chu kỳ của các quá trình sinh lý của con người tạo nên và nó chịu ảnh hưởng của chu kỳ thay đổi môi trường tự nhiên, của vòng đời sản phẩm và của chu kỳ thay đổi khuynh hướng tiêu dùng trong xã hội.
ắ Tớnh bổ sung và thay thế lẫn nhau.
Khi con người có nhu cầu tiêu dùng về một sản phẩm này thì kéo theo nhu cầu về sản phẩm khác có liên quan. Chẳng hạn, khi uống cà phê thì lại muốn hút thuốc… Các nhu cầu tiêu dùng còn có thể thay thế lẫn nhau. Chính vì thế, cũng có thể gặp trường hợp là lƣợng tiêu thụ của sản phẩm này giảm xuống, lƣợng tiêu thụ sản phẩm khác lại tăng lên. Chẳng hạn, lƣợng tiêu thụ ga (gas) tăng lên làm cho lƣợng tiêu thụ dầu hôi và than giảm xuống. Điều đó đòi hỏi các nhà kinh doanh phải nắm rõ xu thế thay đổi nhu cầu tiêu dùng để sản xuất, cung ứng hàng hóa có mực đích, có kế hoạch thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của người tiêu dùng.
Rất nhiều công ty sản xuất những mặt hàng dành cho trẻ em gặt hái đƣợc thành công to lớn nhờ vào việc cập nhật sự thay đổi trong nhu cầu của trẻ nhỏ qua các thời kỳ khác nhau. Tập đoàn Mattel là một ví dụ điển hình với cô búp bê xinh đẹp chân dài, tóc vàng, thời trang Barbie ra đời từ năm 1959, khác hẳn với tất cả hình ảnh búp bê
“sơ sinh” lúc bấy giờ. Đối với mọi người, Barbie là một cô bé thật sự. Triết lý này thật sự đƣợc thể hiện qua tất cả mọi nhân viên của hãng Mattel, và trong mọi hoạt động từ thiết kế, cải tiến sản phẩm cho đến tiếp thị. Đây là một trong những lý do làm cho hình tƣợng Barbie có thể sống mãi cho đến ngày nay.
Câu chuyện kinh doanh: Có lẽ đặc điểm nổi bật nhất của Barbie chính là hình dáng bên ngoài thống nhất từ trước đến nay. Thành công đến với Barbie không phải qua việc thay đổi dáng dấp mà chính là khả năng thích nghi với những thay đổi của thời gian. Bao giờ Barbie cũng giữ được cho mình dáng vẻ hiện đại với các trang phục, kiểu tóc, phong cách và những phụ kiện hợp thời.
Ngoài ra Barbie còn là đại diện của nhiều sắc tộc như Á, Phi, Mỹ, Âu và có nhiều bạn bè đến từ nhiều nền văn hoá đa dạng trên toàn cầu.
Hình ảnh Barbie luôn luôn được cải tiến nhưng cá tính của Barbie không hề thay đổi: vui vẻ, thân thiện, xinh đẹp, tự tin và mơ mộng - những tính cách giúp Barbie thu hút nhiều thế hệ trẻ em.
Vào tháng 8 năm 2014, Mattel tiếp tục tung ra hình ảnh Barbie doanh nhân với kiểu dáng lịch lãm, đi kèm những phụ kiện “smartphone” như điện thoại, máy tính bảng,... dự đoán sẽ đạt doanh số cực kỳ cao.
- Theo vietnambranding.com và cafebiz.vn -