CHƯƠNG IV: MÔI TRƯỜNG ĐỚI LẠNH
Bài 22: HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA CON NGƯỜI Ở ĐỚI LẠNH
1. Kiến thức:
- Trình bày và giải thích được các hoạt động kinh tế cổ truyền và hiện đại ở đới lạnh.
- Biết một số vấn đề lớn phải giải quyết ở đới lạnh.
- Hiểu được mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động KT của con người và sự suy giảm các loài động vật ở đới lạnh.
- Thấy được sự cần thiết phải bảo vệ các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng.
2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh ảnh, nhận xét về một số cảnh quan, hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh.
- Lập sơ đồ về mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên và hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh.
- Phân tích mối quan hệ giữa hoạt động kt cảu con người với nguồn tài nguyên sinh vật ở Mt đới lạnh.
II. Phương tiện dạy học:
- Bản đồ các môi trường địa lí.
- Lược đồ dịa bàn cư trú của các dân tộc ở môi trường đới lạnh phương Bắc hoặc lược đồ phân bố dân cư trên Thế giới.
III. Tiến trình lên lớp : 1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: Tính chất khắc nghiệt của khí hậu đới lạnh thể hiện như thế nào ? Tại sao lại nói đới lạnh là vùng hoang mạc lạnh của Trái đất ?
3. Bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung chính Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS quan sát H22.1 sgk - Kể tên các dân tộc đang sinh sống ở phương Bắc và hoạt động kinh tế chính của họ là gì?
GV nhận xét, giới thiệu về người E-xki-mô là tổ tiên của các dân tộc ở đới lạnh.
GV treo bản đồ các môi trường địa lí, yêu cầu HS quan sát kết hợp H.22.1/ TR.71 để xác định địa bàn cư trú của các dân tộc sống bằng
- Quan sát H22.1 trả lời
1. Hoạt động kinh tế của các dân tộc ở phương Bắc Tuần 12
Tiết 23
nghề chăn nuôi và địa bàn cư trú của các dân tộc sống bằng nghề săn bắn.
- Tại sao con người chỉ sinh sống ở ven biển mà không sống gần cực Bắc và Châu Nam Cực?
GV : ở gần 2 cực rất lạnh, không có nguồn thực phẩm cần thiết cho con người. Cỏc dõn tộc phửụng Baéc chỉ có thể sống được ở những nơi ít lạnh hơn, ấm áp hơn, có đài nguyên để chăn nuôi và săn bắn các thú có lông quý hoăc dựa vào nguồn động vật ven bờ biển băng giá, không sống được ở phương nam vì là nơi lạnh nhất Trái Đất.
- Quan sát H22.2 và 22.3/ Tr.72 SGK mô tả hiện tượng địa lí qua ảnh?
- Nhận xét về các hoạt động kinh tế cổ truyền của các dân tộc ở phương Bắc?
GV nhận xét, kết luận về các hoạt
- H22.2 cảnh 1 người La- pông đang chăn đàn tuần lộc trên đài nguyên tuyết trắng với các đám cây bụi thấp bị tuyết phủ.
- H22.3 cảnh một người đàn ông I-núc đang ngồi trên xe trượt tuyết (do chó kéo) câu cá ở một lỗ được khoét trong lớp băng đóng trên mặt sông.
Vài con cá câu được để bên cạnh. Trang phục da của ông ta toàn bằng da.
Đặc biệt là ông ta đeo đôi kính mắt đen sậm (để chống lại ánh sáng chói mắt phản xạ trên mặt tuyết trắng, cho dù Mặt Trời chỉ mọc là là trên đường chân trời)
- Là nơi có ít người sinh sống nhất trên Trái Đất.
Chủ yếu sống ở ven bờ biển
- Các hoạt động kinh tế cổ truyền:
+ Chăn nuôi tuần lộc.
động kinh tế cổ truyền ở đới lạnh Hoạt động 2:
- Kể tên các tài nguyên, khoáng sản ở đới lạnh? Nhận xét ?
- Vì sao ở đới lạnh có nhiều tài nguyên nhưng vẫn chưa được khai thác?
Yêu cầu HS quan sát H22.4 và 22.5 SGK, mô tả nội dung các hình ?
- Hiện nay, người ta đã tiến hành khai thác tài nguyên môi trường đới lạnh như thế nào?
GV giới thiệu về các cuộc thám hiểm khám phá Bắc cực và Nam Cực trong thời gian gần đây và hậu quả của nó ( một số loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt
chủng...)
Yêu cầu HS thảo luận nhóm nhắc lại các vấn đề về môi trường ở đới nóng (xói mòn đất, suy giảm diện tích rừng) và đới ôn hoà (ô nhiễm không khí, nước) và yêu cầu HS cho biết ở đới lạnh vấn đề cần quan tâm đến môi trường là gì?
Hướng dẫn HS lưu ý vấn đề bảo vệ động vật quý hiếm (cá voi, thú có lông quý) do bị săn bắt quá mức đang có nguy cơ tuyệt chủng - Để khai thác tốt môi trường đới
- Trả lời
- H22.4: một dàn khoan dầu mỏ trên biển Bắc, giữa các tảng băng trôi.
- H22.5: cảnh các nhà khoa học đang khoan thăm dò địa chất ở châu Nam Cực. Chúng ta thấy rất rõ các căn lều trắng họ sống và làm việc trong mùa hạ (vào mùa đông, họ rút về sống ở các trạm nghiên cứu ven bờ biển để tránh lạnh và bão tuyết).
- Thảo luận nhóm, báo cáo kết quả và nhận xét
+ Đánh bắt cá, săn thú có lông quý để lấy mỡ, thịt và.
2. Việc nghiên cứu và khai thác môi trường.
- Là nơi có nguồn tài nguyên phong phú
- Ngày nay, các hoạt động kinh tế chủ yếu của đới lạnh là khai thác dầu mỏ và khoáng sản quý, đánh bắt và chế biến sản phẩm cá voi, chăn nuôi thú có lông quý.
- Việc khai thác và nghiên cứu môi trường đới lạnh cần
Băng tuyết phủ quanh năm
lạnh, các nước trên thế giới cần có giải pháp nào?
GV nêu cụ thể về các giải pháp bảo vệ động vật ở đới lạnh như chống các tàu săn bắt cá voi xanh ở Nhật Bản của tổ chức Hoà bình xanh, phát triển kĩ thuật, giao thông vận tải với tàu phá băng...
chú ý đến vấn đề bảo vệ các loài động vật quý và giải quyết sự thiếu nhân lực.
4. Củng cố:
- Hướng dẫn HS làm bài tập 3/ sgk/ tr 73
5. Dặn dò :
- Học bài cũ, trả lời các câu trong SGK
- Ôn tập vị trí, đặc điểm của tầng đối lưu của lớp vỏ khí.
- Xác định các dãy núi cao trên Thế giới trong bản đồ tự nhiên thế giới - Đọc và xem trước bài “ Môi trường vùng núi”
IV. Rút kinh nghiệm: ...………...………...………
...
Ngày soạn: 29/10