7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
3.3.1. Tập trung rà soát đối tƣợng kinh doanh chống thất thu thuế
Khi thực hiện công tác quản lý thuế môn bài, việc xác định số lƣợng ngƣời nộp thuế hoạt động kinh doanh trên địa bàn chiếm một vai trò quan trọng trong việc tránh thất thu về thuế. Tập trung rà soát đối tƣợng kinh doanh
đƣa tất cả các đối tƣợng có thực tế kinh doanh, tiến hành cấp mã số thuế vào diện quản lý thu.
Đối với doanh nghiệp: Rà soát lại bậc môn bài của doanh nghiệp, đôn đốc, thông báo kịp thời cho doanh nghiệp. Tuy cơ chế quản lý là tự khai, tự tính, tự nộp nhƣng việc kê khai thuế môn bài bổ sung khi thay đổi vốn là trƣờng hợp ngƣời nộp thuế thƣờng không quan tâm đến do phát sinh không thƣờng xuyên. Vì vậy tình trạng vi phạm hành chính về thuế môn bài trong trƣờng hợp này diễn ra khá phổ biến. Vì vậy, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan Nhà nƣớc với nhau, giữa các bộ, ban ngành mà cụ thể ở đây là Sở Kế hoạch và Đầu Tƣ và Chi cục Thuế quận Thanh Khê để khi doanh nghiệp tiến hành thay đổi giấy phép kinh doanh tăng vốn thì cán bộ thực hiện sẽ nhắc nhở doanh nghiệp trong việc kê khai lại tờ khai thuế môn bài cho năm sau mà chậm nhất là ngày 31/12 của năm có sự thay đổi.
Đối với hộ: Hộ kinh doanh đóng góp một phần không nhỏ vào NSNN, nhƣng công tác quản lý thuế môn bài hộ kinh doanh lại không đƣợc coi trọng dẫn đến thất thu về thuế, nợ đọng thuế môn bài. Chính sự nhỏ lẻ trong quy mô hoạt động và tính chất phân tán nên việc quản lý thuế môn bài hộ kinh doanh gặp một số khó khăn nhất định.
Ở lĩnh vực hộ cá thể, tập trung chỉ đạo các Đội thuế tham mƣu UBND phƣờng chỉ đạo các ban ngành của phƣờng phối hợp cùng đội thuế để triển khai các biện pháp quản lý khai thác nguồn thu, nhất là khai thác triệt để các nguồn thu phát sinh ngoài bộ từ cho thuê mặt bằng, xây dựng tƣ nhân, hải sản,..., đôn đốc thu dứt điểm thuế môn bài năm; thƣờng xuyên tiếp nhận thông tin từ Phòng Tài chính kế hoạch quận về cấp đăng ký kinh doanh để đƣa vào quản lý thuế kịp thời và thực hiện kiểm tra, đôn đốc, thu thuế.
Hộ cá thể kinh doanh trên quận Thanh Khê chủ yếu là các hộ nhỏ, lẻ nên công tác quản lý thuế rất khó khăn. Tình trạng hộ kinh doanh chƣa có mã
số thuế diễn ra rất phổ biến, chủ yếu là các tiểu thƣơng trong các chợ. Để việc thu thuế trở nên dễ dàng và có hiệu quả chống thất thu thuế cần có sự phối hợp với ban quản lý chợ để tạo điều kiện khuyến khích tiến hành cấp mã số thuế cho hàng loạt các hộ tiểu thƣơng ở các chợ khác nhau trên địa bàn. Từ đó đƣa vào chƣơng trình quản lý thông qua MST, tránh quản lý bằng thủ công không chặt chẽ và dễ nhầm lẫn trong nộp tiền thuế, làm lãng phí nhân sự trong những khâu quản lý không cần thiết. Trên cơ sở số liệu của cơ quan thống kê, số hộ hoạt động trên địa bàn gấp nhiều lần so với số lập bộ môn bài đầu năm của Chi cục Thuế Thanh Khê trong năm 2015. Đây là con số minh chứng tình trạng không kiểm soát đƣợc khi mà số hộ kinh doanh nhỏ, lẻ, không ổn định, mang tính phân tán ngày càng gia tăng.
Tăng cƣờng tuyên truyền trách nhiệm và pháp luật về thuế đến với từng hộ kinh doanh. Nâng cao ý thức nghĩa vụ đóng góp vào NSNN. Phân loại hộ kinh doanh, từ đó khuyến khích, tuyên dƣơng một số cá nhân tiêu biểu trong sản xuất, kinh doanh.
Tiến hành rà soát lại các ngành nghề mang tính đặc thù nhƣ: vận tải, karaoke, massage... Tổ chức điều tra doanh thu thực tế của hộ kinh doanh trên địa bàn để điều chỉnh bậc môn bài của hộ cá thể phát sinh một cách hợp lý.
Giám sát chặt chẽ đạo đức nghiệp vụ của một số cán bộ trực tiếp quản lý hộ kinh doanh, tránh tình trạng lạm dụng chức quyền, chiếm đoạt của công, có thái độ hống hách, quan liêu. Nâng cao hiệu quả phản ánh của đƣờng dây nóng, hòm thƣ góp ý để hộ kinh doanh có thể yên tâm sản xuất kinh doanh.
3.3.2. Hoàn thiện và nâng cao chất lƣợng công tác tuyên truyền hỗ trợ ngƣời nộp thuế
Thuế môn bài cũng là một trong những loại thuế quan trọng, nhất là ở khâu quản lý khi mà đối tƣợng nộp thuế ngày càng gia tăng, đa dạng về ngành nghề, quy mô và cả tính chất. Tuy vậy, công tác tuyên truyền hỗ trợ ngƣời
nộp thuế lại không đƣợc chú trọng đúng mức. Vì tính chất của loại thuế môn bài khá đơn giản và mang tính ổn định nên công tác tuyên truyền chú trọng vào số lƣợng và mức độ tiếp cận của ngƣời nộp thuế. Qua xem xét thực trạng các năm tại Chi cục Thuế Thanh Khê, về hình thức tuyên truyền không thay đổi nhiều, chƣa phân loại đối tƣợng để hƣớng tới nên hiệu quả của công tác tuyên truyền không cao. Công tác hỗ trợ chƣa thực sự đáp ứng đƣợc yêu cầu của ngƣời nộp thuế khi mà chính sách thay đổi quá nhanh nhƣng nhân lực trong khâu hỗ trợ lại thiếu hụt, chƣa tạo đƣợc lòng tin và môi trƣờng ổn định cho sản xuất kinh doanh.
Thuế môn bài có đặc thù riêng rất đơn giản trong cách hiểu và cách kê khai. Tùy vào từng đối tƣợng nộp thuế mà Chi cục nên chọn cách thức tuyên truyền nào cho phù hợp và mang lại hiệu quả cao qua các hình thức nhƣ quảng cáo, truyền thông qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng, các hình thức giao tiếp, tiếp xúc trực tiếp nhằm gia tăng sự hiểu biết của ngƣời nộp thuế về quyền lợi và nghĩa vụ, đặc biệt tại các phƣờng còn khó khăn. Bên cạnh đó xây dựng một thói quen cho ngƣời nộp thuế nộp thuế môn bài đầu năm là điều quan trọng cần thiết khi mà tính chất tự tính, tự khai, tự nộp càng gia tăng trong khâu quản lý thuế.
Công tác chuẩn bị rất quan trọng trong khâu tuyên truyền thuế môn bài, đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa các bộ, ban, ngành trong việc rà soát lại số doanh nghiệp, hộ cá thể còn hoạt động trên địa bàn. Trên cơ sở đó thực hiện phân loại ngƣời nộp thuế theo thời gian hoạt động để có kế hoạch tuyên truyền, hỗ trợ phù hợp:
+ Đối với nhóm DN, hộ cá thể thành lập mới, cần coi trọng tuyên truyên kiến thức cơ bản về chính sách thuế, quyền lợi và nghĩa vụ của ngƣời nộp thuế, tạo tiền đề để ngƣời nộp thuế phát triển sự tuân thủ ngay từ ban đầu. Nên áp dụng các hình thức tuyền truyền, hỗ trợ nhƣ: hội thảo DN mới
thành lập, cung cấp tại trụ sở ngƣời nộp thuế các ấn phẩm miễn phí, tổ chức các đội tƣ vấn trực tiếp, xây dựng hệ thống thông tin riêng,…;
+ Đối với ngƣời nộp thuế đang hoạt động sản xuất kinh doanh không có sự thay đổi dẫn đến thay đổi bậc môn bài cần coi trọng tuyên truyền quyền lợi và nghĩa vụ nộp thuế môn bài vào NSNN đúng thời hạn quy định của luật thuế. Cần thƣờng xuyên nhắc nhở qua địa chỉ mail của ngƣời nộp thuế về khoản thu về thuế môn bài;
+ Đối với ngƣời nộp thuế đang hoạt động sản xuất kinh doanh có sự thay đổi dẫn đến thay đổi bậc môn bài cần rà soát lại vốn đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tƣ và tờ khai thuế môn bài của ngƣời nộp thuế. Ra thông báo đôn đốc nộp tờ khai và nộp tiền thuế vào NSNN đúng hạn. Cơ quan thuế phải nâng cao vai trò trợ giúp và hƣớng dẫn. Các hình thức hỗ trợ chủ yếu là tƣ vấn theo nhóm đối tƣợng và giải đáp trực tiếp tại cơ quan thuế;
Trong công tác hỗ trợ phải lƣu ý giải đáp vƣớng mắc về thuế phải dễ hiểu, tránh gây hiểu nhầm; các tờ khai thuế đƣợc thiết kế để dễ kê khai; các phần mềm hỗ trợ phải đƣợc nâng cấp kịp thời, tránh việc nâng cấp quá nhanh gây khó khăn trong việc kê khai thuế của ngƣời nộp thuế. Áp dụng một hệ thống các hình thức giao tiếp đa dạng với ngƣời nộp thuế nhƣ hệ thống trả lời qua điện thoại, dịch vụ hỏi đáp điện tử, các cuốn sách mỏng về thông tin về thuế, các cuộc hội thảo trực tiếp hoặc hội thảo qua mạng, các tin báo, các cuộc họp báo. Đặc biệt, trong bối cảnh Internet phát triển nhƣ hiện nay thì các website cũng là một kênh truyền thông một cách hiệu quả, nhất là website của Cục Thuế Đà Nẵng, cần đƣợc hoàn thiện hơn cả về hình thức lẫn nội dung để ngƣời nộp thuế có thể tìm hiểu.
Không chỉ chuẩn bị về phƣơng tiện mà còn về nhân sự, đảm bảo cho công tác tuyên truyền, hỗ trợ về thuế đạt đƣợc hiệu quả. Với phạm vi rộng lớn cả về đối tƣợng và địa bàn, công tác lập kế hoạch tuyên truyền phải đƣợc
chuẩn bị chu đáo. Cần huy động nhân sự trong một thời gian ngắn để tập trung làm tốt công tác tuyên truyền vào thời kỳ trọng điểm. Sự phối hợp giữa với các ban quản lý chợ, các ủy ban nhân dân phƣờng, xã, dân quân tự vệ...làm cho công tác thu môn bài đạt kết quả tốt hơn nữa. Đoàn thanh niên trong cơ quan cũng là một lực lƣợng tiềm năng để hỗ trợ trong công tác ra quân thu môn bài đối với hộ kinh doanh cá thể ở các phƣờng xã, tạo ra dấu ấn, ý thức thực hiện nghĩa vụ nộp thuế môn bài vào NSNN.