7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
2.2.5. Quản lý nợ, cƣỡng chế nợ thuế, thi hành quyết định hành chính
chính thuế
Công tác quản lý nợ thuế là một trong những chức năng của quản lý thuế nói chung và thuế môn bài nói riêng, góp phần tích cực trong việc nâng cao tính tuân thủ của ngƣời nộp thuế và là chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng công tác quản lý thuế của cơ quan thuế . Tỷ lệ số nợ thuế môn bài trên tổng thu môn bài càng thấp thể hiện sự mức độ chấp hành nghĩa vụ nộp thuế đúng hạn của ngƣời nộp thuế.
Qua số liệu nợ dƣới đây, mặc dù thuế môn bài là sắc thuế dễ tính toán và chỉ phải nộp một lần trong năm nhƣng tình hình nợ đọng cũng xảy ra rất thƣờng xuyên. Số nợ đọng tăng nhiều qua các năm cả về doanh nghiệp và hộ cá thể.
Bảng 2.13: Tình hình nợ thuế môn bài qua các năm
ĐVT: triệu đồng CHỈ TIÊU NỢ ĐẾN T12/2013 NỢ ĐẾN T12/2014 NỢ ĐẾN T12/2015 Chênh lệch Tỷ trọng năm 2015 2014/2013 2015/2014 (+/-) % (+/-) % DN 271,25 337,50 374,50 66,25 24,42 37,00 10,96 59,39 HỘ KD 242,55 316,90 256,05 74,35 30,65 -60,85 -19,20 40,61 Tổng nợ MB 513,80 654,40 630,55 140,6 27,36 -23,85 -3,64 100
(Nguồn: Chi cục Thuế quận Thanh Khê)
Giai đoạn 2013-2015 là giai đoạn có sự thay đổi trong chính sách quản lý khá nhiều, tùy theo các đối tƣợng khác nhau với mức độ tác động cũng khác nhau. Năm 2014, kể cả trên số kê khai, số thu và cả trên số nợ thì mức độ tác động đến khả năng đóng góp vào NSNN của doanh nghiệp giảm sút
khá nhiều. Điển hình thì số nợ đọng môn bài năm 2014 tăng đến 24,42% so với năm 2013. Trong khi đó đối với hộ kinh doanh cá thể thì năm 2015 với chính sách tính thuế thu nhập cá nhân trực tiếp trên doanh thu làm tăng số thuế thực tế phải nộp của từng cá nhân kinh doanh. Số kê khai thuế môn bài năm 2015 tăng rất chậm so với 2014 và số thu về môn bài năm 2015 của hộ cá thể cũng giảm đi. Tỷ lệ nợ đọng của hộ cá thể giảm đi rất nhiều trong năm 2015, giảm 19,2% so với 2014. Có đƣợc kết quả đó là do trong năm 2015 thực hiện Thông tƣ 179/2013/TT-BTC ngày 02/12/2012 Cục Thuế đã tiếp nhận hồ sơ đề nghị xóa nợ đối với 247 hộ gia đình, cá nhân với số tiền 235.782.800 đồng của Chi cục Thuế quận Thanh Khê trong đó có tiền thuế môn bài, để tạo điều kiện ra hoạt động kinh doanh lại đối với các hộ kinh doanh trên, đồng thời làm cho việc quản lý nợ thuế đúng sát với thực tế hơn, hiệu quả hơn.
Thêm một điểm lƣu ý nữa trong công tác quản lý nợ đối với hộ cá nhân kinh doanh đó là hộ không có mã số thuế mà chủ yếu là hộ thu nhập thấp còn quá nhiều. Việc không có mã số thuế làm cho việc đối chiếu, kiểm tra bằng thủ công khó khăn và mất nhiều thời gian và không mang lại hiệu quả. Có thể dẫn đến số báo cáo không đúng về số nợ này.
Bảng 2.14: Tình hình nợ thuế môn bài trên tổng nợ
ĐVT: triệu đồng CHỈ TIÊU NỢ ĐẾN T12/2013 NỢ ĐẾN T12/2014 NỢ ĐẾN T12/2015 Chênh lệch Tỷ trọng năm 2015 2014/2013 2015/2014 (+/-) % (+/-) % Tổng nợ MB 513,80 654,40 630,55 140,6 27,36 -23,85 -3,64 0,99 Tổng nợ 53.826,54 69.721,25 65.850,95 15.894,71 29,53 -3.870,30 -5,55 100 Tổng thu MB 6.196,40 6.464,05 6.788,35 267,65 4,32 324,30 5,02
Tỷ lệ nợ đọng thuế môn bài trên tổng số nợ thuế chiếm tỷ trọng 0,99% vào năm 2015. Con số này tuy nhỏ nhƣng cũng cần quan tâm xử lý nợ đọng khó thu chuyển từ năm này qua năm khác để tạo điều kiện sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Số nợ bỏ kinh doanh hay còn gọi là nợ khó thu không tất toán đƣợc nên lũy kế làm gia tăng từ năm này sang năm.
Tỷ lệ nợ đọng/số thu của thuế môn bài năm 2015 chiếm tỷ trọng 9,18% là một tỷ lệ không hề nhỏ, làm giảm đi hiệu quả của công tác quản lý thuế môn bài của Chi cục Thuế. Cần phân loại nợ và quy trách nhiệm cho từng cá nhân quản lý, đồng thời phối hợp với các ban ngành điều tra, khảo sát lại để xóa nợ hợp lý.