7. Kết cấu luận văn
2.2.3 Ban hành và tổ chức các văn bản quy phạm pháp luật
Để quản lý các hoạt động kinh tế xã hội của đất nước, Nhà nước phải sử dụng các công cụ quản lý. Một trong những công cụ hữu hiệu nhất của Nhà nước là ban hành pháp luật. Vì pháp luật tạo ra môi trường pháp lý để điều chỉnh các hoạt động kinh doanh bưu chính, ghi nhận quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc kinh doanh và phát triển bưu chính. Với công cụ pháp lý Nhà nước sẽ điều chỉnh vĩ mô hoạt động ngành bưu chính. Hiện nay, liên quan đến lĩnh vực bưu chính tại Việt Nam, Nhà nước đã có một hệ thống các quy định pháp luật điều chỉnh ở các mức độ khác nhau:
17/06/2010, có hiệu lực từ ngày 01/01/2011 và các quy định về bưu chính tại Pháp lệnh bưu chính viễn thông số 43/2002/PL-UBTVQH10 hết hiệu lực kể từ ngày Luật Bưu chính có hiệu lực. Các điểm mới quan trọng của Luật Bưu chính so với pháp lệnh bưu chính viễn thông:
Một là, thống nhất cách gọi chung cho cả 2 dịch vụ bưu chính và dịch vụ chuyển phát:
- Theo Pháp lệnh Bưu chính Viễn thông quy định dịch vụ bưu chính là dịch vụ nhận gửi, chuyển, phát bưu phẩm, bưu kiện thông qua mạng bưu chính công cộng. Dịch vụ bưu chính bao gồm dịch vụ bưu chính cơ bản và dịch vụ bưu chính cộng thêm. Nhà cung cấp là Bưu chính Việt Nam.
- Nghị định số 128/2007/NĐ-CP của Chính phủ ngày 02/08/2007 về dịch vụ chuyển phát quy định về dịch vụ chuyển phát nhằm thực hiện:
Chuyển phát thông tin dưới dạng văn bản. Chuyển phát hàng hóa. Chuyển phát nhanh là dịch vụ chuyển phát có yếu tố gia tăng về tốc độ…
Các bất cập trong hoạt động xây dựng và thực thi pháp luật, như:
Thứ nhất, hai dịch vụ có cùng bản chất là thu gom-vận chuyển - phát nhưng lại được phân loại thành 2 dịch vụ riêng biệt.
Thứ hai, phức tạp trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Bởi vì, để quản lý Nhà nước về bưu chính thì phải ban hành các loại văn bản:
- Điều chỉnh riêng dịch vụ bưu chính; - Dịch vụ chuyển phát;
- Điều chỉnh chung cả 2 dịch vụ.
Bên cạnh đó, qua nghiên cứu tìm hiểu kinh nghiệm của các nước thì đa số các nước chỉ quản lý chung một lĩnh vực là bưu chính. Từ những lý do trên, để phù hợp với sự phát triển của dịch vụ, phù hợp với thông lệ quốc tế, giải quyết những vướng mắc trên, tạo nên sự đồng bộ và đơn giản cho hệ
thống pháp luật. Vì vậy, Luật Bưu chính đã thống nhất cách gọi chung cho hai dịch vụ này là dịch vụ bưu chính.
Hai là, các điểm mới khác
+ Điều chỉnh khái niệm thư: Theo Nghị định số 157/2004/NĐ-CP của Chính phủ ngày 18/08/2004 quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh bưu chính viễn thông về bưu chính “Thư là thông tin trao đổi dưới dạng văn bản được đóng gói, dán kín, có khối lượng đơn chiếc không quá 02 kg và có địa chỉ nhận”. Từ định nghĩa trên đã gây ra những tác động tiêu cực đối với người sử dụng và cơ quan quản lý Nhà nước: Làm méo mó khái niệm thư, nhiều doanh nghiệp đã cố tình cắt góc thư để không vi phạm quy định, không phải xin giấy phép cấp chuyển phát thư. Việc bưu gửi có phải là thư hay không phải là thư hoàn toàn không lệ thuộc vào khối lượng hay hình thức đóng gói.
Trên cơ sở đó, Luật Bưu chính đã đưa ra khái niệm thư như sau: “Thư là thông tin trao đổi dưới dạng văn bản viết tay hoặc bản in, có địa chỉ nhận hoặc không có địa chỉ nhận, trừ ấn phẩm định kỳ, sách, báo, tạp chí”.
+ Bãi bỏ giấy phép thử nghiệm kinh doanh dịch vụ chuyển phát thư và giấy phép cung cấp các dịch vụ khác trên mạng công cộng.
+ Quản lý Nhà nước đối với hình thức nhượng quyền thương mại, đại diện thương nhân, văn phòng đại diện của doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực bưu chính tại Việt Nam.
+ Quy định về cạnh tranh trong lĩnh vực bưu chính.
- Nghị định số 47/2011/NĐ-CP của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số nội dung của Luật Bưu chính.
- Nghị định số 58/2011/NĐ-CP của Chính phủ Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính.
- Thông tư số 15/2011/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định về quản lý chất lượng bưu chính.
- Thông tư số 08/2012/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông hướng dẫn chi tiết về việc cung ứng dịch vụ bưu chính công ích.
- Thông tư số 17/2013/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định về hoạt động của bưu điện văn hóa xã.
- Thông tư số 21/2012/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định về hoạt động của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam trong các tổ chức quốc tế về bưu chính.
- Thông tư số 22/2012/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định về phạm vi dịch vụ bưu chính dành riêng.
- Thông tư số 23/2012/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định chi tiết và hướng dẫn một số nội dung về tem bưu chính.
- Thông tư số 02/2012/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định quản lý giá cước dịch vụ bưu chính viễn thông.
- Quyết định số 78/2010/TT-BTTTT của Bộ Thông Tin và Truyền thông quy định về hoạt động của bưu điện văn hóa xã.
Để thực hiện quản lý Nhà nước về bưu chính đối với các doanh nghiệp bưu chính, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Đắk Lắk đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo Bưu điện tỉnh và các doanh nghiệp thực hiện các chế độ báo cáo nghiệp vụ, cung cấp số liệu phục vụ công tác quản lý Nhà nước theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông. Kết quả đạt được như sau:
+ Sở Thông tin và Truyền thông đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành gần 30 văn bản, gồm Chỉ thị, Quyết định, Quy định, Chương trình, Đề án, Dự án… + Sở Thông tin và Truyền thông đã ban hành gần 900 văn bản để hướng dẫn chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện các văn bản quy phạm
pháp luật do Bộ và tỉnh ban hành.