- Thanh tra kiểm tra
Bảng 3.16 Đánh giá của cán bộ quản lý về cơ chế hỗ trợ phát triểnHT
Nội dung Đơn vị
Khơng đồng ý Đồng ý Hồn tồn đồng ý 1/ Các chính sách về quản lý nhà nước đối với HTX nông nghiệp rõ ràng, đầy đủ Số lượng (người) 54 9 0 Tỷ lệ (%) 85.7% 14.3% 0.0% 2/ Các chính sách về quản lý Số lượng 58 5 0
nghiệp không bị chồng chéo Tỷ lệ (%) 92.1% 7.9% 0.0% 3/ Ơng/bà có thể dễ dàng tìm
được sự hỗ trợ, tư vấn của các cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề chun mơn của mình
Số lượng
(người) 0 29 34
Tỷ lệ (%) 0.0% 46.0% 54.0%
4/ Ông/bà xác định rõ ràng cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực của mình ở HTX
Số lượng
(người) 0 0 63
Tỷ lệ (%) 0% 0% 100%
(Nguồn: Tác giả xử lý dữ liệu)
Qua đánh giá khảo sát các lãnh đạo cho thấy, có 85,7% khơng đồng ý về “Các chính sách về quản lý nhà nước đối với HTX nông nghiệp rõ ràng, đầy đủ”, thực tế khó khăn lớn nhất của các HTX hiện nay là đất đai. Hiện chưa có nhiều HTX được giao đất, nhiều HTX nơng nghiệp chuyển đổi đã có đất nhưng chưa được giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, mặc dù Đảng và Nhà nước đã có những ưu đãi đối với loại hình HTX nhưng thực chất các HTX được thụ hưởng chưa nhiều, một số chính sách cịn so sánh, suy bì giữa HTX với DN. Nhiều năm qua, số HTX thành lập mới khơng nhiều, số HTX khó khăn chiếm tỷ trọng lớn là minh chứng cho các cơ chế, chính sách, ưu đãi của Nhà nước cho thành phần kinh tế này chưa bám sát thực tiễn, thiếu cụ thế...
Khi được hỏi về: “Các chính sách về quản lý nhà nước đối với HTX nơng nghiệp khơng bị chồng chéo”, có đến 92.1% các cán bộ khơng đồng ý. Chẳng hạn, các quy định hỗ trợ về đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực theo Nghị định số 88/2005/NĐ-CP và Nghị định số 60/2003/NĐ-CP khi có sự chồng chéo về vai trị của Bộ KH&ĐT với Bộ Tài chính trong tổng hợp nhu cầu và bố trí kinh phí đào tạo. Khơng chỉ chồng chéo, hệ thống chính sách có liên quan cũng có sự phân tán đáng kể. Điều này cũng gây khó khăn cho cả HTX và các cơ quan quản lý nhà nước. Tình trạng này xuất phát từ thực tế là có q ít các văn bản, chính sách hướng dẫn liên tịch giữa các bộ, ngành có liên quan. Trong số 143 văn bản quy phạm pháp luật, chỉ có 11 thơng tư liên tịch trong tổng số 47 thơng tư. Do đó, để nhận được ưu đãi, đôi khi các HTX phải vận dụng, áp dụng cùng lúc tới 4-5 chính sách khác nhau. Điều
này thông thường vượt quá khả năng về quản trị điều hành của đa số các HTX. Còn lại với các nội dung về “Ơng/bà có thể dễ dàng tìm được sự hỗ trợ, tư vấn của các cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề chun mơn của mình”; “Ơng/bà xác định rõ ràng cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực của mình ở HTX” đều nhận được sự đồng ý từ phía các lãnh đạo do có Liên Minh HTX và các Sở, UBND địa phương đều hỗ trợ HTX nơng nghiệp phát triển.
Hai là,sự hồn thiện về cơ sở hạ tầng ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của HTX nông nghiệp.
Cơ sở hạ tầng cho ngành nông nghiệp tại Nghệ An hiện nay nhìn chung khá ổn định và hồn thiện, tuy nhiên một số địa phương vùng sâu vùng xa vẫn chưa được đầu tư về đường xá, kênh mương, thủy lợi gây hạn chế đến hiệu quả hoạt động của các HTX nông nghiệp.
Ba là,môi trường kinh doanh trong nước và quốc tế ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của HTX nông nghiệp
Với sự hội nhập ngày nay, công nghệ được nhập khẩu, do vậy mở ra cơ hội tốt cho các HTX nông nghiệp học hỏi, ứng dụng cơ giới hóa nơng nghiệp, đồng thời mở ra nhiều cơ hội liên kết đầu tư, xuất khẩu nơng phẩm ra nước ngồi, bởi so với nhiều nước trên thế giới, Việt Nam nói chung và Nghệ An nói riêng có nhiều tiềm năng lợi thế về thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng để phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên sự vận động quá nhanh của kinh tế thị trường khiến cho các HTX nơng nghiệp khó thích nghi nên nhiều HTX nơng nghiệp bị tụt hậu, từ đó yếu kém, hoạt động khơng hiệu quả.
Bốn là, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của địa phương
Nghệ An là một tỉnh miền trung của đất nước, địa hình hiểm trở, ngồi một số khu vực thành thị như thành phố Vinh và vùng lân cận, nhìn chung chịu nhiều ảnh hưởng của lũ lụt, sạt lở, cơ sở vật chất được đầu tư nhiều nhưng chịu nhiều tổn thất từ thiên tai địch họa, cơ sở hạ tầng chưa phục vụ được hết nhu cầu và sự phát triển của HTX nông nghiệp, nhiều địa phương thiếu hệ thống tưới tiêu, kênh mương, hệ thống thủy lợi xuống cấp.
Năm là, nhân tố thị trường tác động đến phát triển hợp tác xã nông nghiệp
Thị hiếu người tiêu dùng ngày càng yêu cầu khắt khe hơn với sản phẩm mình mua, đặc biệt nơng sản là những sản phẩm thực phẩm liên quan đến sức khỏe, chính vì vậy bên cạnh việc sản xuất, nhưng khâu bảo quản thực phẩm cũng quan trọng trọng khi rất nhiều HTX nông nghiệp không thực hiện tốt khâu này, kho chứa xuống cấp, hệ thống cấp đơng khơng có...khiến cho nơng sản đầu ra bị ứ tồn nhưng không bảo quản tốt, dẫn đến thua lỗ.
3.3.3.2. Những nhân tố bên trong
Để có thể tìm hiểu những ngun nhân bên trong, trong quá trình nghiên cứu, tác giả thực hiện phỏng vấn sâu 2 giám đốc HTX và 3 thành viên HTX để có những ý kiến khách quan về hiệu quả hoạt động của hợp tác xã nông nghiệp hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Từ những ý kiến phỏng vấn thu được, tác giả tổng hợp kết quả phỏng vấn thành bảng tổng kết như sau: