- Về thiết kế thị trƣờng Thiết kế mô hình thị trường cũng là yếu tố quyết định đối với thành công của thị trường Việc này cũng liên quan đến mức độ cạnh tranh cần
1. Giai đoạn thử nghiệm 1) Cấu trúc
1) Cấu trúc
Là giai đoạn được tiến hành với mục đích thử nghiệm trên một phạm vi nhỏ trước khi áp dụng cho toàn bộ thị trường, được thực hiện khi chuyển đổi từ mô hình thị trường phát điện cạnh tranh sang mô hình bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh, giai đoạn này sẽ lựa chọn một khu vực với số lượng đơn vị phân phối và đơn vị bán buôn điện hạn chế để thử nghiệm mô hình bán buôn cạnh tranh. Khu vực được chọn thử nghiệm sẽ là khu vực có hạ tầng lưới điện đáp ứng yêu cầu của vận hành thị trường bán buôn cạnh tranh, có số lượng đơn vị phân phối vả bán buôn hợp lý. Các công ty phân phối tại khu vực lựa chọn sẽ được quyền mua điện trực tiếp từ các đơn vị phát điện qua các hợp đồng song phương hoặc từ SB. Tại thời điểm này sẽ cho phép các khách hàng lớn, đấu nối trực tiếp lưới truyền tải đủ điều kiện được mua điện trực tiếp từ các công ty phát điện. Các công ty phân phối vẫn có thể tạm thời trực thuộc EVN như trước. Đến giai đoạn này Đơn vị vận hành thị trường cần được tách ra khỏi EVN để thực thi các nhiệm vụ về điều hành hoạt động thị trường.
2) Hoạt động
Các Đơn vị phát điện chào giá bán và ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp với các đơn vị phân phối hoặc các đơn vị bán buôn điện thảo hợp đồng song phương có thời hạn hoặc thông qua thị trường điện giao ngay. Đơn vị điều hành giao dịch thị trường lập kế hoạch huy động công suất, điện năng của các nhà máy điện và chuyển cho Đơn vị điều độ hệ thống quốc gia thực hiện điều hành hệ thống điện. Đơn vị điều hành giao dịch thị trường chịu trách nhiệm lập hoá đơn thanh toán đối với lượng công suất, điện năng mua bán ngắn hạn và chi phí cho sử dụng các dịch vụ phụ trợ cho các đơn vị tham gia thị trường điện. Các đơn vị phân phối trong khu vực thử nghiệm thị trường bán buôn sẽ cạnh tranh mua điện từ các nhà máy theo các hợp đồng song phương hoặc qua thị trường giao ngay hoặc từ các đơn vị bán buôn. Các đơn vị phân phối điện tiếp tục độc quyền bán lẻ điện (theo địa bàn quản lý lưới điện phân phối) cho các khách hàng theo biểu giá bán lẻ được Thủ tướng Chính phủ qui định. Đơn vị truyền tải điện chịu trách nhiệm đảm bảo phương tiện kỹ thuật cho việc thực hiện các giao dịch mua bán điện trên thị trường. Các đơn vị phân phối, đơn vị bán buôn điện và các khách hàng lớn mua điện trực tiếp từ các đơn vị phát điện sẽ phải trả phí truyền tải, phí sử dụng dịch vụ phụ trợ và phí giao dịch cho Đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện. Cục Điều tiết Điện lực qui định mức phí truyền tải, phí phân phối, phí sử dụng dịch vụ phụ trợ và phí giao dịch áp dụng cho các Đối tượng tham gia thị trường
1.5.4. Giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh 1. Cấu trúc thị trường 1. Cấu trúc thị trường
Sau khi thử nghiệm thành công thị trường bán buôn ở một số khu vực sẽ mở rộng ra áp dụng cho toàn quốc. Các công ty phân phối sẽ được cạnh tranh mua điện từ các đơn vị phát điện. Trong giai đoạn này sẽ hình thành các đơn vị kinh doanh mua bán buôn điện (MBB). Các đơn vị mua bán buôn điện là những đơn vị không quản lý lưới điện mà chỉ thực hiện các hợp đồng tài chính song phương với các đơn vị phát điện và các đơn vị phân phối nhằm quản lý rủi ro về giá điện trên thị trường. Các đơn vị phát điện tham gia vào các hợp đồng ký với các đơn vị kinh doanh bán buôn điện có lợi thế là được đảm bảo ổn định giá, do đó họ có thể trang trải các chi phí cố định. .Các đơn vị này sẽ tự thành lập khi xuất hiện cơ hội trên thị trường. Mô tả cấu trúc thị trường bán buôn ở Hình 3.4.
Hình 1.9. Cấu trúc thị trƣờng bán buôn điện cạnh tranh
2) Hoạt động
Hoạt động giống như hoạt động của thị trường thử nghiệm