- Về thiết kế thị trƣờng Thiết kế mô hình thị trường cũng là yếu tố quyết định đối với thành công của thị trường Việc này cũng liên quan đến mức độ cạnh tranh cần
1.5.1. Giai đoạn thị trường nội bộ EVN 1 Cấu trúc
1. Cấu trúc
Cấu trúc thị trường phát điện cạnh tranh nội bộ mô tả ở Hình 3.2. Để thực hiện thị trường này, sẽ phải hình thành Đơn vị mua duy nhất và Đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện. Vai trò của các đơn vị phát điện. Đơn vị mua duy nhất, công ty truyền tải, cơ quan vận hành hệ thống vả vận hành thị trường đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của thị trường. Các đơn vị này phải được tách biệt với nhau về tài chính, tốt nhất là không có bất cứ lợi ích tài chính chung. Vì thế, cấu trúc thị trường cần được thiết kế để tránh những mâu thuẫn lợi ích nhằm tiến tới một thị trường cạnh tranh minh bạch, công bằng và hiệu quả. Những quy định về chống phi cạnh tranh cần phải được ban hành chặt chẽ để tránh được những hoạt động liên kết lũng đoạn thị trường. Trong giai đoạn thị trường nội bộ EVN, các đơn vị này có thể đều trực thuộc EVN. Tuy nhiên để thị trường điện nội bộ đạt hiệu quả thì các đơn vị này cần được hạch toán độc lập để các chi phí được hạch toán rõ ràng và không ảnh hưởng lẫn nhau. Các qui định cho hoạt động của thị trường, vận hành hệ thống và điều tiết thị trường sẽ dần được
đưa vào thử nghiệm trong giai đoạn này. Cấu trúc ngành điện gần như không có gì thay đổi so với hiện tại.
EVN
Hình 1.7. Cấu trúc thị trƣờng một ngƣời mua nội bộ EVN
2. Hoạt động
Hoạt động của thị trường bắt đầu với việc công ty mua bán điện (EPTC) - Đơn vị mua duy nhất (Single Buyer - SB) dự báo phụ tải và lập kế hoạch phát triển nguồn phù hợp với qui hoạch phát triển điện lực quốc gia. Cơ quan điều tiết sẽ thông qua và giám sát việc thực hiện đầu tư nguồn mới phù hợp với Qui định cạnh tranh chọn nhà đầu tư nguồn điện mới theo qui hoạch nguồn chi phí tối thiểu. Các đơn vị phát điện độc lập bán điện cho SB thuộc EVN thông qua các hợp đồng mua bán có thời hạn ký với SB. Các đơn vị phát điện của EVN (PEVN) cạnh tranh bán điện cho SB qua các hợp đồng song phương hoặc qua thị trường ngắn hạn. Đơn vị điều hành giao dịch thị trường Market Operator (MO) lập kế hoạch huy động công suất, điện năng của các nhà máy điện và chuyển cho Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia System Operator (SO) thực hiện điều hành hệ thống điện. SB sẽ thanh toán tiền điện cho các Đơn vị phát điện theo các hợp đồng có thời hạn vả qua giao dịch ngắn hạn. SB bán buôn điện cho các đơn vị phân phối theo khung giá bán buôn được qui định bởi Cục Điều tiết Điện lực.
IPP PEVN TT PP/BL KH EPTC (SB) SO/MO PPA Điện năng Tiền điện Điều khiển
Các công ty phân phối độc quyền bán lẻ cho các khách hàng sử dụng điện theo biểu giá bán lẻ được Thủ tướng Chính phủ qui định. Các khách hàng và các đơn vị phân phối, thông qua SB phải trả phí truyền tải cho đơn vị truyền tải, phí sử dụng dịch vụ phụ trợ và phí giao dịch cho SO và MO. Trong quá trình thực hiện thị trường nội bộ cần xây dựng các mức phí này để thực hiện thanh toán thử trong nội bộ. Cục Điều tiết Điện lực qui định mức phí truyền tải, phí sử dụng dịch vụ phụ trợ và phí giao dịch áp dụng cho các đối tượng tham gia thị trường.