Mô hình tổ chức quản trị kiểu ma trận
Cơ cấu tổ chức quản trị kiểu ma trận là mô hình kết hợp giữa các bộ phận chức năng và các dự án hoặc nhóm sản phẩm trong doanh nghiệp FDI Mô hình này cho phép tối ưu hóa nguồn lực và tăng cường khả năng linh hoạt trong quản lý, giúp doanh nghiệp đáp ứng nhanh chóng với những thay đổi của thị trường.
Các đơn vị phụ trách theo chiều dọc, bao gồm dự án hoặc nhóm sản phẩm, cần xác định rõ ràng các vấn đề liên quan đến việc "làm cái gì", "khi nào làm" và "ai làm" Trong khi đó, các đơn vị chức năng có nhiệm vụ tập trung vào việc "làm như thế nào" để thực hiện các nhiệm vụ đó một cách hiệu quả.
Khi triển khai một dự án, lãnh đạo doanh nghiệp sẽ chỉ định một chủ nhiệm dự án cùng với các cán bộ từ các đơn vị chức năng và nhóm sản phẩm để tham gia thực hiện Sau khi dự án hoàn thành, các thành viên sẽ trở về đơn vị cũ của mình Quá trình phân công này tạo thành các dòng và ô trong một ma trận tổ chức.
+ Có tính cơ động cao, dễ di chuyển các cán bộ có năng lực để thực hiện các dự án khác nhau.
+ Sử dụng cán bộ có hiệu quả, tận dụng được các cán bộ có chuyên môn giỏi sẵn có.
+ Giảm bớt sự cồng kềnh cho bộ máy quản lí dự án.
+ Thường xảy ra các mâu thuẫn giữa những ngưởi quản lí dự án và những người lãnh đạo các chức năng.
+ Đòi hỏi phải có tinh thần hợp tác cao.
Cơ cấu ma trận thường được áp dụng trong các doanh nghiệp có dự án lớn và hoạt động độc lập, như trong ngành xây dựng, hàng không hoặc phần mềm máy tính Phương pháp này giúp kết hợp chuyên môn từ nhiều bộ phận chức năng khác nhau để giải quyết những tình huống phức tạp và triển khai hiệu quả các dự án.
Công ty TNHH Quốc tế Unilever Việt Nam mô hình cơ cấu tổ chức quản trị trực tuyến - chức năng
Trong mô hình có 3 cấp quản trị và 4 mối quan hệ chính trong bộ máy quản trị.
GĐĐH phối hợp với các phòng ban chức năng như phòng an toàn, phòng cung ứng vật tư và phòng kế toán để đưa ra quyết định, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện tại xưởng sản xuất.
GDĐH có trách nhiệm toàn diện trong mọi hoạt động của doanh nghiệp và có quyền quyết định tối cao Quy trình ra quyết định được thực hiện theo hệ thống từ Giám đốc điều hành đến các phòng chức năng và quản lý phân xưởng.
Ý kiến của các nhà quản lý chức năng trưởng ca chỉ mang tính chất hướng dẫn và không bắt buộc phải thực hiện Đối với các quản lý phân xưởng sản xuất, vấn đề nghiệp vụ là rất quan trọng, và các quản lý phân xưởng cần chú trọng vào việc thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ của mình.
Câu 5: Trình bày cơ chế hoạt động của HĐQT DN FDI và cơ chế điều hành của BGĐ
Trong môi trường doanh nghiệp FDI, mối quan hệ giữa Ban Giám Đốc (BGĐ) và Hội Đồng Quản Trị (HĐQT) đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành và phát triển doanh nghiệp Một tình huống điển hình về mâu thuẫn giữa BGĐ và HĐQT có thể xảy ra khi BGĐ đề xuất một chiến lược mở rộng thị trường mới, nhưng HĐQT lại lo ngại về rủi ro tài chính và yêu cầu BGĐ tập trung vào củng cố thị trường hiện tại Tình huống này dẫn đến sự tranh cãi về hướng đi của công ty và có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động Qua thảo luận nhóm về tình huống này, bài học rút ra là việc xây dựng một cơ chế giao tiếp hiệu quả và sự đồng thuận giữa BGĐ và HĐQT là rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp FDI.
Cơ chế hoạt động của HĐQT DN FDI
Hội đồng quản trị là cơ quan lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp có vốn FDI, bao gồm đại diện từ các bên góp vốn Doanh nghiệp liên doanh, với mối quan hệ phức tạp giữa các bên quốc gia khác nhau, đặc biệt chú trọng đến việc phân chia lợi ích Vì lý do này, luật đầu tư của các quốc gia quy định chi tiết về Hội đồng quản trị của doanh nghiệp liên doanh.
Hội đồng quản trị (HĐQT) gồm chủ tịch, phó chủ tịch và các thành viên khác, được chỉ định theo tỷ lệ vốn góp của từng bên trong doanh nghiệp liên doanh Nhiệm kỳ của HĐQT được các bên thỏa thuận nhưng không vượt quá năm năm.
Chủ tịch HĐQT có trách nhiệm triệu tập và chủ trì các cuộc họp, đồng thời giám sát và đôn đốc việc thực hiện nghị quyết của HĐQT Trong doanh nghiệp liên doanh, Chủ tịch HĐQT được chỉ định theo thỏa thuận giữa các bên liên doanh.
• Phó chủ tịch HĐQT: có thể nhận ủy quyền từ chủ tịch để triệu tập và chủ trì cuộc họp.
Các thành viên trong HĐQT có trách nhiệm tham gia các cuộc họp định kỳ hoặc bất thường Họ có thể ủy quyền bằng văn bản cho người đại diện tham gia và biểu quyết thay cho các vấn đề đã được ủy quyền.
Hội đồng Quản trị (HĐQT) quyết định lịch trình cho các cuộc họp thường kỳ và yêu cầu ghi biên bản trong mỗi cuộc họp Đối với các cuộc họp bất thường, chúng phải được yêu cầu bởi Chủ tịch HĐQT, hoặc do hai phần ba thành viên HĐQT, Tổng Giám đốc, hoặc Phó Tổng Giám đốc thứ nhất đề xuất.
HĐQT phải do ít nhất hai phần ba số thành viên của HĐQT đại diện cho các bên liên doanh tham gia.
HĐQT quyết định theo nguyên tắc quá bán số thành viên tham gia cuộc họp, nhằm thông qua các chủ trương và đường lối cho bộ máy điều hành tổ chức HĐQT chỉ tập trung bàn bạc và quyết định những vấn đề lớn và quan trọng nhất đối với doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần xác định định hướng hoạt động dài hạn thông qua việc xây dựng các chiến lược kinh doanh, tài chính, khoa học công nghệ và con người Những chiến lược này sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.
• Quyết định các cán bộ quản trị chủ chốt của doanh nghiệp như giám đốc, phó giám đốc, kế toán trưởng;
• Giám sát, kiểm tra và đánh giá hoạt động của các cán bộ quản trị và hoạt động của doanh nghiệp.
Cơ chế điều hành của BGĐ doanh nghiệp FDI
Ban giám đốc là những cá nhân được Hội đồng quản trị (HĐQT) ủy quyền để quản lý doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) HĐQT không tham gia trực tiếp vào hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp mà thay vào đó, họ thuê giám đốc để điều hành hoạt động của doanh nghiệp liên doanh theo các nghị quyết đã được thông qua.
• Thành phần ban giám đốc bao gồm: Tổng giám đốc (hoặc giám đốc) và phó tổng giám đốc (phó giám đốc).
Ban giám đốc của doanh nghiệp FDI được bổ nhiệm và miễn nhiệm bởi Hội đồng quản trị (HĐQT) Họ có trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời phải chịu trách nhiệm trước HĐQT và pháp luật của nước sở tại.
• Công cụ điều hành: Mệnh lệnh, chỉ thị, quyết định. c Nhiệm vụ
+ Tổ chức triển khai và điều hành việc thực hiện nghị quyết của HĐQT
+ Theo dõi tình hình thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và báo cáo với HĐQT
Doanh nghiệp có trách nhiệm đại diện ký hợp đồng lao động với người lao động và ký thỏa ước tập thể với đại diện của người lao động tại doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật địa phương.
+ Thay mặt doanh nghiệp, ký kết các hợp đồng kinh tế để phục vụ hoạt động kinh
Đại diện doanh nghiệp trong việc giao dịch với cơ quan Nhà nước, các bên thứ ba và trước tòa án về tất cả các vấn đề liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp, phù hợp với quy định của điều lệ doanh nghiệp.
+ Tổ chức bộ máy quản trị doanh nghiệp và bổ nhiệm miễn nhiệm các chức vụ lãnh đạo trong các bộ phận tác nghiệp của doanh nghiệp
+ Quyết định các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động trong phạm vi được ủy quyền
+ Báo cáo quyết toán từng năm, từng thời kỳ của doanh nghiệp
+ Yêu cầu HĐQT tổ chức cuộc họp HĐQT bất thường để báocáo các vướng mắc và xin chủ trương của HHĐQT
Trình bày mối quan hệ giữa BGĐ với HĐQT doanh nghiệp FDI
Mối quan hệ giữa tổng giám đốc và hội đồng quản trị được xác lập thông qua hợp đồng lao động giữa chủ tịch hội đồng quản trị và tổng giám đốc.
• Bản chất mối quan hệ: mối quan hệ giữa người sở hữu tài sản (HĐQT) và người được ủy thác quản lý tài sản (BGĐ) của doanh nghiệp.
• Đặc điểm mối quan hệ: (xuôi - ngược) a Chiều xuôi: HĐQT => Ban giám đốc
Hội đồng quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định các vấn đề lớn và định hướng phát triển của doanh nghiệp, trong khi ban giám đốc chịu trách nhiệm thực hiện và quản lý các hoạt động hàng ngày dựa trên các chỉ đạo đã được Hội đồng quản trị phê duyệt.
+ Ban giám đốc vẫn có vai trò độc lập đối với hội đồng quản trị trong mọi nhiệm vụ được giao b Chiều ngược: Ban giám đốc => HĐQT
Ban giám đốc có trách nhiệm tuân thủ các quyết định của hội đồng quản trị Tuy nhiên, nếu nhận thấy những quyết định này không còn phù hợp với thực tiễn, ban giám đốc cần thảo luận và đưa ra kiến nghị giải pháp cho hội đồng quản trị.
Ban giám đốc có quyền từ chối thực hiện các mệnh lệnh của chủ tịch hoặc các thành viên trong Hội đồng quản trị nếu những mệnh lệnh này vi phạm pháp luật hoặc không phù hợp với quy định hiện hành.
Tình huống
Vào tháng 7 năm 2002, Công ty TNHH TS tại huyện Thuận An, Bình Dương đã ký hợp đồng với ông S từ Đài Loan để thành lập một công ty liên doanh chuyên sản xuất và gia công đồ gỗ mỹ nghệ.
Công ty liên doanh hoạt động trong 50 năm với tổng vốn hơn 650.000 USD, trong đó ông S góp 78% và công ty Việt Nam 22% Mâu thuẫn phát sinh khi ông S bị cáo buộc lạm quyền, vi phạm điều lệ công ty, dẫn đến việc bị phạt hành chính do tự ý mở phân xưởng mới và cho doanh nghiệp khác gửi hàng không khai báo hải quan Tình hình trở nên căng thẳng khi bà phó tổng giám đốc Việt Nam bị bệnh nhưng ông S lại sa thải bà với lý do công ty gặp khó khăn Sau khi gửi thư khuyến cáo và không nhận được phản hồi từ ông S., phía Việt Nam đã nộp đơn kiện ra tòa Mặc dù ban đầu ông S đồng ý mua lại phần vốn của phía Việt Nam, nhưng sau đó đã từ chối thỏa thuận và yêu cầu giải quyết tranh chấp qua Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) Cuối cùng, thẩm phán đã đề xuất để VIAC xử lý tranh chấp do có thỏa thuận trọng tài trước đó.
Mâu thuẫn trong doanh nghiệp Liên doanh xuất phát từ việc lạm quyền của Tổng giám đốc S Ông S đã tự ý quyết định nhiều vấn đề quan trọng mà không tham khảo ý kiến của Hội đồng quản trị, bao gồm việc mở phân xưởng mới, cho phép gửi hàng mà không khai báo, cũng như sa thải Phó tổng giám đốc và hai quản lý sản xuất người Việt Nam.
Nguyên nhân gián tiếp của vấn đề trong doanh nghiệp là do thiếu sự kiểm soát từ Hội đồng quản trị, dẫn đến việc không có ban kiểm soát thường xuyên và hiệu quả Điều này tạo điều kiện cho Tổng giám đốc, với vốn góp lớn, lạm dụng quyền lực trong việc ra quyết định Bài học rút ra từ tình huống này là cần thiết phải thiết lập một hệ thống kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sự minh bạch và trách nhiệm trong công tác quản trị doanh nghiệp.
Hội đồng quản trị cần thiết lập một ban kiểm soát hoạt động hiệu quả nhằm quản lý tốt các hoạt động của doanh nghiệp, ngăn chặn tình trạng thành viên trong Ban giám đốc tự ý thực hiện công việc mà không báo cáo.
Tất cả các quyết định quan trọng của công ty cần được Hội đồng quản trị thảo luận và phê duyệt Mặc dù Tổng giám đốc là cổ đông lớn nhất, nhưng không phải là người duy nhất quyết định mọi vấn đề của doanh nghiệp.
Do Đài Loan nắm giữ tỷ trọng vốn góp lớn hơn, Việt Nam gặp bất lợi trong quyền ra quyết định Do đó, việc tăng cường tỷ lệ vốn góp của Việt Nam là cần thiết để cải thiện quyền quản lý trong doanh nghiệp.
