Đặ t v ấn đề
Đất đai là nền tảng quan trọng cho sự hình thành và phát triển của mỗi dân tộc và quốc gia, đóng vai trò thiết yếu trong cuộc sống con người Ngay từ khi xuất hiện, con người đã coi đất đai là nơi cư trú và sinh tồn Mỗi quốc gia đều có một quỹ đất nhất định, được giới hạn bởi biên giới tự nhiên Đất đai không chỉ là nguồn tài nguyên quý giá mà còn là sản phẩm của sự tác động của nhiều yếu tố tự nhiên và kinh tế xã hội Đây là nơi diễn ra các hoạt động sống và là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể thay thế.
Sự phát triển của xã hội và gia tăng dân số đã dẫn đến nhu cầu ngày càng cao về lương thực, thực phẩm và chỗ ở, buộc con người phải khai thác đất đai để đáp ứng Tuy nhiên, diện tích đất sản xuất nông nghiệp có hạn và đang đối mặt với nguy cơ suy thoái do tác động của thiên nhiên và sự thiếu ý thức trong sản xuất Đô thị hóa mạnh mẽ cũng làm giảm diện tích đất nông nghiệp, trong khi khả năng khai hoang đất mới rất hạn chế Do đó, việc sử dụng đất một cách hiệu quả và bền vững trở thành vấn đề cấp thiết cho mỗi quốc gia, đặc biệt là đối với Việt Nam, nơi mà đất đai có vai trò quan trọng trong nông nghiệp.
Trong những năm gần đây, Nhà nước đã thực hiện chính sách giao đất và rừng cho cộng đồng và hộ dân để quản lý và sản xuất Tuy nhiên, sự phát triển nông nghiệp đang gặp nhiều thách thức do diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp, áp lực đô thị hóa, công nghiệp hóa và gia tăng dân số Trình độ sản xuất nông nghiệp truyền thống của người dân dẫn đến việc sử dụng đất thiếu kế hoạch, làm giảm hiệu quả sản xuất nông lâm nghiệp và diện tích rừng Do đó, việc điều tra và đánh giá tổng hợp các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sử dụng đất là rất cần thiết, nhằm định hướng cho người dân khai thác và sử dụng đất đai một cách hợp lý và bền vững.
Thị trấn Cô Tô, thuộc huyện Cô Tô, có diện tích 735,87 ha và dân số 3.153 người Trong những năm gần đây, trình độ dân trí ngày càng cao, người dân chăm học và cần cù, với sự tiến bộ trong các lĩnh vực y tế và giáo dục Mặc dù thu nhập bình quân đầu người tăng qua từng năm, sản xuất nông nghiệp vẫn chưa phát huy tối đa tiềm năng Hệ thống cơ sở hạ tầng đã được nâng cấp nhưng chưa đáp ứng đủ yêu cầu phát triển tương lai Việc sử dụng đất còn chưa hợp lý, hiệu quả chưa cao và tỷ lệ đất chưa sử dụng còn lớn Xuất phát từ thực tiễn và nhu cầu sử dụng đất, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp tại thị trấn Cô Tô” với sự đồng ý của khoa Quản lý tài nguyên trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên.
Tô, huy ệ n Cô Tô, t ỉ nh Qu ảng Ninh”
1.2 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Đánh giá được hiệu quả sử dụng sản xuất nông nghiệp
- Lựa chọn được các loại hình sử dụng đất có hiệu quả cao
- Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp.
1.3 Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài
1.3.1 Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Củng cố kiến thức đã được tiếp thu trong nhà trường và những kiến thức thực tế cho sinh viên trong quá trình thực tập tại cơ sở
- Nâng cao khả năng tiếp cận, thu thập số liệu và xử lý thông tin của sinh viên trong quá trình làm đề tài
- Đề tài hoàn thành sẽ là tài liệu học tập và tham khảo cho các bạn sinh viên
Đề tài hoàn thiện sẽ cung cấp tài liệu cụ thể và định hướng quan trọng, giúp tối ưu hóa việc sử dụng nguồn tài nguyên đất đai tại địa phương nghiên cứu.
- Đưa ra được các giải pháp cụ thể về sử dụng đất có hiệu quả tại địa phương nghiên cứu
Dựa trên việc đánh giá hiệu quả sử dụng đất đai, bài viết sẽ đưa ra các định hướng và giải pháp nhằm tối ưu hóa việc sử dụng đất, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương.
2.1 Cơ sở khoa học của đề tài
2.1.1 Khái quát vềđất và quá trình hình thành đất
Luật đất đai hiện hành khẳng định rằng đất đai là nguồn tài nguyên quốc gia quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể tái tạo, và là yếu tố quan trọng hàng đầu của môi trường sống Đất đai đóng vai trò thiết yếu trong việc phân bố các khu dân cư, xây dựng các công trình kinh tế, văn hóa, xã hội, cũng như đảm bảo an ninh quốc phòng Do đó, đất đai là điều kiện cần thiết cho mọi quá trình sản xuất và hoạt động của con người.
Đất là một phần của vỏ trái đất, nằm giữa lớp đá và khoáng sản bên dưới, cùng với thảm thực bì và khí quyển bên trên Đây là lớp mặt tơi xốp của lục địa, có khả năng sản xuất ra sản phẩm cây trồng Độ phì của đất, hay khả năng sản xuất cây trồng, là một thuộc tính không thể thiếu của đất.
Đất nông nghiệp, theo Luật Đất đai 2013, được định nghĩa là loại đất phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, bao gồm đất trồng lúa, đồng cỏ chăn nuôi, đất trồng cây hàng năm, đất lâm nghiệp, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối và các loại đất nông nghiệp khác theo quy định của Chính phủ Nó không chỉ được sử dụng cho mục đích sản xuất mà còn cho nghiên cứu, thí nghiệm trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và bảo vệ, phát triển rừng.
* Qúa trình hình thành đất
Hình 2.1 Qúa trình hình thành đất 2.1 2 Vai trò và ý nghĩa của đất đai đối với sản xuất nông nghiệp
Trong sản xuất nông lâm nghiệp, đất đai có vịtrí đặc biệt quan trọng và không thể thay thế:
Đất đai là tài nguyên sản xuất thiết yếu và không thể thay thế, đóng vai trò vừa là đối tượng lao động vừa là tư liệu lao động trong quá trình sản xuất.
Đất đai, sản phẩm tự nhiên, có sức sản xuất ngày càng gia tăng khi được sử dụng một cách hợp lý và đúng cách.
Đất đai là tư liệu lao động quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất nông nghiệp Khi con người sử dụng đất để trồng trọt và chăn nuôi, nó phát huy tác dụng tối đa Thiếu đất đai, hoạt động sản xuất nông nghiệp sẽ không thể diễn ra (Bùi Nữ Hoàng Anh, 2013).
- Đất đai không chỉ là môi trường sống đối với sinh vật mà còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng nghiệp (Bùi Nữ Hoàng Anh, 2013)
Đất đai có vị trí cố định và chất lượng không đồng đều giữa các vùng miền, dẫn đến sự khác biệt về điều kiện tự nhiên như thổ nhưỡng, khí hậu và độ phì Mỗi khoanh đất, thửa đất nông nghiệp ở các khu vực khác nhau sẽ có những đặc điểm riêng biệt, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất nông nghiệp.
Việc lựa chọn và xác định các loại hình sử dụng đất cùng với cây trồng nông nghiệp phù hợp là rất quan trọng để nâng cao hiệu quả kinh tế cho từng hộ gia đình.
2.1.3 Cơ sở lý luận về đánh giá đất
Đánh giá đất dựa vào điều kiện tự nhiên liên quan đến việc xác định mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành đất như sinh vật, địa hình, khí hậu, đá mẹ và thời gian Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc hiểu rõ chất lượng và tiềm năng sử dụng của đất.
Quá trình hình thành đấ t Quá trình
