PHẦN MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài
Nghệ thuật là một hình thái ý thức xã hội thẩm mỹ, tương tác với các hình thái ý thức xã hội khác và chịu sự chi phối của cơ sở hạ tầng Sự giao thoa giữa các loại hình nghệ thuật tạo nên tính đa dạng và thống nhất, mang lại những xúc cảm thẩm mỹ phong phú Văn học, với vai trò là một loại hình nghệ thuật, cũng hấp thụ kỹ thuật từ các loại hình khác như âm nhạc, mở rộng khả năng phản ánh hiện thực và khám phá sâu sắc đời sống con người Dấu ấn của âm nhạc trong văn học không phải là hiện tượng mới, đã xuất hiện từ những tác phẩm văn học dân gian, và qua từng thời đại, hiện tượng này lại mang những đặc sắc riêng, tạo cơ hội cho nghiên cứu văn học so sánh liên ngành và mở ra những hướng tiếp cận mới.
Yuri Kazakov (Kpnn KaaaKOB) là một hiện tượng đặc biệt trong nền văn học Liên Xô thế kỉ XX, bắt đầu sự nghiệp nghệ thuật với vai trò nghệ sĩ nhạc Jazz trước khi chuyển sang sáng tác văn chương Nhiều nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng văn xuôi của ông mang tính nhạc, và chính Kazakov cũng nhấn mạnh việc sáng tác theo lối trữ tình, giàu chất thơ và nhạc điệu Do đó, việc nghiên cứu tính nhạc trong các tác phẩm của ông là cần thiết để hiểu rõ phong cách nghệ thuật và tư tưởng của nhà văn này, từ đó khẳng định tài năng và vị trí của ông trong văn học Nga cũng như văn chương thế giới.
Việc tìm hiểu chất nhạc trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây”
Tác phẩm "Foayốoe u 3eaenoe" của Yuri Kazakov không chỉ là một ví dụ tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của ông, mà còn mở ra hướng tiếp cận mới cho các tác phẩm khác của ông, đặc biệt trong mối liên hệ với âm nhạc Bài viết này nhằm nâng cao nhận thức về một tác giả ít được nghiên cứu tại Việt Nam, từ đó giúp độc giả Việt Nam hiện đại hiểu rõ hơn về Kazakov và các tác phẩm của ông.
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Vào năm 2006, tác giả Egninova Natalia Erentuevna đã bảo vệ luận văn với tiêu đề “Truyện của Yu.P Kazakov trong bối cảnh truyền thống của văn xuôi trang trí Nga” tại Đại học Tổng hợp Buryat.
Công trình nghiên cứu này tập trung vào các tác phẩm của Yuri Kazakov trong mối liên hệ với truyền thống văn xuôi trang trí Nga, một thuật ngữ được dịch từ tiếng Nga mà chưa có tương ứng trong lý luận văn học Việt Nam Theo nhà nghiên cứu Novikov, văn xuôi trang trí là thể loại kết hợp giữa văn xuôi và thơ, vượt ra ngoài văn xuôi trữ tình, thể hiện sự ảnh hưởng sâu sắc của kỹ thuật thơ trong tự sự Sự xuất hiện của văn xuôi trang trí chứng minh cho chủ nghĩa trang trí với các đặc trưng như lặp lại các motif gợi hình và cách điệu hình ảnh, có vai trò quan trọng trong việc biểu hiện chủ thể Nhờ đó, tác giả đã có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về thế giới nghệ thuật của Yuri Kazakov so với các nghiên cứu trước đây, dựa trên những đặc điểm thi pháp của văn xuôi trang trí.
Công trình “Nét độc đáo trong truyện của Yuri Kazakov” (HOomuKa paccKO3OB lOpua Ka3aKOBa) của Ivanov Alexey Petrovich (HBéiiiOB ÀneKcen
Bảo vệ năm 2000 tại Matxcova đã chỉ ra tính nhạc độc đáo trong các sáng tác của Yuri Kazakov, đặc biệt là sự xuất hiện của kỹ thuật nhạc Jazz trong tổ chức lời văn Công trình này khám phá mối tương quan giữa âm nhạc và văn học, cho rằng dấu ấn của nhạc Jazz chủ yếu thể hiện qua ngữ âm và tính liên tục, cũng như cách ngắt nhịp trong dòng ngữ lưu Tác giả đã minh chứng cho luận điểm này thông qua việc phân tích các câu văn trong tác phẩm “Nhật kí phương Bắc”.
Một số nghiên cứu đáng chú ý đã được thực hiện về tiểu sử của Yuri Kazakov, trong đó nổi bật là công trình mang tên “Cuộc đời của Yuri Kazakov”.
Ka3aKOea) của tác giả Igor Kuzmichev (Hropb Ky3bMHueB) do nhà xuất bản
Knyazev (HH KH5I3CB) ấn hành năm 2012 Công trình này đi sâu vào những chặng
Yuri Kazakov là một nhà văn có ảnh hưởng lớn, với 6 sự kiện quan trọng trong cuộc đời đã định hình quá trình sáng tác của ông Tác phẩm nổi bật của ông, "Xanh da trời và xanh lá cây", đã được đưa vào chương trình giáo dục phổ thông tại Nga, với bài học mang tên "Yêu như khám phá thế giới" Những đánh giá về phong cách nghệ thuật của Kazakov cho thấy sự độc đáo và sâu sắc trong cách ông thể hiện tình yêu và cuộc sống.
Tác phẩm "Xanh da trời và xanh lá cây" của Y.P Kazakov thể hiện tầm quan trọng của tác giả trong nền văn học Nga Tuy nhiên, đối tượng tiếp nhận chủ yếu là học sinh, nên việc tiếp cận tác phẩm chủ yếu chỉ dừng lại ở đề tài, chủ đề và một số nét nghệ thuật nổi bật, mà chưa đi sâu vào khám phá thế giới nghệ thuật phong phú của nó.
Bài viết "Sự độc đáo của không gian nghệ thuật trong tác phẩm 'Xanh da trời và xanh lá cây' của Yuri Kazakov" của tác giả Dmitruk Alena Dmitrievna đã tiếp cận không gian nghệ thuật của tác phẩm từ góc nhìn thi pháp học, làm nổi bật những đặc điểm độc đáo trong cách mà không gian được xây dựng và thể hiện.
Bài viết đăng trên tạp chí Nghiên cứu văn học thuộc Khoa Văn học và Báo chí Nga, Đại học Tổng hợp Petrozavodsk, nghiên cứu các đặc điểm của không gian nghệ thuật trong tác phẩm "Xanh da trời và xanh lá cây" Tác giả phân tích hình ảnh và các yếu tố khác của tác phẩm để rút ra ý nghĩa bề mặt và bề sâu Bài viết chú trọng đến không gian đô thị, không gian thiên nhiên, cốt truyện, và bối cảnh sáng tác, đồng thời giải thích nhan đề tác phẩm trong bối cảnh văn hóa Nga.
Yuri Kazakov là một hiện tượng độc đáo trong văn học Nga thế kỉ XX, tuy nhiên tại Việt Nam, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu hay công trình nào khai thác về ông và các tác phẩm của ông.
Trên thế giới, đặc biệt là tại Nga, quê hương của Yuri Kazakov, tác phẩm và thế giới nghệ thuật của ông đã được nghiên cứu sâu rộng qua nhiều công trình, từ các bài viết nhỏ đến luận án quy mô, bao gồm cả nghiên cứu tiểu sử và phong cách nghệ thuật Những nghiên cứu này đã chỉ ra tính nhịp điệu trong sáng tác của Kazakov cùng với các đặc trưng trong cấu trúc và tổ chức không gian, thời gian, cũng như nghệ thuật xây dựng nhân vật Tuy nhiên, chưa có công trình nào tiếp cận tác phẩm của ông dưới góc độ văn học so sánh liên ngành để làm nổi bật ảnh hưởng của âm nhạc trong tác phẩm Ở Việt Nam, việc nghiên cứu tác phẩm và thế giới nghệ thuật của Kazakov vẫn còn hạn chế, và các tác phẩm của ông chưa được dịch nhiều sang tiếng Việt.
Việt Phần lớn các tác phẩm được dịch là những truyện ngắn lẻ, xuất hiện rải rác ở nhiều giai đoạn sáng tác của Yuri Kazakov.
Mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Tiểu luận này khám phá ảnh hưởng của nhạc Jazz trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây” của Yuri Kazakov, đồng thời nghiên cứu phong cách nghệ thuật độc đáo của tác giả.
- Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
Tiểu luận nghiên cứu dựa trên bản dịch “Xanh da trời và xanh lá cây” của Đoàn Tử Huyến, được xuất bản trong tập “Những ô cửa màu xanh” năm 2016 Bài viết tập trung vào các đặc trưng âm nhạc trong tác phẩm và vai trò của chúng trong thế giới nghệ thuật của “Xanh da trời và xanh lá cây”, bao gồm các yếu tố như kết cấu tác phẩm, không gian, thời gian, nhân vật, ngôn ngữ, giọng điệu và nhịp điệu trần thuật.
Chúng tôi nhận thấy đây là những yếu tố thể hiện rõ nhất dấu ấn âm nhạc trong tác phẩm.
Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu dấu ấn âm nhạc trong truyện vừa “Xanh da trời và xanh lá cây” của Yuri Kazakov, chúng tôi áp dụng phương pháp so sánh liên ngành để khám phá sự kết nối giữa âm nhạc và nghệ thuật trong tác phẩm Đồng thời, phương pháp phân tích - tổng hợp được sử dụng để tìm ra các biểu hiện cụ thể trong văn bản, chứng minh cho các luận điểm đã nêu Chúng tôi cũng dựa vào lý thuyết mỹ học tiếp nhận để tìm hiểu mối quan hệ giữa nghệ sĩ và người tiếp nhận trong âm nhạc và văn học, từ đó phát hiện những dấu ấn âm nhạc ngay từ giai đoạn sáng tạo của tác phẩm.
Cấu trúc tiểu luận
Tiểu luận này bao gồm các phần: Mở đầu, Nội dung, Kết luận, Tài liệu tham khảo Trong đó phần Nội dung được triển khai thành hai mục lớn:
1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
2 Âm hưởng nhạc Jazz trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây” củaYuri Kazakov
PHẦN NỘI DUNG
Tổng quan về vấn đề nghiêncứu
2 Âm hưởng nhạc Jazz trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây” của Yuri Kazakov
1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1 Nhạc Jazz và văn học
1.1.1 Nguồn gốc của nhạc Jazz và sự du nhập vào Liên Xô
Lịch sử hình thành nhạc Jazz vẫn còn nhiều tranh cãi và cần thời gian để làm rõ, nhưng hầu hết các nhà nghiên cứu đồng ý rằng nhạc Jazz xuất phát từ nỗi đau và khát vọng tự do của người châu Phi.
Jazz ra đời trong bối cảnh đau thương của những người nô lệ châu Phi tại Mỹ, phản ánh số phận bi thảm của họ Sự xuất hiện của người phương Tây tại châu Phi đã khởi đầu cho bi kịch mất tự do, khi người bản địa bị bắt làm nô lệ và rời xa quê hương Đầu thế kỷ XVII, những nô lệ châu Phi đầu tiên đã đến Tân thế giới, bị bán bởi người Bồ Đào Nha cho người Anh Đến cuối thế kỷ XVII, nhu cầu lao động cho ngành công nghiệp bông đã dẫn đến việc hàng triệu nô lệ châu Phi bị đưa đến châu Mỹ để làm việc tại các nông trường Thế kỷ XVIII chứng kiến sự hình thành của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử.
Trong "Tuyên ngôn Độc lập", người viết khẳng định rằng "mọi người sinh ra đều bình đẳng" và được ban cho những quyền bất khả xâm phạm như quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc Tuy nhiên, người Mỹ gốc Phi lại bị loại trừ khỏi khái niệm "mọi người", phải sống trong tủi nhục và phân biệt đối xử Từ thế kỷ XVIII đến XIX, hàng loạt đạo luật chống lại người nô lệ đã được ban hành tại "đất nước của tự do", tước bỏ mọi quyền cơ bản của họ và hợp pháp hóa chế độ nô lệ Dù phải chịu đựng sự bất công và áp bức, người Mỹ gốc Phi vẫn gìn giữ văn hóa cội nguồn và tạo dựng bản sắc riêng, trong đó nhạc Jazz nổi bật như một biểu tượng vượt qua ranh giới bất công, chinh phục thị hiếu âm nhạc toàn cầu và ảnh hưởng sâu sắc đến âm nhạc Hoa Kỳ.
Nhạc Blues, một phân nhánh quan trọng của nhạc Jazz, có nguồn gốc từ những bài hát của người châu Phi trên các cánh đồng bông Nam Mỹ Những điệu ca dân gian này mang đậm bản sắc châu Phi với giai điệu đơn giản và lời ca u sầu, chủ yếu sử dụng lối phức điệu (polyphonic) Vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, nhạc Blues đã phát triển mạnh mẽ và trở thành nguồn cảm hứng lớn cho sự phát triển của âm nhạc phổ thông.
Jazz không chỉ chịu ảnh hưởng từ Blues mà còn từ Ragtime, một thể loại nhạc phát triển từ cuối thế kỷ XIX Ragtime thường tái hiện những bản nhạc phổ biến với nhịp điệu mới, được xác định bởi kỹ thuật độc đáo.
Đồng bộ hóa (syncopation) là kỹ thuật chơi nhiều loại nhịp khác nhau hoặc tạo ra những giai điệu ngẫu hứng độc đáo trong âm nhạc Kỹ thuật này sau này đã trở thành một yếu tố nhận diện quan trọng của thể loại Jazz, với việc sử dụng tính ngẫu hứng, đảo phách và nghịch phách.
Nhạc Jazz, mặc dù có nguồn gốc từ châu Phi và chịu ảnh hưởng từ chế độ nô lệ cùng sự phân biệt chủng tộc, đã phát triển mạnh mẽ nhờ vào các nhạc cụ châu Âu như guitar, piano, saxophone và trống Người Mỹ gốc Phi đã tiếp thu và biến đổi âm nhạc phương Tây, giúp Jazz ngày càng trở nên phong phú và dễ tiếp cận hơn với thính giả Qua thời gian, Jazz không chỉ thu hút cộng đồng người Mỹ gốc Phi mà còn lan rộng ra và trở thành thể loại yêu thích của người da trắng Ngày 26 tháng 2 năm 1917, bài hát "Livery Stable Blues" của ban nhạc Original Dixieland Jass được ghi âm, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc đưa Jazz từ không gian đường phố vào thế giới âm nhạc chuyên nghiệp.
Hành trình của Jazz tại Mỹ bắt đầu đầy khó khăn, bị xem như thể loại không chính thống và bị hắt hủi bởi chính những người sáng tạo ra nó Từ cuối những năm 1910 đến 1920, The New York Times đăng nhiều bài viết coi Jazz là hiện tượng nguy hiểm, liên quan đến nhà chứa Nhạc sĩ mù Baxter Edwards Perry trên tạp chí The Etude đã mô tả Jazz là "sự loạn đảo phách" và nghi ngờ về sự bền vững của nó trong văn hóa nghệ thuật Tuy nhiên, từ năm 1920, Jazz dần nhận được sự yêu thích từ một bộ phận thính giả, nhiều ban nhạc và nhạc sĩ bắt đầu tiếp thu kỹ thuật của thể loại này Dù sau này Jazz đã có tầm ảnh hưởng nhất định, số phận của nó vẫn khác biệt so với những nghệ sĩ khai sinh ra nó.
Mặc dù người Mỹ gốc Phi vẫn phải đối mặt với bóng tối của chế độ phân biệt chủng tộc, nhưng nhạc Jazz lại được yêu thích rộng rãi, đặc biệt là bởi người da trắng, mặc dù họ không luôn trân trọng những nghệ sĩ da màu Có nhiều tranh cãi xung quanh nguồn gốc của Jazz, với một số ý kiến cho rằng nó là sản phẩm của người da trắng do các nhạc cụ sử dụng Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng và sự bền bỉ của Jazz, cũng như những đóng góp của người Mỹ gốc Phi, đã được công nhận và ghi nhận trong lịch sử âm nhạc.
Jazz ra đời trong bối cảnh khó khăn và bất công, nhưng nó thể hiện sự kiên trì và nỗ lực tìm kiếm tự do của người Mỹ gốc Phi Là tiếng nói của cộng đồng da đen, Jazz không chỉ là một thể loại âm nhạc mê hoặc mà còn có sức ảnh hưởng toàn cầu Sự du nhập của Jazz vào các nền văn hóa khác nhau đã tạo ra những chủ đề và nội dung mới, làm phong phú thêm cho thể loại âm nhạc này.
Nga là một trong những quốc gia có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của nhạc Jazz Năm 1922, dàn nhạc Jazz đầu tiên của Liên Xô được thành lập tại Moscow bởi Valentin Parnakh, một nhà thơ, dịch giả, vũ công và nhân viên nhà hát, và mang tên “The RSFSR First”.
Ban nhạc Jazz chuyên nghiệp đầu tiên phát hành đĩa nhạc tại Liên Xô là Dàn nhạc Moscow do nghệ sĩ piano Alexander Tsfasman dẫn dắt Đến năm 1930, nhạc Jazz đã trở nên phổ biến và được thính giả Liên Xô đón nhận nồng nhiệt Các nhóm nhạc Jazz tại đây chủ yếu tiếp thu kỹ thuật biểu diễn và sáng tác từ Jazz Với một hành trình đầy khó khăn, Jazz đã trở thành một thể loại âm nhạc hấp dẫn, ảnh hưởng không chỉ đến âm nhạc Hoa Kỳ mà còn lan rộng ra nhiều quốc gia khác Sự phát triển của nhạc Jazz ở Liên Xô diễn ra song song với thời kỳ thịnh hành của nó ở Mỹ, và nhu cầu phản ứng của tầng lớp thanh niên đối với bầu không khí ngột ngạt của xã hội dưới thời Stalin là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự phổ biến của thể loại này.
Ông Stalin, với những thành tựu của mình, đã trở thành đối tượng ngưỡng mộ và sùng bái của một bộ phận người dân, dẫn đến hiện tượng được Khrushchyov gọi là “chủ nghĩa sùng bái cá nhân.” Trong thời gian cầm quyền, Stalin thực hiện nhiều chính sách đàn áp các cá nhân và tổ chức có tư tưởng trái ngược, tạo ra bầu không khí ngột ngạt trong xã hội Liên Xô Điều này khiến người dân, đặc biệt là thanh niên, khao khát được giải tỏa những áp lực từ chế độ Jazz, với bản chất tự do và phản kháng, đã nhanh chóng trở thành xu hướng âm nhạc phổ biến trong giới trẻ Liên Xô Việc nghiên cứu ảnh hưởng của nhạc Jazz trong tác phẩm của Yuri Kazakov là cần thiết, vì ông không chỉ lớn lên trong thời kỳ Jazz phát triển mà còn là một nghệ sĩ Jazz chuyên nghiệp trước khi bước vào lĩnh vực văn chương Trong nhiều tác phẩm, Kazakov thường đề cập đến thể loại nhạc này.
Jazz là một thể loại âm nhạc phức tạp, với lịch sử hình thành và đặc trưng thể loại đa dạng, bao gồm nhiều kỹ thuật trong sáng tác và trình diễn Nó không phải là một thể loại dễ tiếp cận cho người nghe, đôi khi thách thức họ bằng cách vượt ra ngoài các nguyên tắc âm nhạc cổ điển mà họ đã quen thuộc Tuy nhiên, những ai đã đam mê Jazz sẽ khó lòng cưỡng lại sức hút của những âm thanh đầy cá tính mà nó mang lại.
Một trong những đặc trưng quan trọng của nhạc Jazz là việc sử dụng nốt Blues trong tuyến giai điệu, thường được chia thành hai phần: phần giai điệu chính và phần ngẫu hứng Khác với nhạc cổ điển yêu cầu chính xác, Jazz cho phép nghệ sĩ biến đổi giai điệu theo cảm xúc và phong cách cá nhân Ngẫu hứng, được coi là linh hồn của nhạc Jazz, thể hiện khát vọng tự do của người Mỹ gốc Phi, phá vỡ các nguyên tắc âm nhạc cổ điển Nghệ sĩ không chỉ trình diễn mà còn sáng tác ngay trên sân khấu, tạo ra những khoảnh khắc thăng hoa cho cả họ và khán giả Sự ngẫu hứng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cảm xúc, khả năng sáng tạo, luyện tập kỹ thuật và hiểu biết về hòa âm, thang âm, tiết tấu và cấu trúc tác phẩm, cho thấy rằng ngẫu hứng trong Jazz không phải là bồng bột mà là kết quả của sự nỗ lực và hiểu biết sâu sắc về nhạc.
Dấu ấn nhạc Jazz trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây” của
Trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây”, nhạc Jazz thể hiện rõ nét qua nghệ thuật Dưới chủ đề tình yêu, cốt truyện đơn giản tạo ra những khoảng trống, cho phép tâm lý nhân vật được khắc họa sâu sắc Những vòng lặp chi tiết và sự đối thoại giữa các nhân vật, cũng như sự tương tác với không gian, góp phần làm nổi bật các cung bậc cảm xúc.
2.1 Kết cấu, cốt truyện - những khoảng trống cho ngẫu hứng
Jazz nổi bật với kết cấu đơn giản, cho phép nghệ sĩ kết hợp yếu tố ngẫu hứng, tạo ra những bản nhạc tự do và hấp dẫn Sự đơn giản này tạo ra không gian cho ngẫu hứng, làm tăng tính sáng tạo và cảm xúc trong từng tác phẩm.
“Xanh da trời và xanh lá cây” của Yuri Kazakov có cấu trúc đơn giản, xoay quanh motip tình yêu quen thuộc: từ gặp gỡ, hẹn hò, phát triển tình cảm, đến mâu thuẫn và chia tay, cuối cùng là sự cô đơn của nhân vật Tác phẩm được chia thành bảy phần, tương tự như một bản nhạc Jazz với bảy hợp âm, và được nhóm lại thành bốn chương theo mô hình chuyển hợp âm Câu chuyện được kể từ góc nhìn của nhân vật chính Aliosa theo trình tự tuyến tính.
Chương một giới thiệu bối cảnh cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa Aliosa và Lilia, mở ra chủ đề tình yêu chính của tác phẩm Chương hai tiếp tục phát triển mối tình này, đạt đến đỉnh điểm qua nụ hôn lãng mạn tại sân ga, tương ứng với phần hai của một bản nhạc.
Jazz với sự nhắc lại chủ âm (cuộc tình của hai người).
Chương ba thể hiện sự rạn nứt trong mối quan hệ giữa hai nhân vật, với những mâu thuẫn rõ ràng và sự vắng mặt của Lilia Chương này tương ứng với phần ba của một bản nhạc Jazz, nơi chủ âm được nhắc lại nhưng đã có sự chuyển hướng, phản ánh biến cố và sự thay đổi giai điệu trong câu chuyện tình.
Chương bốn kết thúc mối quan hệ giữa Aliosa và Lilia, khi Lilia lên phương Bắc bắt đầu cuộc sống mới với chồng, còn Aliosa phải đối mặt với nỗi cô đơn và ký ức buồn Chương này phản ánh phần bốn của một bản nhạc Jazz, nơi hợp âm thay đổi và trở lại với chủ âm, mang đến một cái kết buồn cho câu chuyện tình.
Tác phẩm "Xanh da trời và xanh lá cây" của Yuri Kazakov được xây dựng với cốt truyện đơn giản, nhưng để tạo sự hấp dẫn, tác giả khéo léo dẫn dắt người đọc vào thế giới nội tâm của nhân vật và kết hợp với miêu tả ngoại cảnh Kết cấu của tác phẩm được tổ chức như một bản nhạc Jazz, mang đến cho người đọc những trải nghiệm phong phú và sâu sắc.
Bản nhạc được chia thành bốn chương, tương ứng với bốn phần của tác phẩm, với cấu trúc đơn giản tạo ra không gian rộng lớn cho các yếu tố nghệ thuật tự do ngẫu hứng Sự tương tác và cộng hưởng giữa các yếu tố này tạo nên những phức điệu độc đáo, tất cả đều xoay quanh chủ đề chính là tình yêu.
2.2 Nhan đề, không - thời gian, nhân vật - những đối thoại, cộng hưởng và vòng lặp
Nhạc Jazz đặc trưng bởi hai tuyến giai điệu: giai điệu chính và giai điệu ngẫu hứng của nghệ sĩ, tạo nên một cuộc đối thoại âm nhạc phong phú Giai điệu ngẫu hứng không chỉ làm nổi bật cá tính và phong cách của nghệ sĩ mà còn hòa quyện một cách hài hòa với giai điệu chính, mang đến sự đặc sắc cho tác phẩm Nghệ sĩ tài hoa sẽ tạo ra những ngẫu hứng không đối chọi mà bổ sung cho nhau, làm nổi bật chủ đề bài hát Ngoài ra, sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhạc công và ca sĩ với dàn nhạc cũng rất quan trọng, giúp đảm bảo rằng những giai điệu ngẫu hứng vẫn giữ được nhạc luật của bản nhạc.
Trong tác phẩm “Xanh da trời và xanh lá cây”, Yuri Kazakov khéo léo sử dụng sự ngẫu hứng để tạo ra một cuộc đối thoại hài hòa giữa nhân vật và không gian Nhân vật được ví như một nghệ sĩ, trong khi không gian đóng vai trò là dàn nhạc, thể hiện giai điệu ngẫu hứng của anh Cả không gian lẫn nhân vật đều xuất hiện những vòng lặp tương tự như các vòng hợp âm, tạo nên những điểm nhấn đặc sắc cho tác phẩm.
2.2.1 Sự tương phản, đối thoại trong nhan đề
Câu chuyện xoay quanh cuộc tình dang dở của Aliosa, người hồi tưởng về mối tình đầu đầy kỷ niệm với Lilia Họ gặp nhau trong một buổi xem phim, trải qua những khoảnh khắc ngọt ngào và nụ hôn đầu Tuy nhiên, sau thời gian xa cách và lạnh nhạt, Lilia tìm thấy tình yêu mới và kết hôn, để lại Aliosa đơn độc với những kỷ niệm không thể phai mờ Tác phẩm sử dụng hai màu sắc xanh da trời và xanh lá cây để thể hiện sự tương phản giữa khát vọng bay bổng của Aliosa và những điều thực tế mà Lilia cần Aliosa cảm thấy Lilia không hiểu và chế giễu ước mơ của mình, dẫn đến những cuộc cãi vã Sự đối lập này còn được thể hiện qua khoảnh khắc họ trao nhau nụ hôn đầu tại sân ga, nơi Aliosa ngắm nhìn đôi môi của Lilia và hôn thật lâu.
Thế giới xung quanh bắt đầu lặng lẽ quay tròn khi Lilia hôn tôi, ánh mắt cô đầy tình yêu Sau này, khi nhớ lại khoảnh khắc đó, Lilia hỏi: “Anh có nhớ lần mùa đông chúng ta hôn nhau trên đường tàu không? Lúc đó vẻ mặt anh trông thật ngốc nghếch.” Câu chuyện của chúng tôi thể hiện rõ sự đối lập giữa tình cảm sâu sắc và những khoảnh khắc hài hước trong mối quan hệ.
Bầu trời và mặt đất là hai thực thể cần nhau nhưng không bao giờ có thể hòa quyện Màu xanh da trời và màu xanh lá cây biểu trưng cho thiên nhiên và không gian sống quanh ta Tình yêu được xem như một hành trình khám phá bản thân và cuộc sống, trải qua nhiều cảm xúc từ ước mơ, hy vọng đến nỗi thất vọng và khổ đau khi tình yêu kết thúc.
Câu chuyện kết thúc với nỗi đau khổ của Aliosa, khi anh khẳng định rằng mình không còn nhớ cuộc tình đó, coi nó chỉ là một giấc mơ buồn Câu nói "Ôi, sao tôi không thích những giấc mơ đến thế!" thể hiện sự chán ghét của anh đối với những kỷ niệm đau thương Sự tương phản trong nhan đề mở ra nhiều tuyến đối thoại và tạo nên sự khác biệt rõ rệt giữa không gian và nhân vật.
2.2.2 Sự đối thoại, cộng hưởng giữa không gian và nhân vật Aliosa
2.2.2.I Không gian đô thị - làng quê - thiên nhiên
Mở đầu tác phẩm, giai điệu nhạc Jazz vang lên từ những ô cửa màu xanh, tạo nên bầu không khí đặc biệt trong một khoảng sân tối Nhân vật chính đứng trong sân, nghe nhạc từ ô cửa màu xanh da trời trên tầng hai, thể hiện niềm yêu thích của anh đối với thể loại nhạc này, mặc dù anh không biết nhảy Âm thanh Jazz không chỉ mang lại cho anh niềm vui mà còn giúp anh tránh né cuộc trò chuyện với Lilia, người đã gọi tên anh, nhờ vào sự ngại ngùng của mình Giai điệu này trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của nhân vật, thể hiện sự kết nối giữa âm nhạc và cảm xúc cá nhân.
